Shëndet

​Përfitimet shëndetësore të vajit të peshkut

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara.

Published

on

Edhe pse mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë”, mendohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq”.

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara. Është i pasur me acide yndyrore omega-3, të cilat janë shumë të rëndësishme për shëndetin.

Çfarë është vaji i peshkut?

Vaji i peshkut është një vaj i nxjerrë nga indet e peshkut. Zakonisht vjen nga peshku me vaj, si harenga, toni, açugeja dhe skumbri.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon konsumimin e një deri në dy peshq në javë. Kjo për shkak se acidet yndyrore omega-3 në peshk kanë një efekt të dobishëm në shëndetin e njeriut, transmeton Vijesti.me.

Megjithatë, nëse nuk hani një deri në dy racione peshk në javë, konsumimi i vajit të peshkut mund t’ju ndihmojë të merrni mjaftueshëm acide yndyrore omega-3 në trupin tuaj. Acidet yndyrore kryesore omega-3 në vajin e peshkut janë acidi eicosapentaenoic (EPA) dhe acidi docosahexaenoic (DHA).

Vaji i peshkut dhe shëndeti i zemrës

Sëmundjet e zemrës janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Studimet tregojnë se njerëzit që konsumojnë peshk kanë një shkallë shumë më të ulët të sëmundjeve të zemrës.

Vaji i peshkut ka një efekt pozitiv në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut në disa mënyra:

Niveli i kolesterolit: Mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë” HDL. Megjithatë, konsiderohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq” LDL.

Trigliceridet: Mund të ulë nivelin e triglicerideve me rreth 15 deri në 30 për qind.

Presioni i gjakut: Edhe në doza të vogla, ai ndihmon në uljen e presionit të gjakut tek njerëzit me nivele të larta.

Pllaka: Mund të parandalojë formimin e pllakave që shkaktojnë ngurtësimin e arterieve dhe mund t’i bëjë ato të formuara më të qëndrueshme.

Mund të ndihmojë në trajtimin e disa çrregullimeve mendore

Truri i njeriut përbëhet nga pothuajse 60 për qind yndyrë, dhe një pjesë e madhe e këtyre yndyrave janë acide yndyrore omega-3. Kjo është arsyeja pse acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për funksionimin normal të trurit.

Disa studime tregojnë se njerëzit me çrregullime të caktuara mendore kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre. Interesante, hulumtimet tregojnë se suplementet e vajit të peshkut mund të parandalojnë ose përmirësojnë simptomat e disa çrregullimeve mendore.

Për shembull, aplikimi i vajit të peshkut mund të zvogëlojë shanset për çrregullime psikotike.

Depresioni pritet të bëhet sëmundja e dytë jo e transmetueshme më e zakonshme deri në vitin 2030. Është interesante të theksohet se pacientët me depresion të madh kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre.

Studimet tregojnë se vaji i peshkut dhe suplementet e acideve yndyrore omega-3 mund të përmirësojnë simptomat e depresionit.

Me kalimin e moshës, funksioni i trurit ngadalësohet dhe rreziku i sëmundjes së Alzheimerit rritet. Njerëzit që hanë peshk priren të përjetojnë një rënie më të ngadaltë të funksionit njohës në pleqëri. Disa studime kanë treguar se përdorimi i vajit të peshkut, ose marrja e acideve yndyrore omega-3, mund të përmirësojë kujtesën tek të rriturit e shëndetshëm dhe të moshuar.

Vaji i peshkut dhe obeziteti

Obeziteti mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të tjera, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2 dhe sëmundjet malinje.

Disa studime tregojnë se suplementet e vajit të peshkut, të kombinuara me dietë ose stërvitje, mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë.

Efekte pozitive në shëndetin e syve

Ashtu si truri, sytë mbështeten në acidet yndyrore omega-3. Shëndeti i syve fillon të bjerë në pleqëri, gjë që mund të çojë në degjenerim makular të lidhur me moshën (AMD). Konsumimi i peshkut shoqërohet me një rrezik të reduktuar të AMD.

Vaji i peshkut dhe inflamacioni

Inflamacioni është mënyra e sistemit imunitar për të luftuar infeksionin. Megjithatë, inflamacioni kronik është i lidhur me sëmundje të rënda, të tilla si obeziteti, diabeti, depresioni dhe sëmundjet e zemrës.

Reduktimi i inflamacionit mund të ndihmojë në trajtimin e simptomave të këtyre sëmundjeve. Meqenëse vaji i peshkut ka veti antiinflamatore, ai gjithashtu mund të ndihmojë në trajtimin e kushteve që përfshijnë inflamacion kronik në patogjenezën e tyre.

Për shembull, te njerëzit nën stres dhe ata që janë obezë, vaji i peshkut mund të zvogëlojë prodhimin dhe shprehjen e gjeneve të molekulave inflamatore të quajtura citokina. Mendohet se suplementet e vajit të peshkut mund të reduktojnë ndjeshëm dhimbjet e kyçeve, ngurtësimin dhe nevojat për mjekim te njerëzit me artrit reumatoid.

Efektet në lëkurë

Lëkura është organi më i madh në trupin e njeriut dhe përmban shumë acide yndyrore omega-3. Shëndeti i lëkurës mund të përkeqësohet gjatë gjithë jetës, veçanërisht në pleqëri ose pas ekspozimit të tepërt në diell.

Përveç kësaj, ka një sërë çrregullimesh të lëkurës që mund të përfitojnë nga suplementet e vajit të peshkut, duke përfshirë psoriazën dhe dermatitin.

Vaji i peshkut dhe shtatzënia

Acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për rritjen dhe zhvillimin e hershëm. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme që nënat të marrin mjaftueshëm omega-3 gjatë shtatzënisë dhe gjatë ushqyerjes me gji. Suplementet e vajit të peshkut tek gratë shtatzëna dhe ato në laktacion mund të përmirësojnë koordinimin e duarve dhe shëndetin e syve tek të porsalindurit.

Disa studime tregojnë se përdorimi i vajit të peshkut tek gratë shtatzëna ul rrezikun e zhvillimit të alergjive te fëmijët.

Astma dhe gjendjet alergjike

Astma, e cila mund të shkaktojë ënjtje në mushkëri dhe ndjenjën e gulçimit, po bëhet më e zakonshme te foshnjat.

Studime të shumta tregojnë se vaji i peshkut mund të zvogëlojë simptomat e astmës, veçanërisht në fëmijërinë e hershme dhe adoleshencën. Në një rishikim të studimeve, marrja e peshkut ose acideve yndyrore omega-3 nga nëna u zbulua se zvogëlon rrezikun e astmës tek fëmijët me 24 deri në 29 për qind.

Shëndeti i kockave

Me kalimin e moshës, kockat fillojnë të humbasin mineralet thelbësore, duke bërë që kockat të thyhen më shumë. Kjo mund të çojë në kushte të tilla si osteoporoza dhe osteoartriti.

Kalciumi dhe vitamina D janë shumë të rëndësishme për shëndetin e kockave, por disa studime tregojnë se acidet yndyrore omega-3 mund të jenë gjithashtu të dobishme për shëndetin lokomotor. Njerëzit që konsumojnë sasi më të larta të acideve yndyrore omega-3 kanë densitet më të lartë kockash.

Dozimi

OBSH rekomandon marrjen ditore prej 0,2 deri në 0,5 gram (200-500 mg) të acideve yndyrore omega-3, të kombinuara EPA dhe DHA. Megjithatë, nëse jeni shtatzënë, ushqeni me gji ose keni një rrezik të shtuar të sëmundjeve të zemrës, nevojat tuaja ditore janë më të larta.

Shëndet

Një lugë sheqer më pak! Studimi që tregon se çaji mund të jetë po aq i shijshëm pa të

Published

on

Sipas një studimi të realizuar në Londër, shtimi i sheqerit në çaj nuk është i nevojshëm për ta shijuar atë.

Hulumtuesit analizuan për një muaj zakonet e 64 meshkujve që zakonisht e pinin çajin me sheqer.

Pjesëmarrësve iu kërkua të ndiqnin një nga tre qasje: të ndalonin krejt shtimin e sheqerit, ta zvogëlonin gradualisht sasinë e tij ose të vazhdonin ta konsumonin si më parë.

Pas katër javësh, rezultatet treguan se edhe ata që e kishin ndaluar krejtësisht sheqerin, vazhdonin ta shijonin çajin njësoj. Në fund të eksperimentit, 42% e pjesëmarrësve që kishin reduktuar gradualisht sasinë e sheqerit, kishin hequr dorë plotësisht nga ai.

Studiuesit theksojnë se konsumimi i tepërt është një shqetësim serioz për shëndetin publik, pijet e zakonshme përbëjnë burim të madh të tij.

Në Britani, njerëzit konsumojnë rreth 700 gramë sheqer në javë ekuivalente me 140 lugë çaji për person, shumë mbi sasinë e rekomanduar prej 210 gramësh në javë (apo 30 gramë në ditë).

Një tjetër studim paralajmëron se një dietë e pasur me sheqer mund të ndikojë negativisht në shëndetin mendor, duke kontribuar në zhvillimin e depresionit.

Sheqernat e tepërt lidhen me procese inflamatore, neurobiologjike dhe metabolike që shoqërohen me simptoma depresive.

Kur kjo shoqërohet me mungesën e ekspozimit ndaj diellit gjatë dimrit dhe konsumimin e ushqimeve të përpunuara, rreziku për probleme të shëndetit mendor rritet ndjeshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Llojet e mjaltit që forcojnë imunitetin dhe përmirësojnë shëndetin

Published

on

Mjalti klasifikohet sipas llojeve të luleve nga të cilat është mbledhur nektari. Cilësia, ëmbëlsia dhe vetitë medicinale varen nga burimi natyral i luleve, duke bërë që çdo lloj mjalti të ketë karakteristika dhe përfitime të veçanta.

Disa varietete kanë aromë të butë dhe delikate, ndërsa të tjerë ofrojnë shije më të forta dhe intensive.

Po ashtu, disa lloje njihen për fuqinë e tyre shëruese ndaj plagëve apo infeksioneve, ndërsa të tjerë ndihmojnë në uljen e tensionit të gjakut apo lehtësimin e dhimbjeve të fytit.

Mjalti i tërfilit: Vetitë e tij ndryshojnë sipas zonës ku prodhohet. Mund të ketë ngjyrë qelibari ose të bardhë. Ky lloj është i pasur me antioksidantë, përmban flavonoide që mbështesin funksionin e zemrës dhe mushkërive, si dhe acide fenolike që ndihmojnë sistemin nervor.

Mjalti i sherebelës: Ka ngjyrë të lehtë dhe kristalizohet ngadalë. Përveç vetive të tij antioksiduese, njihet edhe për ndihmën që jep në tretje dhe qetësimin e stomakut.

Mjalti i boronicës: Një zgjedhje ideale për përdorim të përditshëm. Ka veprim antibiotik natyral dhe studimet tregojnë se mund të ndihmojë në trajtime kundër sëmundjeve kronike.

Mjalti i luleradhiqes: Ka ngjyrë qelibari të errët dhe aromë karakteristike të luleve pranverore. Forcon sistemin imunitar, ndihmon shëndetin e zorrëve dhe traktit tretës.

Mjalti i hikërrorit: Me ngjyrë kafe të errët dhe shije të fortë, është i pasur me antioksidantë dhe substanca antibakteriale.
Ndihmon në trajtimin e kollës, uljen e kolesterolit, si dhe në shërimin e plagëve dhe kujdesin ndaj lëkurës.

Mjalti i luleve të egra: Përftohet nga nektari i shumë llojeve të luleve të egra, ndaj ngjyra dhe shija ndryshojnë sipas stinës. Ka efekte antioksiduese, ndihmon në qetësimin e kollës dhe besohet se lehtëson alergjitë sezonale.

Mjalti i shqopës: Ndër varietetet më të pasura me acide fenolike, ky mjaltë ndihmon në parandalimin e dëmtimeve qelizore që shkaktohen nga radikalet e lira. Përdorimi i tij lidhet me mbrojtjen e zemrës dhe forcimin e organizmit.

Përndryshe, mjalti mbetet një dhuratë natyrore me vlera të jashtëzakonshme, jo vetëm si ëmbëlsues, por edhe si aleat për shëndetin e trupit dhe forcimin e sistemit imunitar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sa është i dëmshëm ndryshimi i orës? Ja çfarë thonë studimet e reja

Published

on

Një studim i publikuar në Proceedings of the National Academy of Sciences zbulon se ruajtja e përhershme e kohës standarde të dimrit është më e favorshme për trupin e njeriut, krahasuar me kohën e përhershme të verës ose me sistemin aktual të ndërrimit sezonal të orës.

Studiuesit analizuan ekspozimin ndaj dritës në 48 shtete të SHBA-së dhe e krahasuan me të dhëna shëndetësore, duke përdorur modele matematikore për të matur “ngarkesën cirkadiane” stresin që ora biologjike e trupit përjeton nën skenarë të ndryshëm kohorë.

Përfundimi ishte i qartë: koha e dimrit shkakton më pak stres dhe është më e shëndetshme.

Dr. Karin Johnson, neurologe, thekson se trupi rregullohet nga dielli dhe sa më shumë të përputhemi me kohën natyrore, aq më i mirë është gjumi, funksioni i trurit dhe mirëqenia.

Ajo paralajmëron se ora e përhershme e verës mund të shkaktojë mungesë dritë në mëngjes, duke ndikuar negativisht tek shëndeti, veçanërisht për fëmijët dhe ata që punojnë herët.

Sondazhet tregojnë një ndarje të opinionit publik: sipas Gallup 2024, 48% mbështesin kohën e dimrit, ndërsa 24% preferojnë kohën e verës.

Një sondazh YouGov 2023 tregoi të kundërtën, me 50% që favorizonin kohën e përhershme të verës.

Mbështetësit e kohës së verës përmendin përfitime si më shumë dritë pasdite, kursim energjie dhe më pak aksidente, por Akademia Amerikane e Mjekësisë së Gjumit e konsideron atë opsionin më të dëmshëm nga tre alternativat.

Dr. Johnson thotë se ndryshimi është i vështirë, por studime si ky mund të ndihmojnë gradualisht në zhvendosjen e opinionit publik drejt kohës së përhershme të dimrit, duke përmirësuar shëndetin dhe ritmet natyrale të trupit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Si të trajtoni një ndrydhje të kyçit të këmbës?

Published

on

Është e rëndësishme të dini se si të kujdeseni në mënyrë të duhur për një dëmtim akut të indeve të buta në kyçin e këmbës.

Dikur, trajtimi konsistonte në vendosjen e akullit dhe pushim disa ditë. Sot, kërkimet tregojnë se ndrydhja është një proces që kërkon trajtim në disa faza.

Faza akute e ndrydhjes

ënjtje

mavijosje

gjakderdhje të lehtë

inflamacion

Në këtë fazë është e rëndësishme të:

Mbroni vendin e lënduar: Pushoni dhe përdorni suport (paterica ose fashë mbështetëse) nëse është e nevojshme. Mbani këmbën të ngritur: Përdorni jastëkë për ta mbajtur kyçin lart e për të reduktuar ënjtjen. Shmangni ilaçet anti-inflamatore: Inflamacioni ndihmon në shërimin e indeve. Marrja e këtyre ilaçeve mund të vonojë procesin e natyrshëm të shërimit.

Edukohuni: Pasi simptomat të jenë qetësuar, mësoni si të trajtoni dëmtimin për të përmirësuar rikuperimin.

Pas fazës akute:

Kur faza ka kaluar, është koha për të filluar ushtrimet, me mbikëqyrjen e një mjeku. Ai do të vendosë nëse duhet të filloni me ushtrime me peshën e trupit ose të kaloni në ushtrime me rezistencë. Rëndësi ka të ndiqni rendin e kohën e përshtatshme, për të forcuar përsëri kyçin.

Qëndrimi pozitiv ndihmon në rikuperim. Personat optimistë shërohen më shpejt dhe më mirë se ata që kanë frikë ose janë të shqetësuar.

Edhe gjatë rikuperimit, është e rëndësishme të ruani shëndetin kardiovaskular. Nëse nuk ka shumë ënjtje, mund të përdorni biçikletën për të përmirësuar qarkullimin e gjakut dhe aftësinë fizike, duke ndihmuar procesin e shërimit.

Ushtrime për rikuperim dhe parandalim:

Ushtrimet e forcës

Ushtrimet e ekuilibrit

Ushtrimet dinamike

Duke ndjekur hapat e duke ruajtur qëndrim pozitiv, rikuperimi nga një ndrydhje e kyçit do të jetë më i shpejtë dhe i qëndrueshëm. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara