Një foto e një gruaje shtatzënë e cila po ikte nga një maternitet i bombarduar u bë një nga imazhet më ikonike të luftës në Ukrainë. Por subjekti i saj ishte në shënjestër të një fushate të jashtëzakonshme dezinformimi ruse dhe ajo nxiti urrejtje nga të dyja palët.
E mbështjellë me një jorgan e ballin e gjakosur, imazhi i Marianna Vyshemirsky u pa në mbarë botën. Fotoja është realizuar si pasojë e një sulmi ajror rus në Mariupol. Ajo qarkulloi në internet, në faqet e para të gazetave dhe u debatua në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Por edhe pse i shpëtoi sulmit, Marianna u përball me një sulm tjetër – dezinformim dhe urrejtje ndaj saj dhe familjes së saj.
Ndërsa Rusia u përpoq të mbillte gënjeshtra për sulmin, 29-vjeçarja Marianna u akuzua në mënyrë të rreme për “aktronte”. Madje, diplomatët rusë pohuan se ajo kishte “luajtur” jo një, por dy gra të ndryshme.
“U përballa me kërcënime se do të vinë dhe do të më gjejnë, do të më vrasin, do të ma copëtojnë fëmijën”, deklaroi ajo.
Kjo është intervista e saj e parë me një media të njohur perëndimore pasi u evakuua në vendlindjen e saj në një pjesë të Donbasit të kontrolluar nga separatistët rusë.
“Gjërat u kthyen përmbys”
Jeta në Mariupol ishte shumë ndryshe para luftës. Marianna promovoi produkte bukurie në rrjetet sociale, ndërsa bashkëshorti i saj Yuri punonte në fabrikën e çelikut Azovstal.
“Kemi pasur një jetë të qetë dhe të thjeshtë”, thotë ajo, dhe më pas, natyrisht, gjërat u kthyen përmbys.
Instagrami i saj është dëshmi se mezi po priste të bëhej nënë.
Por në kohën kur Marianna u shtrua në spital, Mariupol ishte qyteti më i bombarduar në Ukrainë. Më 9 mars, ajo po bisedonte me gra të tjera në repart kur një shpërthim tronditi spitalin. Ajo tërhoqi një batanije mbi kokë. Pastaj goditi shpërthimi i dytë.
Gratë u strehuan në bodrum me civilë të tjerë. Marianna pësoi një prerje në ballë dhe copëza xhami mbetën në lëkurën e saj, por një mjek i tha asaj se nuk kishte nevojë për qepje. Ajo që kishte nevojë, shpjegon ajo, ishte të merrte gjësendet e saj nga rrënojat e spitalit. Ajo i kërkoi një oficeri policie që ta ndihmonte të kthehej brenda.
“Gjithçka që kisha përgatitur për fëmijën tim ishte në atë maternitet”, thotë ajo.
Anatomia e një gënjeshtre
Teksa qëndronte jashtë spitalit, duke pritur për të marrë gjërat e saj, ajo u fotografua nga gazetarët e Associated Press. Ata ia realizuan edhe një fotografi ndërsa ajo zbriste shkallët duke dalë nga ndërtesa.
Këto imazhe u bënë shpejt virale. Dhe pikërisht atëherë në një kanal në Telegram pro-Kremlinit u shfaqën për herë të parë pretendimet e rreme se fotografitë ishin “inskenuar”. Ata e shfrytëzuan aktivitetin e saj si blogere për të pretenduar se ajo ishte “aktore” që ka përdorur grimin për të falsifikuar lëndimet. Këto gënjeshtra u përsëritën dhe u përforcuan nga zyrtarë të lartë rusë dhe media shtetërore. Madje ata pohuan se një foto e një gruaje tjetër shtatzënë në barelë ishte edhe Marianna, edhe pse duket qartë se fotot janë të personave të ndryshëm. Gruaja në barelë dhe fëmija i saj i palindur më vonë vdiqën nga plagët e marra.
Për shkak se po largohej nga vendi dhe nuk kishte qasje në internet, Marianna nuk i pa këto fotografi deri pas disa ditësh. Në atë pikë, Instagrami i saj u përmbyt me akuza dhe mesazhe kërcënuese.
“Ishte vërtet fyese ta dëgjoja këtë, sepse në fakt e kam jetuar të gjithën”, thotë ajo.
Por ajo u përmbajt nga kritikat e drejtpërdrejta ndaj zyrtarëve rusë që përhapën informacione të rreme për të. Megjithatë ka kritika ndaj Associated Press.
“Unë u ofendova që gazetarët që kishin postuar fotot e mia në rrjetet sociale nuk kishin intervistuar gra të tjera shtatzëna që mund të konfirmonin se ky sulm kishte ndodhur vërtet”, deklaroi ajo.
Ajo sugjeron se kjo mund të ndihmojë për të shpjeguar situatën se pse disa njerëz “patën përshtypjen se gjithçka ishte inskenim”.
Pak ditë pas sulmit, ajo lindi vajzën Veronika në një spital tjetër./UBTNews/
Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, një ditë që frymëzon dashurinë për leximin dhe tërheq vëmendjen për librat për fëmijë. Kjo datë u përzgjodh për të nderuar shkrimtarin e njohur danez, Hans Christian Andersen, i cili me përrallat e tij ka edukuar dhe argëtuar breza të tërë fëmijësh.
Çdo vit, kjo ditë ka një temë të veçantë dhe një poster simbolik, si dhe një shkrimtar që shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës. Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është krijuar nga dy autorë të librave për fëmijë holandezë.
Tema e këtij viti është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”: “Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.
Librat cilësorë për fëmijë nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesve të vegjël, duke i ndihmuar ata të eksplorojnë krijimtarinë e tyre dhe të shohin botën nga një perspektivë të re. Ata gjithashtu i ftojnë fëmijët të interpretojnë fjalët, duke i mësuar ata të shkruajnë dhe krijojnë vetë historinë.
Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e njohur për librat e saj komikë dhe emocionues që janë shumë të preferuar nga fëmijët. Ajo është emëruar zyrtarisht Laureate Holandeze e Librave për Fëmijë për periudhën 2024-2026.
Kjo ditë ka si qëllim të nxisë leximin dhe të promovojë librat që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë imagjinatën dhe kreativitetin e tyre, duke i bërë ata të përfshihen në një botë të pasur me mundësi dhe ide të reja./UBTNews/
Sot, më 2 prill 2025, shënohen 26 vjet nga masakra e Kralanit në Gjakovë, ku forcat ushtarake dhe policore serbe vranë 86 civilë shqiptarë. Gjatë Luftës së Kosovës, një grup prej 1500 shqiptarësh kishte braktisur shtëpitë e tyre për t’u shpëtuar krimeve të forcave serbe, dhe ata u ndanë në dy grupe. Një pjesë e tyre, përfshirë gra, fëmijë dhe pleq, u dërguan në Shqipëri, ndërsa djemtë dhe burrat u mbajtën nën mbikëqyrje dhe rrethim të forcave serbe në një livadh pa ushqim dhe ujë.
Më 4 prill 1999, një numër i madh i këtyre burrave u lirua, por 86 prej tyre, përfshirë 11 të mitur, u mbajtën dhe më pas u ekzekutuan. Trupat e tyre u gjetën më vonë në një varrezë masive në Bajina Bashta të Serbisë, pranë liqenit të Peruçës. Deri më sot, asnjë nga përgjegjësit për këtë krim të tmerrshëm nuk është dërguar para drejtësisë. Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) kishte ngritur kallëzim penal në vitin 2013 dhe kishte identifikuar disa eprorë të ushtrisë serbe si të dyshuar për krime lufte.
Përpjekjet për drejtësi vazhdojnë edhe sot. Në vitin 2014, Shoqata “Familja dhe Shpresa” dërgoi një letër në Tribunalin e Hagës, ku kërkoi hetimin e kësaj masakre dhe dërgimin e përgjegjësve para drejtësisë. Pavarësisht përpjekjeve, askush nga autorët e krimit nuk ka marrë dënim deri më tani./UBTNews/
Izraeli ka njoftuar heqjen e tarifave për të gjitha produktet që importohen nga Shtetet e Bashkuara, një hap që vjen një ditë përpara vendosjes së tarifave reciproke nga presidenti Donald Trump. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Ekonomisë Nir Barkat kanë theksuar se ky veprim është një hap tjetër për hapjen e tregut izraelit ndaj konkurrencës, diversifikimin e ekonomisë dhe uljen e kostos së jetesës. Ata gjithashtu theksuan se ky vendim do të forcojë më tej lidhjet ekonomike dhe aleancën me Shtetet e Bashkuara.
Shtetet e Bashkuara janë partneri më i madh tregtar dhe aleati më i afërt i Izraelit, me tregti dypalëshe që arriti vlerën e 34 miliardë dollarëve në vitin 2024. Deri tani, 98% e mallrave nga SHBA ishin pa doganë për Izraelin, dhe marrëveshja e tregtisë së lirë mes dy shteteve është nënshkruar që 40 vjet më parë. Ministria e Financave e Izraelit vlerëson se tarifat për importet nga SHBA sillnin një të ardhur prej 11.3 milionë dollarësh në vit, kryesisht në sektorin e bujqësisë.
Heqja e tarifave është një lëvizje strategjike për të ruajtur stabilitetin e ekonomisë izraelite dhe për të forcuar lidhjet me SHBA-në, sidomos në një periudhë të pasigurisë tregtare dhe politike./UBTNews/
Izraeli ka njoftuar zgjerimin e operacioneve të tij në Gaza, me qëllim pushtimin e “zonave të mëdha” të territorit. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, tha se ofensiva ka për qëllim “shkatërrimin dhe pastrimin” e zonave nga terroristët dhe infrastruktura e tyre, duke e përfshirë këto territore në “zonat e sigurisë izraelite”. Ai shtoi se operacioni do të kërkojë një evakuim masiv të palestinezëve dhe i bëri thirrje atyre që të distancohen nga Hamasi dhe të ndihmojnë në lirimin e pengjeve izraelitë, duke përshkruar këtë si mënyrën e vetme për të përfunduar luftën.
Luftimet dhe tensionet janë intensifikuar, me ushtrinë izraelite që ka nisur operacione tokësore në Rafah, në jug të Gazës. Ky operacion ka pasuar një paralajmërim të Katz për përdorimin e “forcës së plotë” në pjesë të tjera të territorit. Izraeli ka rinisur ofensivën pas akuzave se Hamasi refuzoi një marrëveshje armëpushimi të propozuar nga SHBA dhe nuk lironte pengjet izraelitë. Nga ana tjetër, Hamasi ka akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjeve të mëparshme.
Situata humanitare në Gaza po përkeqësohet, pasi Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave nga 2 marsi, duke shkaktuar një krizë të rëndë. OKB-ja ka reduktuar operacionet e saj në Gaza pas sulmeve ndaj punonjësve të saj dhe ekipeve mjekësore. Konflikti, i cili shpërtheu më 7 tetor 2023, ka rezultuar në humbjen e më shumë se 50,000 jetëve palestineze dhe ka thelluar vuajtjet për civilët në territorin e rrethuar./UBTNews/