Kuriozitete

Dhjetë koncepte japoneze për vetë-përmirësimin dhe për një jetë të ekuilibruar

Nga Hairej Younes.

Published

on

Nga Hairej Younes

Ishte e premte mbrëma, dhe unë po përgatitesha të shkoja në aeroport pas mbarimit të punës. U ndala në farmacinë ku shkoj zakonisht për të blerë një spraj kundër alergjive. Unë mbaj sprej sa herë që udhëtoj. Këtë herë po shkoja në Dubai. M’u duk sikur farmacistja më mbante mend.

Kur kërkova ilaçin tim, ajo më tha se kishte mbaruar. Qëndrova aty për një minutë, duke menduar se çfarë të bëja. Më duhej me patjetër spraji. Isha vonë, dhe duhej të shkoja menjëherë në aeroport. Para se të mund të thosha diçka tjetër, ajo veproi e para.

I telefonoi një farmacie aty pranë, më tha të prisja për disa minuta. Shkoi vetë atje dhe mori sprajin që më duhej. Unë u shtanga dhe u mahnita nga veprimi i saj. Ajo nuk ishte e detyruar që ta bënte atë veprim, por e kuptoi se unë kisha patjetër nevojë për atë spraj.

Nuk do të kisha arritur në kohë tek farmacia tjetër, ndaj ajo përdori kontaktet e saj për të ma zgjidhur këtë problem.

Mënyra se si veproi farmacistja, ishte ajo që në japonisht quhet “omoiyari”, që do të thotë të bësh gjithçka për t’i ofruar një shërbim të përsosur klientit. Ai gjest më kurseu kohë dhe shmangu një situatë stresuese. Unë jetoj në Japoni prej më shumë se 20 vitesh dhe kam histori të panumërta si kjo.

Kultura japoneze është shumë e pasur. Unë kam përpiluar një listë me 10 koncepte japoneze, të cilat mund t’i përdorim për të përmirësuar veten ose për të kuptuar se si funksionojnë gjërat në Japoni, dhe çfarë e bën kaq të veçantë shoqërinë japoneze.

Omoiyari

Në japonisht do të thotë të kujdesesh dhe të tregosh një konsideratë të sinqertë për të tjerët. Tifozët japonezë bënë bujë në mediat botërore në vitin 2018 kur pastruan stadiumin ku luajti ekipi i tyre kombëtar i futbollit gjatë botërorit në Rusi. Thuhet se praktikimi i omoiyari-t ndihmon në ndërtimin e dhembshurisë dhe ndjeshmërisë ndaj të tjerëve.

Ikigai

Sipas psikologut japonez Miçiko Kumano, është një term që përshkruan mirëqenien psiko-fizike të shkaktuar nga përkushtimi ndaj aktiviteteve të këndshme, dhe që të çon në pasjen e një ndjenje të përmbushjes personale. Thuhet se në Japoni, njerëzit që kanë një qëllim në jetë jetojnë më gjatë se të tjerët. Ikigai juaj është ai që ju zgjon çdo mëngjes dhe ju nxit të ecni përpara.

Wabi–sabi

Është një koncept që na inkurajon të përqafojmë papërsosmëritë tona dhe të pranojmë ciklin natyror të jetës. Çdo gjë në jetë, përfshirë edhe vetja jonë, është në një gjendje ndryshimi të vazhdueshëm. Pra ndryshimi është e vetmja konstante. Gjithçka është kalimtare dhe asgjë nuk është kurrë e plotë. Duke praktikuar wabi–sabi, ne mësojmë të jemi mirënjohës dhe pranues të realitetit dhe të përpiqemi të kemi sukses në gjërat që bëjmë por jo të fiksohemi pas përsosmërisë.

Mottainai

Ky koncept na mëson të respektojmë burimet që kemi, të mos i shpërdorojmë ato dhe t’i përdorim ato me një ndjenjë mirënjohjeje. Kompania Uniqlo përdor sloganin “Rroba të vjetra, jetë e re” për të pasur zero mbeturina. Ky koncept na fton të jemi mirënjohës dhe të qëllimshëm në veprimet tona dhe të mendojmë sesi të ndihmojmë që kjo botë të bëhet më e qëndrueshme.

Shin-Gi–Tai

Ky term do të thotë “mendje, teknikë, trup”. Ato janë 3 elementët kryesore për të pasur një performancë maksimale në artet marciale. Por këto koncepte mund të përdoren në çdo fushë. Për shembull, në lojën e shahut performanca juaj nuk varet vetëm nga aftësitë tuaja në këtë lojë.

Po ashtu, fitorja gjithashtu është një mentalitet që mund të përballojë stresin dhe pengesat gjatë orëve të përqendrimit të pandërprerë. Por ky koncept mund të zbatohet gjithashtu për zakonet e ndërtimit. Korniza mund të krahasohet me Modelin e Sjelljes, që shprehet si një formulë e shkurtër: Sjellja = Motivimi (Mendja), Aftësia (Teknika) dhe Modeli (Trupi). Një trup i shëndetshëm dhe një mendje e shëndoshë janë themeli për zhvillimin dhe përsosjen e çdo aftësie.

Shu-Ha-Ri

Përkthehet “ndiqe, shkëputu dhe kapërceje”. Është një mënyrë e të menduarit se si të mësosh dhe zotërosh një teknikë. Përvetësimi i njohurive kalon në 3 faza: Shu do të thotë të mësosh bazat duke ndjekur mësimet e një mjeshtri. Ha: nisni që të eksperimentoni, mësoni nga mjeshtrit dhe e integrojeni mësimin në praktikë. Ri: Faza e tretë fokusohet tek inovacioni dhe përshtatja e të mësuarit në situata të ndryshme.

Kaizen

Është një metodë e përmirësimit të vazhdueshëm, bazuar tek teoria se mund të jenë të rëndësishme ndryshimet e vogla pozitive të vazhdueshme. Kaizen na kujton të heqim dorë nga supozimet dhe përsosmëria. Na mëson të kemi një qasje përsëritëse dhe progresive ndaj ndryshimit.

Mono no aware

Ky koncept përshkruan ndjeshmërinë ndaj gjërave dhe kalimin e tyre të pashmangshëm. Ky koncept na kujton se asgjë në jetë nuk është e përhershme. Ne duhet të heqim dorë me dëshirë dhe me hijeshi nga lidhjet tona me gjërat kalimtare.

Omotenashi

Koncepti ka të bëjë me ofrimin e shërbimit më të mirë pa pritur një shpërblim. Është një pjesë e rëndësishme e kulturës japoneze, dhe e rrënjosur thellë në mënyrën se si funksionon shoqëria japoneze.

Ho-Ren-So

Përkthehet si “raporto, informo dhe konsultohu”. Koncepti formon bazën e të gjithë komunikimit, bashkëpunimit dhe shkëmbimit të shëndetshëm të informacionit në një organizatë japoneze. Ai fokusohet tek rrënjët e linjës së komunikimit, duke përmirësuar rrjedhën e informacionit dhe duke parandaluar përsëritjen e problemeve.

Argumenti japonez është se përmes bashkëpunimit dhe komunikimit, Ho-Ren-So forcon marrëdhëniet punonjës-vartës dhe ofron një platformë që vartësi të mësojë nga eprori i tyre. Është praktikë e mirë që të inkurajohen të gjithë të raportojnë menjëherë problemet dhe pengesat. Edhe nëse nuk gjendet një zgjidhje, kostoja e një problemi që nuk raportohet mund të jetë e lartë./bota.al

Continue Reading

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Ekspertët sugjerojnë tri lloje ushqimesh që do të na ndihmojnë të jetojmë më gjatë

Published

on

Një ekspert u ka kërkuar njerëzve që të hanë “të paktën” tre lloje ushqimesh në ditë për të jetuar më gjatë. Këshilla bazohet në dietat e njerëzve që jetojnë në Zonat Blu, zona të botës me nivele më të ulëta të sëmundjeve kronike dhe jetëgjatësi më të gjatë.

Pesë Zonat Blu origjinale të identifikuara nga studiuesit janë Okinawa në Japoni, Sardenja në Itali, Gadishulli Nicoya në Kosta Rika, Ikaria në Greqi dhe Loma Linda në Kaliforni. Dietat në secilën zonë ndryshojnë, ka disa ngjashmëri që ekspertët besojnë se kontribuojnë në jetëgjatësinë e popullatës. Kjo përfshin ngrënien e “ushqimeve të shëndetshme, të pasura me lëndë ushqyese dhe fibra”, të tilla si bimë, bishtajore dhe yndyrna të shëndetshme, duke minimizuar marrjen e sheqerit dhe ushqimet e përpunuara.

Në një fragment nga libri i recetave të Dan Buettner “The Blue Zones Kitchen”, i shpërndarë në faqen e internetit BlueZones.com, ai shpjegon mënyrën se si hanë ata që kanë kohë të gjatë.

“Asnjë nga njëqindvjeçarët e Zonës Blu që kam takuar nuk është përpjekur të jetojë deri në 100,” thotë ai. “Askush nuk ka thënë në moshën 50-vjeçare, “E dini çfarë, unë do të vendos veten në këtë dietë jetëgjatësi dhe do të jetoj edhe 50 vjet të tjera! Ata nuk numërojnë kalori, nuk marrin vitamina, peshojnë gram proteina, madje as lexojnë etiketa. Ata nuk kufizojnë marrjen e ushqimit, të gjithë festojnë me ushqim.”

Ndër udhëzimet është një listë me “ushqime super blu”. Dan rekomandoi të hani “të paktën” tre nga këto në ditë për t’u siguruar që po merrni shumë ushqime ushqyese:

Fasule – të gjitha llojet: fasule të zeza, fasule pinto, fasule garbanzo, bizele syzeza, thjerrëza

Perimet jeshile – spinaqi, lakra jeshile, chard, majat e panxharit, majat e kopër

Patate të ëmbla

Arra – të gjitha llojet: bajame, kikirikë, arra, fara luledielli, arra braziliane, shqeme

Vaji i ullirit – jeshil, ekstra i virgjër është zakonisht më i miri (vini re se vaji i ullirit prishet shpejt, kështu që blini jo më shumë se furnizim për një muaj në të njëjtën kohë)

Tërshëra – Tërshëra irlandeze është më e mira, e gatuar ngadalë ose e prerë në feta

Elbi – në supa, si drithëra e nxehtë ose bluar për bukë

Fruta – të gjitha llojet

Çajra jeshilë ose bimorë

Shafran i Indisë – si erëz ose çaj.

“Rezultatet e marra përfaqësojnë një studim afatgjatë, statistikor dhe shkencërisht të shëndoshë. Ne kishim nevojë për informacion që nuk ishte thjesht anekdotik ose i bazuar në intervista, vizita në kuzhinë ose vakte të përbashkëta me njëqindvjeçarë individualë,” tha Buehner.

Continue Reading

Të kërkuara