Aktualitet

​Këto tri shtete amerikane mbështetën mbrojtjen e të drejtave të abortit

Votuesit në Miçigan mbështetën një iniciativë për ta shpallur abortin një të drejtë të mbrojtur nga kushtetuta e shtetit.

Published

on

Tri shtete federale të SHBA-së mbështetën mbrojtjen e të drejtave të abortit në zgjedhje – Michigan, Kaliforni dhe Vermont.

Votuesit në pesë shtete amerikane vendosën të martën për çështjet që lidhen me abortin, nisma që dolën në pah pasi Gjykata e Lartë rrëzoi Roe v. Wade, i cili legalizoi abortin në nivel kombëtar.

Në gusht, votuesit në Kansas konservatore hodhën poshtë një propozim për të hequr të drejtat e abortit nga kushtetuta e shtetit.

Votuesit morën vendimet e mëposhtme të martën, sipas Edison Research.

Miçigan

Votuesit në shtetin kyç të Miçiganit kanë mbështetur një iniciativë për ta shpallur abortin një të drejtë të mbrojtur nga kushtetuta e shtetit. Parlamenti në atë shtet kontrollohet nga republikanët dhe guvernatori është demokrat.

Republikanët konservatorë donin të lejonin që ndalimi i abortit të vitit 1931 të miratohej pas Roe kundër Wade, por një gjykatës vendosi më 7 shtator se ndalimi, i cili nuk lejon përjashtime për përdhunimin ose incestin, është antikushtetues dhe nuk mund të zbatohet.

Kaliforni

Votuesit në Kaliforni, shteti më i populluar, miratuan me shumicë dërmuese një propozim për të mbrojtur të drejtën e abortit në kushtetutën e shtetit. Aktivistët në shtetin me prirje të majtë kanë luftuar për të mbrojtur të drejtat e abortit për vite me radhë, duke përfshirë një vendim të fundit të Kongresit për të ofruar ndihmë financiare për ata që jetojnë në shtete ku aborti është i kufizuar ose i ndaluar dhe që kërkojnë ndihmë në Kaliforni.

Vermont

Votuesit vendosën të përfshijnë të drejtat e abortit në kushtetutën e shtetit të Vermontit. Nisma është miratuar tashmë dy herë nga parlamenti shtetëror i kontrolluar nga demokratët.

Kentaki

Një nismë në Kentakin konservator propozoi që kushtetuta e shtetit nuk mbron ose njeh të drejtën për një abort. Pasi janë numëruar 95 për qind e votave, ata që votuan “jo” kanë një epërsi të lehtë ndaj atyre që e mbështetën masën.

Montana

Votuesit në Montana iu përgjigjën një pyetjeje rreth të ashtuquajturit ligji i “lindur gjallë”, i cili kërkon kujdes mjekësor për fëmijët e lindur të gjallë pas një aborti të dështuar. Për shkak të besimit të disa aktivistëve kundër abortit se fëmijët lihen të vdesin pas abortit, lindjes ose “nxjerrjes” si në një prerje cezariane, masa kërkon që të gjithë fëmijët e lindur të gjallë të konsiderohen persona sipas ligjit.

Mjekët që nuk kujdesen për fëmijë të tillë do të gjobiten deri në 50,000 dollarë dhe mund të përballen me 20 vjet burg.

Të dhënat e kufizuara për incidente të tilla sugjerojnë se ato janë të rralla dhe ndoshta përfshijnë fëmijë me sëmundje të rënda që do t’i bënin ata të pamundur për të mbijetuar. Shtetet e tjera konservatore kanë futur ligje të ngjashme në vitet e fundit. Rezultatet e këtyre zgjedhjeve nuk dihen ende.

Bota

Irani synon të instalojë centrifuga “të reja dhe të avancuara”

Published

on

By

Irani ka thënë të premten se do të fillojë instalimin e një numri centrifugash “të reja dhe të avancuara”, si përgjigje ndaj një rezolute të miratuar nga agjencia për energji bërthamore e Kombeve të Bashkuara (IAEA).

Rezoluta e kritikon Republikën Islamike për, siç thotë, bashkëpunim të dobët dhe thekson se “është thelbësore dhe urgjente” për Teheranin të “veprojë për t’i përmbushur detyrimet e veta ligjore”.

Ajo u miratua më 21 nëntor, pak pasi shefi i IAEA-s, Rafael Grossi, e vizitoi Iranin.

Ministria e Jashtme e Iranit dhe Organizata për Energji Atomike e lëshuan një komunikatë të përbashkët, në të cilën thuhet se kreu bërthamor Mohammad Eslami “dha urdhër për të ndërmarrë masa efektive, duke përfshirë nisjen e një serie të rëndësishme të centrifugave të reja dhe të avancuara të llojeve të ndryshme”.

Rezoluta e IAEA-s, e propozuar nga Franca, Gjermania dhe Britania e Madhe, dhe e mbështetur nga Shtetet e Bashkuara, vjen në një moment kritik kur presidenti i zgjedhur, Donald Trump, po përgatitet të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar.

Gjatë mandatit të tij të parë, Trump ndërmori një fushatë “presioni maksimal” me sanksione të intensifikuara ndaj Iranit dhe më 2018 i tërhoqi njëanshëm Shtetet e Bashkuara nga një marrëveshje historike e vitit 2015, e cila kishte hequr disa sanksione ndaj Iranit në këmbim të kufizimeve në programin e tij bërthamor, për të cilin Perëndimi dyshon se synon zhvillimin e një arme bërthamore.

Irani pretendon se programi i tij bërthamor është paqësor.

Rezoluta e 21 nëntorit gjithashtu i bën thirrje Iranit të bashkëpunojë me një hetim të nisur pas gjetjes së grimcave të uraniumit në dy vende që autoritetet iraniane nuk i kishin deklaruar si lokacione bërthamore.

Gjatë vizitës së Grossit, Irani u pajtua me kërkesën e IAEA-s për ta kufizuar sasinë e uraniumit të pasuruar deri në 60 për qind. Për armë bërthamore, kërkohet uranium i pasuruar prej 90 për qind..

Megjithatë, ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araqchi, i cili ishte kryenegociatori i Teheranit për marrëveshjen e vitit 2015, paralajmëroi se Irani nuk do të negociojë “nën presion”.

Continue Reading

Bota

Çmimi i naftës rritet më shumë se 4%

Published

on

Më 22 nëntor 2024, çmimi i naftës ka shënuar një rritje të ndjeshme prej më shumë se 4%, duke arritur nivele të reja të larta. Kjo rritje e papritur është ndikuar nga zhvillimet e fundit në krizën ndërkombëtare, veçanërisht nga tensionet që vazhdojnë të përshkallëzohen mes Rusisë dhe Ukrainës, me paralajmërimet e presidentit rus, Vladimir Putin, për mundësinë e një konflikti global.

Në bursën amerikane, çmimi i naftës u rrit me 0.34%, duke arritur në 70.44 dollarë për fuçi, ndërsa në bursën e Londrës nafta u rrit me 17 cent, ose 0.32%, duke arritur në 74.55 dollarë për fuçi. Ekspertët e tregut sugjerojnë se kjo rritje vjen si rezultat i një kombinimi faktorësh, përfshirë zhvillimet politike në Shtetet e Bashkuara dhe veprimet e Britanisë për të lejuar Ukrainën të përdorë armë me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar brenda territorit rus.

Paralelisht, presidenti Putin ka njoftuar se Rusia ka hedhur një raketë të re balistike në Ukrainë, duke rritur shqetësimet për një mundësinë të ndërprerjes së furnizimit global me naftë, pasi Rusia është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë. Ekspertët parashikojnë se çmimi i naftës mund të arrijë deri në 85 dollarë për fuçi gjatë gjysmës së parë të vitit 2025, duke nxitur një rritje të mundshme të çmimeve dhe duke sjellë pasoja të tjera negative për tregun global të energjisë.

Ndërkohë, Kina, si importuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar, ka njoftuar masa politike për të nxitur tregtinë dhe për të mbështetur importet e produkteve energjetike, në një përpjekje për të balancuar ndikimin e kërcënimeve të mundshme nga ish-presidenti amerikan Donald Trump, i cili ka paralajmëruar për mundësinë e vendosjes së tarifave të larta mbi produktet e energjisë. Këto zhvillime politike dhe ekonomike mund të ndikojnë në mënyrë të konsiderueshme në tregun global të naftës dhe në çmimet e saj në muajt në vazhdim.

Continue Reading

Aktualitet

Kurti: Qëllimi i Serbisë është hakmarrja, duhet të jemi të përgatitur!

Published

on

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se elita politike në Beograd nuk ka hequr dorë nga projekti i Serbisë së Madhe. Kurti thotë se Vuçiq thjesht po e mashtron Perëndimin.

“Vuçiq thjesht po mashtron Perëndimin. Elita që dominon vendin nuk ka hequr dorë kurrë nga projekti i Serbisë së Madhe. Thjesht quhet diçka ndryshe tani, domethënë ‘Bota Serbe’”. Kjo do të thotë bashkim i të gjithë serbëve në një vend. Kjo do të nënkuptonte shpërbërjen e Bosnje-Hercegovinës, Malit të Zi dhe Kosovës”, ka thënë Kurti për gazetën zvicerane NNZ.

Kurti ka thënë se qëllimi i Serbisë është hakmarrja, dhe Kosova duhet të jetë e përgatitur.

Thjesht duhet të dëgjoni me kujdes se çfarë po thotë Vuçiq, vazhdon Kurti. “Për shembull, kur bëhet fjalë për Kaukazin e Jugut. Në vitin 2023, presidenti serb vlerësoi veprimet e Azerbajxhanit për “kthimin në shtëpi” të Nagorno-Karabakut. Zona shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë në 1991. Presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev më pas mori kohën e tij. Ai u përqendrua në zhvillimin e ekonomisë dhe riarmatosi sistematikisht ushtrinë. Vetëm kur situata gjeopolitike e lejoi, ai goditi dhe rifitoi zonën. Durimi, sipas Vuçiqit, shpërblehet.

“Kjo është pikërisht ajo që Vuçiq dëshiron të bëjë me Kosovën”, thotë Kurti. Ushtron edhe durim strategjik, por synimi mbetet hakmarrja. Ne duhet të jemi të përgatitur për këtë”, citohet të ketë thënë ai./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Alfabeti që bashkoi kombin: 22 Nëntori, Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe

Published

on

Sot është Dita e Alfabetit Shqip, tashmë e shpallur festë zyrtare e Shqipërisë, një ngjarje me rëndësi të jashtëzakonshme historike dhe kulturore për kombin shqiptar.

Kjo ditë, tashmë festë zyrtare, ka një simbolikë të thellë, pasi përkujtohet një moment kyç i unitetit kombëtar – Kongresi i Manastirit, që u zhvillua nga data 14 deri më 22 nëntor të vitit 1908. Ky kongres, i mbledhur në qytetin e Manastirit, ishte një ngjarje vendimtare për formimin dhe standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe, një hap i domosdoshëm për forcimin e identitetit kombëtar dhe kulturor të shqiptarëve.

Nëpërmjet një vendimi të Këshillit të Ministrave, Shqipëria ka shpallur këtë ditë si festë kombëtare, duke e njohur atë si një ngjarje historike me peshë të veçantë. Kuvendi i Shqipërisë e miratoi këtë nismë në shkurt të këtij viti, pas diskutimeve dhe propozimeve nga samiti i diasporës, dhe për herë të parë kjo ditë po kremtohet si festë zyrtare. Kjo iniciativë, që vjen si rezultat i një debati të gjërë kombëtar dhe ndërkombëtar, thekson rëndësinë e ruajtjes dhe zhvillimit të gjuhës shqipe si një nga shtyllat kryesore të identitetit shqiptar.

Kongresi i Manastirit, që mori vendime të rëndësishme për unifikimin e alfabetit shqip, u mbajt në një periudhë kritike për shqiptarët, në një kohë kur populli shqiptar ishte i shpërndarë në disa shtete të ndryshme dhe shumë prej tyre ishin të ndarë nga njëra-tjetra edhe në aspektin gjuhësor.

Ky kongres, i zhvilluar me pjesëmarrjen e 50 delegatëve nga 26 qytete të ndryshme të trojeve shqiptare, miratoi alfabetin latin me disa ndryshime, duke e përshtatur atë për gjuhën shqipe. Mid’hat Frashëri, si kryetar, dhe Luigj Gurakuqi e Gjergji Qiriazi, si nënkryetarë, udhëhoqën këtë ngjarje historike, ku Parashqevi Qiriazi ishte e vetmja grua pjesëmarrëse. Kongresi i Manastirit është një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë moderne të shqiptarëve, dhe si rezultat i tij, më 28 nëntor 1912, Shqipëria shpalli pavarësinë./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara