Aktualitet
Ditëlindja e 80-të e Ibrahim Rugovës
Published
1 month agoon
By
UBT NEWSSot, më 2 dhjetor, shënohet një përvjetor i rëndësishëm, datëlindja e 80-të e një prej figurave më të shquara të historisë së Kosovës, ish-presidentit Ibrahim Rugova. Ai lindi në vitin 1944 në fshatin Cërcë të Istogut, në një familje që kishte vuajtur pasojat e periudhës komuniste jugosllave. Më 10 janar 1945, komunizmi jugosllav i mori jetën të atit, Uka, dhe gjyshit Rrustë Rugova, të dy luftëtarë të njohur kundër çetave çetnike që shkatërruan Kosovën gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Rugova u formua si intelektual dhe veprimtar i shquar. Shkollën fillore e kreu në Istog, ndërsa më pas, në vitin 1967, përfundoi gjimnazin në Pejë. Ai vazhdoi studimet në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku përfundoi degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe. Në vitin 1976-77, pas një periudhe të rëndësishme studimore në Paris, në Ecole Pratique des Hautes Etudes, nën mbikëqyrjen e profesor Roland Barthes, Rugova e pasuroi njohurinë e tij në teori letrare. Në vitin 1984, ai mori titullin doktor i shkencave letrare në Universitetin e Prishtinës.
Puna e tij shkencore dhe kontribuimi në zhvillimin e albanologjisë janë të rëndësishme. Ai ishte redaktor i gazetës “Bota e re” dhe revistës “Dituria” në vitet 1971-72. Po ashtu, kontribuoi në revistën “Fjala” dhe për dy dekada ishte pjesë e Institutit Albanologjik të Prishtinës, ku përfundoi edhe si kryeredaktor i revistës “Gjurmime Albanologjike”.
Përveç kontributit të tij të jashtëzakonshëm në fushën shkencore dhe letrare, Ibrahim Rugova bëri një hap të rëndësishëm në arenën politike. Në vitin 1988, ai u zgjodh kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, e cila luajti një rol të fuqishëm në organizimin e lëvizjes kundër regjimit komunist jugosllav. Më 23 dhjetor 1989, ai themeloi Lidhjen Demokratike të Kosovës (LDK), e cila u bë parti politike që sfidoi hapur autoritetet komuniste. Nën udhëheqjen e Rugovës, LDK-ja i dha Kosovës një lëvizje të fuqishme për liri dhe pavarësi, duke arritur në shpalljen e pavarësisë më 2 korrik 1990 dhe krijimin e institucioneve të veta, përfshirë Kuvendin dhe Kushtetutën e Kosovës.
Në vitin 1992, Ibrahim Rugova u zgjodh president i Kosovës, një pozicion që mbajti deri në vitin 2006, kur ndërroi jetë. Pas luftës, Rugova vazhdoi të udhëheqë me mençuri proceset e konsolidimit të pavarësisë së Kosovës. Në zgjedhjet e pasluftës, LDK-ja nën udhëheqjen e tij fitoi shumicën e votave dhe Rugova u rizgjodh president në vitin 2002 dhe 2004.
Më 21 janar 2006, Ibrahim Rugova ndëroi jetë në Prishtinë, dhe u varros me nderimet më të mëdha të popullit të Kosovës. Vdekja e tij la një boshllëk të madh në jetën politike dhe shoqërore të Kosovës, por trashëgimia e tij politike dhe intelektuale do të kujtohet për një kohë të gjatë.
Në përvjetorin e vdekjes, më 21 janar 2007, Presidenti i Kosovës, Dr. Fatmir Sejdiu, e dekoroi Ibrahim Rugovën me titullin “Hero i Kosovës”, për nder të kontributit të tij të jashtëzakonshëm në luftën për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Ky titull mbetet një simbol i vlerësimit të veprës së tij dhe të rëndësisë që ka pasur në shpalljen e shtetit të Kosovës.
Ibrahim Rugova ishte gjithashtu një shkrimtar i njohur, me një sërë veprash të botuara, përfshirë “Prekje lirike” (1971), “Kah teoria” (1978), “Bibliografia e kritikës letrare shqiptare” (1976), dhe “Pavarësia dhe demokracia” (1991), ndër të tjera. Veprat e tij janë një pasuri për letërsinë shqipe dhe një testament i intelektualizmit të tij.
Për veprën dhe angazhimin e tij, Ibrahim Rugova ka marrë shumë çmime dhe tituj ndërkombëtarë, duke përfshirë Çmimin për Paqe të Fondacionit Paul Litzer (1995), Çmimin Saharov të Parlamentit Evropian (1998), dhe tituj si Doktor Nderi nga Universiteti i Parisit VIII dhe ai i Universitetit të Tiranës (2004).
Në këtë përvjetor të 80-të, kujtimi për Ibrahim Rugovën mbetet i gjallë në zemrat e popullit të Kosovës dhe të shqiptarëve kudo. Ai është një figurë historike që ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme, si një lider i pashoq në luftën për lirinë dhe të drejtat e popullit të tij./UBTNews/
Bota
Pushoi 29 punonjës për abuzim seksual, McDonald’s në Britani përballet me pretendime të reja për ngacmim
Published
7 hours agoon
January 8, 2025By
UBT NEWSMcDonald’s UK ka pushuar nga puna 29 punonjës vitin e kaluar pas akuzave për ngacmime seksuale, sipas shefit ekzekutiv Alistair Macrow, i cili dënoi incidentet si “të neveritshme”. Hetime të brendshme dhe masa disiplinore janë ndërmarrë pas raportimeve për 75 raste të ngacmimeve, ndërsa BBC ka zbuluar se ngacmimet ende vazhdojnë, me mbi 300 incidente të reja të raportuara.
Një punëtor 19-vjeçar ka pohuar se menaxherët prekin stafin, ndërsa një punonjëse tjetër ka treguar për ngacmime nga klientët dhe menaxherët, që nuk u adresuan seriozisht nga drejtuesit. Në këtë kontekst, 700 ish-punonjës dhe punonjës të McDonald’s kanë nisur veprime ligjore përmes firmës Leigh Day, duke përfshirë më shumë se 450 restorante.
Macrow ka kundërshtuar pretendimet për një kulturë të përhapur toksike në vendin e punës dhe ndikimin e kontratave zero-orëshe në fuqinë e punonjësve. Megjithatë, këto ngjarje vënë në pikëpyetje përpjekjet e kompanisë për të siguruar një mjedis të sigurt dhe të barabartë për stafin e saj./UBTNews/
Bota
Evropa nis monitorimin e mungesës së ilaçeve në vitin 2025
Published
8 hours agoon
January 8, 2025By
UBT NEWSNjë platformë e re monitorimi e zhvilluar nga Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) pritet të ndryshojë mënyrën se si raportohen dhe menaxhohen mungesat e ilaçeve në Bashkimin Evropian, duke synuar përmirësimin e efikasitetit dhe transparencës në mbledhjen dhe ndarjen e të dhënave mbi furnizimin dhe kërkesën.
BE-ja ka hasur prej kohësh vështirësi në menaxhimin e mungesave të ilaçeve, ku ndërprerjet shpesh raportohen vonë ose janë të kufizuara në informacion. Pavarësisht ndikimit të këtyre mungesave tek pacientët, raportimet e paorganizuara dhe shqetësimet për konfidencialitetin konkurrues kanë penguar rregullatorët kombëtarë dhe të BE-së të ndërhyjnë në kohë.
Platforma e re, e quajtur Platforma Evropiane për Monitorimin e Mungesave (ESMP), nisi raportimet rutinë në nëntor 2024 dhe do të bëhet plotësisht funksionale në shkurt 2025. Ajo do të sigurojë një sistem të centralizuar dhe të automatizuar për mbledhjen dhe analizimin e të dhënave, duke mundësuar veprime më të shpejta dhe të koordinuara nga të gjitha palët e interesuara.
Sipas Sofia Zastavnik, pronare e produktit të ESMP-së, platforma do të ndihmojë në përmirësimin e vendimmarrjes, veçanërisht në rastet kur shfaqen mungesa që prekin shumë vende. “Të kesh njohuri më të mira do të thotë të veprosh më shpejt, dhe kur flasim për mungesa ilaçesh, koha është jetike”, tha ajo.
Platforma do të përfshijë një ndërfaqe që i lejon prodhuesit, rregullatorët dhe agjencitë kombëtare të ndajnë të dhëna në kohë reale. Përveç kësaj, do të ketë një hapësirë të hapur për publikun për të marrë informacion mbi mungesat e ilaçeve.
ESMP është dizajnuar për të adresuar situata të ndryshme, nga raportimet rutinë deri te emergjencat shëndetësore, si mungesa e antibiotikëve gjatë dimrit të vitit 2023. Sistemi është gjithashtu fleksibël për të ofruar detaje më të thella në raste kritike, duke siguruar koordinim më të mirë midis vendeve dhe rregullatorëve.
Sipas zyrtares së Komisionit Evropian, Laura Geslin, përdorimi i platformës nuk është fakultativ. “Ka një detyrim ligjor për të dorëzuar të dhënat,” theksoi ajo, duke paralajmëruar se industria duhet të jetë e vetëdijshme për përgjegjësitë e saj të reja. Platforma është zhvilluar në partneritet me përfaqësues nga industria farmaceutike dhe agjencitë kombëtare të barnave, duke siguruar që ajo të përmbushë nevojat e sektorit të shëndetësisë. Sofia Zastavnik e përshkroi ESMP-në si “një fener për harmonizimin”, duke shprehur besimin se platforma do të forcojë menaxhimin e mungesave dhe do të rrisë besimin e qytetarëve në sistemin shëndetësor evropian.
Me implementimin e ESMP-së në vitin 2025, BE-ja shpreson të minimizojë ndikimet e mungesave të ilaçeve, duke siguruar që pacientët të mos përballen më me ndërprerje të panevojshme në trajtimin e tyre./UBTNews/
Bota
SHBA sanksionon liderin e RSF të Sudanit: Po kryen gjenocid
Published
8 hours agoon
January 8, 2025By
UBT NEWSShtetet e Bashkuara kanë vendosur sanksione ndaj liderit të Forcave të Mbështetjes së Shpejtë paraushtarake të Sudanit (RSF), Mohamed Hamdan Dagalo (i njohur si Hemedti), duke e akuzuar për kryerjen e gjenocidit në luftën civile të vendit.
Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, deklaroi se RSF ka kryer krime të rënda kundër njerëzimit, duke përfshirë vrasjen dhe përdhunimin sistematik të anëtarëve të grupeve të caktuara etnike, si pjesë e një fushate të qëllimshme dhe brutale dhune në rajonin e Darfurit.
RSF, që përbëhet kryesisht nga luftëtarë arabë etnikë, është përfshirë në një seri mizorish ndaj grupeve joarabe, përfshirë komunitetin Massalit. Blinken theksoi se “RSF dhe milicitë e lidhura me të kanë vrarë burra dhe djem, madje edhe foshnja, mbi baza etnike, duke shënjestruar gra dhe vajza për dhunë seksuale brutale”.
Për më tepër, grupi ka bllokuar ndihmat humanitare në territorin e tij dhe ka vrarë njerëz të pafajshëm që përpiqeshin t’i shpëtonin konfliktit.
Sanksione të ashpra kundër liderit dhe aleatëve
Sanksionet e SHBA-ve përfshijnë ngrirjen e aseteve dhe ndalimin e transaksioneve për Hemedti dhe shtatë kompani të lidhura me RSF në Emiratet e Bashkuara Arabe. Një individ tjetër, i cili ndihmoi në blerjen e armëve për RSF, u përfshi gjithashtu në listën e sanksioneve. Emiratet e Bashkuara Arabe, të akuzuara për mbështetje ndaj RSF-së nga raportet e OKB-së, kanë mohuar vazhdimisht përfshirjen e tyre.
Lufta civile në Sudan shpërtheu më 15 prill 2023, pas përplasjeve mes Hemedtit dhe gjeneralit Abdel Fattah al-Burhan, lideri i Forcave të Armatosura Sudaneze (SAF). Konflikti ka shkaktuar një krizë humanitare masive: Pothuajse 650,000 njerëz përballen me zi buke, mbi 30 milionë persona kanë nevojë për ndihmë humanitare, dhjetëra mijëra janë vrarë nga dhuna.
Organizatat ndërkombëtare paralajmërojnë për përkeqësim të situatës në vitin 2025, me rritje të zhvendosjeve, urisë dhe shpërthimeve të sëmundjeve. Blinken deklaroi se sanksionet kundër RSF-së nuk nënkuptojnë mbështetje për SAF, duke theksuar se të dyja palët janë përgjegjëse për dhunën. SAF është akuzuar për sulme ajrore vdekjeprurëse në territoret e kontrolluara nga RSF.
John Prendergast, bashkëthemelues i organizatës mbikëqyrëse “The Sentry”, e quajti veprimin e administratës Biden si një hap të rëndësishëm për të mbajtur përgjegjës ata që janë pas mizorive më të rënda në botë. Sanksionet e SHBA-ve ndaj RSF pasojnë përcaktimin e gjenocidit të kryer nga milicitë Janjaweed në Darfur 21 vite më parë, një tragjedi që ngjalli ndërgjegjen ndërkombëtare. /Euronews/
Rajoni
Ulet çmimi i energjisë në Shqipëri, 8.5 lekë deri në 700 kw orë
Published
9 hours agoon
January 8, 2025By
UBTNewsTë gjithë familjarët që konsumojnë deri në 700 kw/orë do të paguajnë 1 lek më pak deri më 31 dhjetor 2025.
Vendimi i miratuar nga Bordi i Entit Rregullator të Energjisë nis zbatimin nga data 1 shkurt 2025.
Ulja e çmimit do të prekë vetëm kategorinë e konsumatorëve familjarë, duke përjashtuar kategoritë e tjera si bizneset, institucionet buxhetore dhe jobuxhetore. Ndryshime nuk do të ketë as për furrat e bukës.
Sipas vendimit, për konsumimin e mbi 700 kw/orë vijon tarifa 9.5 lekë.
Aktualisht çmimi i energjisë për abonentët familjarë është 9.5 lekë për kilovat pa TVSH, ndërsa me TVSH arrin në 11.4 lekë./tch/
Pushoi 29 punonjës për abuzim seksual, McDonald’s në Britani përballet me pretendime të reja për ngacmim
Aplikimi i vaksinës kundër HPV-së për djemtë nis në shkurt
Leverkuseni shqetësohet për dëmtimin e Granit Xhakës
Yamal pret rinovimin e kontratës: Barcelona është klubi i jetës sime
”Amazon” investon 11 miliardë dollarë në infrastrukturën e IA
Evropa nis monitorimin e mungesës së ilaçeve në vitin 2025
SHBA sanksionon liderin e RSF të Sudanit: Po kryen gjenocid
Suspendohen tre zyrtarë policorë, dyshime se morën pjesë në tubime partiake
Doli nga shtypi libri “Etika, mburojë e gazetarisë profesionale”, i gazetarit, publicistit dhe profesorit të UBT-së, Musa Sabedini
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!