Gjykata Penale Ndërkombëtare (ICC) ka lëshuar urdhër-arrest për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e Mbrojtjes Yoav Gallant për krime lufte në territoret palestineze, përfshirë Gazën.

Dhoma e Procedurës Paraprake të ICC-së tha se urdhër-arrestet mbulojnë “krimet kundër njerëzimit dhe krimet e luftës të kryera nga të paktën 8 tetori 2023 deri të paktën më 20 maj 2024”.

Duke vepruar kështu, ajo gjithashtu hodhi poshtë njëzëri sfidat e Izraelit ndaj juridiksionit sipas neneve 18 dhe 19 të Statutit të Romës, traktati qeverisës i ICC-së.

Njoftimi i ICC-së ka pasoja të rëndësishme për Netanyahun dhe Gallantin, pasi të 124 vendet nënshkruese të gjykatës tani janë të detyruara t’i arrestojnë dhe t’i dorëzojnë për ndjekje penale nëse shkelin në territorin e tyre.

Këto 124 vende përfshijnë disa nga aleatët perëndimorë më të vendosur të Izraelit, si Britania e Madhe, Kanadaja, Australia, Gjermania, Franca, Belgjika, Italia, Holanda dhe Norvegjia.

Vende të tjera evropiane që do të ishin jashtë kufijve për udhëheqësit izraelitë përfshijnë Spanjën, Zvicrën, Danimarkën, Kroacinë, Republikën Çeke, Finlandën, Hungarinë, Portugalinë dhe Poloninë.

Më shumë nënshkrues kryesorë të ICC përfshijnë Greqinë, Zelandën e Re, Korenë e Jugut, Japoninë, Afrikën e Jugut, Nigerinë, Meksikën, Kenia, Kolumbinë dhe Brazilin.

Një përjashtim i dukshëm do të ishte SHBA, e cila u tërhoq nga Statuti i Romës në 2002, që do të thotë se nuk do të ishte ligjërisht e detyruar të merrte masa kundër Netanyahut dhe Gallantit.

Megjithatë, sipas ICC-së, përderisa palët jo-shtetërore nuk kanë asnjë detyrim, ato “inkurajohen” të ndërmarrin veprime për ekzekutimin e urdhrave, pasi vetë gjykata nuk ka asnjë mekanizëm përmbarues.

Një manual i ICC thotë se disa jo-nënshkrues kanë luajtur një rol aktiv në operacionet e mëparshme të dorëzimit.

“Sidoqoftë, kur KS i OKB-së shkakton juridiksionin e Gjykatës mbi një situatë të caktuar, detyra për të bashkëpunuar detyron shtetet anëtare përkatëse të OKB-së, pavarësisht nëse janë apo jo Shtet Palë në Statutin e Romës”, thuhet në dokument.

Studiuesi juridik Gerhard Kemp tha për Anadolu se vendimi i ICC-së për lëshimin e urdhër-arresteve është “i rëndësishëm për disa arsye” dhe ushtron presion mbi ato kombe që kanë mbështetur Izraelin pavarësisht reagimit ndërkombëtar mbi gjenocidin e tij në Gaza.

“Ai rikonfirmon se GJNP ka juridiksion mbi situatën në Palestinë, hodhi poshtë sfidat e juridiksionit të Izraelit, bëri vëzhgime të rëndësishme në lidhje me natyrën e konfliktit (konflikti i armatosur ndërkombëtar dhe zbatueshmëria e së drejtës ndërkombëtare humanitare e kështu me radhë), bëri vëzhgime të rëndësishme për forca e provave,” tha ai.

“Ndoshta më e rëndësishmja, konfirmon parimin e ICC-së se kapaciteti zyrtar nuk është pengesë për ekzekutimin e urdhër-arresteve dhe përfundimisht gjykimin në ICC të zyrtarëve të lartë të qeverisë, në këtë rast duke përfshirë edhe kryeministrin e Izraelit.”

Ashtu si Omar Al-Bashir i Sudanit dhe presidenti rus Vladimir Putin, ky urdhër-arresti për Netanyahu “do të përbëjë sfida të rëndësishme diplomatike dhe politike për anëtarët e ICC-së, veçanërisht shtetet partiake në Perëndim – si Gjermania dhe Britania e Madhe”, vazhdoi ai.

“Sigurisht, shtetet palë në Statutin e Romës kanë detyrimin ligjor … por siç e kemi parë me Bashirin (kur Afrika e Jugut dhe Jordania dhe shtetet e tjera nuk arritën të zbatonin një urdhër pushimi) dhe së fundmi Mongolia (kur nuk arriti të arrestonte Putin), shtetet anëtare shpesh e kanë të vështirë politikisht të përmbushin detyrimet e tyre”, tha Kemp.

“Unë dyshoj se vendet evropiane dhe aleatët e tjerë tradicionalë të Izraelit në Perëndim do të vihen nën presion për të marrë shpejt një pozicion nëse do të ekzekutojnë urdhër-arrestet nëse lind rasti.” 

Tregu i Kriptomonedhave ka shënuar një tjetër moment historik, pasi Bitcoin ka arritur një vlerë rekord prej 97,902 dollarësh për një njësi. Ky shëndërrim në çmim ka shkaktuar një valë entuziazmi në mesin e investitorëve dhe analistëve të tregut, të cilët besojnë se ky rritje ka ardhur si pasojë e rizgjedhjes së Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara.

Ky rekord i ri për Bitcoin u arrit të mërkurën, duke vendosur një standard të ri për kriptomonedhën më të njohur në botë, që deri më tani ishte treguar e paqëndrueshme dhe e pasigurt për shumë investitorë. Rritja e papritur e çmimit ka pasuar spekulimet që Trump, i cili fitoi rizgjedhjen si president i SHBA-së, mund të ofrojë mbështetje më të fortë për asetet digjitale. Ky përkrahje e mundshme e administratës Trump, sipas tregtarëve, mund të sjellë një rregullim më të butë dhe më të favorshëm për industrinë e kriptomonedhave, duke i dhënë mundësi për të rritur më tej vlerën dhe adoptimin e tyre.

Analistët e tregut kanë sugjeruar se një politikë më e lehtë rregullatorisht për kriptovalutat nga administrata e Trump mund të ketë një ndikim pozitiv në ekosistemin global të kriptomonedhave, duke krijuar kushte më të favorshme për rritjen e investimeve dhe përdorimit të këtyre aseteve. Kjo ka nxitur një valë optimizmi, ku investitorët po shpresojnë se periudha e ardhshme mund të sjellë një “epokë të artë” për Bitcoin dhe për kriptomonedhat e tjera.

Sot, vlera totale e tregut global të kriptomonedhave ka arritur një tjetër rekord historik, duke kaluar për herë të parë në histori shifrën e 3 trilionë dollarëve. Ky hap i madh në vlerën e tregut tregon rritjen e shpejtë të interesit për kriptovalutat, që po i japin mundësi të reja investitorëve dhe po transformojnë sektorin financiar global.

Ky zhvillim ka ngjallur reagime të përziera në komunitetin global, ku disa shohin këtë si një mundësi për rritjen e inovacionit dhe diversifikimin financiar, ndërsa të tjerë mbeten të kujdesshëm për pasigurinë që ende mbetet në lidhje me natyrën e kriptomonedhës dhe mundësitë e spekulimeve të tepruara.

Megjithatë, për momentin, të dhënat tregojnë se Bitcoin po shijon një periudhë të madhe rritjeje dhe mbështetjeje, që ka sjellë një entuziazëm të madh ndër investitorë dhe analistë të tregut. Kjo mund të shërbejë si një moment kthese për të ardhmen e kriptomonedhave, të cilat tani mund të shihen më shumë si një mundësi investimi serioze dhe afatgjatë.

Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC), me seli në Hagë, ka lëshuar një urdhërarrest për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, ish-ministrin izraelit të Mbrojtjes Yoav Gallant dhe liderin e Hamasit Mohammed Deif, për krime të dyshuara lufte të kryera gjatë konfliktit të vazhdueshëm në Rripin e Gazës.

Urdhrat e arrestit, të miratuara sot nga gjyqtarët e ICC-së, vijnë pas një mocioni të paraqitur nga kryeprokurori i Gjykatës, Karim Khan, në maj të vitit 2023. Sipas këtij mocioni, Netanyahu dhe Gallant dyshohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit që lidhen me aksionet ushtarake të Izraelit në Gazë që nga 8 tetori i vitit 2023. Hetimi për krimet e dyshuara të luftës ka pasuar një periudhë intensive hetimesh nga ana e Khan, i cili ka analizuar dhe hetuar veprimet e palëve të përfshira në këtë konflikt.

Ndërkohë, lideri i Hamasit, Mohammed Deif, është kërkuar gjithashtu për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit që nga sulmi i masakrës së 7 tetorit 2023, të cilin e orkestroi Hamasi dhe grupet e tjera militante që veprojnë në Gazë, që shkaktuan viktima dhe shkatërrim të madh në Izraelin jugor. Përkundër raporteve që sugjeronin se Deif mund të ishte vrarë në një sulm ajror izraelit gjatë këtij viti, nuk ka pasur ende një konfirmim zyrtar për vdekjen e tij, duke lënë ende hapur mundësinë që ai të jetë në jetën dhe të fshihet në ndonjë vend të paditur.

Izraeli ka kundërshtuar këtë vendim të Gjykatës Ndërkombëtare Penale, duke argumentuar se nuk ka juridiksion mbi çështjet që lidhen me shtetin izraelit. Megjithatë, gjyqtarët e ICC-së i kanë hedhur poshtë këto kundërshtime, duke vazhduar me miratimin e urdhërarresteve për personat e lartë të përfshirë në këtë konflikt.

Në deklaratën e saj të lëshuar pas miratimit të urdhërarresteve, ICC theksoi se Netanyahu dhe Gallant, si udhëheqës të forcave ushtarake dhe politike të Izraelit, janë përgjegjës për bllokimin e përfshirjes së popullsisë civile të Gazës në burime jetike, përfshirë ushqimin, ujin dhe ilaçet. Ky veprim, sipas gjykatës, ka rezultuar në një krizë humanitare të thellë për civilët e Gazës, që është një nga akuzat kryesore që i janë drejtuar autoriteteve izraelite.

Ky vendim nga Gjykata Ndërkombëtare Penale ka tërhequr vëmendjen e bashkësisë ndërkombëtare dhe ka ngjallur reagime të ndryshme, ku disa e mbështesin një proces të drejtë gjyqësor për krimet e luftës, ndërsa të tjerë e kritikojnë për ndërhyrjen në çështje të brendshme të shteteve të caktuara. Ndërkohë, konflikti në Gazë vazhdon të jetë një nga konfliktet më të dhunshme dhe më të komplikuara në botë, duke përfshirë një rrezik të vazhdueshëm për civilët dhe një ndikim të thellë në sigurinë e rajonit./UBTNews/