Shëndeti

​Një psikolog shpjegoi efektet e grindjeve të prindërve te një fëmijë

Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin.

Published

on

Pasojat e grindjeve prindërore janë më të këqija nga sa mendonit.

Do ta kishe të vështirë të gjesh një çift që nuk është grindur kurrë, por nëse një çift ka fëmijë dhe ata e bëjnë këtë para tyre, a pyesin veten se si reflektohet në të vërtetë te fëmija që shikon mamin dhe babin duke bërtitur secilit?

Profesori Gordon Harold i Universitetit të Sussex thotë se është e qartë se ajo që ndodh në shtëpi ndikon në shëndetin mendor dhe zhvillimin afatgjatë të fëmijëve, por nuk është vetëm marrëdhënia e shumëpërfolur prind-fëmijë ajo që ka rëndësi.

Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin. Kjo marrëdhënie mund të ndikojë në gjithçka, nga shëndeti mendor te suksesi i mëvonshëm në shkollë dhe marrëdhëniet e ardhshme me të tjerët.

Pasojat – nga dështimi i zemrës në depresion

E mira është se në shumicën e rasteve, zënkat nuk kanë shumë efekte negative te fëmijët, por kur prindërit bërtasin dhe zemërohen me njëri-tjetrin ose kur nuk flasin, mund të shfaqen probleme dhe ato mund të jenë shumë më të mëdha nga sa mendoni.

Si pjesë e një studimi ndërkombëtar, ekspertët vëzhguan familjet për disa dekada dhe rezultatet nuk janë aspak të këndshme. Rezulton se fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve prindërore që nga mosha gjashtë muajsh mund të kenë një ritëm të shpejtë të zemrës dhe përgjigje të hormoneve të stresit.

Foshnjat, të vegjlit dhe adoleshentët mund të shfaqin shenja të zhvillimit të hershëm të trurit të dëmtuar, çrregullime të gjumit, ankth, depresion, çrregullime të sjelljes dhe probleme të tjera serioze, të gjitha sepse jetojnë në një familje plot konflikte.

Efekte të ngjashme vërehen te fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve të vazhdueshme, por më pak intensive, krahasuar me fëmijët, prindërit e të cilëve flasin dhe zgjidhin konfliktet në mënyrë konstruktive, shkruan BBC.

Një luftë është më e keqe se një divorc

Ndikimi te fëmijët nuk është gjithmonë ai që presim. Për shembull, shpesh besohet se divorci dhe ndarja e prindërve janë veçanërisht të dëmshme për fëmijët dhe kanë efekte të qëndrueshme, por është treguar se dëmi më i madh shkaktohet nga debatet prindërore, para, gjatë dhe pas ndarjes, në vend të vetë divorcit.

Në mënyrë të ngjashme, gjenetika shpesh supozohet se luan një rol përcaktues në mënyrën se si fëmijët reagojnë ndaj konfliktit. Është e vërtetë që gjenet janë çelësi për shëndetin mendor të fëmijës, por edhe ambienti i shtëpisë mund të jetë shumë i rëndësishëm. Gjithnjë e më shumë thuhet se rreziqet gjenetike për shëndetin e dobët mendor rriten nga marrëdhëniet e dobëta familjare.

Çfarë do të thotë e gjithë kjo për prindërit?

Së pari, është e rëndësishme të pranohet se është krejtësisht normale që prindërit të debatojnë ose të mos pajtohen. Megjithatë, kur prindërit hyjnë në konflikte të shpeshta, intensive dhe të pazgjidhura, kjo ndikon shumë keq te fëmijët.

Fëmijët vërejnë se prindërit e tyre po punojnë në shtëpi në vend që të kalojnë kohë me ta

Pasojat e mundshme negative për fëmijën janë çrregullimet e gjumit, dëmtimi i zhvillimit të hershëm të trurit te foshnjat, ankthi dhe problemet e sjelljes te fëmijët e shkollës fillore, depresioni, madje edhe vetëdëmtimi te fëmijët më të rritur dhe adoleshentët.

Gjithashtu, fëmija preket keq nëse prindërit sillen si dy të panjohur, pa dashuri dhe komunikim normal, edhe nëse nuk zihen. Hulumtimet tregojnë se këto përvoja të këqija nga fëmijëria mund të kalojnë më vonë nga një brez në tjetrin.

Hulumtimet tregojnë gjithashtu se fëmijët e vegjël, të themi, dy vjeç vërejnë se diçka nuk është në rregull mes prindërve të tyre. Fëmijët bëjnë pyetje – a do të përshkallëzohet konflikti, a do të tërhiqen të gjithë në të, a është ky një rrezik për stabilitetin e familjes, i cili është veçanërisht shqetësues për fëmijët e vegjël. Kjo lehtëson që fëmijët të kenë frikë se marrëdhënia e tyre me prindërit do të përkeqësohet si rezultat.

E gjithë kjo tregon se mbështetja e fëmijëve është e rëndësishme, por që fokusi nuk duhet t’u hiqet as prindërve, sepse ata shpesh janë çelësi i gjithçka dhe se, për shembull, zënkat që ata as nuk i dinë mund të kenë pasoja të pakuptueshme. 

Shëndeti

Rastet kur diabetikët duhet të shkojnë në urgjencë

Published

on

Një nga sëmundjet më të përhapura të globit është pa dyshim diabeti, e sidomos diabeti i tipit 2.

Diabeti është cilësuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë si sëmundja e shekullit. Për personat me probleme të mbipeshës, histori të sëmundjes së diabetit në familje apo ata që vuajne nga paradiabeti kujdesi duhet të jetë shumë i madh.

Ka raste, kur sëmundja përkeqësohet dhe shkakton pasoja të rënda që nënvizojnë nevojën urgjente për të shkuar tek mjeku, ja rastet kur diabetikuj duhet të shkojë menjëherë në urgjencë.

Hiperglicemia

Ndodh kur nivelet e sheqerit janë të larta, nëse ky problem nuk trajtohet, gjaku bëhet acidic dëmton qelizat. Njeriu rrezikon të bjerë në koma ose të humbasë jetën.

Simptomat e hiperglicemisë janë:

Etje e madhe

Urinim i shpeshtë

Të përziera ose të vjella

Mjegullim i shikimit

Frymëmarrje e shpejtë

Humbje e ndjenjave

Lëndimet në këmbë

Diabeti dëmton nervat e shkakton mpirjet e këmbëve, kësioj një diabetik nuk është i vetëdijshëm për lëndimet që pëson, gjë që do i detyrojë mjekët ta amputojnë atë. Sigurohuni të kontrolloni shëndetin e këmbëve çdo ditë.

Ataku në zemër

Diabeti i katërfishon gjasat e atakut në zemër.

Dështim të veshkave

Diabeti është i lidhur me sëmundjet e veshkave, përveç analizave të urinës, një diabetik duhet të tregojë kujdes ndaj këtyre simptomave.

Tension i lartë i gjakut;

Urinim i shpeshtë;

Enjtje të kyçeve dhe këmbëve;

Nevojë e pakët për insulinë.

Continue Reading

Shëndeti

Shkenca: Gratë e moshuara që duken të reja kanë një karakteristikë të përbashkët!

Published

on

Një tipar i përbashkët që i bën të duken më të reja. Gratë kanë më shumë gjasa të jetojnë deri në një moshë të pjekur sesa gratë e së njëjtës moshë që duken më të vjetra e kanë më shumë rrudha.

Kështu pohojnë shkencëtarët nga Baltimora të Universitetit Johns Hopkins, pas kryerjes së hulumtimeve në të cilat ata kërkuan arsyet për plakje më të ngadaltë dhe më të shpejtë.

Duke analizuar pamjen e rrudhave, lëkurën e fytyrës dhe gjendjen shëndetësore të të anketuarave me një moshë mesatare 63 vjeç, zbuluan se gratë që janë më pak të prira ndaj sëmundjeve kardiovaskulare duken dy vjet më të reja se moshataret e tyre që janë të ndjeshme ndaj sëmundjeve të lartpërmendura.

“Ne konkluduam se femrat e reja në përgjithësi nuk kanë probleme me tensionin e lartë, gjë që i bën ato më rezistuese ndaj sëmundjeve kardiovaskulare dhe mundësisë për të pasur atak në zemër,” theksoi Dr. Dejvid Grin, anëtar i ekipit kërkimor, transmeton Telegrafi.

Për herë të parë është gjetur një lidhje mes presionit të ulët të gjakut e pamjes rinore, e cila varet në një masë të madhe nga një mënyrë jetese e shëndetshme.

Një mënyrë e shëndetshme jetese, duhet të bëhet një domosdoshmëri për çdo person të rritur, veçanërisht për shkak të tensionit të lartë të gjakut, i njohur si ‘vrasësi i heshtur’, pasi nuk jep simptoma të dukshme që do të mundësonin reagimin në kohë.

Continue Reading

Shëndeti

Dylli i veshit mund ta parashikojë sëmundjen e Parkinsonit

Published

on

Studiuesit nga “American Chemical Society” po pretendojnë se kanë zhvilluar një sistem të ri që ndihmon në zbulimin e hershëm të sëmundjes neurologjike, Parkinson.

Ky zbulim lidhet me erën e veçantë të sebumit, përbërës kryesor i dyllit të veshit, është substancë yndyrore që trupi e prodhon për të mbrojtur dhe lubrifikuar lëkurën. Studiuesit kanë deklaruar se te personat me Parkinson, sebumi mund të marrë një erë karakteristike dhe paksa të rëndë, pasi sëmundja ndikon në mënyrën se si trupi prodhon komponimet organike që lëshohen përmes sebumit, ka raportuar The Independent.

Çdo vit, rreth 90,000 persona diagnostikohen me Parkinson në Shtetet e Bashkuara, dhe numri i vdekjeve të shkaktuara nga kjo sëmundje është rritur dukshëm në dekadat e fundit. Lidhja në mes të erës së sebumit dhe sëmundjes së Parkinsonit është vërejtur edhe në studime tjera, tani ekspertët kanë arritur të identifikojnë disa komponime specifike që mund të shërbejnë si shenja biologjike të Parkinsonit.

Morën mostra nga kanalet e 209 personave, ku më shumë se gjysma ishin të diagnostikuar me Parkinson, mostrat u analizuan me teknika të avancuara të:

-Kromatografisë së gazit (analizë që tregon se cilët përbërës janë të pranishëm në një mostër dhe ndihmon të kuptohet saktësisht se çfarë substancash përmban dylli i veshit), si dhe

-Spektrometrisë së masës (analizë që ndihmon të identifikohen me saktësi se cilat janë përbërësit kimikë që gjenden në mostër dhe në çfarë sasie janë).

Studiuesit kanë zbuluar se te personat me Parkinson, katër komponime organike ishin të ndryshme krahasuar me ata që nuk kishin sëmundjen. Këtu përfshihen komponimet e quajtura Ethylbenzene, 4-ethyltoluene, Pentanal, 2-pentadecyl-1 dhe 3-dioxolane.

Këto komponime shërbejnë si shenja për diagnostikimin e Parkinsonit, krijuan sistem që përdoret si metodë praktike për zbulimin e hershëm të Parkinsonit, studiuesit ndërtuan sistem të inteligjencës artificiale që simulon nuhatjen njerëzore, model robotik që mund të “ndiej” aromën duke përdorur të dhënat nga dylli i veshit. Sistemi ishte në gjendje të dallonte me 94 për qind saktësi mostrat e njerëzve me Parkinson nga ata pa sëmundjen.

Aktualisht, rreth 1.1 milionë amerikanë jetojnë me Parkinson.

Ekspertët kanë bërë të ditur se zbulimi i hershëm është shumë i rëndësishëm, sepse shumica e trajtimeve ekzistuese vetëm e ngadalësojnë përparimin e sëmundjes, por nuk e shërojnë. Sipas tyre, metodat aktuale të diagnostikimit janë të kushtueshme dhe ndonjëherë të paqarta.

Studiuesit kanë deklaruar se ky sistem me inteligjencë artificiale mund të përdoret si mjet i shpejtë dhe i parë për të zbuluar sëmundjen në fazat e hershme.

“Kjo metodë është në fazë fillestare, është testuar vetëm në një qendër kërkimore në Kinë. Hapi i radhës është të zhvillojmë studime në faza të ndryshme të sëmundjes, në qendra dhe grupe të ndryshme etnike, për të vlerësuar nëse kjo metodë ka vlerë praktike më të gjerë”, ka shpjeguar autori Hao Dong.

Continue Reading

Shëndeti

Aktiviteti fizik i rregullt ndihmon trurin të harrojë kujtimet traumatike

Published

on

Një studim i ri i realizuar nga Universiteti i Kyushus në Japoni dhe Universiteti i Torontos ka zbuluar se aktiviteti fizik i vazhdueshëm mund të ndihmojë në zbehjen e kujtimeve traumatike apo të lidhura me varësinë.

Studiuesit testuan këtë teori te minjtë, të cilëve u ishin dhënë tronditje elektrike, duke shkaktuar tek ta sjellje të ngjashme me çrregullimin e stresit post-traumatik, si frikë, ankth dhe shmangie të mjediseve që lidhen me traumën.

Kur minjtë u lanë të ushtronin, filluan të prodhonin më shumë neurone në pjesën e trurit të quajtur hipokampus, zonë kyçe për kujtesën dhe simptomat e traumës u pakësuan ndjeshëm.

Edhe ndërhyrja gjenetike për të përshpejtuar prodhimin e neuroneve dha rezultate pozitive, ndonëse jo aq efektive sa aktiviteti fizik.

E njëjta metodë u aplikua edhe për sjellje të lidhura me varësinë. Minjtë që më parë shfaqnin preferencë për një dhomë të lidhur me përdorimin e kokainës, pas rritjes së neurogjenezës, nuk tregonin më të njëjtën tërheqje ndaj saj.

Sipas studiuesve, rezultatet hapin rrugën për trajtime të reja ndaj PTSD-së dhe varësive, duke u fokusuar në riformësimin e lidhjeve në tru.

Por deri atëherë, aktiviteti fizik mbetet një mënyrë e fuqishme dhe lehtësisht e arritshme për të ndihmuar trurin të çlirohet nga e shkuara.

Continue Reading

Të kërkuara