

Shëndet
Pse fërkimi i shpeshtë i syve është zakon i keq?
Fërkimi kronik i syve mund të çojë gjithashtu në rrathë të errët poshtë syve.
Published
3 years agoon
By
UBT newsDitë të gjata para kompjuterit, ajër plot alergjen ose thjesht një zakon i keq; çfarëdo arsye që keni për të fërkuar sytë, mjekët thonë se nuk është një ide e mirë.
“Lëkura poshtë syve është më e holla në të gjithë trupin”, thotë dermatologia Nava Greenfield, e cila shpjegon se disa gjendje mjekësore, si sytë e thatë apo alergjitë, mund të shkaktojnë fërkim të syve.
Ajo shtoi se për të reduktuar ndjenjën e kruajtjes, nevojitet një steroid aktual për të parandaluar nevojën dhe nxitjen për gërvishtje. Në raste të tjera mund të përdoren edhe antihistaminikë.
Në çdo rast, dermatologët këshillojnë t’i mbani duart larg syve sepse zakoni i fërkimit mund të ndikojë seriozisht në pamjen dhe shëndetin tuaj pasi mund të ketë efektet e mëposhtme:
Sytë e skuqur
“Sytë e skuqur mund të shkaktohen nga fërkimi derisa të shpërthejnë kapilarët”, thotë dermatologia Snell Amin.
Rrathë të errët
Fërkimi kronik i syve mund të çojë gjithashtu në rrathë të errët poshtë syve, të njohur si hiperpigmentim progresiv. Dhe sa më e errët lëkura juaj, aq më keq mund të jetë.
Rrudhat
“Kur i fërkoni shpesh sytë, e vendosni lëkurën në rrezik të trashjes”, paralajmëron dermatologu Brendan Camp dhe mund t’i bëjë më të dukshme rrudhat e lëkurës.
Dëmtimi i kornesë
“Fërkimi kronik jo vetëm që dëmton lëkurën e qepallës, por mund të shkaktojë edhe mikro-gërvishtje në kornea”, thotë Camp, që mund të çojë më tej në turbullim të shikimit, një gjendje e njohur si keratokonus.
Rreziku i infeksionit
“Sytë janë një portal për infeksionet sepse mikrobet nga duart mund të hyjnë në trup përmes mukozës së syve”, thotë doktoresha Amin.
Si të shpëtojmë nga ky zakon?
Nëse e kuptoni se po i fërkoni sytë më shumë se zakonisht, disa këshilla të ekspertëve mund t’ju ndihmojnë ta lini:
Hapi i parë është të jeni të vetëdijshëm se po e bëni atë dhe të kuptuarit e pasojave të mundshme mund t’ju ndihmojë të hiqni dorë nga zakoni.
Dermatologia Claire Volinski, beson se zakone të tilla si fërkimi i syve, kapja e lëkurës ose lëpirja e buzëve mund të zgjidhen me teknika të terapisë njohëse.
“Nëse mbani lentet e kontaktit dhe fërkoni sytë shpesh, merrni parasysh përdorimin e syzeve që mund të veprojnë si pengesë dhe kujtesë për të shmangur lëkurën rreth syve”, thotë Dr. Kamp.
Dermatologia Lynn McKinley Grant këshillon të shmangni fshirjen e fytyrës me peshqir dhe sugjeron ta lini të thahet vetë pas larjes.
Përveç kësaj, thotë ajo, mund të provoni lot artificial ose pika sysh për alergji, por jo ata që shkaktojnë varësi.
Ajo shton se kur të ndjeni nevojën për fërkim, vendosni një kompresë të ftohtë në sy, shkruan Huff Post.
Shëndet
A janë qetësuesit aq të pafajshëm sa mendojmë?
Published
1 hour agoon
October 16, 2025By
UBT News
Studimet e fundit kanë treguar se përdorimi i qetësuesve mund të rrisë ndjeshëm rrezikun për goditje në tru ose atak në zemër.
Hulumtimi, i realizuar nga Universiteti “Yang-Ming” në Taipei ka përfshirë 56 mijë të rritur që vuajnë nga hipertensioni dhe presioni i lartë i gjakut.
Gjatë studimit u analizua përdorimi i disa qetësuesve të zakonshëm si ibuprofeni, celecoxibi, mefenamic acidi, diklofenaku dhe naprokseni.
Shumica e pjesëmarrësve nuk ishin të vetëdijshëm se këto medikamente mund të përkeqësojnë gjendjen duke rritur presionin e gjakut.
“Rezultatet tona ofrojnë informacion të rëndësishëm për pacientët me hipertension,” deklaroi Dr. Chia Hsuin Chang, drejtuesi i studimit.
Ndërkohë, disa kardiologë kanë bërë thirrje për përdorim të kujdesshëm të këtyre barnave, pasi u vu re se personat që konsumonin ibuprofen kishin 31% më shumë rrezik për të pësuar arrest kardiak. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Dieta me bazë bimore: Mrekulli për shëndetin dhe parandalimin e diabetit
Published
20 hours agoon
October 15, 2025By
UBT News
Dieta me bazë bimore mund të sjellë përfitime të mëdha për shëndetin tonë.
Studimet tregojnë se kufizimi i mishit të kuq dhe konsumimi i drithërave, frutave dhe perimeve mund të ulë nivelin e kolesterolit, të reduktojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, të parandalojë diabetin e tipit 2 dhe madje të kontribuojë në zgjatjen e jetës.
Sipas një studimi të ri që analizoi 206 lloje ushqimesh për parandalimin e diabetit, këto përfitime shfaqen vetëm kur dieta me bazë bimore është e shëndetshme dhe kufizon ushqimet e përpunuara dhe ato të pasura me sheqer.
Një analizë 12-vjeçare mbi 113,000 pjesëmarrës nga studimi “Biobank” në Mbretërinë e Bashkuar i ndau njerëzit në katër kategori bazuar në konsumimin e frutave, perimeve dhe drithërave të freskëta.
Një grup konsumonte më shumë ushqime të përpunuara me bazë bimore të ulët, ëmbëlsira, drithëra të rafinuara dhe pije me sheqer, tjetri grup hante më shumë fruta, perime dhe drithëra të freskëta, duke pasur një dietë më të shëndetshme.
Njerëzit që ndiqnin dietën më të shëndetshme kishin indeks të ulët të masës trupore dhe nivele më të mira të sheqerit në gjak.
Përfitimet ishin të dukshme edhe tek individët me predispozicion gjenetik ndaj diabetit ose me faktorë të tjerë rreziku, si obeziteti.
Alysha Thompson, studente doktorature në Universitetin Queen’s, Belfast, tha: “Këto të dhëna janë veçanërisht të rëndësishme për ata me rrezik të lartë për diabet, pasi tregojnë se një dietë e shëndetshme me bazë bimore mund të ulë ndjeshëm rrezikun.”
Por si ndihmon dieta me bazë bimore në mbrojtjen kundër diabetit të tipit 2?
Prof. Aedín Cassidy, nga Instituti për Sigurinë Ushqimore Globale, tregoi për CNN se përfitimet lidhen me përmirësimin e metabolizmit të mëlçisë dhe veshkave: “Për herë të parë kemi treguar se dieta e shëndetshme me bazë bimore përmirëson funksionin e mëlçisë dhe veshkave, gjë që shpjegon zvogëlimin e rrezikut për diabetin e tipit 2.”
Sipas dietologes Duane Mellor nga Shkolla Mjekësore Aston në Birmingham, shëndeti i mëlçisë dhe reduktimi i inflamacionit lidhen drejtpërdrejt me dietën dhe mund të ndikojnë në zhvillimin e diabetit të tipit 2. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Nga ADN-ja te parandalimi! Si ndërhyn shkenca në sëmundjet trashëgimore?
Published
22 hours agoon
October 15, 2025By
UBT News
Sipas revistës shkencore Nature, shkencëtarët kanë përdorur për herë të parë teknikën e korrigjimit të gjeneve për të parandaluar një sëmundje të trashëguar të zemrës në fazën më të hershme të zhvillimit të embrionit të njeriut.
Ky studim shënon një hap të rëndësishëm drejt trajtimit të sëmundjeve gjenetike dhe mund të ndihmojë në zvogëlimin e rasteve të tilla te fëmijët e krijuar përmes procedurës së Fertilizimit In Vitro (IVF).
Teknika u përdor për të korrigjuar një mutacion gjenetik që shkakton kardiomiopatinë hipertrofike (HCM) – një sëmundje që shpesh çon në vdekje të papritur, sidomos te atletët e rinj.
HCM ndikon rreth një në 500 persona dhe individët që mbartin një kopje të dëmtuar të gjenit kanë 50% mundësi që ta transmetojnë këtë mutacion te pasardhësit e tyre.
Studimi ishte rezultat i një bashkëpunimi mes Institutit “Salk” në Kaliforni, Universitetit “Oregon Health and Science” dhe Institutit për Shkencat Bazë në Korenë e Jugut.
Shkencëtarët krijuan qeliza burimore nga një biopsi lëkure e një personi të prekur nga HCM, që u modifikuan duke përdorur teknologjinë CRISPR, metodë që lejon ndërhyrje të sakta në ADN njerëzore.
Përmes IVF-së, fertilizuan vezë të shëndetshme me spermatozoidet e një dhuruesi që mbante mutacionin HCM, dhe injektuan komponentët e nevojshëm gjenetikë për të korrigjuar defektin.
Embrionet u lejuan të zhvillohen për disa ditë, por nuk ishin të destinuara për implantim, ky përparim hap rrugën drejt trajtimit të mijëra sëmundjeve të shkaktuara nga mutacione në një gjen të vetëm.
Megjithatë, studiuesit theksojnë se nevojitet kujdes i madh për të shmangur rreziqet e futjes së mutacioneve të padëshiruara, sidomos në qelizat që më vonë mund të bëhen spermë apo vezë.
“Studimi është zhvilluar në përputhje të plotë me udhëzimet etike për redaktimin e gjenomit të njeriut, të përcaktuara nga Akademitë Kombëtare të Shkencave, Inxhinierisë dhe Mjekësisë,” u shpreh profesori Juan Carlos Izpisua Belmonte nga Instituti “Salk”. /A.Z/UBT News/
Shëndet
OBSH paralajmëron përhapje shqetësuese të infeksioneve rezistente ndaj antibiotikëve
Published
2 days agoon
October 14, 2025By
UBT News
Spitalet në mbarë botën po përballen me një rritje shqetësuese të infeksioneve bakteriale që janë rezistente ndaj antibiotikëve, duke rrezikuar një krizë të madhe shëndetësore në vitet e ardhshme, raporton The Guardian.
Sipas raportit të fundit të OBSH-së për 2023, një në gjashtë infeksione bakteriale është rezistente ndaj trajtimit me antibiotikë.
Nga 2018 deri 2023, mbi 40% e antibiotikëve kanë humbur efektivitetin në trajtimin e infeksioneve të zakonshme si ato të gjakut, traktit urinar dhe sëmundjet seksualisht të transmetueshme.
Situata është më kritike në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, ku sistemi shëndetësor është më i dobët. Në Azinë Juglindore dhe Lindjen e Mesme, një në tri infeksione bakteriale është rezistente ndaj antibiotikëve, ndërsa në Afrikë kjo shifër është një në pesë.
Rezistenca antibakteriale ndodh kur bakteret përshtaten e nuk ndikohen më nga barnat. Vetëm më 2021, 4.7 milionë vdekje ishin të lidhura me këtë fenomen.
Problemi më i madh është me bakteret Gram-negative, si Escherichia coli dhe Klebsiella pneumoniae, që janë rezistente ndaj antibiotikëve të gjeneratës së tretë dhe edhe të linjës së dytë si karbapenemët.
Rritja e rezistencës po tejkalon zhvillimin e antibiotikëve të rinj, dhe numri i vdekjeve nga infeksionet rezistente pritet të rritet me 70% deri në vitin 2050.
Për të shmangur krizën, nevojiten veprime të koordinuara globale: diagnostikë më e mirë, qasje e drejtë në antibiotikë, përmirësim i higjienës dhe investim në kërkime për trajtime të reja.
Profesori Sanjib Bhakta nga UCL thekson se lufta kundër AMR kërkon bashkëpunim ndërdisiplinor dhe investime të reja në kërkim dhe infrastrukturë shëndetësore. /A.Z/UBT News/

Ribashkohen dy ikonat e aktrimit, Robert De Niro dhe Al Pacino

KQZ-ja me detaje për verifikimin e rezultateve, përmbyllet procesi në 13 komuna

YouTube rikthehet në funksion pas ndërprerjeve globale

Kapen dy kosovarë me mbi 27 mijë euro të padeklaruara në kufi me Shqipërinë

A janë qetësuesit aq të pafajshëm sa mendojmë?

Gjashtë të arrestuar pas një përleshjeje në Viti, në vendngjarje konfiskohet drogë

Verifikohen dhe numërohen rreth 60% e vendvotimeve në nivel vendi, 13 komuna përmbyllin procesin

Presidenti i FIFA-s: Askush s’e dëshiron Kosovën për kundërshtar

Dogana ndalon 110 litra vaj ulliri të padeklaruar në Vërmicë
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën