Ekonomi

Kriza energjetike në Evropë: Cilat vende po e përballojnë më mirë situatën?

Franca dhe Spanja e kanë frenuar më së miri inflacionin.

Publikuar

Franca, Spanja, Gjermania, Italia dhe Greqia po bëjnë disa gjëra siç duhet, por përballen me kohë sfiduese përpara, thonë ekspertët.

Ulje taksash, përdorim i reduktuar i energjisë elektrike, dhe një gjueti e dëshpëruar për burime alternative të gazit. Kjo është situata tani për tani, sipas ekspertëve.

Evropa po përballet me një nga krizat e saj më të mëdha energjetike në kujtesë, pikërisht kur nisin ditët e ftohta dhe të errëta të dimrit.

Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt të këtij viti përkeqësoi çështjet e furnizimit dhe çoi në rritje spirale të kostos së gazit natyror të importuar. Qeveritë në të gjithë Evropën kanë provuar një sërë masash të ndryshme për të mbrojtur qytetarët nga efektet më të këqija të rritjes së çmimeve duke mbajtur ekonomitë e tyre në këmbë. Por grevat e punëtorëve dhe demonstratat në rrugë në shumë qytete tregojnë se dhimbja është e vërtetë dhe e thellë për miliona njerëz.

Franca dhe Spanja e kanë frenuar më së miri inflacionin, ndërkohë që Italia, Gjermania dhe Greqia kryesojnë në përgatitjet afatgjata për të siguruar nevojat e tyre për energji. Gjithashtu, Mbretëria e Bashkuar po lufton.

Evropa në tërësi po shkon drejt gazit natyror të lëngshëm (LNG) për të ulur varësi në e saj nga gazi rus, i cili shpërndahet kryesisht përmes tubacioneve. Midis janarit dhe shtatorit të këtij viti, Bashkimi Evropian importoi më shumë LNG sesa kishte blerë ndonjëherë në një vit të tërë.

Disa vende, duke përfshirë Spanjën, Francën dhe Italinë, kanë avantazhin e një fillimi në formën e terminaleve ekzistuese fikse LNG, tha Wiffelaars, krahasuar me vendet e tjera evropiane si Gjermania që tradicionalisht janë mbështetur më shumë në gazin e tubacionit. Së bashku me Mbretërinë e Bashkuar, këto vende kanë kapacitetin më të lartë të importit të LNG në rajon.

Disa vende kanë bërë më mirë se të tjerët në mbrojtjen e qytetarëve të tyre.

Franca ka ngrirë çmimet e gazit për familjet në nivelet e tetorit 2021 dhe ka kufizuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike në vitin 2022 në 4 për qind krahasuar me atë të vitit të kaluar. Së fundmi ajo njoftoi kufizimin e rritjes së çmimit të energjisë dhe gazit në 15 për qind vitin e ardhshëm.

Pas Francës, Spanja ka vepruar përsa i përket mbrojtjes së qytetarëve nga inflacioni përmes një sërë masash për uljen e taksave dhe një kufi në tarifën e gazit, sipas një raporti të Rabo Research të 18 nëntorit 2022.

Por ndërkohë që Franca dhe Spanja po kufizojnë çmimet dhe po bëjnë zbritje në çmimet e karburantit për të mbrojtur qytetarët nga kostot e larta, të tjerët – përfshirë Gjermaninë – janë fokusuar më së shumti në ofrimin e mbështetjes së drejtpërdrejtë financiare për popullsitë e cenueshme.

Në Austri, për shembull, familjet kanë marrë zbritje një herë prej 150 eurosh në faturat e tyre të energjisë, me më të cenuarit që marrin dyfishin e kësaj.

Megjithatë, ndërsa Franca dhe Spanja i kanë mbajtur çmimet nën kontroll dhe Gjermania kryeson në mbështetjen e saj të financimit, Britania e Madhe nuk po bën asnjërën. Norma e inflacionit në MB prej 11.1 për qind në tetor ishte më e larta në 40 vitet e fundit.

Gjermania njoftoi kohët e fundit një paketë të re prej 200 miliardë eurosh për të përballuar rritjen e çmimeve të gazit, duke mërzitur vendet e tjera që kanë bërë thirrje për një përgjigje të koordinuar të BE-së.

“Ekziston një debat i vazhdueshëm nëse BE-ja duhet të marrë masa kolektive apo duhet të jetë në nivel vendi”, tha Philipp Heimberger për Al Jazeera, ekonomist në Institutin e Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare. “Ndërsa ecim përpara në muajt e dimrit, ky debat do të intensifikohet”.

Ai beson se kriza mund të nxisë ndryshime në politikat industriale të ekonomive të mëdha.

Maartje Wijffelaars, ekonomiste e lartë në Rabo Research, tha se një zhvendosje në energjinë e rinovueshme do të ndihmonte shumë. Por se, edhe atje Evropa duhet të jetë e kujdesshme.

“Ne e dimë se Kina posedon shumë tokë të rralla dhe lëndë të para që mund të na duhen për tranzicionin tonë të energjisë”, tha Wijffelaars. “Por, sipas mundësive tona, do të na duhet të diversifikojmë portofolin sa më shumë që të jetë e mundur, në mënyrë që të mos e bëjmë veten të varur nga një vend”.

Është një gabim që Evropa nuk mund ta lejojë ta përsërisë./UBTNews/

Marrë me shkurtime nga Al Jazeera

Ekonomi

Bruto Produkti Vendor shënoi rritje në tremujorin e katërt të 2022-ës

Ndër aktivitetet që shënuan rritje ishin: industria përpunuese, aktivitetet financiare dhe të sigurimit.

Publikuar

nga

Agjencia e Statistikave të Kosovës publikoi të dhënat e Bruto Produktit Vendor për tremujorin e katërt (TM4) të vitit 2022, me ç’rast, bëri të ditur se BPV-ja shënoi rritje reale për 3.55%, krahasuar me tremujorin e njëjtë të vitit paraprak.

Sipas ASK-së, ndër aktivitetet që shënuan rritje ishin: industria përpunuese, aktivitetet financiare dhe të sigurimit, aktivitetet shkencore, etj. Ndërsa, rënie shënoi ndërtimtaria.

“Aktivitetet ekonomike që kishin rritje në këtë tremujor ishin: Industria përpunuese (12.52%); Aktivitetet financiare dhe të sigurimit (11.53%); Aktivitetet shkencore, profesionale dhe teknike; aktivitetet e shërbimeve administrative dhe mbështetëse (8.71%); Industria nxjerrëse dhe përpunuese; energjia elektrike, gazi, avulli dhe furnizimi me ajër; furnizimi me ujë; aktivitetet e trajtimit dhe menaxhimit të mbeturinave dhe rehabilitimi (7.93%); Tregtia me shumicë dhe me pakicë; riparimi i automjeteve dhe motoçikletave; transporti dhe magazinimi; aktivitetet e akomodimit dhe shërbimit ushqimor (6.16%); Informacioni dhe komunikimi (5.94%); Artet, argëtimi dhe çlodhja, aktivitetet e prodhimit të mallrave të familjeve për përdorim të vetë dhe shërbime të tjera (5.41%); Bujqësia, pyjet dhe peshkimi (3.35%); Aktivitetet e pasurive të paluajtshme (1.76%); Administrata publike, sigurimi social, arsimi dhe shëndetësia (0.53%). Ndërsa, aktiviteti ekonomik, që shënoi rënie në këtë tremujor ishte: Ndërtimtaria (-11.81%)”, u bë e ditur në komunikatë.

Ndërkaq, komponentët e BPV-së sipas metodës së shpenzimeve, që kishin rritje ishin: Shpenzimet e konsumit final (1.00%); dhe Eksporti i mallrave dhe shërbimeve (9.54%).

Ndërsa, rënie kishte: Importi i mallrave dhe shërbimeve (-4.96%); Formimi i bruto kapitalit (-8.78%); dhe Shpenzimet e Qeverisë (-0.48%).

Vazhdo të lexosh

Aktualitet

Analistët reagojnë ndaj ndryshimit të çmimeve në SHBA

“Investitorët do t’i mirëpresin me kujdes shifrat e sotme pasi ato tregojnë se inflacioni është ngadalësuar”, thotë Flynn.

Publikuar

nga

Pas ndryshimit të çmimeve në SHBA, kanë filluar edhe reagimet e analistëve ndaj të dhënave të inflacionit.

“Rritja prej 0.5% m/m në çmimet bazë të konsumit muajin e kaluar shton dëshminë se inflacioni mbetet i lartë, por pasojat e vazhdueshme nga kriza e SVB gjatë ditëve në vijim kanë ende gjasa të kenë një rritje më të madhe, duke pasur parasysh atë që ndodh në takimin e javës së ardhshme FOMC [Komiteti Federal i Tregut të Hapur]”, thotë Andrew Hunter, zëvendës-kryekonomist amerikan në Capital Economics.

“Investitorët do t’i mirëpresin me kujdes shifrat e sotme pasi ato tregojnë se inflacioni është ngadalësuar”, thotë Richard Flynn, drejtor menaxhues i Charles Schwab në Mbretëri të Bashkuar./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Ekonomi

Shefja e FMN-së: Lufta në Ukrainë do të ketë pasoja ‘shkatërruese’ për ekonominë e Rusisë

Gjatë muajit janar, FMN-ja parashikoi që ekonomia e Rusisë do të zgjerohet me 0.3% këtë vit dhe 2.1% vitin e ardhshëm.

Publikuar

nga

Fondi Monetar Ndërkombëtar ka ngritur kritika mbi parashikimin se Rusia do të ketë rritje më të madhe ekonomike gjatë këtij viti sesa Mbretëria e Bashkuar apo Gjermania, pavarësisht rritjes së presionit si pasojë e sanksioneve nga Perëndimi.

Por Kristalina Georgieva, drejtoresha menaxhuese e FMN-së, tha për CNN se perspektiva ekonomike për Rusinë përtej vitit 2023 është “mjaft shkatërruese”.

“Nëse i merrni për bazë parashikimet tona për një periudhë afatmesme, nënkupton se ekonomia e Rusisë po tkurret me të paktën 7%”, tha Georgieva në një intervistë që u transmetua të mërkurën.

Gjatë muajit janar, FMN-ja parashikoi që ekonomia e Rusisë do të zgjerohet me 0.3% këtë vit dhe 2.1% vitin e ardhshëm. Ky parashikim është më optimist sesa parashikimet e fundit si nga Banka Botërore ashtu edhe nga Organizata për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.

Edhe vetë Banka Qendrore e Rusisë vlerësoi se produkti i brendshëm bruto mund të tkurret me 1% këtë vit./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Ekonomi

Thellohet kriza ekonomike në Pakistan, inflacioni arriti në nivelin më të lartë në 50 vite

FMN ka paraqitur një sërë kërkesash për lirimin e një kësti prej 1.1 miliardë dollarësh.

Publikuar

nga

Një vajzë të sëmurë, shumë borxh dhe inflacion në nivel rekord – përballë një situate të tillë, Sakina Bibi duhej të merrte disa vendime të vështira.

“Vajza ime Sana së fundmi u diagnostikua me kancer. Nuk kam para të mjaftueshme për ta trajtuar atë si dhe për ta dërguar djalin tim Ali në shkollë. Kështu që e largova [djalin] nga shkolla dhe tani ai qëndron në shtëpi dhe kujdeset për motrën e tij, ndërsa unë bëj gjithçka që mundem”, tha 52-vjeçarja, mirëmbajtëse në Islamabad.

Nëna e tre fëmijëve punon në tre shtëpi të ndryshme në përpjekje për të përballuar jetesën, duke fituar 30,000 rupi në muaj (107 dollarë) – pak më shumë se paga minimale e Pakistanit prej 90 dollarë.

“Ali është 14 vjeç, ai mund të shkojë në shkollë më vonë. Ai ndoshta mund të mësojë të bëjë diçka. Por nuk mund ta humbas të fëmijën tim të parë”, tha Bibi, e cila është ndarë nga bashkëshorti. “Unë jam në borxh prej 200,000 rupi (717 dollarë) për shkak të trajtimit të saj, por unë do të bëj çfarë mundem si nënë për ta shpëtuar atë”.

Ashtu si Bibi, Ghulam Murtaza Abbasi gjithashtu duhej të bënte thirrje të vështira pasi Pakistani përballet me një nga krizat më të këqija ekonomike të historisë së tij.

59-vjeçari ka qenë punëtor në qytetin e tij të lindjes, Murree. Por atij iu desh të zhvendosej në Islamabad katër muaj më parë për të punuar si roje sigurie për të vazhduar mbështetjen e gruas dhe pesë fëmijëve të tij.

Ai gjeti një punë në një pikë karburanti, një post që ai pranon se e mori vetëm me ndihmën e një të njohuri. “Përndryshe, kush do t’i jepte punë një plaku të dobët”, thotë ai.

Abbasi punon shtatë ditë në javë dhe fiton një pagë mujore prej 28,000 rupi (100 dollarë), 70 për qind të së cilës ia dërgon familjes së tij në Murree. Ai tha se nuk do të shkonte në shtëpi për Fitër Bajram – festën myslimane që shënon fundin e muajit të ardhshëm të agjërimit të Ramazanit – për të vazhduar të fitojë para për familjen e tij.

“Nuk ka ditë pushimi për ne”, tha ai.

“Jam me fat që kompania na ofron strehim, përndryshe do të mbetesha pa asgjë. Edhe tani, vetëm tre nga fëmijët e mi shkojnë në shkollë, sepse unë nuk kam mundësi t’i dërgoj dy të tjerët”.

Vetëm dy javë para fillimit të Ramazanit, Bibi dhe Abbasi janë në mesin e miliona pakistanezëve që mundohen të vendosin ushqim në tryezë në mes të një krize të thelluar të kostos së jetesës që ka goditur vendin.

Duke luftuar për të mbajtur ekonominë në këmbë, qeveria ka qenë e dëshpëruar për të arritur një marrëveshje me Fondin Monetar Ndërkombëtar (FMN) për të rifilluar një program kredie prej 6.5 miliardë dollarësh që është pezulluar që nga nëntori i kaluar. FMN ka paraqitur një sërë kërkesash për lirimin e një kësti prej 1.1 miliardë dollarësh që përfshin liberalizimin e kursit të këmbimit, heqjen e subvencioneve në sektorë të ndryshëm dhe rritjen e taksave.

Të dy palët zhvilluan negociata zyrtare për 10 ditë në fillim të shkurtit dhe qeveria ka përmbushur gradualisht shumicën e kushteve të vendosura nga fondi. Megjithatë, në një vend ku rreth një e katërta e popullsisë jetonte nën kufirin e varfërisë edhe para krizës aktuale, shumë prej tyre po luftojnë për të përmbushur nevojat e tyre themelore.

Inflacioni muajin e kaluar u rrit në 31.5 për qind, niveli i tij më i lartë që nga viti 1974, sipas shifrave të fundit të publikuara nga Byroja e Statistikave të Pakistanit më 1 mars.

Lajmi bëri që rupia të binte të nesërmen, me monedhën që humbi më shumë se 6 për qind të vlerës së saj kundrejt dollarit amerikan në një ditë të vetme.

Gjithashtu më 2 mars, banka qendrore rriti normat e interesit në 20 përqind, një nivel më i lartë gati tre dekadash, në një përpjekje për të frenuar inflacionin në rritje të shpejtë.

Ekonomisti Ammar Habib Khan paralajmëroi për ditë të vështira përpara për shkak të zhvlerësimit të rupisë dhe rritjes së kërkesës që do të ndodhë gjatë Ramazanit, kur agjërimi nga agimi deri në perëndim të diellit është zakonisht një periudhë festimi.

Ayesha Khan, drejtoresha rajonale për Acumen Fund, një organizatë jofitimprurëse globale, tha se ajo priste që çmimet e ushqimeve të rriteshin edhe më shumë me afrimin e muajit të agjërimit./AlJazeera/UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara