Në këtë epokë të pasigurisë së fjalës së lirë, Algjeria duket se përgatit një altar të heshtur për fjalët e pathëna, për zërat e humbur. Festivali Ndërkombëtar i Librit në Algjer, një prej më të mëdhenjve në botën arabe, po zhvillohet pa praninë e një prej shkrimtarëve më të shquar të saj, Kamel Daoud.

Autori me origjinë algjeriane, i cili sapo u kurorëzua me çmimin e mirënjohur Goncourt në Francë për romanin e tij “Houris,” nuk është ftuar në edicionin e 27-të të këtij festivali. Prania e tij do të ishte një triumf i zërit të lirisë, një valë e re në oqeanin e heshtur të kulturës së Algjerisë. Por, e kundërta ka ndodhur. Daoud, si një “bir i dhembshëm” i Algjerisë, që guxon të prekë kujtimet e errëta të “Dekadës së Zezë,” është ndaluar të ndriçojë atë që mund të ketë qenë një rrëfim çlirimtar.

Romani i tij “Houris” përballet me një temë të ndjeshme dhe plot plagë, që evokon kujtimet e luftës civile algjeriane të viteve ‘90. Në një shoqëri ku kujtesa e dhimbjes nuk gjen as strehë as pranëvëmendje, Daoud del përballë shoqërisë algjeriane si një pishtar i guximshëm, por i padëshiruar. Nëpërmjet zërit të tij, ai përpiqet të shërojë ato plagë që pushteti zyrtar kërkon të mbulojë me heshtje, por realiteti i librit nuk përputhet me Kartën për Paqe dhe Pajtueshmëri Kombëtare të Algjerisë, e cila ndalon çfarëdo evocimi të kësaj “trazire kombëtare.”

Ali Bey, pronari i Librarie du Tiers Monde, një librari historike në Algjer, e shpreh zhgënjimin e tij për faktin që lexuesit algjerianë nuk do të mund të prekin faqet e Daoud-it, që ngërthen një rrëfim kaq të fortë për vendin e tij. Ndërsa një tjetër botues i pavarur algjerian, Koukou Publishing, i njohur për shpërndarjen e veprave që sfidojnë versionet zyrtare të historisë, gjithashtu është përjashtuar. Arezki Ait Larbi, një aktivist politik dhe udhëheqës i këtij shtëpi botuese, paralajmëron për “rrezikun e një ndalese të plotë,” duke pohuar se censura po përhapet si një mjegull që përthith çdo zë që guxon të shprehë të vërtetën.

Algjeria përpiqet të ftojë lexuesit të “Lexojnë për të Triumfuar” në këtë festival, por përjashtimi i këtyre zërave të lirë hedh një hije mbi fjalët. Një festival që do të duhej të ishte kremtimi i kulturës, i rrëfimit dhe i kujtesës së një kombi, tani bëhet një arenë e zbrazët, ku heshtja mbretëron mbi një histori të ndaluar dhe zëra të heshtur. Ai përçmon jo vetëm letërsinë, por edhe atë shpirt të guximshëm të një kombi që kërkon të rrëfejë, të rikthehet dhe të shpëtojë kujtesën e tij nga harresa.

Në çdo faqe që mungon nga raftet e këtij festivali, në çdo botim të ndaluar, Algjeria humbet pjesë të vetes./Euronews/D.E.

Prizreni, ky qytet i lashtë me trashëgimi të pasur kulturore e historike, është gati të marrë një tjetër dimension të madh kulturor me funksionalizimin e muzeut “Nënë Tereza.” Kjo hapësirë e re kushtuar shenjtores shqiptare do të bëhet një qendër e përhershme për kulturën dhe artin, duke e pasuruar jetën kulturore të qytetit dhe duke i ofruar vendit një hapësirë ku përjetësia e shpirtit human të Nënë Terezës të reflektojë mbi gjeneratat e ardhshme.

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës ka bashkuar forcat me Komunën e Prizrenit dhe Fondacionin e Trashëgimisë Kulturore pa Kufij (CHwB), duke nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme që do të sjellë në jetë këtë projekt. Kjo marrëveshje, e nënshkruar nga sekretari i MKRS-së, Xheladin Krasniqi, nënkryetari i Komunës së Prizrenit, Kujtim Gashi, dhe drejtori i CHwB Kosova, Sali Shoshi, shënon një hap të madh për të ruajtur dhe promovuar vlerat kulturore dhe humane që përfaqëson Nënë Tereza.

Muzeu, i vendosur përballë Katedrales Katolike të Prizrenit, përveç ekspozitës së përhershme kushtuar jetës dhe veprës së Nënë Terezës, do të ketë një program artistik dhe aktivitete edukuese të përvitshme për fëmijët, duke u shndërruar në një hapësirë të gjallë e interaktive për të gjitha grupmoshat. Kjo hapësirë nuk do të jetë thjesht një vend për të parë e admiruar, por një arenë ku arti, kultura dhe edukimi do të takohen për të krijuar përvojë të veçantë dhe të thellë shpirtërore për çdo vizitor.

Arkitektura e muzeut “Nënë Tereza” në Prizren përfaqëson një mrekulli të thjeshtësisë dhe elegancës. Ndërtesa e tij, e ndërtuar në një hapësirë të kufizuar, është projektuar për të shfaqur një ndjesi të thellë shpirtërore, që harmonizohet me thjeshtësinë dhe përulësinë që e karakterizonte vetë Nënë Terezën. Drita që vjen nga lart depërton me butësi në hapësirat e brendshme të muzeut, ndërsa ndërthurja e linjave vertikale dhe horizontale krijon një ndjenjë hapësire të pakufishme, duke bërë që vizitorët të përjetojnë një përvojë unike e të papërsëritshme.

Ky muze, që mban emrin e shenjtores shqiptare, përveç lidhjes së tij fizike me qytetin, mban edhe një domethënie të thellë historike e emocionale. Pikërisht në këtë vend, dikur, prindërit e Nënë Terezës kurorëzuan dashurinë e tyre, duke e bërë këtë muze një dëshmi të historisë familjare dhe rrënjëve të saj shqiptare.

Kjo qendër kulturore, me programet e saj të shumta dhe vëmendjen ndaj trashëgimisë dhe artit, nuk do të jetë vetëm një vend për të parë e prekur historinë, por një burim i përhershëm frymëzimi për të gjithë ata që vizitojnë këtë oaz kulturor në zemër të Prizrenit./UBTNews/

“Motra Tone”, vepra më e njohur dhe ikonike e artistit poliedrik Kolë Idromenos, po transformohet në një murale të mrekullueshme në qytetin e Shkodrës, një nderim për mjeshtrin që la pas një pasuri të pasur në artet pamore shqiptare.

Kryebashkiaku i Shkodrës, Benet Beci, ndau në rrjetet sociale pamje të realizimit të kësaj muraleje, e cila shfaq një ndër krijimet më të veçanta të Idromenos, një pasqyrim i talentit të tij të jashtëzakonshëm dhe i trashëgimisë kulturore të qytetit. Ai shprehu emocionet e tij, duke thënë: “Një nga punimet më të veçanta të Kolë Idromenos, po pasqyrohet në një murale nga artistët tanë në hyrje të Shkodrës.”

“Motra Tone”, realizuar në vitin 1883, është një punim madhështor që dallohet për teknikën e tij të rafinuar dhe për realizimin e një portreti të jashtëzakonshëm, i cili, megjithatë, mbart një ngarkesë të thellë emocionale dhe historike. Ky portret është i pari në historinë e artit shqiptar që e ka trajtuar realizmin në mënyrën më të pastër, duke shfaqur një pasqyrim të vërtetë dhe të ndershëm të realitetit.

Piktori, në moshën 23-vjeçare, i është qasur kësaj vepre me një intensitet pasionant dhe me një vëmendje të veçantë ndaj detajeve. Çdo linjë, çdo nuancë e ngjyrës, çdo dritë që ndriçon figurën e motrës së tij, flet për mjeshtrinë dhe përkushtimin që ai ka pasur ndaj artit dhe ndaj realitetit të përditshëm të jetës shqiptare.

Një veçori e veçantë e këtij portreti është se ai nuk është pikturuar nga imagjinata e piktorit, por është një portret i realizuar në bazë të modelit të gjallë – motrës së Idromenos, Tone Shkanjeti, e cila ka pozuar si model për këtë vepër. Ky detaj i bën edhe më të prekshme lidhjet e ngushta familjare dhe të dashurisë së artistit për motrën e tij.

Pas vdekjes së Idromenos, portreti mbeti në heshtje për një periudhë të gjatë dhe vetëm pas vitit 1954, kur u ekspozua në Galerinë Kombëtare, ai mori emrin që e nderon edhe sot – “Motra Tone”. Ky emër tregon gjithashtu lidhjen intime mes artistit dhe personazhit që ai ka portretizuar, si dhe ndjeshmërinë e tij për të shprehur historinë e jetës përmes artit.

Shkodra, një qytet që është gjithashtu një vatër e artit dhe kulturës, tani mund të mburret me këtë shfaqje të veçantë që e bën edhe më të dukshme trashëgiminë e Kolë Idromenos, duke i dhënë kështu mundësinë çdo kalimtari të rifreskojë kujtimet e një kohe të kaluar dhe të ndjejë pasionin e një arti të paharruar./UBTNews/

Glastonbury është një nga festivalet më të mëdha dhe më të njohura muzikore dhe kulturore në botë. Festivali mbahet çdo vit në fshatin Glastonbury, në jugperëndim të Anglisë, dhe është i njohur për atmosferën e tij energjike, performancat e jashtëzakonshme dhe përfshirjen e një shumëllojshmërie të zhanreve muzikore, nga rock-u, pop-i, hip hop-i dhe elektronika, deri te arti dhe performancat kulturore.

Festivali ka një histori të gjatë që daton që nga vitet 1970, kur u krijua nga organizatori Michael Eavis. Ai ka evoluar nga një ngjarje lokale në një festival ndërkombëtar që tërheq mbi 200,000 vizitorë çdo vit, përfshirë disa prej emrave më të mëdhenj të industrisë muzikore. Glastonbury është gjithashtu i njohur për ndihmën që ofron në mbështetje të çështjeve sociale dhe mjedisore, dhe është shquar për zhvillimin e fushatave për organizata bamirëse dhe për ruajtjen e natyrës.

Në Glastonbury, festimi shkon përtej muzikës. Ka edhe skena për art, teatër, akrobaci dhe performanca të ndryshme kulturore. Përveç kësaj, festivali ka një ndikim të madh në industrinë e turizmit, dhe është një mundësi për shumë individë të mblidhen për të kaluar një fundjavë të paharrueshme, të mbushur me muzikë, kreativitet dhe shoqëri.

Pas viteve të një sistemi kaotik, ku të gjithë rinisnin me zemërim për të rifreskuar faqen e uljes, Glastonbury ka vendosur të kalojë në një sistem me pritje për shitjen e biletave të edicionit 2025 të festivalit.

Kushdo që ka provuar të sigurojë bileta për festivalin më të madh muzikor të Mbretërisë së Bashkuar do të dijë sa stresuese mund të jetë ky proces. Në vitet e fundit, Glastonbury ka qenë gjithmonë në gjendje të shitej brenda disa orësh që nga hapja e shitjes së biletave, ndërsa miliona njerëz freskonin furishëm laptopët, telefonat dhe tabletët, duke bërë çdo përpjekje për të qenë një nga ata pak fatlumë që do të siguroni një biletë.

Në një përpjekje për të ulur kaosin, Glastonbury ka njoftuar një ndryshim në sistemin e shitjes së biletave për edicionin e këtij viti, që do të hapet më vonë këtë muaj. Ky sistem i ri automatik i pritjes do të jetë në fuqi para shitjes së biletave për udhëtimin me autobuz më 14 nëntor dhe shitjes së biletave të përgjithshme më 17 nëntor.

Sistemi do të funksionojë kështu: kushdo që është tashmë në faqen e See Tickets në momentin kur biletat të shiten, do të futet rastësisht në një radhë pritjeje. Nga aty, një shirit progresi do të tregojë sa kohë do të duhen përpara se të mund të bëni blerjen tuaj.

Nëse klikoni në faqe pas hapjes së shitjes, në orën 18:00 për datën 14 nëntor dhe 9:00 për 17 nëntorin, do të shtoheni në fund të radhës.

Përderisa më parë ishte e nevojshme që shpresuesit për bileta të hynin manualisht në faqen e See Tickets pas hapjes së shitjes dhe të rinisnin rutinën e rifreskimit të faqes, tani sistemi është shumë më i ngjashëm me ato që përdoren për ngjarjet masive si ato të Taylor Swift dhe Oasis. Ky ndryshim përbën një përpjekje për të bërë blerjen e biletave më të drejtë dhe më të lehtë për ata që dëshirojnë të marrin pjesë në festival.

Në të kaluarën, shumë përdorues përdornin disa pajisje për të siguruar një biletë, por tani Glastonbury ka paralajmëruar se përdorimi i disa pajisjeve apo dritareve paralelisht mund të çojë në bllokimin e adresës IP, duke penguar mundësinë për të blerë bileta. Këshilla është që të përdorni vetëm një dritare dhe pajisje për çdo adresë IP dhe të mos rifreskoni faqen pasi të keni hyrë në sistemin e pritjes.

Po ashtu, Glastonbury ka mbajtur një sistem regjistrimi, ku ata që dëshirojnë të blejnë bileta duhet të jenë të regjistruar përpara hapjes së shitjes. Biletat janë të lidhura me ID të fotografisë për t’u siguruar që ato nuk do të shiten më tej nga spekulatorët.

Regjistrimi për biletat do të mbyllet më 11 nëntor.

Çmimet e biletave kanë pësuar rritje, duke arritur këtë vit në 373.50 £ (rreth 454.50 €) për shitjen e përgjithshme. Kjo është një shifër që pasqyron popullaritetin dhe kërkesën e madhe për pjesëmarrje në festivalin e njohur, i cili në edicionin e kaluar ofroi një spektakël të mbushur me ngjarje dhe performanca nga yjet ndërkombëtare si Dua Lipa.

Disa frekuentues të festivalit janë të shqetësuar se ky sistem i ri mund të dëmtojë organizimin e mëparshëm, ku përdornin disa pajisje të regjistruara dhe krijonin biseda grupi dhe tabela shpërndarje për të maksimizuar mundësinë e suksesit. Megjithatë, në një botë ideale, ky sistem i ri ka për qëllim ta bëjë blerjen e biletave më të aksesueshme dhe më të ndershme për të gjithë ata që kërkojnë të jenë pjesë e këtij festivali të madh.

Glastonbury 2025 do të zhvillohet nga 25 deri më 29 qershor. Edhe pse nuk janë njoftuar ende artistët kryesorë, kjo do të jetë padyshim një nga ngjarjet më të nxehta të verës./Euronews/