Botë

Kalifornia padit Trump: Tarifat doganore janë të paligjshme dhe shkaktojnë dëme

Published

on

Ndoshta nuk jemi ende në prag të një “Republike të pavarur të Kalifornisë”, por shteti më i pasur dhe më i populluar i SHBA-ve është bërë gjithashtu i pari që sfidon Donald Trump-in mbi tarifat doganore.

Kalifornia ngriti të mërkurën një padi duke kërkuar të bllokojë tarifat gjithëpërfshirëse të presidentit amerikan Donald Trump ndaj partnerëve të huaj tregtarë, duke e akuzuar atë për abuzim me pushtetin e tij dhe për shkaktimin e dëmeve financiare ndaj shtetit dhe kombit.

Ishin Guvernatori Gavin Newsom dhe Prokurori i Përgjithshëm Rob Bonta ata që ngritën këtë padi në Gjykatën e Qarkut të SHBA-së për Distriktin Verior, duke argumentuar se Presidenti nuk ka autoritetin për të vendosur tarifat në mënyrë të njëanshme.

Sipas La Repubblica ata kërkuan nga gjykata që t’i bllokojë menjëherë këto tarifa, me arsyetimin se po shkaktojnë dëme të mëdha dhe të pariparueshme.

Kjo përfaqëson një sfidë të drejtpërdrejtë ndaj gjithë strategjisë tarifore të Trump-it, dhe nëse padia do të ketë sukses, do të ndalojë zbatimin e këtyre tarifave në të gjithë vendin. Për pasojë, do të përfitonin edhe shtetet e tjera që janë prekur nga këto masa.

Kalifornia, shteti më i fuqishëm liberal së bashku me Nju Jorkun, është në qendër të kësaj beteje, dhe guvernatori Newsom nuk e ka fshehur aspak ambicien për të kandiduar për president në vitin 2028.

“Donald Trump – ka shkruar guvernatori në platformën X – nuk ka autoritetin për të vendosur në mënyrë të njëanshme rritjen më të madhe të taksave të kohës sonë me tarifat e tij shkatërruese. Do ta çojmë në gjyq.” Më tej shtoi: “Tarifat e paligjshme të Presidentit Trump po krijojnë kaos për familjet, bizneset dhe ekonominë tonë kaliforniane, duke rritur çmimet dhe duke rrezikuar vendet e punës. Po mbrojmë familjet amerikane që nuk mund të përballojnë këtë kaos.”

Prokurori i Përgjithshëm Bonta e sqaroi veprimin me këto fjalë: “Zbatimi kaotik dhe i rastësishëm i tarifave nga Presidenti nuk është vetëm shqetësues, por edhe i paligjshëm. Si ekonomia e pestë më e madhe në botë, Kalifornia e kupton se politika tregtare globale nuk është një lojë.”

Padia argumenton se Trump nuk mund të përdorë Ligjin për Fuqitë Ekonomike Emergjente të vitit 1977 për të vendosur tarifa, duke pretenduar se trafiku i Fentanylit nga Kina apo deficiti tregtar përbëjnë kërcënim për sigurinë kombëtare. Sipas Kushtetutës, është Kongresi ai që ka autoritetin për të vendosur tarifat, dhe ligji i përmendur nga Shtëpia e Bardhë nuk i përfshin tarifat si një masë emergjente që Presidenti mund të ndërmarrë. Prandaj, kjo praktikë konsiderohet e paligjshme dhe kërkohet të ndalet menjëherë për shkak të dëmeve që tashmë ka shkaktuar.

Nga ana e saj, Shtëpia e Bardhë u përgjigj përmes zëdhënësit Kush Desai: “Në vend që të merret me kriminalitetin në rritje, me problemet e të pastrehëve dhe vështirësitë ekonomike në Kaliforni, Gavin Newsom po humb kohën duke u përpjekur të bllokojë përpjekjet historike të Presidentit Trump për të trajtuar emergjencën kombëtare që përbën deficiti tregtar. Administrata jonë mbetet e përkushtuar për të mbrojtur industritë amerikane dhe punëtorët tanë, me çdo mjet në dispozicion — nga tarifat te negociatat.”

Kalifornia, nëse do të ishte një shtet i pavarur, do të ishte pjesë e G7. Kjo tregon peshën e saj jetike për ekonominë amerikane — që nga Silicon Valley dhe veraria, deri te bujqësia, mbrojtja dhe industria hapësinore. Edhe pse Elon Musk ka zhvendosur disa prej fabrikave të Tesla-s në Teksas për arsye politike, ai është detyruar të mbajë qendrat e kërkimit në Kaliforni. Që nga koha e “Summer of Love” dhe lagjja Haight-Ashbury në San Francisko, Kalifornia ka qenë gjithmonë në pararojë të liberalizmit — krahas Nju Jorkut dhe Massachusetts — dhe është një nga shtetet më të prekura nga ndryshimet klimatike. Për këtë arsye, ndarja kulturore dhe politike me Trump-in dhe bazën e tij elektorale është më e thellë.

Nga ana praktike, Meksika, Kanadaja dhe Kina janë tre partnerët kryesorë tregtarë të Kalifornisë. Vetëm gjatë vitit të kaluar, shteti eksportoi mallra me vlerë 183 miliardë dollarë dhe importoi 491 miliardë. Krahasuar me këtë, edhe Italia duket e vogël. Tarifat e reja po dëmtojnë rëndë ekonominë lokale, duke e bërë më të vështirë rimëkëmbjen e Los Anxhelosit pas zjarreve të janarit, të cilët shkatërruan zona të tëra si Pacific Palisades dhe Altadena, me një kosto që ka arritur të paktën dy miliardë dollarë. Përveç kësaj, dëmet janë të mëdha edhe në sektorë të rëndësishëm si turizmi.

Gjatë muajve të fundit, Newsom është përpjekur të ripozicionohet politikisht me disa vendime më të moderuara, për shembull për pjesëmarrjen e personave transgjinorë në garat sportive për femra, dhe madje ka dialoguar edhe me ish-këshilltarin e Trump-it, Steve Bannon.

Ai beson se kjo mund ta bëjë më të pranueshëm në zgjedhjet presidenciale të vitit 2028. Megjithatë, për sa i përket tarifave, ai ka vendosur të mos tërhiqet — jo vetëm për shkak të dëmeve që po i shkaktohen Kalifornisë dhe gjithë vendit, por edhe sepse i sheh ato si një gabim ekonomik që mund të dëmtojë seriozisht Trump-in tek votuesit.

Për këtë arsye, Kalifornia është pozicionuar si flamurtarja e rezistencës.

Continue Reading

Lajmet

​Arkeologët zbulojnë një fabrikë vere 1600-vjeçare në Turqi

Published

on

Arkeologët zbuluan së fundmi një qendër të lashtë prodhimi vere pranë një kështjelle në Turqi dhe besohet se daton rreth 1.600 vjet më parë.

Qendra e prodhimit u gjet në një zonë malore në Turqinë juglindore, pranë fshatit Oymakli. Vendi përfshinte instalime për përpunimin e rrushit, së bashku me cisterna të përdorura për furnizimin me ujë dhe gurë bluarës, raporton Anadolu.

Themelet e ndërtesës lënë të kuptohet se vendi daton në shekullin e katërt pas Krishtit.

Gërmimi u nxit nga zbulimi i disa fragmenteve që konsiderohen me vlerë historike, me mbështetjen e Ministrisë Turke të Kulturës dhe Turizmit. Vendbanimi i epokës romake shtrihet në 37 hektarë dhe ndodhet pranë Kalasë Kahta, e ndërtuar gjatë shekullit të dytë p.e.s.

Zbulimi është një nga shumë zbulimet e lashta të bëra në Turqi në muajt e fundit. Në Olimp, një qytet port i lashtë në provincën turke Antalia, arkeologët zbuluan së fundmi mbetjet e banjës së madhe të një peshkopi të krishterë.

Më herët këtë verë, një banjë e lashtë romake u zbulua në Turqi, falë një kopshtari i cili më parë zbuloi një mozaik në të njëjtën zonë./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Të arrestuarit për grabitjen në Luvër deklarojnë pjesërisht fajësinë

Published

on

Zyra e prokurorit francez njoftoi se dy të dyshuar në vjedhjen e bizhuterive mbretërore nga Luvri i Parisit kanë rrëfyer pjesëmarrjen e tyre në grabitje dhe po mbahen në paraburgim. Megjithatë, bizhuteritë e vjedhura nuk janë gjetur ende.

Siç konfirmoi prokurorja e Parisit Laura Beccuau, të dyshuarit u arrestuan të shtunën dhe u morën në pyetje për 96 orë, pas së cilës u çuan para një gjyqtari hetues i cili do të vendosë mbi padinë zyrtare për grabitje të armatosur si pjesë e një grupi të organizuar, një krim i dënueshëm deri në 15 vjet burg.

Njëri nga të dyshuarit, një algjerian 34-vjeçar, ishte arrestuar më parë për shkelje të rregullave të trafikut dhe u identifikua falë gjurmëve të ADN-së të gjetura në skuterin e përdorur nga sulmuesit.

Tjetri, një 39-vjeçar nga periferia e Parisit, Aubervilliers, punonte si shofer taksie ilegal dhe shpërndarës dhe ishte i njohur për policinë për vjedhje të rënda.

ADN-ja e tij u gjet në xhamin e një vitrine të thyer gjatë grabitjes.

Njëri nga burrat u arrestua në aeroportin Charles de Gaulle ndërsa përpiqej të largohej nga vendi me një fluturim drejt Algjerisë.

Grabitja ndodhi më 19 tetor në Galerinë Apollo, sallën më luksoze të Luvrit, ku ekspozohen xhevahiret mbretërore franceze. Në një bastisje që zgjati vetëm shtatë minuta në mes të ditës, katër sulmues të maskuar hynë nga një dritare duke përdorur një vinç të montuar në kamion, thyen dy dollapë sigurie dhe u larguan me nëntë sende me vlerë rreth 88 milionë euro.

Sendet e vjedhura përfshinin një gjerdan smeraldi me më shumë se një mijë diamante që Napoleoni ia dha gruas së tij të dytë, si dhe bizhuteri nga Mbretëreshat Marie-Amélie dhe Hortense.

Prokurori Beccuau tha se nuk kishte prova për përfshirjen e punonjësve të muzeut, por xhevahiret nuk ishin gjetur.

Dy të dyshuar kanë rrëfyer përfshirjen e tyre në grabitje, ndërsa dy të arratisur janë ende në arrati. Rasti ka hedhur dritë gjithashtu mbi mangësitë serioze në sigurinë e Luvrit.

Shefi i policisë së Parisit, Patrice Faure, pranoi para ligjvënësve se sistemet e vjetruara të sigurisë kishin krijuar pika të dobëta kritike.

Për ta përkeqësuar situatën, informacioni i parë për grabitjen nuk erdhi nga sistemi i alarmit të muzeut, por nga një çiklist që pa burrat me helmeta dhe një kamion me kovë nga rruga dhe thirri policinë./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Rio de Janeiro, 132 viktima pas përplasjes së dhunshme mes qytetarëve dhe policisë

Published

on

Të paktën 132 persona kanë humbur jetën në operacionin e përgjakshëm policor kundër organizatws kriminale Comando Vermelho (Komanda e Kuqe) në metropolin bregdetar brazilian të Rio de Janeiro-s.

Gjatë përleshjeve, kriminelët vendosën barrikada, dogjën autobusë dhe ngritën postblloqe të improvizuara, duke paralizuar trafikun dhe duke përhapur frikë në disa zona të qytetit.

Sipas raportimeve, mijëra anëtarë të grupit kriminal janë përfshirë në përplasje.

Kryebashkiaku i Rio de Janeiros, Eduardo Paes, reagoi ashpër duke theksuar se qyteti nuk mund dhe nuk do të mbahet peng nga kriminelët që duan të mbjellin frikë në rrugë.

Për shkak të situatës së rënduar, autoritetet vendore kanë ngritur nivelin e alarmit në shkallën 2, ndërsa 45 shkolla, klinika dhe qendra shëndetësore në zonat e prekura janë mbyllur përkohësisht, transmeton RTSH.

Operacioni, në të cilin janë angazhuar mbi 2,500 efektivë, vijon ende, dhe autoritetet paralajmërojnë se bilanci i viktimave mund të rritet. Zona e goditur është një nga më të populluarat e qytetit, me rreth 280 mijë banorë, ndërsa frika për shpërthim të dhunës gjatë natës mbetet e lartë./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​25 të vdekur në Haiti ndërsa lumi del nga shtrati

Published

on

Kryebashkiaku Jean Bertrand Subrème ka njoftuar se Uragani Melissa vrau 25 persona në Haitin jugor kur një lumë i përmbytur doli nga shtrati.

Njerëzit mbeten të bllokuar në disa shtëpi që u shembën në portin e Petit-Goâve, tha kryebashkiaku.

“Jam i tronditur nga situata,” tha ai, duke shtuar se kishte kërkuar ndihmë nga qeveria në vendin e trazuar ndërsa përballet me dhunë të përhapur të bandave, raporton CNN.

Zona është goditur nga shiu i rrëmbyeshëm si pasojë e uraganit Mesliss, herë pas here për shtatë deri në tetë ditë, me totale të vlerësuara të reshjeve mbi 30 centimetra.

Që nga ora 11:00, Melissa është e përqendruar pranë bregut verior të Kubës dhe ka hyrë zyrtarisht në Oqeanin Atlantik për herë të parë, sipas Qendrës Kombëtare të Uraganeve.

Melissa është shndërruar në uragan të kategorisë 2 me erëra prej 170 km në orë, por mbetet e frikshme pasi po gjeneron shira e erëra të rrëmbyeshme duke vazhduar rrugën e saj drejt ishujve Bahama.

Uragani parashikohet të kalojë midis ose potencialisht mbi Long Island dhe Crooked Island sonte më vonë. Paralajmërimet për uragane janë në fuqi për Bahama, ndërsa Ishujt Turks dhe Caicos janë nën paralajmërim për stuhi tropikale./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara