Aktualitet

​Ditëlindja e 80-të e Ibrahim Rugovës

Published

on

Sot, më 2 dhjetor, shënohet një përvjetor i rëndësishëm, datëlindja e 80-të e një prej figurave më të shquara të historisë së Kosovës, ish-presidentit Ibrahim Rugova. Ai lindi në vitin 1944 në fshatin Cërcë të Istogut, në një familje që kishte vuajtur pasojat e periudhës komuniste jugosllave. Më 10 janar 1945, komunizmi jugosllav i mori jetën të atit, Uka, dhe gjyshit Rrustë Rugova, të dy luftëtarë të njohur kundër çetave çetnike që shkatërruan Kosovën gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Rugova u formua si intelektual dhe veprimtar i shquar. Shkollën fillore e kreu në Istog, ndërsa më pas, në vitin 1967, përfundoi gjimnazin në Pejë. Ai vazhdoi studimet në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku përfundoi degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe. Në vitin 1976-77, pas një periudhe të rëndësishme studimore në Paris, në Ecole Pratique des Hautes Etudes, nën mbikëqyrjen e profesor Roland Barthes, Rugova e pasuroi njohurinë e tij në teori letrare. Në vitin 1984, ai mori titullin doktor i shkencave letrare në Universitetin e Prishtinës.

Puna e tij shkencore dhe kontribuimi në zhvillimin e albanologjisë janë të rëndësishme. Ai ishte redaktor i gazetës “Bota e re” dhe revistës “Dituria” në vitet 1971-72. Po ashtu, kontribuoi në revistën “Fjala” dhe për dy dekada ishte pjesë e Institutit Albanologjik të Prishtinës, ku përfundoi edhe si kryeredaktor i revistës “Gjurmime Albanologjike”.

Përveç kontributit të tij të jashtëzakonshëm në fushën shkencore dhe letrare, Ibrahim Rugova bëri një hap të rëndësishëm në arenën politike. Në vitin 1988, ai u zgjodh kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, e cila luajti një rol të fuqishëm në organizimin e lëvizjes kundër regjimit komunist jugosllav. Më 23 dhjetor 1989, ai themeloi Lidhjen Demokratike të Kosovës (LDK), e cila u bë parti politike që sfidoi hapur autoritetet komuniste. Nën udhëheqjen e Rugovës, LDK-ja i dha Kosovës një lëvizje të fuqishme për liri dhe pavarësi, duke arritur në shpalljen e pavarësisë më 2 korrik 1990 dhe krijimin e institucioneve të veta, përfshirë Kuvendin dhe Kushtetutën e Kosovës.

Në vitin 1992, Ibrahim Rugova u zgjodh president i Kosovës, një pozicion që mbajti deri në vitin 2006, kur ndërroi jetë. Pas luftës, Rugova vazhdoi të udhëheqë me mençuri proceset e konsolidimit të pavarësisë së Kosovës. Në zgjedhjet e pasluftës, LDK-ja nën udhëheqjen e tij fitoi shumicën e votave dhe Rugova u rizgjodh president në vitin 2002 dhe 2004.

Më 21 janar 2006, Ibrahim Rugova ndëroi jetë në Prishtinë, dhe u varros me nderimet më të mëdha të popullit të Kosovës. Vdekja e tij la një boshllëk të madh në jetën politike dhe shoqërore të Kosovës, por trashëgimia e tij politike dhe intelektuale do të kujtohet për një kohë të gjatë.

Në përvjetorin e vdekjes, më 21 janar 2007, Presidenti i Kosovës, Dr. Fatmir Sejdiu, e dekoroi Ibrahim Rugovën me titullin “Hero i Kosovës”, për nder të kontributit të tij të jashtëzakonshëm në luftën për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Ky titull mbetet një simbol i vlerësimit të veprës së tij dhe të rëndësisë që ka pasur në shpalljen e shtetit të Kosovës.

Ibrahim Rugova ishte gjithashtu një shkrimtar i njohur, me një sërë veprash të botuara, përfshirë “Prekje lirike” (1971), “Kah teoria” (1978), “Bibliografia e kritikës letrare shqiptare” (1976), dhe “Pavarësia dhe demokracia” (1991), ndër të tjera. Veprat e tij janë një pasuri për letërsinë shqipe dhe një testament i intelektualizmit të tij.

Për veprën dhe angazhimin e tij, Ibrahim Rugova ka marrë shumë çmime dhe tituj ndërkombëtarë, duke përfshirë Çmimin për Paqe të Fondacionit Paul Litzer (1995), Çmimin Saharov të Parlamentit Evropian (1998), dhe tituj si Doktor Nderi nga Universiteti i Parisit VIII dhe ai i Universitetit të Tiranës (2004).

Në këtë përvjetor të 80-të, kujtimi për Ibrahim Rugovën mbetet i gjallë në zemrat e popullit të Kosovës dhe të shqiptarëve kudo. Ai është një figurë historike që ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme, si një lider i pashoq në luftën për lirinë dhe të drejtat e popullit të tij./UBTNews/

Bota

Kallas: Rusia s’ka shanse kundër NATO-s, aleanca qëndron e bashkuar

Published

on

By

Shefja e diplomacisë e Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, tha se Rusia “s’ka shanse” kundër NATO-s, por aleanca duhet “të qëndrojë e bashkuar” përballë një Moske armiqësore.

Duke folur para mbajtjes së samitit të NATO në Holandë, ku anëtarët e aleancës janë në presion nga Shtetet e Bashkuara për të rritur shpenzimet për mbrojtje, Kallas paralajmëroi se vetëm rritja e shpenzimeve për mbrojtje nuk mjafton për të frenuar Kremlinin.

Sot, kundër NATO-s dhe BE-së, Rusia s’ka shanse. Por, ne duhet të qëndrojmë të bashkuar”, tha Kallas para Parlamentit Evropian në Strasburg.

Kur udhëheqësit e NATO-s të takohen javën e ardhshme, mbajtja e unitetit në aleancë është prioritet më i madh sesa rritja e shpenzimeve për mbrojtje”, shtoi kryediplomatja evropiane.

Udhëheqësit e NATO-s po synojnë që të arrijnë pajtim për rritjen e buxheteve për ushtritë kur të takohen në Hagë javën e ardhshme.

Por, aleanca – ku nga 27 vendet anëtare, 23 prej tyre janë shtete të BE-së – po përballet me dilema sa i përket përkushtimit të SHBA-së ndaj mbrojtjes së Evropës.

Continue Reading

Bota

Erdogan sulmon Izraelin: Netanyahu ka tejkaluar Hitlerin, po monitorojmë zhvillimet

Published

on

By

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ka shprehur mbështetjen e tij “për të drejtën e Iranit për vetëmbrojtje” në konfliktin me Izraelin në Lindjen e Mesme, duke dënuar ashpër sulmet izraelite dhe heshtjen ndërkombëtare ndaj tyre.

Gjatë një takimi të Grupit Parlamentar të Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti) në Ankara, Erdogan u shpreh se Irani ka të drejtë legjitime dhe natyrore për t’u mbrojtur nga “banditizmi dhe terrorizmi shtetëror” i Izraelit. Ai kritikoi ashpër udhëheqjen izraelite, duke vënë në dukje se kryeministri Benjamin Netanyahu ka tejkaluar në krimet e tij gjenocidale edhe diktatorin Hitler.

Presidenti turk theksoi gjithashtu rolin pasiv dhe heshtjen e Organizatës së Kombeve të Bashkuara dhe institucioneve të tjera ndërkombëtare, si dhe shteteve që nuk reagojnë ndaj dhunës. Ai paralajmëroi se përgjegjës për gjakun e civilëve të pafajshëm, përfshirë fëmijët dhe foshnjat, janë jo vetëm agresorët, por edhe ata që heshtin para kësaj dhune.

Duke iu përgjigjur shqetësimeve për stabilitetin rajonal, Erdogan bëri me dije se Turqia po monitoron nga afër zhvillimet dhe është në gatishmëri të plotë për pasojat që mund të kenë sulmet izraelite ndaj Iranit në rajon. Ai shtoi se autoritetet turke kanë bërë dhe po bëjnë përgatitje për çdo skenar të mundshëm negativ.

Ky qëndrim i Presidentit Erdogan pasqyron tensionet në rritje në Lindjen e Mesme, ndërsa Izraeli intensifikon sulmet ndaj Iranit dhe aleatëve të tij në rajon.

Continue Reading

Bota

​Bien eksportet e Japonisë

Published

on

By

Eksportet japoneze ranë në maj për herë të parë në tetë muaj, duke reflektuar një rënie të ndjeshme të dërgesave të makinave për shkak të tarifave të reja të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, treguan të dhënat qeveritare sot.

Eksportet e Japonisë ranë 1.7 për qind në maj nga një vit më parë, në 8.1 trilionë jen. Ato ishin rritur 2 për qind në prill.

Importet ranë edhe më ndjeshëm, deri në 7.7 për qind, pothuajse katër herë më shumë se muajin e kaluar, duke rënë në 8.8 trilionë jen.

Kështu, Japonia regjistroi një deficit prej 637.6 miliardë jenësh në tregtinë e saj me botën në maj, treguan të dhënat zyrtare, raporton KosovaPress.

SHBA-të mbetën destinacioni kryesor i eksportit të Japonisë në maj, por me një vlerë dërgesash prej 11.1 për qind më të ulët se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Dërgesat e makinave ranë 24.7 për qind, dhe dërgesat e pjesëve të makinave 19 për qind për shkak të tarifave të reja prej 25 për qind të SHBA-së për atë kategori produktesh.

Vëllimi i eksporteve të makinave në tregun amerikan ra vetëm 3.9 për qind, duke treguar se shumica dërmuese e eksportuesve kryesorë japonezë nuk e kanë kaluar koston e tarifave te klientët e tyre.

Kina ishte destinacioni i dytë më i madh i eksportit të Japonisë në maj, me dërgesa që ranë me 8.8 për qind.

Continue Reading

Bota

​Kina reagon ndaj kërcënimit amerikan për Ali Khamenei

Published

on

By

Kina i kërkoi Shteteve të Bashkuara të Amerikës të përdorin “ndikimin e saj të veçantë” mbi Izraelin për të lehtësuar konfliktin me Iranin dhe për të mos e zgjeruar atë më tej, pasi presidenti Donald Trump e paralajmëroi Teheranin me një kërkesë për dorëzim pa kushte për çështjen bërthamore.

Trump paralajmëroi Ali Khamenei se SHBA-ja e di se ku fshihet ai dhe se është një “objektiv i lehtë”, megjithëse i sigurt “për momentin”. Trump shtoi në platformën e tij Truth Social: “Durimi ynë po mbaron”.

Trump po i kërkon Iranit të bëjë një marrëveshje të fundit që i jep fund luftës. Ai thotë se nuk do ta lejojë Iranin të ndërtojë një bombë bërthamore.

Në një konferencë të rregullt për shtyp të mërkurën, Lin Jian, një zëdhënës i Ministrisë së Punëve të Jashtme kineze, u pyet për përgjigjen e Pekinit ndaj komenteve të Trump në lidhje me Khameinin dhe Iranin.

Kina është thellësisht e shqetësuar për zhvillimet e situatës aktuale“, tha Lin. “Ne kundërshtojmë çdo akt që shkel qëllimet dhe parimet e Kartës së OKB-së, dhe shkel sovranitetin, sigurinë dhe integritetin territorial të vendeve të tjera. Përshkallëzimi i situatës në Lindjen e Mesme nuk i shërben interesit të askujt, raporton KosovaPress.

“Vendet që kanë ndikim të veçantë mbi Izraelin duhet të marrin qëndrime objektive dhe të drejta, të marrin përsipër përgjegjësitë e tyre dhe të luajnë një rol aktiv dhe konstruktiv në lehtësimin e situatës dhe shmangien e zgjerimit të konfliktit.”

Avionët luftarakë izraelitë sulmuan kryeqytetin e Iranit gjatë natës dhe të mërkurën, duke goditur një strukturë të përdorur për të bërë centrifuga uraniumi dhe një tjetër që prodhonte komponentë raketash, tha ushtria izraelite.

Dyqanet janë mbyllur në të gjithë kryeqytetin e Iranit, Teheran, përfshirë Pazarin e Madh të famshëm, ndërsa njerëzit presin në tubacionet e gazit dhe mbushin rrugët që të çojnë jashtë qytetit për t’i shpëtuar sulmit.

Irani ka qëlluar rreth 400 raketa dhe qindra dronë në sulme hakmarrëse që kanë vrarë të paktën 24 persona në Izrael dhe kanë plagosur qindra të tjerë.

Disa kanë goditur ndërtesa apartamentesh në Izraelin qendror, duke shkaktuar dëme të mëdha, dhe sirenat e sulmeve ajrore i kanë detyruar vazhdimisht izraelitët të fshihen.

Continue Reading

Të kërkuara