Op-Ed
Jeta në mesin e të barabartëve dhe këshillat e Anthony Fauci
Published
4 years agoon
Nga Musa Sabedini – Pandemia e njohur si COVID 19 na ka dhënë shumë shembuj dhe përvojë se jeta është e tillë për aq sa ke hapësirë veprimi e jetese. Tashmë jemi të gjithë të barabartë, sepse virusi po godet të gjitha shtresat. Pse janë të logjikshme deklarimet e Anthony Faucit dhe pse mediat duhet të jenë të kujdesshme në raportimet e tyre. Vjeshta dhe dimri mund të jenë edhe më sfiduese për mediat kosovare, sepse termet e raportimit kërkojnë logjikë të shprehjes. Mediet e kanë lodhur publikun duke ofruar lloj-lloj eksperti e duke krijuar konfuzione të çuditshme. Fauci lehtësisht e ka ndryshuar qëndrimin e tij profesional nga “Vala e dytë” në “Sfidë”. A duhet mediat kosovare të ndjekin këshillat e Faucit?!
Kur doli në skenë virusi vdekjeprurës me shumë të panjohura, ishte një sfidë e re edhe për të gjitha shtresat dhe kategoritë brenda popullit. Tashmë po mësohemi të jetojmë e veprojmë në kushte të barabarta. Virusi nuk po njeh as paranë, as miliarderë, as milionerë, as pushtet e as presion. Gati veçse jemi mësuar të jetojmë në mesin e të barabartëve dhe kjo do të jetë një përvojë e mirë për shekujt vijues.
Pandemia na dha mundësi të njohim ekspertë, virologë, infektologë, epidemiologë, mikrobiologë, kimistë, farmacistë, politikanë, të gjithë në stilin e tyre duke dhënë vlerësime e duke ofruar alternativa. Shumica pothuajse kanë dështuar, sepse realisht virusi nuk linte asnjë mundësi për ndonjë parashikim emergjent.
Këta ekspertët tanë realisht vetëm munden me u marrë me statistika se sa dhe kush po vdes gjatë ditës, sepse për të pasur ndonjë rezultat studimor, duhet të rrinë larg politikës e larg konferencave të shtypit.
T`i kthehem asaj çfarë do dua të them me pak fjalë rreth autoritetit të ekspertit të lartë të sëmundjeve infektive Anthony Fauci. Edhe ky ekspert bëri jo pak herë deklarata të pamatura dhe shpesh të nxituara, por megjithatë bota dhe Trump shpresat i kishin tek versioni i tij, i cili shpesh konsiderohej edhe ekstrem.
Fauci duke parë ndjeshmërinë që kanë deklaratat e njerëzve kompetent në stilin:”Vjeshta nis me fazën e dytë të pandemisë”, ose “Vendi po përgatitet për valën e dytë” e shumë tituj të tillë të ngjashëm, të cilët po e terrorizojnë publikun, vendosi që të bëjë një hap para në deklarimet e tija publike. Fauci po sugjeron që në vend se të thuhet “Vala e dytë” të zëvendësohet me termin: ”A jemi të përgatitur për sfidën e vjeshtës dhe dimrit?”.
Realisht deklarata e Faucit i përshtatet shumë medieve dhe raportimeve të tyre shpesh herë të ngutshme dhe neveritësese. Mediet online, në veçanti duhet të mësojnë, të edukohen, të përshtaten me realitetin që është krijuar tash e gjashtë muaj. Mediet duhet të kujdesën për shëndetin e popullatës më shumë se mjeku dhe sfera shëndetësore. Publiku shpesh ka nevojë edhe për ndonjë tekst të butë, të drejtë, këshillëdhënës, edukues gjithsesi, këshilla profesionale, sesa tekste dhe tituj bombastik që ndikojnë negativisht në psikikën e qytetarëve.
Media në përgjithësi duhet të përzgjedh fjalorin gjatë raportimit, duhet të ketë kujdes maksimal nga ajo që publikohet dhe thuhet, është urgjente që media të krijojë një agjendë për mënyrën e raportimit, duke respektuar kriteret dhe standardet aktuale të mënyrës së raportimit.
Ne shpesh mendojmë se ekspertët tanë ose ata që janë të thirrur të japin konstatime profesionale janë të përgatitur dhe të sinqertë në atë që e thonë, por në fakt ka prej kësaj kategorie që shpesh ua kanë huqur në ekstrem. Aty ku për virusin mediet citojnë infermieret dhe politikanët, aty s`ka bereqet.
Pra, media ka obligim të jetë e përgjegjshme, e përgatitur në maksimum që sfida e vjeshtës dhe e dimrit të jetë më e lehtë dhe më shumë aktive në raportimet e drejta.
Kur media raporton drejtë, saktë, dhe në mënyrë objektive, i mbetet publikut pastaj ta vlerësojë se çfarë duhet të përzgjedhë. Ne edhe në kohën e pandemisë kemi krijuar diferenca gjatë raportimit. Qytetarët shpesh bëhen nervozë, reagojnë në mënyrë të ndryshme për raportimet tona dhe ata shpesh detyrohen që t`i përzgjedhin qoftë portalet, gazetat apo TV e Radiot si mjete të informimit dhe komunikimit.
Pse, sepse shpesh disa media online i kanë tejkaluar kufijtë e etikës dhe ndërgjegjes profesionale. Pra, bëhuni pjesë e raportimit profesional, bëhuni pjesë e raportimit të shëndoshë dhe të “ëmbël” e të saktë për publikun dhe lexuesin tuaj.
Autori është ligjërues në degën e Medias dhe Komunikimit në UBT
You may like
Op-Ed
Mbi turizmin në Shqipëri: Patriotët kujdestarë, për ata që e duan me zemër dhe ata që e shohin dhe e ndjejnë nga distanca vlerën e turizmit
Published
3 months agoon
July 18, 2024By
Betim GashiNga Musa Sabedini
Ditëve të fundit është bërë çështje problematike krejt e panevojshme dhe madje për mua humbje kohe, mbi turizmin në Shqipëri, mbi propagandat e ulëta dhe mbi gjendjen reale në Shqipëri, dhe mbi faktet e pamohueshme që Shqipëria në të ardhmen duhet të përballet me gjendjen reale.
Meqë brenda vitit sigurisht frekuentoj mbi 12 herë në bregdetin shqiptar, e njoh mirë situatën atje dhe asnjë lajm, kronikë, apo dokumentar nuk mund ta dëmtoj apo pengoj shkuarjen e kosovarëve në Shqipëri.
Kosovarët mund të pengohen, dëmtohen, torturohen vetëm nga sjelljet e vendasve, çmimet e pakontrolluara dhe lojërat e shpeshta me ndjenjat e pushuesve. Pra, Shqipëria duhet ta ndryshojë strategjinë mbi turizmin, sidomos ndaj kosovarëve sepse nëse njëherë e ke mashtruar apo gënjyer kosovarin, ai nuk të harron lehtë ose anasjelltas. Vëllezërit tanë në Shqipëri duhet ta kuptojnë se ne bëjmë nga katër deri në tetë orë rrugë të lodhur e me rreziqe të shumta për ta shijuar ujin e ngrohtë të bregdetit shqiptar. Liberalizimi i vizave e ka frenuar në një masë të madhe frekuentimin masiv të kosovarëve drejt bregdetit shqiptar, por kjo nuk zgjatë shumë sepse vlerat që i ka deti i Shqipërisë nuk i ka asnjë vend përreth.
Krejt çka duhet të investohet nga shteti shqiptar është cilësia, vlera dhe mikpritja më e ngrohtë për pushuesit kosovar. Kjo nuk do të thotë se ka munguar ose mungon mikpritja, por koha e sezonës kërkon një përkushtim dhe përgjegjësi më të avancuar, kundrejt kërkesave të pushuesve kosovar. Politikanë, gazetarë, qytetarë, vëzhgues pasiv, komentues të kot në rrjetet sociale e të tjerë, ditëve të fundit janë marrë me një fenomen, që në dukje të parë duket shumë i ulët dhe pa asnjë fitore të taborëve të ndryshëm. “Plazhet bosh”, “Mungojnë pushuesit kosovar”, “Çmimet e larta largojë pushuesit”, “Shezllonet me çmime astronomike”, pra janë vetëm disa nga titujt që u pushtuan nga portalet, duke mos e pasur asnjë fitim nga ky muhabet shterpë.
E vërteta është se mbi turizmin në Shqipëri duhet të flitet, duhet të debatohet shtruar dhe pa asnjë ngarkesë sepse turizmi mendoj unë, pak a shumë është brengë e përbashkët, në këtë rast të kosovarëve si pushues dhe të vendasve si mikpritës. Pra çështjen e trajtoj ose do ta orientoj në këtë pikë. Se turizmi në Shqipëri lëngon prej shumë vitesh nga gjëra të thjeshta, por shumë të domosdoshme për një pushues, kushdo qoftë ai dhe ky shpjegim imi as është ndërtuar nëpër laboratorët e Rusisë e Serbisë, siç kanë dëshirë ta përshkruajnë “patriotët kujdestarë” e të gjitha kohërave, që nuk pajtohen asnjëherë me ndonjë vlerësim, që ata mendojnë se dëmtohet Shqipëria.
Unë asnjëherë s’jam pajtuar edhe me këto video-lojërat e momentit që bëhen virale në situata të ndryshme në bregdetin shqiptar. Pushues do të ketë gjithmonë në Shqipëri dhe këtë fakt se ndalon askush, por ne mund të flasim për ngritjen e cilësisë së shërbimeve në hoteleritë, apartamentet private, plazhet që shpesh janë të papastra, mungesa e energjisë elektrike deri në tetë orë në ditë, mungesa e infrastrukturës, etj.
Kam frekuentuar ose qëndruar edhe në hotele të 200 eurove për një natë, po edhe në hotele nga 70 euro e tutje dhe asnjëherë s’e pashë ose nuk e takova te dera e hotelit një person apo shoqërues që do të thotë “Mirëserdhe zotëri”. Pse mungon ky gjest mikpritjeje asnjëherë se kam kuptuar. Do të duhej që në rate të tilla një shoqërues të shprehet: “Mirë se erdhe vëlla dhe kaloni qaste të mira në ambientet tona”, mungon ky detaj në çdo cep të bregdetit. Duhet ta keni parasysh se pushuesi kosovar zgjohet në 5 të mëngjesit për të mbërri në plazh, vjen i lodhur, i rraskapitur dhe momenti i parë ose kontakti i parë atij i kërkohet pagesa dhe netët e qëndrimit.
Janë elemente dhe cikërrima periferike, por që kanë peshë te pushuesit. Më rastisi të jem natën finale të kampionatit evropian në Shëngjin. Një hotel bukur luksoz ku hyra për të pirë kafe, mezi më shërbyen me arsyetimin se janë të rezervuara tavolinat. Ngula këmbë dhe qëndrova derisa e përfundova kafenë. Përballë ose në hyrje të hotelit luksoz ishin hiç më pak se 30 thasë mbeturina, ndërsa ngjitur pothuajse pushuesi kosovar që ishte me familje po kryente ushqimin e pasditës. Kjo nuk është propagandë as diçka që e dëmton turizmin, përkundrazi ua hap sytë pronarëve, që kujdesi ndaj klientëve duhet të jetë maksimal dhe jo të shihen apo trajtohen si punë leku. Pa humbur kohë turizmi në Shqipëri mund të dëmtohet e lëndohet vetëm nga vendasit, pra nga personat e parë që kanë kontakt me pushuesit, këtu hynë kamerierët, stafi i hotelit, mbikëqyrësi i plazhit, kuzhina dhe pjesa e ushqimit.
Shqipëria po ec shpejt, por krahas kësaj ajo duhet të kujdeset urgjentisht për cilësi në ushqime, cilësi në sjellje e mirësjellje, cilësi e shtim të sigurisë, kujdes maksimal në urgjenca mjekësore, shmangie e tollovi të trafikut, balanci i çmimeve ose ruajtja e tyre, sigurimi i energjisë elektrike, kujdestari 24 orë të largimit të mbeturinave nga kontejnerët, që kundërmojnë erë të tmerrshme. Atëherë pse mos t’i debatojmë hapur këto situata absurdi dhe situata që me pak përgjegjësi institucionale dhe kujdes shtetëror mund të eliminohen. Nuk besoj që ka ndonjë kosovar, me përjashtim të Agjencive Turistike, që tek e fundit e kanë biznes vajtje ardhjet në Shqipëri, dëshirojnë apo i gëzohen situatave kur plazhet mund të duken të zbrazëta.
Unë takova disa pronarë të hoteleve dhe më thanë me shqetësim se sivjet ka rënie të numrit të turistëve, krahasuar me vitin e kaluar dhe kjo dukej qartë. Tjetër janë dronët e Edi Ramës, i cili pa pikë nevoje mundohet të tregojë situatën ndryshe. Në vend që Edi Rama të investojë miliona në ngritjen e cilësisë së shërbimeve, të paktën në trotuaret publike, që duken jo të mirëmbajtur sa duhet dhe të krijojë e mundësojë rend e rregull edhe në trafik.
Më pëlqeu kolegu nga Tirana, Lutfi Dervishi, i cili me shembuj konkret kishte ngritur shqetësimin serioz të siç është shprehur ai :“Shkatërrimit të turizmit në jug” pikërisht nga pasoja e ngritjes së çmimeve. E dëgjova edhe këtë teori se biznesmen nga Vlora kishin ardhur në Shëngjin dhe u kanë bërë presion hoteleve të atjeshme që të ngrisin çmimet e dhomave dhe kjo më është argumentuar nga disa pronar shumë serioz.
Tani, a duhet të brengosemi për mungesën e pushuesve, që mund të jetë e përkohshme apo duhet të brengosemi për të gjitha ato shqetësime, e dilema që i prezantova më lart. Bindja ime bazohet vetëm në gjetjet faktike që turizmi në Shqipëri, ka nevojë për reforma hoteliere, komunikim modern dhe qasje në komunikim në të gjitha platformat.
Tani dhe një shembull shumë periferik, por që pushuesit kosovar i kushton shumë. Shumë hotele kanë mungesë të recepsionistëve ose kanë mungesë stafi. Dhe nëse ti i thirr në tel ose Viber apo WhatsApp në 90% të rasteve nuk e hapin telefonin dhe të sugjerojnë që të shkruash mesazh. Mungesa e kamerierëve profesionistë është shumë evidente dhe ata përbëjnë një peisazh të rëndësishëm të asaj që quhet turizëm me nivel cilësor. Kamarierët janë shumë “agresiv” dhe nuk kanë dëshirë të humbin shumë kohë me ty sepse nuk e kanë mendjen fare aty, ata e shohin vetën të përkohshëm dhe jo si pjesë e pandashme e hotelit, ku punon e paguhet.
Nga ky mal problemesh tani në sfond na dalin “mbrojtësit kujdestarë” ata patriotët me bateria që sulmojnë çdo personalitet, që jep një mendim ndryshe ose të paktën tregon gjendjen reale. Unë nuk i thash, e as i përshkrova as 20% të defekteve, që ka turizmi në Shqipëri sepse për mua sido që të jetë gjendja atje, unë e dua, e përjetoj dhe e ndjej bregdetin shqiptar.
Nëse pushuesi kosovar ose kushdo qoftë ai del herët në mëngjes, për të ecur skaj plazhit qysh në start do të bëhet nervoz sepse e sheh se asnjë nga plazhet nuk janë të pastruara, veti kjo shumë e dëmshme dhe neveritëse. Ose kur në mbrëmje ke dëshirë për të ecur trotuareve publike, do të kënaqesh me kundërmimin e kontenierëve të papastër.
Të bëhemi real këto bashkitë e ato kompanitë publike që paguhen nuk e kryejnë as 10% punën e tyre. Jam i lidhur me atë hapësirë shqiptare dhe dëshirojë që ta shoh të ngritur e të avancuar çdo pjesë të bregdetit në Shqipëri, duke lejuar këtu edhe mendime ndryshe dhe ide e propozime, që mund të ndikojnë pozitivisht, për ta ndryshuar rrëmujën që po shkaktohet nga vetë vëllezërit tanë.
Unë kam përjetuar edhe momente e situata të pakëndshme, gjatë këtyre 24 viteve dhe nuk i takojë kategorisë së kolegëve të mi, që ngarendin pas reklamave dhe detin e shijojnë vetëm nga kafiteritë, thjesht flas nga përvoja ime e përjetuar, por pavarësisht kësaj bregdeti shqiptar për mua mbetet prioriteti kryesor sepse e dua me zemër, e dua me shpirt dhe nuk më bëjnë përshtypje tek e fundit finesat e vogla, anipse me pak syqeltësi ato mund të evitohen nga vëllezërit tanë.
Autori është ligjërues në degën e Media dhe Komunikim në UBT
Lajmet
NATO përballë Rusisë
Rëndësia taktike e kësaj manovre ushtarake shumëkombëshe: Çfarë është stërvitja shumëkombëshe Steadfast Defender 2024?
Published
9 months agoon
January 25, 2024By
Betim GashiManovra ushtarake e NATO-së “Steadfast Defender 2024”
Shkruan: Prof. Dr. Bahri Gashi
NATO ka përmbyllur përgatitjet e fundit me blerjen e mbi 1.1 miliard të municioneve që do t’i përdorë gjatë stërvitjes më të madhe në histori. NATO, sipas informacioneve që posedon, diku nga muaji (maj deri në muajin qershor) NATO posedon informacion serioz se në Ukrainë do të zgjerohet një front i ri lufte.
NATO si kundërpërgjigje po ndërmerr veprime taktike luftimi të trupave të ndryshme ushtarake në kohë paqeje, që bëhen për të rritur përgatitjen luftarake dhe gatishmërinë e tyre për përballje kundër çdo rreziku luftarak.
Rëndësia taktike e kësaj manovre ushtarake shumëkombëshe: Çfarë është stërvitja shumëkombëshe Steadfast Defender 2024?
Steadfast Defender 24 është një stërvitje e madhe e NATO-s që do të zhvillohet nga muaji shkurt deri në maj 2024 në të gjithë rajonin e Eurozonës, hartës transatlantike.
Kjo stërvitje ushtarake do të përdoret si përgjigje ndaj një agresioni të mundshëm të një fuqie ose kundërshtare kundër një vendi anëtar të NATO-së apo vendeve të Ballkanit, përfshirë paqëruajtësit e KFOR-it në Kosovë, duke aktivizuar nenin 5 (kartën e aleancës) të Traktatit të Atlantikut të Veriut. Stërvitja është pjesë e serisë së manovrave Steadfast Defender. Kjo stërvitje konsiderohet manovra ushtarake me të gjitha kapacitetet luftarake më e madhe e NATO-s që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
NATO do të aktivizojë nē operacione taktike një numër të trupave mbi 90 mijë ushtarë dhe pasije luftarake nga toka, deti dhe ajri, përfshi edhe gjeohapësirën.
Vendet anëtare të NATO-së, si Mbretëria e Bashkuar janë përgatitur të sigurojnë mbi 20 mijë trupa për manovra. Më shumë se 16 mijë ushtarë janë shpallur nga Ushtria Britanike për operacione, në mesin e tyre do të ekspozohet edhe ekipi luftarak i Brigadës së 7-të të Mekanizuar të Lehtë. Marina Mbretërore do të sigurojë 2 mijë marinarë, 15 mijë ushtarë polakë, 10 mijë gjermanë dhe 5 mijë holandezë, e kështu me radhë nga scili vend anëtar pjesmarrës me trupa efektiv ushtarak.
Në kuadër të këtyre manovrave ushtarake Steadfast Defender 2024, Bundeswehr-i gjerman poashtu ka parlajmëruar se do të kryejë edhe manovrën e saj të quajtur “Quadriga 2024”. Ky operacion ushtarak “Quadriga 2024” ndahet në katër nivele manovrash të cilat duhet të praktikojnë ushtrimin e trupave gjermane mē misione tê veçanta luftrake të reagimit të shpejtë. Këto manovra ndahen sipas emërtimeve luftarake: Grand Center (mesi deri në fund të shkurtit), Grand North (nga mesi i shkurtit deri në mesin marsit), Grand South (fundi i prillit deri në fund të majit) dhe Grand Quadriga (maj).
Në kuadër të stëvitjeve ushtarake Steadfast Defender 2024, Polonia do të intensifikojë manovrat kombëtare “Dragon-24” nga data 25 shkurt deri më 14 mars 2024.
Këto stërvitje taktike – operacionale do të përbëhen kryesisht nga ushtarë të Divizionit të 11-të të Kalorësisë së Blinduar dhe Divizionit të 16-të të Mekanizuar Pomeranez, gjithashtu do të operojnë edhe komponetët tjerë ushtarak si trupa nga Forca e Mbrojtjes Territoriale, Komanda e Trupave Speciale, Forca Ajrore, Marina si dhe Forca e Reagimit të NATO-s dhe do të zhvillohen kryesisht në Qendrën e Trajnimit të Forcave Tokësore Drawsko.
Pjesë përbërëse me një total mbi 3 mijë e 500 automjete janë planifikuar të përdoren duke përfshirë 100 automjete të rënda luftarake duke përfshirë tanke nga SHBA, Spanja dhe Franca. Trupat gjatë stërvitjes po planifikojnë të kryejnë detyra të shumta duke përfshirë kalimet e lumenjve me pajisje të rënda, si dhe lëvizjen e automjeteve gjurmuese në mbi 300 milje rrugë publike dhe terrene jo urbane.
Rëndësia gjeosgrategjike e pozicionit të NATO-së lejon edhe këto stërvitje jashtë saj siq është edhe manovra Nordic Response 24 që do të përdorë Steadfast Defender në 2024 si një manovër në çati, por nuk do të jetë pjesë e saj. Manovrat “Saber Strike 24”, “Immediate Response 24” dhe “Swift Response 24″do të kryhen gjithashtu në kuadë të kursit Steadfast Defender.
Përgatitja e NATO-së dhe alancave për një përballje evenduale NATO-Rusi, është përgjigja e reagimit përmes këtyre lëvizjeve të trupave ushtarake drejt kësaj stërvitje shumë anëtarëshe të NATO-së, me qëllimin e vetëm të parandalohet një skenar i ballafaqimit NATO-Rusi. Në të kundërtën involvimi i menjëhrtshëm i Kinës, pashmangshëmëria e superfuqisë së SHBA-ve edhe si e vetme dhe zgjerimi drejt një lufte me pëmasa globale, në mënyrë të padiskutueshme do të shënonte edhe fundin e një filimi të një lufte të tretë botërore me përmasa katastrofale për njerëzimin.
Shënim:
(Autori është doktor shkence, profesor në programin për Studime të Sigurisë në UBT, i profilizuar dhe njohës i politikave të Sigurisë Kombëtare dhe Inteligjencës)
Lajmet
Në cilat raste sakrifikohet etika dhe pse ishte interes publik dhe interes për publikun video e Lulzim Fejzullahut?
Interes për publikun ishte publikimi i videos e cili tregoi dhe shpartalloi të gjitha pistat e hetimeve dhe dyshimeve.
Published
9 months agoon
January 24, 2024By
Betim GashiNga Musa Sabedini
Vrasja e 18-vjeçarit në Podujevë gjithsesi që ishte interes publik sepse në radhë të parë ishte fëmijë jetim dhe përballë kishte një grup të lidhur me pushtet e sistem të drejtësisë. Ndërsa interes për publikun ishte publikimi i videos e cili tregoi dhe shpartalloi të gjitha pistat e hetimeve dhe dyshimeve.
Asgjë të keqe nuk kishte në publikimin e videos, edhe pse ajo video do të duhej të bëhej publike nga media serioze dhe që do të përcillej edhe me komente nga ekspertë të ndryshëm. Në këto raste realisht sakrifikohet etika, por kjo bëhet vetëm për interes të një çështjeje tejet delikate dhe të ndjeshme. Po më bëjnë përshtypje komente, opinione e vlerësime të ndryshme nga komuniteti i gazetarëve, ekspertëve dhe atyre të fushës së sigurisë, mbi publikimin e videos, ku shihet rrahja brutale dhe vdekjeprurëse e 18 vjeqarit nga Podujeva, Lulzim Fejzullahut.
Në librin tim të fundit: “Mediet, etika, raportimet për situatat e ndjeshme, hetimet dhe nocionet juridike në gazetari” e kam sqaruar më gjerësisht interesin publik dhe interesin për publikun në aspektin gazetaresk. Në rastin e vdekjes së 18-vjeçarit interes publik është vet një fëmijë jetim dhe i pa krah, përballë një grupi problematik dhe të njohur nga policia e gjykata, thënë më saktë të amnistuar nga këto dy institucione. Ndërsa interes për publikun, pastaj është videoja e cila demaskoi të gjitha pistat e hetimeve, që si duket janë dhënë qëllimisht me kahje të caktuar gabimisht dhe në drejtime të kundërta, dhe në dëm të tashmë të 18-vjeçarit të vdekur.
Në raste të tilla e sakrifikojmë etikën për një interes të caktuar dhe këtë e bëjmë me qëllim pozitiv sepse dëshirojmë të tregojmë se jemi me të dobëtin dhe të vërtetën, që në këtë rast ishte një djalë jetim që vdiq si pasojë e rrahjeve brutale dhe të dhunshme. Ndoshta publikimi i videos do të duhej të bëhej nga media serioze dhe që kanë ekip dhe ekspertë që do jepnin edhe komente për rastin dhe pamjet brutale të rrahjes së 18-vjeçarit.
Pamjet e vrazhda dhe të rënda mund të jenë shqetësuese dhe stresuese për publikun, por media ka presion nga publiku që të botojnë edhe raste të tilla, që sqarojnë gjithçka, sidomos aty ku tentohet të shitet mjegull në publikun e gjerë. Pra media dhe ata që e botuan videon, kanë bërë mirë sepse tashmë pamjet tregojnë shumëçka, kjo nuk vlen edhe për rrjetet sociale, ku dominon fjalori emocional dhe ka paragjykime ekstreme.
Tani pritet të ndryshojnë veprimet, sidomos Prokuroria, e cila e ka mundësinë, që të përmirësojë gabimin e policisë, gjatë fazës së ngritjes së aktakuzës. Publiku sigurisht që do të njoftohet edhe ditëve në vazhdim sepse ka organizata që merren ekskluzivisht me monitorimin e seancave gjyqësore.
Për rastet e tilla të ndjeshme më herët ka reaguar edhe KMSHK duke kërkuar nga mediet që në situata të tilla gazetarët dhe mediat të kenë kujdes, në mënyrën se si raportojnë dhe çfarë i ofrojnë publikut. Sipas Kapitullit VI të Kodit të Mediave të Shkruara të Kosovës, trajtimi i rrëfimeve për tragjeditë duhet të zhvillohet me kujdes dhe vetëm kur ka interes të lartë publik mbi çështjen. Nëse interesi publik është i lartë, atëherë ndaj të gjithë të prekurve nga tragjedia duhet pasur qasje mirëkuptimi, mbrojtje të privatësisë, mbulim të fytyrës dhe diskrecion.
Ndryshe ka disa raste ku sakrifikohet etika për interes të publikut dhe rastin më të freskët e kemi mbytjen e djaloshit trevjeçar nga Siria, Ajlan El Kurdi, që u mbyt në brigjet e Turqisë në vitin 2015. Ajo foto ishte rëndë në aspektin etik, por bëri bujë dhe pushtoi zemrat e miliona njerëzve, duke kritikuar qëndrimet e liderëve evropianë rreth çështjes së emigrantëve.
Ajlan El- Kurdi, ishte trevjeçar ndërsa bashkë me të u mbyt edhe vëllau i tij më i madh, Galib El-Kurdi. Ata vdiqën në tentativë për të kaluar Mesdheun, derisa bota u shtnag nga fotoja e realizuar nga fotografja Nilüfer Demir.
Autori është ligjërues në degën Media dhe Komunikim në UBT
Lajmet
Kukullat mizore të Iranit
Rreziku i një zgjerimi të konfliktit përballë një reagimi të fortë anglo-amerikan është real, edhe pse kukullat iraniane të “boshtit të rezistencës” duken shumë të kujdesshme dhe selektive në lëvizjen e fijeve…
Published
9 months agoon
January 14, 2024By
Betim GashiPër herë të dytë në më pak se tre vjet, Kanali i Suezit bëhet i pakalueshëm, duke vënë në krizë trafikun ndërkombëtar dhe tregtinë botërore. Në gjysmën e dytë të marsit 2021, kur bota po rikthehej me mundim nga kriza e pandemisë Covid 19, një stuhi me erë dhe rërë shkaktoi kalimin e një anijeje gjigante mallrash, Ever Given, duke bllokuar lundrimin për disa ditë dhe duke shkaktuar rritjen në qiell të çmimeve, nga nafta e papërpunuar te perimet.
Sot papërdorshmëria e një kalimi strategjik, që përshkohet çdo vit nga 22,000 anije, 30 për qind e trafikut detar ndërkombëtar dhe 15 për qind e tregtisë botërore, nuk shkaktohet nga forcat e natyrës dhe ngarkesa e tepërt e një anijeje tregtare, por nga rreziku i sulmeve tëHouti-ve, të quajtur ndryshe Partizanët e Allahut, rebelët jemenitë të armatosur dhe financuar nga Irani, të cilët që nga 9 nëntori i vitit që kaloi, kur shtinë në dorë anijen e mallrave Galaxy Leader, me një zbarkim spektakolar duke zbritur prej helikopterëve, kanë kryer plot 27 aksione kundër anijeve që kalojnë tranzit nga Gjiri i Bab al Mandab.
Efektet e menjëhershme janë të njëjtët. Reduktim i trafikut detar: 91 përqind për kontenierë, nga dje edhe shoqata ndërkombëtare e pronarëve të anijeve të naftës këshillon anëtarët e vet që të qëndrojnë larg nga Bab al Mandab, kompanitë e mëdha të kontenierëve si Maersk dhe Msc, që të marrin në konsideratë rrugën e Kepit të Shpresës së Mirë, 10 ditë më e gjatë se sa ajo e Suezit. Çmimet janë rritur menjëherë, duke nisur nga ata të naftës brut (4% në vetëm një ditë), e deri tek çmimet e furnizimeve ushqimore.
Por kësaj radhe, steka është shumë më lart dhe me rrezik se sa ajo e ngjarjeve të paparashikueshme natyrore. Dhe rreziku mund të jetë më afatgjatë se sa një stuhi rëre. Bëhet fjalë për të drejtën universale të lirisë së lundrimit dhe kundërvënies ndaj piraterisë, që është maskuar prapa mbështetjes për “kauzën palestineze”, për ofensivën izraelite në Gaza.
Në të vërtetë, Houti-tëve as nuk u bëhet vonë për palestinezët. Atyre u duhet vetëm si një argument më shumë për negociata, që ta hedhin në tryezën e bisedimeve të paqes me Arabinë Saudite, të cilat nisën pas armëpushimit të brishtë të vitit 2022. Siç ka thënë një ekspert i Chatham House, instituti autoritar londinez, Houti-t janë “biznesmenë ushtarakë shumë të zotë”, që janë duke kapitalizuar shansin që u ka dhënë ofensiva izraelite, e cila pasoi masakrën e tmerrshme të Hamasit në 7 tetor: “Mbrojnë Palestinën, sulmojnë Izraelin, denoncojnë hipokrizinë e vendeve të tjera arabe. Prandaj, sa kohë që lufta në Gaza do të vazhdojë, Houti-t do të vazhdojnë përshkallëzimin në Detin e Kuq”.
Pikërisht për të shmangur këtë “përshkallëzim”, përveçse për të rikthyer të drejtën e lirisë së lundrimit, SHBA dhe Britania e Madhe kanë vendosur një sulm masiv ndaj bazave të Houti-tëve në Jemen, të mbështetur nga një koalicion heterogjen, i përbërë nga Kanadaja, Australia, Bahreini dhe Holanda, e vetmja anëtare nga vendet evropiane.
Ndoshta sepse parimi i lirisë së deteve është i rrënjosur në kujtesën e një populli lundruesish dhe të një vendi, i cili ka qenë një fuqi e madhe detare: në vitet e tyre të artë, rreth viteve 1670, Kompania e Indive kishte 150 anije detare dhe 40 anije lufte.
Houti-t kishin qenë nënvlerësuar, sikur të ishin një formacion i vogël dhe më pak i rrezikshëm, të paktën në optikën perëndimore, në “boshtin e rezistencës” shiite, të drejtuar nga iranianët, përbërë nga Hamasi, Hezbollahu dhe Xhihadi Islamik.
Në të vërtetë kanë zhvilluar një aftësi ushtarake të madhe, e cila ka ardhur duke u rritur bashkë me ekspansionin e tyre territorial në Jemen dhe me shpenzimet e forcave qeveritare, duke zëvendësuar armatimet e vjetra sovjetike me instrumenta lufte moderne: nga raketat tek dronët, të cilat i ekspozuan vitin e kaluar në një paradë të madhe ushtarake në kryeqytetin Sana’a, bashkë me sloganin “Vdekje Amerikës, vdekje Izraelit”. Dhe besueshmëria e tyre politike është rritur falë mistifikimit me zotësi që i kanë bërë mbështetjes së “kauzës palestineze”.
Rreziku i një zgjerimi të konfliktit përballë një reagimi të fortë anglo-amerikan është real, edhe pse kukullat iraniane të “boshtit të rezistencës” duken shumë të kujdesshme dhe selektive në lëvizjen e fijeve, në morsën që duan të shtrëngojnë përreth izraelit. Por pasojat e një ndërprerjeje të tregtisë botërore do të ishin shumë më të rënda nëse do u lejohej Houti-tëve që të vazhdojnë piraterinë, me justifikimin e një “kauze të drejtë”. / (Paolo Garimberti, La Repubblica) (bota.al)
Dhunë para duelit Gjeorgji-Shqipëri, tifozi ‘kuqezi’ përfundon në spital
Banka Botërore shkurton parashikimin e rritjes ekonomike për vitin 2024 për Afrikën Sub-Sahariane
Zhegrova: Unë nuk e ndjejë presionin, nesër japim maksimumin
FIFA projekton një ndryshim të madh rregullash
Shqetësime për Artetën, kapiteni i Arsenalit iu nënshtrua testeve mjekësore te kombëtarja
Liderët e Ballkanit Perëndimor nënshkruajnë marrëveshje të reja në Berlin
Scholz: Për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor të kalojmë nga fjalët te veprat
Presidentja e KE-së mirëpret marrëveshjen për CEFTA: Është hap drejt normalizimit
Haxhiu: 16 ushtarë janë dërguar në Komision Disiplinor vetëm pse janë ushqyer jashtë kazermës
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet2 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Lajmet1 month ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 weeks ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman