Lajmet
A pritet të ketë krizë energjetike në Kosovë?
Zyrtarë dhe ekspertë të energjisë, megjithatë thonë se nuk mund të parashikojnë një krizë energjetike.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiMuajt e dimrit, së bashku me motin e ftohtë, sjellin edhe kërkesë më të madhe për përdorim të energjisë elektrike.
Me rritjen e kësaj kërkese, tejkalohen edhe kapacitetet e shtetit të Kosovës për prodhim të energjisë dhe importi i energjisë bëhet i pashmangshëm në një kohë kur çmimet e rrymës në Evropë janë të larta.
Zyrtarë dhe ekspertë të energjisë, megjithatë thonë se nuk mund të parashikojnë një krizë energjetike apo rritje të çmimit të rrymës në Kosovë, që tashmë ka nisur të prekë shumë vende të Evropës përfshirë edhe Shqipërinë.
Ndërkaq, Ministria e Ekonomisë thotë se do të krijojnë një task-forcë “për koordinimin për dhënie të informacioneve dhe sugjerimeve se si duhet të përgatitemi në rast të thellimit të kësaj krize në Evropë dhe ndikimit të saj në Kosovë”.
Momentalisht nëpër gjithë Evropën, faturat për energji janë shumë të larta, për shkak të rritjes globale të çmimeve të energjisë elektrike dhe gazit.
Përveç rritjes sezonale të kërkesës për energji elektrike që çon në ngritje të çmimeve, tani ato janë rritur për shkak të rezervave të vogla të magazinimit të gazit dhe çmimeve të larta për prodhim të energjisë nga qymyri në vendet e Bashkimit Evropian.
Në këtë situatë po ndikojnë furnizimet më të vogla me gaz të lëngshëm për shkak të kërkesave më të mëdha në Azi, furnizimeve më të vogla me gaz nga Rusia dhe prodhimit më të vogël të energjisë së ripërtërishme.
Çmimet standarde të gazit evropian në qendrën holandeze TTF janë rritur për më shumë se 250 për qind qysh në janar, ndërsa kontratat standarde të Gjermanisë dhe Francës për rrymë janë dyfishuar.
Qeveria e Shqipërisë ka deklaruar emergjencë për furnizimin me energji elektrike, pas rritjes së çmimit të energjisë në javën e fundit. Shqipëria ka thënë se do të ndaj 200 milionë euro për tejkalimi të krizës energjetike.
KEDS: Nuk mund të parashikohet rritja e çmimit
Kosova prodhon energji elektrike përmes termocentraleve me qymyr dhe në sasi shumë të vogla nga energjia e ripërtërishme, siç janë hidrocentralet.
Kjo energji shpërndahet te konsumatorët nga Kompania e Distribucionit të Furnizimit me Energji Elektrike (KEDS)
Me vetëm rreth 6 centë për kilovatë në orë, konsumatorët e Kosovës paguajnë më së liri energjinë elektrike në rajon.
Sipas të dhënave që Zyra e Rregullatorit të Energjisë (ZRRE) i ka dhënë për Radion Evropa e Lirë, kapaciteti total i gjenerimit të energjisë elektrike në Kosovë në vitin 2020 ka qenë 1,110 megavatë.
Nga kjo sasi 86.5 për qind janë nga termocentralet dhe pjesa tjetër janë hidrocentrale dhe burimet të ripërtërishme të energjisë (hidrocentrale, centrale me erë dhe panele fotovoltaike).
Viktor Buzhala, zëdhënës i KEDS-it, thotë për Radion Evropa e Lirë se një rritje eventuale e çmimit varet nga nevoja që Kosova do të ketë për import të energjisë.
“Çmimet aktuale në berza janë tepër të larta, pra janë katër-pesëfishuar. Sigurisht që këto çmime kanë ndikim direkt në Kosovë pasi ne jemi pjesë e këtij tregu”, thekson Buzhala.
Ai thotë se sezoni i dimrit zakonisht shoqërohet me një rritje të konsumit të energjisë elektrike deri në 50 për qind, por sipas tij, kjo nuk do të thotë se mund të pritet një krizë energjetike.
“Nuk mund të paragjykojmë çka do të ndodhë, pasi këto janë vetëm pritje dhe nuk e dimë saktë sesa do të jetë konsumi, sa do të përdoret energjia elektrike për ngrohje, çfarë moti do të mbajë, sa do të jetë prodhimi vendor etj”, thotë Buzhala.
Rritje të çmimit të energjisë nuk parasheh për vitin 2021 as Zyra e Rregullatorit të Energjisë.
Më 7 tetor, Bordi i ZRRE-së ka aprovuar të hyrat e lejuara maksimale për operatorët e rregulluar.
Sipas ZRRE-së për Furnizuesin me Shërbim Universal (FSHU)/KESCO janë aprovuar të hyrat maksimale në vlerë prej 290.1 milion euro, për Operatorin e Sistemit të Transmetimit dhe Tregut (KOSTT) janë aprovuar në vlerë prej 38.94 milionë euro ndërsa për Operatorin e Sistemit të Shpërndarjes (KEDS) janë aprovuar të hyra në vlerë prej 90.51 milionë euro.
ZRRE-ja ka thënë se kanë marrë në konsideratë edhe rritjen e çmimeve të importit, çmime këto që janë jashtë kontrollit të operatorëve.
“Megjithatë, rritja e të hyrave si rezultat i rritjes së konsumit të energjisë elektrike, ka neutralizuar kostot e përgjithshme të furnizimit me energji elektrike, prandaj të hyrat e lejuara nuk do të reflektojnë në ngritje të çmimeve të energjisë elektrike për konsumatorët fundorë në vitin tarifor 2021”, thuhet në përgjigjen e ZRRE-së.
Sipas Qeverisë së Kosovë, madje, në Evropë ka indikacione që tregu do të stabilizohet.
INDEP: Qeveria të përgatitet për krizë energjetike
Një rritje e menjëhershme e çmimeve të energjisë nuk po parashihet as nga ekspertë të fushës.
Dardan Abazi, hulumtues i lartë në Institutin për Politika Zhvillimore (INDEP) thotë se kostoja që shkaktohet nga rritja e çmimeve mund të vërehet në pranverën e vitit të ardhshëm.
“Sa do të jenë përmasat e kësaj kostoje mbetet të shihet në muajt në vazhdim, sidomos në muajt maj dhe prill kur do të bëhet barazimi vjetor i kostove që na janë shkaktuar dhe kur të bëhet rishikimi vjetor i tarifave të energjisë elektrike”, thotë Abazi.
Abazi thekson nevojën e pashmangshme të Kosovës për importin e energjisë elektrike gjatë muajve të dimrit.
Ndërkaq, nga Ministria e Ekonomisë në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë ka treguar se tani për tani rekomandohet që qytetarët të jenë të kujdesshëm në përdorimin e energjisë elektrike.
“Ekspertët rekomandojnë që aq sa është e mundur të mos përdoret energjia elektrike për ngrohje gjatë dimrit. Masat adekuate do të merren varësisht nga nevoja. Aktualisht nuk ka nevojë për masa të tilla por jemi pro-aktiv në rast se do të ketë nevojë në të ardhmen”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Ekonomisë.
Sipas Abazit, duhet siguruar që do të ketë energji të mjaftueshme për të gjithë, për të shmangur rrezikun e krizës me furnizim.
“Pastaj duhen masa sa i takon sigurimit që ekziston një fond i konsumatorëve në nevojë, që mund të preken më së shumti nga ndonjë rritje eventuale e çmimit të energjisë dhe ky fond duhet themeluar menjëherë nga Ministria e Financave bashkë me Ministrinë e Ekonomisë”, thotë ai.
Krizë apo jo, nuk ndihet në veri
Sado të që të jetë çmimi i energjisë elektrike në Kosovë, kjo nuk vërehet në disa komuna të Kosovës.
Qytetarët që jetojnë në katër komunat në veri të Kosovës me shumicë serbe (Mitrovicë e Veriut, Zubin Potok, Zveçan dhe Leposaviq), që nga përfundimi i luftës më 1999, nuk i kanë paguar faturat e energjisë elektrike, edhe pse janë furnizuar nga Kosova, e sipas nevojës edhe nga Serbia.
Megjithatë, qytetarëve në veri i shkojnë faturat për energjinë elektrike nga “Elektrokosmet” i Serbisë, kompani të cilën Kosova e konsideron ilegale.
Qeveria e Kosovës e udhëhequr nga Albin Kurti në maj të këtij viti ka ndarë 11 milionë euro për pagesën e rrymës për qytetarët në komunat e veriut.
Vazhdimi i pagesës së kësaj energjie të shpenzuar po konsiderohet e pakuptimtë edhe nga hulumtuesi Abazi.
“Tashmë kemi koston që është e paarsyeshme. Një pjesë e qytetarëve në mënyrë diskriminuese nuk do ta kenë hallin e rritjes së çmimeve të energjisë sepse nuk e paguajnë”, thotë ai.
Ndërkaq më parë, rryma e shpenzuar në veri ishte paguar nga qytetarët e zonave të tjera të Kosovës.
Lidhur me këtë, Gjykata Themelore në Prishtinë, më 11 tetor ka marrë vendim që detyron KEDS-in që të bëjë kthimin e mbi 40 milionë eurove, për t’iu kompensuar dëmin konsumatorëve që janë faturuar për shpenzimin e energjisë elektrike në veri./REL
Lajmet
Tetë vite nga rasti i Astrit Deharit, Kurti: Jemi të gatshëm si qeveri ta ndihmojmë prokurorinë
Published
7 mins agoon
November 5, 2024By
UBTNewsKryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka deklaruar se janë të gatshëm si Qeveri, ta ndihmojnë Prokurorinë e shtetit për të sjellë drejtësinë pas tetë viteve, rreth zbardhjes së rastit të aktivistit të Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari.
Gjatë homazheve në varrezat e Zllatarit në Prishtinë, kryeministri Kurti ka thënë se “kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon”.
“Kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve, në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon. Në këto tetë vite, katër prokurorë e kishin rastin e mbytjes në burgun e Prizrenit, të Astritit, por që të katër dolën në pension, pa e kryer punën. Tash është prokurori i pestë që e ka marr rastin. Dhe si LVV, si Qeveri e Republikës, jemi shumë të interesuar, fort të gatshëm, gjithnjë të vullnetshëm, që ta ndihmojmë me krejt çka mundemi e dimë Prokurorinë e shtetit, për të sjellë drejtësi për Astritin dhe familjen e tij”, ka thënë Kurti.
Ndërsa, sipas babait të Astritit, deputetit, Avni Dehari ata që kanë bërë krimin ndaj djalit të tij edhe sot e kësaj dite mundohen të fshijnë gjurmët e tyre.
Dehari, është shprehur se nëse nuk zbardhet ky rast, vërteton se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel.
“Tetë vite, një njeri që ka humbur jetën në një institucion të Kosovës të mos zbardhet e vërteta, për të flet vet, sepse ata që kanë bërë krimin ndaj Astritit dhe drejtësisë në përgjithësi edhe sot e kësaj dite, mundohen të fshehin gjurmët e tyre. Nëse nuk zbardhet ky rast dhe raste të tjera, flet shumë se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel dhe Kosova nuk e meriton të ketë një gjyqësi të tillë”, është shprehur Dehari.
Gjithashtu, avokati i familjes Dehari, Tomë Gashi ka theksuar se katër prokurorët që kanë pasur në dorë rastin e aktivistit të LVV-së, Deharit, sipas tij kanë dashur të manipulojnë të vërtetën “kinse Astriti ka vdekur në spitalin e Prizrenit”.
“Ky është skandali më i madh, rasti më i dhimbshëm pas përfundimit të luftës në Kosovë. Një mori prokurorësh, kanë dashur të manipulojnë të vërtetën, duke deklaruar rrejshëm, për manipulim të opinionit publik të qytetarëve dhe të tjerëve, kinse Astriti ka vdekur në spital, gjë që dokumenti i spitalit e tregon, që Astriti është dërguar pa shenja jete”, ka theksuar Gashi.
Të pranishëm në homazhe ishin familjar, pjesëtar të kabinetit qeveritar dhe deputetë.
Bota
Tjetër masakër në Gaza, 12 palestinezë të vrarë, SHBA kritika izraelit
Published
58 mins agoon
November 5, 2024By
UBT NEWSMëngjesin e sotëm, sulmet ajrore izraelite në Gaza kanë rezultuar në vrasjen e të paktën 12 palestinezëve, duke thelluar edhe më tej krizën humanitare në rajon. Banorët e zonës shprehen se frika nga sulmet e reja ajrore dhe tokësore është në rritje, ndërsa evakuimet e detyruara po realizohen me qëllim zbrazjen e zonave në veri të enklavës, për të krijuar zona tampon përball militantëve të Hamasit.
Sipas mjekëve, në sulmin e fundit në dy shtëpi në qytetin verior të Gazës, Beit Lahiya, kanë humbur jetën shtatë persona, ndërsa pesë të tjerë janë vrarë në sulme të veçanta në pjesët qendrore dhe jugore të enklavës. Izraeli ka dislokuar tanke në Jabalia, Beit Hanoun dhe Beit Lahiya që nga 5 tetori, me pretekstin se synon të parandalojë rigrupimin e luftëtarëve të Hamasit.
Situata humanitare po bëhet gjithnjë e më alarmante. Ministria palestineze e Shëndetësisë ka raportuar vazhdimin e bombardimeve nga forcat izraelite në Spitalin Kamal Adwan, duke shkaktuar plagosje të shumë stafit dhe pacientëve. Ndërkohë, Agjencia palestineze e OKB-së për refugjatët, UNRWA, ka paralajmëruar se Izraeli po zvogëlon numrin e kamionëve me ndihma të lejuara në Gaza, duke përkeqësuar mungesën e ushqimit, ilaçeve dhe furnizimeve të tjera thelbësore për jetesën.
Izraeli e ka mohuar akuzën për zvogëlimin e ndihmave, por ka njoftuar se do të përfundojë marrëdhëniet me UNRWA-në, një nga ofruesit kryesorë të ndihmës për civilët palestinezë gjatë këtij konflikti të vazhdueshëm.
Shtetet e Bashkuara, përmes zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Matthew Miller, kanë bërë të qartë se Izraeli duhet të ndërmarrë hapa të shpejtë për të përmirësuar situatën humanitare në Gaza, ose përballen me kufizime të mundshme në ndihmën ushtarake amerikane. Miller njoftoi se Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, pritet të bisedojë me zyrtarët izraelit këtë javë.
Letra e dërguar për Izraelin përshkruan hapat specifikë që qeveria e kryeministrit Benjamin Netanyahu duhet të ndërmarrë brenda 30 ditëve. Këto përfshijnë sigurimin e hyrjes së një minimumi prej 350 kamionësh në Gaza çdo ditë, vendosjen e pauzave në luftime për të lejuar dërgimin e ndihmave, si dhe anulimin e urdhrave të evakuimit për civilët palestinezë kur nuk ka nevojë operacionale. Kjo situatë shënon një ndryshim të dukshëm në mbështetjen e Uashingtonit për Tel Avivin që nga fillimi i konfliktit, duke e theksuar nevojën për veprime emergjente për të parandaluar një krizë të mëtejshme humanitare./Euronews/
Lajmet
Vdes një foshnje në Prishtinë, intervistohen disa persona
Published
1 hour agoon
November 5, 2024By
UBTNewsNjë foshnje ka ndërruar jetë dje paradite në Prishtinë.
Lidhur me rastin njësitë përkatëse policore kanë intervistuar disa persona, ndërsa nga zyrtarët e IML-së është tërhequr trupi i pajetë.
Rasti në procedurë hetimore.
Lajmet
Hoti: I katërti vit me radhë i humbur në investime kapitale
Published
1 hour agoon
November 5, 2024By
UBTNewsDeputeti nga radhët e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Avdullah Hoti, ka adresuar kritika ndaj Qeverisë Kurti për investimet kapitale.
Ai ka thënë se është i katërti vit me radhë i humbur në këto investime.
Sipas Hotit, nga 913 milionë euro të parapara për investime kapitale, për nëntë muaj janë shpenzuar vetëm 325 milionë euro.
“Realizimi tepër i ulët, në veçanti nga disa ministri, tregon dembelinë dhe mungesën e kompetencës të ministrave, si dhe dështimin e Kryeministrit për mbikëqyrjen e punës e ministrave”, ka shkruar Hoti.
Ai ka potencuar edhe përqindjen e realizimit nëpër secilën ministri, ku ajo e Industrisë, Drejtësisë, Financave, Bujqësisë, figurojnë më përqindje shumë të ulët të realizimit. Pas tyre renditen Ministria e Arsimit, Ekonomisë, Shëndetësisë, e Punëve të Brendshme dhe Kulturës.
“Ja tabela e realizimit ë investimeve kapitale të Ministrisë së Bujqësisë. Jo vetëm që shuma e investimeve kapitale në bujqësi është tepër e ulët, vetë 3.8 mil euro, por edhe ato nuk realizohen. Nuk figuron asnjë projekt për ujitje të tokave bujqësore”, thekson Hoti.
Tetë vite nga rasti i Astrit Deharit, Kurti: Jemi të gatshëm si qeveri ta ndihmojmë prokurorinë
E bëjmë të gjithë këtë veprim, pse ora vendoset në dorën e majtë?
Nata e madhe, super ndeshjet e sotme në Ligën e Kampionëve!
Kur do ta mësojmë fituesin e zgjedhjeve për president të SHBA
Tjetër masakër në Gaza, 12 palestinezë të vrarë, SHBA kritika izraelit
Ushqimi në dimër: Çfarë ndodh me oreksin tonë?
Të paktën 20 të vrarë nga sulmi izraelit në Gazë
Vdes një foshnje në Prishtinë, intervistohen disa persona
Sfida e të fortëve: Mbretërit përballë Kuqezinjve!
Të kërkuara
-
Lajmet3 months ago
Mbyllet olimpiada e Parisit 2024- Kurora e sportit i përket Amerikës
-
Lajmet3 months ago
Zgjedh Menaxhment, Biznes dhe Ekonomi në UBT – Ferizaj dhe bëhuni liderët e së ardhmes
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë1 month ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman