Kulturë

Gavril Dara, zëri i paqes për arbëreshët!

Published

on

Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, e cila ruan dhe promovon thesaret e kulturës arbëreshe, nderoi sot me respekt e përulësi, në 139-vjetorin e ndarjes nga jeta, një nga personalitetet më të shquara të penës dhe mendjes arbëreshe, poetin dhe intelektualin e shquar, Gavril Dara (i riu).

Gavril Dara lindi më 8 janar 1826, në Palac Adriano të Sicilisë, një fshat i njohur i popullatës arbëreshe që ka ruajtur, për shekuj me radhë, gjuhën, traditat dhe identitetin e tij të veçantë. Prejardhja e tij nga një familje e shquar arbëreshe e orientoi që herët në rrugën e kulturës dhe dijes. Qysh në moshë të re, Gavrili tregoi pasion të jashtëzakonshëm për dijen dhe letërsinë, çka e çoi më pas në Seminaret Arbëreshe të Palermos, ku mori mësimet e para. Edhe pse kishte zgjedhur një drejtim juridik, me kalimin e kohës ai do të bënte një emër të madh në letërsi dhe në fushat e tjera të dijes.

Në vitin 1858, Gavril Dara botoi fletoren letrare “Përtëritja e jetës” (Palingenesi), një projekt ambicioz që synonte ringjalljen e frymës kulturore dhe artistike të arbëreshëve, të cilët ishin në një periudhë të vështirë, përballë sfidave të asimilimit dhe humbjes së identitetit kombëtar. Më vonë, në vitet 1871-1874, ai drejtoi gazetën “La Riforma”, që u botua në Romë, duke u shndërruar në një instrument të fuqishëm për përhapjen e ideve të lirisë, progresit dhe të drejtat e popullit arbëresh. Gazeta kishte si qëllim gjithashtu forcimin e lidhjeve mes diasporës arbëreshe dhe atdheut të tyre, Shqipërisë, duke u bërë një platformë për diskutime intelektuale dhe kulturore.

Një nga veprat më të rëndësishme të Gavril Dara ishte poezia e tij monumentale, “Ana Maria”, një poezi e mbushur me 1300 vargje, që shpalos pasionin e tij të thellë për lirikën dhe artin poetik. Ky ishte një krijim i fuqishëm që i dhanë letërsisë arbëreshe një dimension të ri, duke theksuar lidhjen e thellë me folklorin dhe traditat e tij, të cilat ishin pasuri të paçmuara për kulturën kombëtare. Pasioni i tij për folklorin shprehej jo vetëm në poezinë e tij, por edhe në interesimin për të regjistruar dhe ruajtur trashëgiminë gojore, duke e konsideruar atë si një aset të vyer për identitetin kulturor arbëresh.

Në vitin 1906, u botua një nga veprat më të rëndësishme të Gavril Dara, “Kënga e sprapsme e Balës”, një krijim i lashtë dhe një shembull i shkëlqyer i përpjekjes së tij për të ruajtur dhe përçuar mesazhet e traditës dhe kulturës arbëreshe nëpërmjet artit poetik. Ky dorëshkrim, që pasqyron historinë dhe legjendën e Balës, një figurë mitologjike arbëreshe, është një vepër që e bën Gavril Darën të njëjtë me një koleksionist të kujtimeve dhe historive të popullit të tij, duke i ruajtur ato për brezat që do të vinin pas.

Përveç poetikës, Gavril Dara ishte gjithashtu një studiues i thellë i gjuhësisë, filozofisë dhe arkeologjisë. Ai u përpoq të ndihmonte në zhvillimin e një shkence që do të ndihmonte në zbërthimin e elementeve themelore të kulturës arbëreshe dhe shqiptare. Kjo lidhje me dijen dhe kërkimin e thelluar për të kuptuar rrënjët e kulturës së tij ishte një shembull i shkëlqyer i intelektualit që e konsideronte kulturën si mjet të fuqishëm për ruajtjen e identitetit dhe lirisë së kombit.

Pas një jete të pasur me punë e pasion, Gavril Dara u nda nga jeta më 1885 në Girgeti, një vend që ai e kishte bërë strehë të mendimeve dhe punës së tij intelektuale. I përmendur për pasionin e tij të pashuar për kulturën, shkencën dhe letërsinë, Gavril Dara (i riu) është sot një ndër figurat më të rëndësishme të kulturës arbëreshe, një poet që jo vetëm që shkroi vargje të paharruara, por edhe që kontribuoi në ndriçimin e rrugës së ruajtjes dhe zhvillimit të trashëgimisë kulturore arbëreshe.

Në 139-vjetorin e ndarjes së tij nga jeta, kujtimi për poetin dhe intelektualin Gavril Dara (i riu) është një testament për sakrificat e atyre që, nëpërmjet artit dhe dijes, ruajtën shpirtin dhe historinë e një kombi të pasur me tradita dhe vlera të pashlyera./UBTNews/

Lifestyle

Si të kujdeseni për flokët, sa shpesh duhet të priten?

Published

on

Prerja e flokëve është një pjesë thelbësore e kujdesit personal, dhe mënyra se si bëhet duhet të përshtatet me tipin e flokëve dhe stilin që dëshironi.

Edhe pse çdo person ka nevojat e tij, ekspertët rekomandojnë disa udhëzime për t’i mbajtur flokët të shëndetshëm dhe të bukur.

Flokët e shkurtër kërkojnë më shumë vëmendje dhe duhen prerë çdo 3-7 javë, në varësi të shpejtësisë së rritjes.

Nëse dëshironi të ruani një gjatësinë të caktuar, mund ta shtyni pak më shumë prerjen, deri në 4-5 javë.

Flokët e gjatë mund të presin më shumë, çdo 2-3 muaj, përveçse nëse janë shumë të dëmtuar.

Majat e flokëve të gjatë janë më të ndjeshme ndaj dëmtimit, ndaj prerjet e rregullta ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të tyre.

Flokët kaçurrela kërkojnë më pak prerje, çdo 10 javë, flokët me onde kanë nevojë për prerje më të shpeshtë për të hequr majat e dëmtuara.

Flokët e dëmtuar janë më të ndjeshëm dhe duhen prerë çdo 8 javë për të larguar majat e djegura e stimuluar rritjen e flokëve të rinj.

Për të pasur flokë të shëndetshëm dhe të bukur, është e rëndësishme të merrni parasysh jo vetëm stilin që dëshironi, por edhe gjendjen dhe ritmin e rritjes së flokëve tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Del në ankand rezidenca verore e Benito Musolinit në Rimini

Published

on

Rezidenca verore e ish-diktatorit italian Benito Musolini, e njohur si “Villa Mussolini”, që ndodhet pranë qytetit Rimini në bregdetin e Adriatikut, do të dalë në ankand, raportojnë mediat italiane.

Pronari aktual ka vendosur ta nxjerrë vilën në shitje, ndërsa ofertat mund të paraqiten deri më 22 dhjetor.

Bashkia e Rixhonës ka shfaqur interes për të blerë pronën, që është përdorur falas për aktivitete kulturore dhe ekspozita, me leje nga pronarët e mëparshëm.

Bashkia synon ta blejë përfundimisht dhe të kryejë restaurime në ndërtesë.

Vila, e ndërtuar rreth vitit 1890, përfaqëson stilin tipik të shtëpive të pushimit në bregdetin e Adriatikut. Pronësia e saj ka ndryshuar disa herë, derisa në vitin 1934, Rakele Musolini, bashkëshortja e diktatorit, e bleu dhe e shndërroi në rezidencë verore të familjes.

Pas ekzekutimit të Musolinit nga partizanët italianë në 1945 dhe përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, vila kaloi në pronësi të shtetit.

Edhe pse emri i pronës ka qenë shkak debatesh dhe polemikash, bashkia e Rixhonës ka vendosur të ruajë emrin historik “Villa Mussolini”. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Hapet Java e Filmit të Frankofonisë në Prishtinë

Published

on

Në Prishtinë u hap Java e Filmit të Frankofonisë, një ngjarje e cila këtë vit zhvillohet nën temën “Moda dhe Kultura”.

Aktivitetet u çelën zyrtarisht me premierën e filmit “Couture” të Angelina Jolie, duke i dhënë tonin artistik dhe estetik këtij edicioni.

Publiku u magjeps nga një performancë artistike unike, që ndërthurte modën dhe teatrin, me synimin për të reflektuar ndikimin e kinematografisë franceze në botën e modës.

Në qendër të kësaj performance u shqua aktorja e Teatrit Kombëtar të Kosovës, Arta Selimi, e cila u paraqit me një veshje të veçantë dhe simbolike.

Veshja e saj ishte e frymëzuar nga filmi klasik francez “Peau d’âne” (Lëkura e gomarit), duke sjellë në skenë një atmosferë përrallore, elegante dhe magjike. Ajo përfaqësoi një bashkim harmonik midis modës bashkëkohore dhe estetikës filmike franceze.

Ky kombinim mes artit të filmit dhe dizajnit të modës shënoi një moment kulmor në hapjen e Javës së Filmit të Frankofonisë, duke dëshmuar fuqinë e bashkëpunimit kulturor dhe artistik ndërmjet vendeve frankofone dhe krijuesve kosovarë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Si ta heqësh stresin natyrshëm?

Published

on

Nëse nuk dimë si të përballemi në mënyrë të shëndetshme me stresin, plakemi më shpejt, dëmtojmë aftësitë tona kognitive, humbasim energjinë dhe bëhemi më pak aktivë e të paqartë në mendime.

Për ta shmangur këtë, më poshtë gjeni disa këshilla të dobishme për menaxhimin e stresit:

Ruani një qëndrim pozitiv.

Pranoni se ka situata që nuk mund t’i kontrolloni.

Shprehni ndjenjat dhe mendimet tuaja me qetësi në vend që të reagoni në mënyrë agresive ose pasive.

Mësoni dhe praktikoni teknika relaksimi, si frymëmarrja e thellë, meditimi apo joga.

Bëni aktivitet fizik rregullisht. Një trup në formë ndihmon edhe mendjen të përballojë më mirë stresin.

Ushqehuni shëndetshëm. Trupi ka nevojë për ushqim të mirë për t’u rikuperuar pas situatave stresuese.

Shmangni përdorimin e alkoolit si mënyrë për të lehtësuar stresin.

Kërkoni mbështetje nga miqtë dhe njerëzit e afërt.

Menaxhoni kohën në mënyrë efektive, në mënyrë që të shmangni ngarkesën dhe presionin e panevojshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara