Kulturë

10 gjëra që mësuam për Muhammad Ali nga dokumentari epik i Ken Burns

Fillimisht Muhammed nuk pranoi të ndizte flakën Olimpike në Atlanta ’96

Published

on

Është një regjisor i guximshëm që vendos të bëjë një dokumentar për Muhamed Ali. Në fund të fundit, çfarë mbetet për të thënë?

Një nga titanët e kulturës popullore të shekullit të 20-të, “Më i madhi” nuk ishte një lule muri dhe jeta e tij, e dokumentuar mirë ka mbështetur biografët, historianët dhe kineastët për dekada të tëra. Një Çmim Akademie është fituar për profilizimin e një ndeshje të vetme; tipari i fundit “Një natë në Miami” ngjalli një tregim të tërë nga një fusnotë në histori; Dokumentari i Marcus A. Clarke “Blood Brothers: Malcolm X & Muhammad Ali” mbërriti në Netflix vetëm një javë më parë.

Përfundimi është se nuk është e lehtë të hedhësh dritë mbi një personazh i cili u hodh kaq flaktë në qendër të vëmendjes, dhe u përzie, u fut dhe u zhyt për të siguruar që ai të qëndrojë në të.

Siç demonstrohet nga “Lufta e Vietnamit” e tij e madhe dhe mjeshtërore nga viti 2017, Burns nuk është ai që thjesht duhet të pranojë, por të shijojë në kontekst. Mund të duhet kohë për të marrë fotografinë e plotë, por portreti është më i pasur për të.

Tani ai i është drejtuar Aliut. Duke zgjatur tetë orë (e ndarë në katër episode), “Muhammad Ali” zgjati shtatë vjet për të përfunduar dhe përmban intervista me miq të ngushtë, familje, ekspertë dhe figura të kulturës, përzgjedhje nga mbi 15,000 fotografi dhe pamje intime që as vajza e Aliut, Rasheda nuk i kishte parë më parë.Pra, po, mund ta quani gjithëpërfshirëse. Por prapë pyetja: Pse?

“Ai është atleti më i madh i shekullit të 20 -të,” tha Burns për CNN. “Unë do të isha i lumtur të ulesha në një tavolinë dhe të argumentoja se ai është atleti më i madh i të gjitha kohërave, me pikë të plotë.
“Jeta e tij dhe jeta e tij profesionale u ndërthur me të gjitha çështjet kryesore të gjysmës së dytë të shekullit të 20 -të, që ka të bëjë qartë me sportin dhe rolin e sportit në shoqëri, si dhe racën, politikën, besimin, Islamin dhe luftën … Ai është figura më bindëse në të gjitha sportet “.

Regjizori tregon se ai ka një shenjë neoni në kostumin e tij të redaktimit që thotë, “është e komplikuar”. E njëjta gjë vlen edhe për jetën e Aliut. Krahas heroikave të njohura, Burns jep anën e shëmtuar të Aliut ngacmimin, shthurjen – hapësirë të bollshme. “Nuk ka asnjë mesazh” për dokumentarin, këmbëngul ai, “ne jemi në biznesin e historisë”.

“E gjithë jeta njerëzore është e ndërlikuar dhe kontradiktore dhe ndonjëherë e diskutueshme, por ka një madhështi në këtë jetë të veçantë, dhe unë nuk mendoj se kam takuar një amerikan aq të mbushur me shpirtin dhe ndjenjën e qëllimit si (Ali), “thotë Burns.

Ecja nëpër jetën e Ali është një rrugë e shkelur mirë për adhuruesit e boksit, por nga vëllimi i materialit që Burns duhej të jepte, ka ende disa surpriza. Këtu janë disa gjëra më pak të njohura nga seriali.

Frika e Muhammed Ali për të fluturuar ishte aq ekstreme saqë dikur mbante një parashutë

Kur një i ri Cassius Clay udhëtoi nga Louisville në San Francisko për provat olimpike, aq i frikësuar nga fluturimi ishte boksieri amator sa bleu një parashutë ushtarake dhe e veshi atë gjatë fluturimit. Kur fitoi konkursin, ai mbajti peng një nga çmimet e tij, një orë, për të paguar për një biletë treni për në shtëpi.

Këndi i Aliut një herë i vendosi kubat e akullit poshtë pantallonave të shkurtra të tij në mes të ndeshjes

Duke luftuar Henry Cooper në Mbretërinë e Bashkuar në qershor 1963, Clay-i i famshëm mori një goditje të madhe majtas disa sekonda para përfundimit të raundit të katërt. Këmbana mbërriti në kohën e duhur për amerikanin, këndi i të cilit bëri gjithçka që mundi për ta zgjuar atë për raundin tjetër. Kjo do të thoshte se nuhatja e kripës i dilte nën hundë dhe kube akulli poshtë pantallonave të shkurtra. Kjo gjë funksionoi – ai u kthye i lëkundur dhe fitoi në të pestën kur gjyqtari vendosi që Cooper ishte shumë i prerë dhe i gjakosur për të vazhduar.

Para rivalitetit të tyre të hidhur, Ali dhe Joe Frazier u takuan së pari si miq

Racistët një herë i dërguan boksierit një qen të ngordhur me postë

Mosmarrëveshja juridike e Muhammed mbi refuzimin e tij për të luftuar në Luftën e Vietnamit është përshkruar mirë në dokumentarin e Burns, duke përfshirë trillimin e tmerrshëm racist me të cilin boksieri u përball si rezultat.

Kur Muhammed Ali humbi ndaj Frazier, Muammar Gaddafi shpalli një ditë zie

Kur Frazier fitoi “Ndeshjen e Shekullit” më 8 Mars 1971, fansat e Ali ishin të shqetësuar. Ndeshja ishte transmetuar në të gjithë botën dhe audienca u tërhoq nga ndeshja prej 5 milion dollarësh. Hunter S. Thompson e përshkroi rezultatin si “një përvojë shumë e dhimbshme në çdo mënyrë”, dhe presidenti libian Gaddafi shpalli një ditë zie, raporton Burns. (Diktatori më vonë do të vendoste se sporti ishte shumë i dhunshëm dhe do ta ndalonte atë në vendin e tij.)

Atij dikur iu dhurua një mantel boksi nga Elvis Presley

Xhaketa e Elvis Presely. Muhammed Ali e  veshi xhaketën për ndeshjen e tij të marsit 1973 kundër ish-marinsit Ken Norton. E bardhë dhe e mbuluar me xhevahire dhe me shkronja blu në anën e pasme që lexon “Zgjedhja e Popullit”, dhurata nuk provoi një fat të mirë, me Norton që shkaktoi humbjen e dytë profesionale të Aliut.

Mobutu Sese Seko i Zaire konfiskoi pasaportën e George Foreman në krye të “Rumble in the Jungle”

Pasi shpenzoi të gjitha ato para për financimin e “Rumble in the Jungle”, mega-ndeshjen e vitit 1974 midis Ali dhe Foreman në Zaire (sot, Republika Demokratike e Kongos), udhëheqësi diktatorial Mobutu nuk do të linte asgjë që ta ndalonte atë. Ali dhe Foreman të dy u stërvitën në Zaire në kampe të veçanta përpara ndeshjes. Kur Foreman u pre mbi syrin e djathtë në një seancë sparring, mjeku i tij tha se do të duheshin javë për tu shëruar dhe bëri thirrje për një shtyrje. Boksieri donte të fluturonte në Francë ose Belgjikë për një mendim të dytë, por Mobutu tha jo – ai thuhet se kishte konfiskuar pasaportën e tij. Ndeshja u shty për pak më shumë se një muaj dhe të dy boksierët qëndruan në vend.

Gjatë fundit të karrierëss, Muhammed filloi të lyente flokët

Fillimisht Muhammed nuk pranoi të ndizte flakën Olimpike në Atlanta ’96

Nga mesi i viteve ’90 Muhammed Ali kishte bërë një hap prapa nga qendra e vëmendjes, megjithëse udhëtonte shpesh për punë humanitare. Kur Lojërat në Atlanta e pyetën në fshehtësi nëse do të ndizte flakën Olimpike, ai tha jo në fillim, duke përmendur dobësitë që erdhën me përparimin e diagnozës së tij të Parkinsonit. Por shoku i tij, fotografi dhe biografi Howard Bingham, e bindi atë, duke thënë: “Bota po thotë faleminderit për gjithçka që keni bërë gjatë jetës tuaj. Do të ketë një miliard njerëz që do ta shikojnë”. Pamja e papritur e  Muhameed Ali mbetet një nga imazhet përcaktuese të çdo Lojëre Olimpike.

Marrë nga: CNN
©LAPSI.AL

Continue Reading

Magazinë

Ed Sheeran zhvendoset në SHBA me familjen për një kohë të pacaktuar

Published

on

Këngëtari i njohur britanik, Ed Sheeran, ka zbuluar planet për t’u shpërngulur në Shtetet e Bashkuara së bashku me familjen e tij. 34-vjeçari, i cili ka udhëtuar për shkak të koncerteve, këtë herë ka vendosur të qëndrojë më gjatë në Amerikë si pjesë e turneut të ardhshëm.

Në një intervistë në podcast-in “2 Johnnies”, ai tha: “Po përgatitem të zhvendosem në Amerikë. Po shkoj për turne e nuk mund të vij e të shkoj vazhdimisht. Do të vendosemi atje si familje.”

Përveç karrierës, Sheeran ka bërë edhe investime në pasuri të paluajtshme në SHBA. Ai zotëron një apartament luksoz në Nju Jork me vlerë 9 milionë paund, ndërsa në Angli ka pronën e njohur “Sheeranville” në Suffolk, ku ka jetuar me bashkëshorten Cherry Seaborn dhe dy vajzat e tyre, Lyra dhe Jupiter.

Një tjetër arsye e zhvendosjes është dëshira e këngëtarit për të eksploruar muzikën country, një zhanër që e lidh ngushtë me qytetin e Nashville, të cilin e ka cilësuar shpesh si të preferuarin e tij në SHBA.

Ky vendim vjen pas disa polemikave të mëparshme që artisti ka shkaktuar me deklarata për identitetin kulturor irlandez, pavarësisht origjinës së tij angleze.

Continue Reading

Magazinë

Zayn Malik dhe Louis Tomlinson ribashkohen pas një dekade

Published

on

Zayn Malik dhe Louis Tomlinson, dy ish-yjet e “One Direction”, kanë çmendur rrjetin të hënën pas u fotografuan së bashku për herë të parë pas një dekade. Dyshja, që kishin pasur mosmarrëveshje gjatë kësaj periudhe, tani duket se kanë hedhur pas krahëve dallimet dhe kanë rifilluar miqësinë.

Sipas burimeve, takimi i parë pas shumë vitesh ndodhi në funeralin e Liam Payne, ish-anëtarit të grupit të tyre, në nëntor të vitit të kaluar, pas këtij momenti ata janë takuar sërish gjatë një koncerti më herët këtë vit. Zayn dhe Louis janë fotografuar në Nju Jork, një ngjarje që ka gëzuar fansat e tyre, të cilët kanë shprehur emocionet nëpër komentet e tyre.

Një faqe fansash shkruajti: “Zemra ime ZOUIS është shpëtuar! E di që janë takuar edhe pas koncertit të Zayn në Hollywood, por kjo e bën vitin 2025 edhe më të mirë.”

Louis mori pjesë në koncertin e Zayn në Los Angeles gjatë muajit shkurt, ku përmendi “mikun e vjetër” gjatë performancës së tij solo.

Marrëdhënia e Zayn me ish-anëtarët e grupit ka pasur luhatje që nga largimi nga One Direction në mars 2015. Zayn ka deklaruar më parë se grupi ishte “lodhur nga njëri-tjetri” dhe që ai nuk ka mbajtur shumë kontakt me ta që nga atëherë.

Ribashkimi i Zayn dhe Louis është ngjarje që ka gëzuar fansat e grupit e ka ringjallur shpresat për rikthim të mundshëm të “One Direction”.

Continue Reading

Lifestyle

Si të parandalohet rivaliteti midis fëmijëve?

Published

on

Rivaliteti midis vëllezërve dhe motrave është dukuri e zakonshme në familjet me shumë fëmijë. Ndërsa fëmijët rriten, konkurrojnë me njëri-tjetrin për vëmendjen prindërore dhe një ndjenjë drejtësie.

Nëse një fëmijë ndihet i lënë pas dore ose nuk trajtohet në mënyrë të barabartë, çon në konflikt e xhelozi në marrëdhënie me njërin prej tyre. Para ardhjes së një fëmije më të vogël, fëmija më i madh ishte qendra e vëmendjes prindërore.

Nevojat plotësoheshin shpejt e nuk kishte nevojë të ndante lodrat me askënd. Me ardhjen e një vëllai ose motre, situata ndryshon, prindërit tani duhet ta shpërndajnë vëmendjen e tyre midis të dy fëmijëve, gjë që mund të shkaktojë ndjenja xhelozie tek fëmija më i madh.

Ndërsa fëmijët rriten, rivaliteti manifestohet përmes konkurrencës për lodra dhe aktivitete, dhe rezistencës së fëmijëve më të vegjël ndaj të moshuarve që u imponojnë rregulla.

Ja si të reagoni

Njohja e hershme e konfliktit të mundshëm parandalon përshkallëzimin dhe mbajtja e qetësisë së prindërve i mëson fëmijët të bëjnë të njëjtën gjë. Çdo fëmijë ka nevoja të ndryshme. Në vend të shpërblimeve, ofroni një qasje dhe vëmendje individuale që i përshtatet.

Fëmijët i përjetojnë frustrimet pa aftësinë verbale për t’i shprehur ato. Është e rëndësishme të ndiejmë ndjenjat e tyre e t’i dëgjojmë, kjo ndihmon me qetësinë emocionale.

Ndonjëherë është më mirë të injoroni mosmarrëveshjet fillestare, në këtë mënyrë nuk e shpërbleni sjelljen e keqe me vëmendje dhe fëmijët zhvillojnë aftësinë për të zgjidhur konfliktet vetë.

Kur emocionet të jenë qetësuar, dëgjoni të dyja palët, inkurajojini fjali si “Ndihem”, pa ndjenjë faji dhe ftojini ato të sugjerojnë vetë zgjidhje.

Konfliktet janë mundësi për fëmijët të mësojnë të negociojnë, të bëjnë kompromis dhe të kuptojnë nevojat e të tjerëve. Në këtë mënyrë, zhvillojnë aftësi të qëndrueshme për marrëdhëniet ndërpersonale dhe situatat e ardhshme.

Continue Reading

Magazinë

Ariana Grande dhe Lady Gaga shkëlqejnë në MTV VMA me çmime dhe performanca

Published

on

Këngëtaret Ariana Grande dhe Lady Gaga ishin dy nga yjet më të përfolura të natës së ndarjes së çmimeve MTV Video Music Awards (VMA).

Grande ka marrë dy çmime, atë për “Videoklipin e vitit”  dhe “Videoklipi më i mirë pop”. Ndërkohë që po pranonte trofetë, publiku e duartrokiti shumë kur e falënderoi “psikologun dhe personat homoseksualë”.

Gaga, më e nominuara e natës, ka fituar çmimet “Artistja e vitit” e më pas edhe ka performuar. Ajo ka dalë në skenën e Madison Square Graden pas fjalimit të pranimit të çmimit, gjë që e bëri audiencën të gjallërohej, ka raportuar agjencia e lajmeve Associated Press.

Gaga në deklaratat e mëhershme ka folur për kuptimin e thellë që ka arti.

“Të qenit artist është një lloj përpjekje për t’i bashkuar shpirtrat e njerëzve në mbarë botën”, ka thënë Gaga, e cila ka performuar këngët “Abracadabra” dhe “The Dead Dance”. Kjo e fundit u bë pjesë e kolonës zanore të serialit të njohur të plaformës Netflix, “Wednesday”.

Ajo ka thënë se të qenit artist është disiplinë dhe artizanat për të arritur ta prekësh zemrës e njerëzve e të ju rikujtosh të ëndërrojnë.

“Të jesh artist është përgjegjësi për të qeshur, të kërcesh e të qash”, ka thënë këngëtarja. Ajo ia ka dedikuar trofeun fansave si dhe ka nderuar të fejuarin e saj, Michael Polansky, i cili ka qenë pjesë e produksionit të albumit të saj të fundit “Mayhem”.

“Të krijoj me ty ishte diçka e bukur”, ka thënë ajo.

Nderime për Maria Careyn and Ozzy Osbournen

Këngëtarja e mirënjohur, Mariah Carey, pranoi dashurinë që i dhanë fansat si dhe tregoi për historinë e karrierës së saj ndërkohë që pranoi çmimin “Video Vanguard”.  Grande e prezantoi atë në skenë duke e quajtur zërin e saj “kolona zanore e gjithë jetës tonë”.

“Si vokaliste, ka vetëm një ‘mbretëreshë’ dhe ajo është Mariah”, ka thënë Grande.

Ndërkohë që po dilte në skenë me veshje vezulluese, Carey ka kënduar hitet që i dhanë kuptim emrit si “Fantasy”, “We Belong Together” e “Obsessed”. Performanca ka përfshirë edhe këngë nga albumi i saj “The Emancipation of Mimi”, i cili ka shënuar 20-vjetorin e publikumit.

“Nuk po mund ta besoj se sonte kam fituar çmimin e parë VMA”, tha Carrey, e cila pyeti me shaka se çfarë ishin duke pritur, e pastaj i falënderoi të gjithë duke iu shprehur dashuri.

Këngëtari i ndjerë, Ozzy Osbourne, u nderua përmes disa performancave të grupeve të njohura. Ne skenë dolën anëtarët e “Aerosmith” Steven Tyler dhe Joe Perry, grupi britanik “YOUNGBLUD” dhe Nuno Bettencourt për të përformuar hitet më të njohura të Osbournes përfshirë “Crazy Train”, “Changes” dhe “Mama, I’m Coming Home”. Djali i Osbournes, Jack dhe diska nga fëmijët e tij, kanë ndarë një videomesazh për shikuesit për muzikantin e dashur.

“E di me siguri që ai do të gëzohej shumë t’i shihte këta muzikantë të mëdhenj që vazhdojnë trashëgiminë e tij dhe ndihmojnë ‘t’i inspirojnë gjeneratat e reja të rokerëve”, ka thënë Jack Osbourne.

Busta Rhymes dhe Rickey Martin nderuan historinë e MTV-së

Ylli i njohur, Busta Rhymes u nderua me çmimin e parë “MTV VMA Rock the Bells Visionary Award” dhe ka performuar disa nga hitet e tij përfshirë “Gimme Some More”, “Scenario”, “Put Your Hans Where my Eyes Could See” dhe “Pass the Courvoisier, Part II”. Atij iu bashkuan në skenë artistë të tjerë si Lucas, Papoose dhe GloRilla ndërkohë që i ndihmonin t’i performonte këngët bashkë me ta.

Përgjatë fjalimit, Rhymes ka nderuar prezantuesen e ndjerë të MTV-së, Ananda Lewis, e cila u  bë personalitet televiziv shumë i dashur për publikun gjatë viteve ’90.

“Grua e jashtëzakonshme që më donte mua dhe të gjithë ne. Ajo e donte kulturën shumë. Më mungon shumë e ndjera, e madhja, e jashtëzakonshmja, perandorja, Ananda Lewis”, tha për prezantuesen, e cila ka vdekur në qershor pasi u diagnostikua me kancer të gjirit.

Ricky Martin mori për herë të parë çmimin “Ikona Latine” dhe performoi në skenën kryesore të spektaklit. Ai ka folur për 40 vjetet e karrierës, duke ia dedikuar shpërblimin katër fëmijëve të tij.

“Fillova të punoj që kur isha fëmijë dhe jemi ende këtu. Në vetëm duam t’i bashkojmë vendet, vetëm duam të thyejmë barriera dhe vetëm duam ta mbajmë gjallë muzikën”, ka thënë Martin.

Doja Cat elektrizon MTV-në

Këngëtari LL Cool J, i cili ishte udhëheqësi i spektaklit, po jepte fjalimin e hapjes, u ndërpre nga Doja Cat e cila, me dukjen e saj, po emitonte personalitetin e MTV-së nga vitet ’80, Max Headrom. Mesazhi u transformua në një lloj performance me daljen në skenë të yllit Kenny G. Doja Cat, e cila, në tepihun e kuq të ngjarjes u shfaq duke përtypur buzëkuqin në vend të çamçakëzit, bëri shaka në skenë me performimin e këngës “Jelous Type”.

Ndërkohë, historia po vazhdonte me Taylor Swift dhe Beyonce që garonin për t’u bërë artistet më të shpërblyera në historinë e VMA-ve.

Secila kishte nga 30 çmime dhe ishin të nominuara vetëm në kategorinë “Artisti i vitit”, kështu që fitorja e Gagas do t’i lërë të barabarta edhe për një vit. Performues të tjerë ishin Conan Gray, Tate McRae, Jelly Roll, Post Malone, Alex Warren, J Balvin, Sabrina Carpenter dhe Sombr. MTV VMA 2025 u transmetua për herë të parë nga CBS.

Continue Reading

Të kërkuara