Shëndeti
Një psikolog shpjegoi efektet e grindjeve të prindërve te një fëmijë
Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin.
Published
1 year agoon
By
Betim GashiPasojat e grindjeve prindërore janë më të këqija nga sa mendonit.
Do ta kishe të vështirë të gjesh një çift që nuk është grindur kurrë, por nëse një çift ka fëmijë dhe ata e bëjnë këtë para tyre, a pyesin veten se si reflektohet në të vërtetë te fëmija që shikon mamin dhe babin duke bërtitur secilit?
Profesori Gordon Harold i Universitetit të Sussex thotë se është e qartë se ajo që ndodh në shtëpi ndikon në shëndetin mendor dhe zhvillimin afatgjatë të fëmijëve, por nuk është vetëm marrëdhënia e shumëpërfolur prind-fëmijë ajo që ka rëndësi.
Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin. Kjo marrëdhënie mund të ndikojë në gjithçka, nga shëndeti mendor te suksesi i mëvonshëm në shkollë dhe marrëdhëniet e ardhshme me të tjerët.
Pasojat – nga dështimi i zemrës në depresion
E mira është se në shumicën e rasteve, zënkat nuk kanë shumë efekte negative te fëmijët, por kur prindërit bërtasin dhe zemërohen me njëri-tjetrin ose kur nuk flasin, mund të shfaqen probleme dhe ato mund të jenë shumë më të mëdha nga sa mendoni.
Si pjesë e një studimi ndërkombëtar, ekspertët vëzhguan familjet për disa dekada dhe rezultatet nuk janë aspak të këndshme. Rezulton se fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve prindërore që nga mosha gjashtë muajsh mund të kenë një ritëm të shpejtë të zemrës dhe përgjigje të hormoneve të stresit.
Foshnjat, të vegjlit dhe adoleshentët mund të shfaqin shenja të zhvillimit të hershëm të trurit të dëmtuar, çrregullime të gjumit, ankth, depresion, çrregullime të sjelljes dhe probleme të tjera serioze, të gjitha sepse jetojnë në një familje plot konflikte.
Efekte të ngjashme vërehen te fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve të vazhdueshme, por më pak intensive, krahasuar me fëmijët, prindërit e të cilëve flasin dhe zgjidhin konfliktet në mënyrë konstruktive, shkruan BBC.
Një luftë është më e keqe se një divorc
Ndikimi te fëmijët nuk është gjithmonë ai që presim. Për shembull, shpesh besohet se divorci dhe ndarja e prindërve janë veçanërisht të dëmshme për fëmijët dhe kanë efekte të qëndrueshme, por është treguar se dëmi më i madh shkaktohet nga debatet prindërore, para, gjatë dhe pas ndarjes, në vend të vetë divorcit.
Në mënyrë të ngjashme, gjenetika shpesh supozohet se luan një rol përcaktues në mënyrën se si fëmijët reagojnë ndaj konfliktit. Është e vërtetë që gjenet janë çelësi për shëndetin mendor të fëmijës, por edhe ambienti i shtëpisë mund të jetë shumë i rëndësishëm. Gjithnjë e më shumë thuhet se rreziqet gjenetike për shëndetin e dobët mendor rriten nga marrëdhëniet e dobëta familjare.
Çfarë do të thotë e gjithë kjo për prindërit?
Së pari, është e rëndësishme të pranohet se është krejtësisht normale që prindërit të debatojnë ose të mos pajtohen. Megjithatë, kur prindërit hyjnë në konflikte të shpeshta, intensive dhe të pazgjidhura, kjo ndikon shumë keq te fëmijët.
Fëmijët vërejnë se prindërit e tyre po punojnë në shtëpi në vend që të kalojnë kohë me ta
Pasojat e mundshme negative për fëmijën janë çrregullimet e gjumit, dëmtimi i zhvillimit të hershëm të trurit te foshnjat, ankthi dhe problemet e sjelljes te fëmijët e shkollës fillore, depresioni, madje edhe vetëdëmtimi te fëmijët më të rritur dhe adoleshentët.
Gjithashtu, fëmija preket keq nëse prindërit sillen si dy të panjohur, pa dashuri dhe komunikim normal, edhe nëse nuk zihen. Hulumtimet tregojnë se këto përvoja të këqija nga fëmijëria mund të kalojnë më vonë nga një brez në tjetrin.
Hulumtimet tregojnë gjithashtu se fëmijët e vegjël, të themi, dy vjeç vërejnë se diçka nuk është në rregull mes prindërve të tyre. Fëmijët bëjnë pyetje – a do të përshkallëzohet konflikti, a do të tërhiqen të gjithë në të, a është ky një rrezik për stabilitetin e familjes, i cili është veçanërisht shqetësues për fëmijët e vegjël. Kjo lehtëson që fëmijët të kenë frikë se marrëdhënia e tyre me prindërit do të përkeqësohet si rezultat.
E gjithë kjo tregon se mbështetja e fëmijëve është e rëndësishme, por që fokusi nuk duhet t’u hiqet as prindërve, sepse ata shpesh janë çelësi i gjithçka dhe se, për shembull, zënkat që ata as nuk i dinë mund të kenë pasoja të pakuptueshme.
Shëndeti
Ju dridhen shpesh duart? Ja kur është koha për vizitë tek mjeku!
Published
3 days agoon
November 19, 2024Mund ta vëreni shpesh që ju ndodhë si fenomen dhe nuk është aspak e këndshme. Në artikullin e mëposhtëm do t’i diskutojmë arsyet se pse mund të keni kohë pas kohe dridhje të duarve qoft në mëngjes, kur po pini kafe apo edhe kur shkruani mesazhe në telefon. Mos u shqetësoni sepse si fillim nuk jeni të vetmit, kjo dridhje e njohur ndryshe si tremor është një nga çrregullimet më të zakonshme të lëvizjes, ku shfaqet tek duart.
Çka e shkakton dridhjen? Duke filluar nga teprimi me kafeinën deri te sëmundjet si Parkinsoni, dridhja e duarve vjen si pasojë e një sërë shkaqesh të fshehta.
Çfarë ndodhë nëse ju dridhen duart?
Një “destabilizim” në duar është normale, e këtë e shkakton tremori fiziologjik dhe këto dridhje normale mund të shkaktohen, por edhe të çrregullohen si pasojë e konsumimit të madh të kafesë, apo kur jeni ekspozuar stresit kronik. Shmangia e shujtave dhe marrja e disa ilaçeve të caktuara mund ta shkaktojë këtë dridhje.
Rreth gjysma e nejçëve në botë së paku kanë nga një anëtar që kohë pas kohe ka ‘sulme’ të tilla, ilaçet mund të ndihmojnë, por një numër i madh i njerëzve nuk i përdorin dhe ndihen mirë edhe pa to. Në raste të rralla, dridhja mund të jetë shenjë e hershme për sëmundje të Parkinson-it apo sklerozë multiple. /UBT News/
Shëndeti
Dalin rezultatet/Sa orë duhet të qëndrojmë në telefon?
Published
4 days agoon
November 18, 2024Në një botë gjithnjë e më të digjitalizuar, shumica kalojnë orë të tëra para ekraneve të telefonave, kompjuterëve dhe pajisjeve tjera. Por, sa është shumë? Mjekët dhe ekspertët e shëndetit të syve ngrejnë alarm se përdorimi i tepërt i këtyre pajisjeve mund të ketë pasoja serioze për shëndetin tonë fizik dhe mendor.
Rekomandimet për përdorimin e pajisjeve digjitale
Një nga këshillat kryesore është të bëjmë pauza të shkurtra pas çdo periudhe 20 minutash përdorimi të një ekrani. Ky është njohur si rregulli i “20-20-20”, sugjeron që pas çdo 20 minutash përdorimi të telefonit a kompjuterit, të shikojmë një objekt në distancë prej 20 metra për të paktën 20 sekonda.
Ky veprim ndihmon në reduktimin e lodhjes së syve dhe përmirëson fokusin, specialistët rekomandojnë për të mbajtur balancë të shëndetshme, adoleshentët dhe të rriturit nuk duhet të kalojnë më shumë se 2-3 orë në ditë para ekraneve. Kjo periudhë rritet kur bëhet fjalë për punë të nevojshme për shkollë apo profesion.
Pasojat e shfrytëzimit të tepërt të pjisjeve digjitale
Këto orë të shumta para ekranit mund të shkaktojnë probleme, si lodhje të syve, përkeqësim të vizionit, dhimbje koke dhe probleme të përqendrimit. Qëndrimi i tepërt para ekraneve ndikon negativisht në shëndetin mendor, duke çuar në ankth, stres dhe depresion, sidomos kur përdorimi është i shoqëruar me ngarkesë emocionale si p.sh., rrjetet sociale. Përveç kësaj, mungesa e aktivitetit fizik për shkak të qëndrimit ulur çon në obezitet e probleme me shëndetin kardiovaskular
Si të reduktojmë kohën përpara ekraneve?
Ekspertët sugjerojnë disa mënyra për të reduktuar përdorimin e pajisjeve digjitale dhe për të ruajtur një ekuilibër më të shëndetshëm në jetën tonë:
Vendosni kufizime:Përdorni aplikacione që monitorojnë dhe kufizojnë kohën që kaloni para ekranit.
Pauza aktive: Përdorni pauzat për të bërë aktivitet fizik, si ecje, shtrirje apo ushtrime të thjeshta.
Shpërndarja e kohës: Organizoni ditën me kohë të dedikuar për aktivitete offline, si leximi, kalimi kohë me familjen apo miqtë, dhe ushtrime fizike.
Lidhjet shoqërore jashtë ekranit: Merrni pjesë në aktivitete shoqërore jashtë dhe mundësitë për të marrë frymë fresh. /UBT News/
Tani që jemi në mes të sezonit të ftohtë e të viruseve të ndryshme, duhet të kujdesemi edhe për t’iu shmangur gripit më të keq me të cilin kemi luftuar ndonjëherë, ama situata e pandemisë na ka bërë të frikësohemi nga një teshtimë në publik. Për këtë arsye shpesh mundoheni ta mbani duke mbyllur gojën dhe hundën. Shumica e bëjnë këtë nga mirësjellja dhe respekti. Por, çka nëse vazhdojmë të mbytemi nga teshtitjet tona?
Teshtitja në ambiente të mbyllura me shumë njerëz është arsye e shkëlqyer për t’i mbajtur të gjithë sytë nga ju, por a do të thotë kjo se është mirë ta mbani atë?
Teshtitja është mënyra si sistemi i frymëmarrjes largon irrituesit si poleni, pluhuri ose mikrobet. Sipas Shoqatës Amerikane të Pulmonarëve, dhjetëra mijëra pika kërcejnë nga hunda me shpejtësi deri në 160 km/orë, shumë njerëzve duket se u vjen turp të teshtinin e përmbahen, gjë që mbart rreziqe.
Obstruksioni i rrugëve të frymëmarrjes gjatë teshtitjes mund të rrisë presionin e ushtruar mbi to me 20 herë gjatë teshtitjeve.
Janë disa arsye pse nuk duhet të mbani teshtitjen:
Mbajtja e forcës së teshtitjes çon në ndjenjë të peshës shtesë në gjoks. “Duke shtrydhur diafragmën, muskuli i kraharorit që na ndihmon të marrim frymë ka më shumë gjasa të ndiejë më shumë presion në gjoks dhe madje edhe në brinjë”, tha Jason Abramowitz, një otolaringolog në New Jersey.
Thyerja e daulles është ndërlikim i mundshëm i teshtitjes së moderuar. “Hunda dhe veshët janë të lidhur me tubin Eustachian”, shpjegon doktor Abramowitz, duke shtuar se “rritja e presionit nga mbajtësja e teshtitjes transmetohet në vesh, duke dëmtuar daullen e veshit”.
Mbajtja e teshtitjes drejton përmbajtjen e hundës drejt veshëve, duke rritur shanset për transmetimin e mikrobeve, për rrjedhojë rrezikun e otitit. Rekomandohet që teshtima të mos mbahet. Ndaj kujdesemi të teshtijmë në këndin e brendshëm të bërrylit, përdorni peshqir letre që e hedhim në koshin e plehrave dhe i lajmë duart pas teshtitjes për të shmangur shpërndarjen e pikave. /UBT News/
Shëndeti
Kujdes nga djersitja gjatë natës, trupi po përpiqet të ju paralajmëroj diçka!
Published
4 days agoon
November 18, 2024Përvoja e djersitjes gjatë natës është e njohur për shumë gra, veçanërisht ato që i afrohen menopauzës. Këto rritje të papritura të temperaturës gjatë gjumit shoqërohen me djersitje të bollshme të fytyrës dhe pjesës së sipërme të trupit. Ky fenomen mund të ndikojë seriozisht në cilësinë e gjumit dhe të prishë shëndetin e përgjithshëm.
Çfarë janë djersitjet e natës?
Termi “djersitje natën” i referohet rritjes së papritur të temperaturës së trupit gjatë gjumit, të shoqëruar me djersitje të bollshme të fytyrës dhe të pjesës së sipërme të trupit. Këto djersitje mund të zgjasin nga disa deri 10 minuta e pasohen nga ndjesia e të ftohtit pasi temperatura kthehet në nivele normale.
Shkaqet e mundshme të djersitjeve të natës
Ndryshimet hormonale: Djersitjet e gjumit janë gjatë tranzicionit të menopauzës, pasi ndryshimet hormonale ndikojnë në termorregullimin e trupit.
Mjekimi: Disa medikamente, të tilla si antidepresantët dhe neuroleptikët, mund të shkaktojnë djersitje gjatë natës si efekt anësor.
Faktorët psikologjikë: Ankthi dhe stresi mund të ndikojnë në rregullimin e temperaturës së trupit.
Ndryshimet në gjumë: Ndryshimet e papritura në zakonet e gjumit mund të ndikojnë në shfaqjen e djersitjeve gjatë natës.
Si të menaxhoni djersitjet e natës?
Rregulloni temperaturën e dhomës: Sigurohuni të jetë ideale për të fjetur duke kufizuar numrin e jorganëve në shtrat e zgjedhur rroba të lehta për gjumë.
Shmangni alkoolin dhe ushqimet pikante: Shmangni pirjen e alkoolit para gjumit dhe ushqimet pikante që mund të ndikojnë në termorregullimin e trupit.
Teknikat e relaksimit: Aplikoni teknika si joga ose ushtrime të frymëmarrjes para gjumit për të reduktuar ankthin dhe stresin.
Nëse djersitjet e natës janë të shpeshta ose shkaktojnë shqetësime të rënda, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun, djersitjet e natës mund të ndikojnë seriozisht në cilësinë e jetës tuaj dhe është e rëndësishme të gjeni mënyrën e duhur për t’i menaxhuar ato në mënyrë efektive. /UBT News/
Zyrtare: Guardiola vazhdon me Manchesterin
Pse nuk mund të buzëqeshim në foton e pasaportës?
Çka do të ndodhë me Këngën e Evrovizionit në Zvicër? Referendumi vjen së shpejti!
Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë
Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025
Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali
Tre vjet pas vrasjes në xhirime, mbahet premiera botërore e filmit të Alec Baldwin
Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025
Afrika e Jugut shpall helmimin nga ushqimi fatkeqësi kombëtare, 22 fëmijë vdiqën
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman