Aktualitet

​Ditëlindja e 80-të e Ibrahim Rugovës

Published

on

Sot, më 2 dhjetor, shënohet një përvjetor i rëndësishëm, datëlindja e 80-të e një prej figurave më të shquara të historisë së Kosovës, ish-presidentit Ibrahim Rugova. Ai lindi në vitin 1944 në fshatin Cërcë të Istogut, në një familje që kishte vuajtur pasojat e periudhës komuniste jugosllave. Më 10 janar 1945, komunizmi jugosllav i mori jetën të atit, Uka, dhe gjyshit Rrustë Rugova, të dy luftëtarë të njohur kundër çetave çetnike që shkatërruan Kosovën gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Rugova u formua si intelektual dhe veprimtar i shquar. Shkollën fillore e kreu në Istog, ndërsa më pas, në vitin 1967, përfundoi gjimnazin në Pejë. Ai vazhdoi studimet në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku përfundoi degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe. Në vitin 1976-77, pas një periudhe të rëndësishme studimore në Paris, në Ecole Pratique des Hautes Etudes, nën mbikëqyrjen e profesor Roland Barthes, Rugova e pasuroi njohurinë e tij në teori letrare. Në vitin 1984, ai mori titullin doktor i shkencave letrare në Universitetin e Prishtinës.

Puna e tij shkencore dhe kontribuimi në zhvillimin e albanologjisë janë të rëndësishme. Ai ishte redaktor i gazetës “Bota e re” dhe revistës “Dituria” në vitet 1971-72. Po ashtu, kontribuoi në revistën “Fjala” dhe për dy dekada ishte pjesë e Institutit Albanologjik të Prishtinës, ku përfundoi edhe si kryeredaktor i revistës “Gjurmime Albanologjike”.

Përveç kontributit të tij të jashtëzakonshëm në fushën shkencore dhe letrare, Ibrahim Rugova bëri një hap të rëndësishëm në arenën politike. Në vitin 1988, ai u zgjodh kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, e cila luajti një rol të fuqishëm në organizimin e lëvizjes kundër regjimit komunist jugosllav. Më 23 dhjetor 1989, ai themeloi Lidhjen Demokratike të Kosovës (LDK), e cila u bë parti politike që sfidoi hapur autoritetet komuniste. Nën udhëheqjen e Rugovës, LDK-ja i dha Kosovës një lëvizje të fuqishme për liri dhe pavarësi, duke arritur në shpalljen e pavarësisë më 2 korrik 1990 dhe krijimin e institucioneve të veta, përfshirë Kuvendin dhe Kushtetutën e Kosovës.

Në vitin 1992, Ibrahim Rugova u zgjodh president i Kosovës, një pozicion që mbajti deri në vitin 2006, kur ndërroi jetë. Pas luftës, Rugova vazhdoi të udhëheqë me mençuri proceset e konsolidimit të pavarësisë së Kosovës. Në zgjedhjet e pasluftës, LDK-ja nën udhëheqjen e tij fitoi shumicën e votave dhe Rugova u rizgjodh president në vitin 2002 dhe 2004.

Më 21 janar 2006, Ibrahim Rugova ndëroi jetë në Prishtinë, dhe u varros me nderimet më të mëdha të popullit të Kosovës. Vdekja e tij la një boshllëk të madh në jetën politike dhe shoqërore të Kosovës, por trashëgimia e tij politike dhe intelektuale do të kujtohet për një kohë të gjatë.

Në përvjetorin e vdekjes, më 21 janar 2007, Presidenti i Kosovës, Dr. Fatmir Sejdiu, e dekoroi Ibrahim Rugovën me titullin “Hero i Kosovës”, për nder të kontributit të tij të jashtëzakonshëm në luftën për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Ky titull mbetet një simbol i vlerësimit të veprës së tij dhe të rëndësisë që ka pasur në shpalljen e shtetit të Kosovës.

Ibrahim Rugova ishte gjithashtu një shkrimtar i njohur, me një sërë veprash të botuara, përfshirë “Prekje lirike” (1971), “Kah teoria” (1978), “Bibliografia e kritikës letrare shqiptare” (1976), dhe “Pavarësia dhe demokracia” (1991), ndër të tjera. Veprat e tij janë një pasuri për letërsinë shqipe dhe një testament i intelektualizmit të tij.

Për veprën dhe angazhimin e tij, Ibrahim Rugova ka marrë shumë çmime dhe tituj ndërkombëtarë, duke përfshirë Çmimin për Paqe të Fondacionit Paul Litzer (1995), Çmimin Saharov të Parlamentit Evropian (1998), dhe tituj si Doktor Nderi nga Universiteti i Parisit VIII dhe ai i Universitetit të Tiranës (2004).

Në këtë përvjetor të 80-të, kujtimi për Ibrahim Rugovën mbetet i gjallë në zemrat e popullit të Kosovës dhe të shqiptarëve kudo. Ai është një figurë historike që ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme, si një lider i pashoq në luftën për lirinë dhe të drejtat e popullit të tij./UBTNews/

Bota

Vetëvritet novelistja më e mirë në gjuhën kineze

Published

on

Chiung Yao, romancierja më e njohur në botë e romancës në gjuhën kineze, ka vdekur në një vetëvrasje të dukshme. Trupi i 86-vjeçares u gjet në shtëpinë e saj në New Taipei City të mërkurën, raportojnë mediat lokale. Shërbimet e urgjencës thanë se ajo mori jetën e saj, sipas Agjencisë Qendrore të Lajmeve të Tajvanit.

Chiung Yao filloi të shkruante në moshën 18-vjeçare dhe botoi më shumë se 60 romane, shumë prej të cilave u përshtatën në filma dhe seri televizive dhe mbetën të njohura për dekada. Ajo ishte gjithashtu një skenariste dhe producente e suksesshme.

Një nga veprat e saj më të famshme ishte drama televizive My Fair Princess, e cila nisi karrierën e yjeve të mëdhenj. Ajo lindi me emrin Chen Che në Sichuan, Kinë në vitin 1938. Chiung Yao është emri i saj i artit.

Një postim në llogarinë e saj në Facebook të mërkurën shkruante: “Lamtumirë të dashurit e mi. Ndihem me fat që ju kam takuar dhe njohur në këtë jetë”. Nuk ishte menjëherë e qartë nëse postimi ishte publikuar para apo pas gjetjes së trupit të saj. Chiung Yao u kërkoi të rinjve “të mos heqin dorë lehtë nga jeta” dhe të përballen me vdekjen vetëm kur “të jetosh deri në 86 ose 87”. Ajo u ka kërkuar ndjekësve të saj që të mos jenë të trishtuar për të.

Familja u zhvendos në Tajvan në vitin 1949 pasi Partia Komuniste Kineze mori kontrollin e kontinentit. Romani debutues i Chiung Yao-s Jashtë dritares, i cili u frymëzua nga historia e saj e dashurisë me mësuesen e saj të shkollës së mesme, ishte jashtëzakonisht popullor.

Drama e saj televizive Princesha ime e bukur, një histori e Hirushes e vendosur në dinastinë Qing të shekullit të 18-të, konsiderohet si një nga shfaqjet dramatike më të njohura në gjuhën kineze të të gjitha kohërave. Ajo nisi karrierën e emrave të mëdhenj në argëtim, duke përfshirë superyllin kinez Fan Bingbing. Fan do të bëhej një nga yjet më të mëdhenj në Kinë, derisa u gjobit për mashtrim tatimor në vitin 2018 .

Aktorët kryesorë të serialit, Ruby Lin dhe Zhao Wei, u bënë emra të njohur për audiencën kineze. Lin ka mbetur aktiv si aktor dhe producent në Tajvan. Megjithatë Wei ka heshtur vitet e fundit pasi miku i saj miliarder, themeluesi i Alibaba, Jack Ma, hyri në telashe me autoritetet në Pekin./BBC/

 

Continue Reading

Bota

Të paktën 4 047 të vrarë në luftën Izrael-Hezbollah

Published

on

Numri i të vdekurve në Liban nga luftimet e vazhdueshme midis Izraelit dhe Hezbollahut ka arritur në 4,047 persona, shumica prej tyre që nga përshkallëzimi i konfliktit në muajin shtator, njoftuan autoritetet libaneze.

Një javë pas hyrjes në fuqi të armëpushimit, Ministri i Shëndetësisë i Libanit, Firass Abiad, njoftoi se deri tani janë regjistruar 4,047 të vdekur dhe 16,638 të plagosur. Abiad theksoi se mes të vrarëve ishin 316 fëmijë dhe 790 gra. Ai shtoi se shumica e viktimave janë regjistruar pas 15 shtatorit, duke vënë në dyshim se numri i vdekjeve mund të jetë më i lartë për shkak të rasteve që nuk janë regjistruar ende.

Një burim i afërt me Hezbollahun ka deklaruar se grupi ka pësuar humbje të konsiderueshme, me qindra luftëtarë të vrarë, por pa dhënë një shifër të saktë. Nga ana tjetër, autoritetet izraelite kanë raportuar të paktën 82 ushtarë dhe 47 civilë të vrarë në anën izraelite.

Luftimet mes Izraelit dhe Hezbollahut filluan në një shkallë të gjerë në fund të shtatorit, pas një periudhe tensionesh të vazhdueshme ndërkufitare që shpërthyen si pasojë e mbështetjes së Hezbollahut ndaj Hamasit, grupit militant palestinez që nisi një sulm në Izraelin jugor më 7 tetor 2023.

Izraeli i reagoi duke zgjeruar fushatën e tij ushtarake në Libanin jugor./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Holanda pro Bullgarisë në Shengen

Published

on

By

Qeveria e Holandës ka dhënë miratimin e saj për pranimin e Bullgarisë në zonën Shengen, deklaroi sot kryeministri në detyrë Dimitar Glavchev në Këshillin e Ministrave në Sofje.

Data për heqjen e kontrolleve ndaj personave në kufirin e brendshëm tokësor me dhe midis Bullgarisë dhe Rumanisë pritet të caktohet në mbledhjen e Këshillit të Punëve të Brendshme të BE-së më 12 dhjetor.

“Sapo më thirri homologu im holandez dhe më tha se qeveria holandeze është pajtuar për anëtarësimin e Bullgarisë në Shengen. Hapi tjetër është një procedurë në parlamentin e tyre. Edhe nëse parlamenti i tyre nuk bie dakord, gjë që nuk ka gjasa, qeveria atje mund të vazhdojë. Hapi hap pas hapi po i afrohemi 12 dhjetorit”, tha Glavchev.

Kryeministri bullgar shprehur besimin se më 1 janar 2025 do të jenë të gatshëm për sistemin e ri të kalimit.

Do të ketë ende kontrolle në kufirin bullgaro-rumun, por nuk do të jenë në formën e tanishme. Kjo do të zbatohet edhe për kufirin rumuno-hungarez për Gjashtë muaj, kështu që nuk është ekskluzive për Bullgarinë, ideja është të monitorohet siguria, si për vendet e përfshira në këtë kornizë kontrolli, ashtu edhe për të gjithë BE, ndërsa ka shumë përfitime, siguria është gjithashtu e rëndësishme”, tha ai.

Ndryshe, Akademia Bullgare e Shkencave vlerëson se pranimi i Bullgarisë në Shengen mund të sjellë rreth 1.6 miliardë leva bullgare përfitime vjetore në të gjithë sektorët.

Continue Reading

Bota

Anija ruse qëllon me municion sinjalizues ndaj helikopterit gjerman në Baltik

Published

on

By

Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock dhe mediat njoftuan se një anije ruse në Detin Baltik qëlloi me municion sinjalizues një helikopter të ushtrisë gjermane, i cili po kryente një mision zbulimi.

Baerbock bëri të ditur se mbikëqyrja e tubacioneve dhe kabllove të të dhënave në Detin Baltik do të rritej pasi kërcënimet hibride nga Rusia dhe mbështetësit e saj ishin në rritje. Përdorimi i municionit sinjalizues lejohet vetëm në raste urgjente.

Ndërsa incidenti ndodhi në sfondin e rritjes së tensioneve në rajon.

Muajin e kaluar, dëmtimi i dy grupeve të kabllove të komunikimit në Detin Baltik – që lidh Finlandën me Gjermaninë dhe Suedinë e Lituaninë – në më pak se një ditë ka tërhequr vëmendjen e autoriteteve për nënshtrime të mundshme.

Suedia, Gjermania dhe Lituania nisën të gjitha hetimet javën e kaluar, duke parë rolin që anija kineze Yi Peng 3 luajti në incident, pasi ajo ishte në afërsi të kabllove të dëmtuara në atë kohë.

Continue Reading

Të kërkuara