Lajmet

​Euronews: Shqipëria vendi i përzgjedhur evropian i gjelbër i muajit

Çfarë projektesh të tjera pozitive mjedisore ka Shqipëria?

Publikuar

Krizat e klimës dhe natyrës i kanë futur vendet evropiane në një lloj të ri rivaliteti të shëndetshëm me njëra-tjetrën, sipas Euronews.

Në garën për të arritur emetimet neto zero dhe për të rivendosur ekosistemet e varfëruara, fitorja e çdo vendi është një fitore për të gjithë ne. Por, shikimi i shembujve më pozitivë në kontinent mund të ndihmojë në frymëzimin dhe presionin e politikanëve tanë që të ndjekin shembullin.

Sigurisht që nuk është një fushë loje e barabartë. Nga fushat me diell të Spanjës deri te nxehtësia nëntokësore e Islandës, çdo vend ka burimet e veta natyrore unike. Si dhe kontekstin e tij të veçantë politik dhe ekonomik që mund të ndihmojë ose pengojë veprimin e klimës.

Këtë muaj, ne po festojmë një vend evropian që ka bërë gjënë e duhur për një nga veçoritë e tij më të çmuara natyrore: Shqipërinë.

Shqipëria mbrojti një nga lumenjtë e fundit të egër të Evropës

Më 15 mars, qeveria shqiptare e shpalli lumin Vjosa një park kombëtar, duke e ruajtur atë për brezat që do të vijnë.

Vjosa është një nga lumenjtë e fundit të egër të Evropës me rrjedhje të lirë.

Duke u shtrirë nga shpatet e maleve të Pindit të Greqisë deri në bregdetin Adriatik të Shqipërisë, ky është i pari “park kombëtar i lumit të egër” në kontinent.

“Ndoshta Shqipëria nuk ka fuqinë për të ndryshuar botën, por mund të krijojë modele të suksesshme të mbrojtjes së biodiversitetit dhe pasurive natyrore”, thotë Mirela Kumbaro Furxhi, ministre e Turizmit dhe Mjedisit.

“Qeveria shqiptare ka marrë vendimin e guximshëm për të krijuar një Park Kombëtar prej 12,727 hektarësh, duke përfshirë edhe Vjosën 190 kilometra të gjatë, ku mbi 60,000 banorë kanë jetuar prej shekujsh”, shton ajo.

Statusi i parkut të mbrojtur është një mburojë për mbi 1 000 specie që jetojnë në lumë dhe zonat përreth tij, nga shkabat e rralla dhe ngjalat evropiane, tek lundërzat dhe rrëqebulli i Ballkanit i rrezikuar në mënyrë kritike.

Shqyrtimi i interesave konkurruese njerëzore në lumë nuk ishte detyrë e lehtë. Në një moment u propozuan 45 diga në Vjosë dhe degët e saj. Zhvilluesit kërkuan të shfrytëzonin sa më shumë potencialin e tij hidroenergjetik pasi vendi varet nga ky burim i rinovueshëm.

Pas vitesh fushate nga koalicioni “Save the Blue Heart of Europe”, asnjë digë, nxjerrje zhavorri apo aktivitete të tjera të dëmshme nuk lejohen tani në brigjet e saj.

Fuqia e njerëzve ka qenë gjithashtu një pjesë e madhe e kësaj historie dhe ka çuar në ecuri më pozitive. Në fshatin e vogël jugor të Kutës, banorët e kanalizuan rezistencën e tyre ndaj një hidrocentrali të propozuar në një projekt ambicioz të energjisë diellore, duke vendosur panele në ndërtesat publike.

Tani fshati është në majë të vetëmjaftueshmërisë si komuniteti i parë qytetar energjetik i Shqipërisë.

Çfarë projektesh të tjera pozitive mjedisore ka Shqipëria?

Prodhimi i energjisë në Shqipëri është tashmë 100 për qind i rinovueshëm, por vendi po punon për të diversifikuar burimet e tij pasi mbështetja te uji është shumë e varur nga klima.

“Ne [kemi] një strategji afatgjatë dhe një plan veprimi për të rritur kapacitetin e gjenerimit të burimeve të rinovueshme të energjisë duke instaluar termocentrale të rinj diellorë dhe të erës”, shpjegon Mirela Kumbaro Furxhi.

Shqipëria rishikoi gjithashtu angazhimin e saj të Kontributit të Përcaktuar Kombëtar (NDC) me një ambicie për të reduktuar emetimet e saj tashmë të ulëta të gazeve serrë me 20,9 për qind deri në vitin 2030.

Vendi kërkon të zhvillojë industrinë e tij të turizmit, por në përpjekje për ta bërë këtë në mënyrë të qëndrueshme, Ministria e Turizmit dhe Mjedisit janë nën të njëjtën çati, e drejtuar nga një ministre.

“Shqipëria është një vend i vogël që nuk mund ta ndryshojë botën, por ne mund të krijojmë modele”, thotë ministrja.

“Vitin e kaluar kur hyri në fuqi ligji që ndalon prodhimin, importin dhe tregtimin e qeseve plastike njëpërdorimshe, ne ishim të parët në Ballkan që e bëmë këtë. Për botën e madhe, këto mund të jenë ndryshime të vogla, por për ne këto janë revolucione të vërteta”, shton ajo./ATSh.

Lajmet

​Mbi 500 të arrestuar në Australi për akuza të dhunës në familje

Publikuar

nga

Policia ka arrestuar mbi 500 autorë të dyshuar “më të rrezikshëm” të dhunës në familje në shtetin e Uellsit të Ri Jugor të Australisë, njoftuan mediat lokale të hënën.

Rreth 554 shkelës të ligjit të dyshuar u arrestuan dhe u akuzuan me një total prej 1 mijë e 70 akuzash gjatë një operacioni katër-ditor të drejtuar nga Policia e NSW “Amarok VI”, sipas të përditshmes Herald Sun. Operacioni u zhvillua nga e mërkura deri të shtunën.

Rreth 226 nga të arrestuarit ishin në kërkim nga policia për shkelje të dyshuara të rënda të dhunës në familje, tha një zëdhënës i policisë së NSW.

Në mesin e të arrestuarve ishte një burrë, 55 vjeç, i cili është akuzuar për sulmin e dyshuar të një gruaje 62-vjeçare në Port Macquarie më 24 prill.

Një tjetër burrë 53-vjeçar nga West Kempsey u akuzua se dyshohet se ka përdorur një armë zjarri për të kërcënuar një grua gjatë një debati më 15 maj.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Ndihma ushtarake për Ukrainën nga anëtarët e “Ramstein” arrin në 95 miliardë dollarë

Publikuar

nga

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin thotë se anëtarët e Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës kanë ndarë një total prej 95 miliardë dollarësh në mbështetje ushtarake për Ukrainën dhe premtoi se Shtetet e Bashkuara nga ana e tyre do të vazhdojnë të ofrojnë pako të rregullta ndihme për Forcat e Armatosura të Ukrainës. Ai e deklaroi këtë në fjalën e tij hyrëse në fillim të takimit të Ramstein të hënën, raporton korrespondenti i Ukrinform.

“Anëtarët tanë të grupit të kontaktit vazhdojnë të rriten për të përmbushur nevojat më urgjente të Ukrainës. Së bashku ata tani kanë dhënë më shumë se 95 miliardë dollarë ndihmë sigurie për Ukrainën që nga fillimi i një pushtimi në shkallë të plotë të Putinit në shkurt të vitit 2022”, vuri në dukje sekretari amerikan i Mbrojtjes.

Ai theksoi se 50 vende po ngrihen përsëri për Ukrainën, duke shtuar se “ne do të vazhdojmë t’i japim Ukrainës mbështetjen që i nevojitet”.

Për më tepër, Austin theksoi vendosmërinë e Shteteve të Bashkuara për të ofruar ndihmë për Ukrainën dhe përsëriti besimin e tij se kjo mbështetje do të sjellë ndryshim në fushën e betejës.

Siç raportoi më herët Ukrinform, takimi i 22-të i Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës po mbahet të hënën në formatin e një video-konference. Sekretari amerikan i Mbrojtjes tha se tani është momenti i sfidës pasi Vladimir Putin ka nisur një ofensivë tjetër në lindje të Ukrainës dhe vazhdon bombardimet intensive të qyteteve të Ukrainës.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​LDK e kritikon qeverinë për ‘keqpërdorimin’ e parasë publike

Publikuar

nga

Buxhetit të Republikës së Kosovës i mungojnë rreth 1 miliard euro, mjete të cilat nuk shihen në asnjë sektor. Gjatë vitit 2023, buxheti i Republikës së Kosovës ka rënë për 11 për qind krahasuar me 20 për qind që ka qenë nga qeveritë paraprake. Kështu u deklarua në tryezën për informim publik nga grupi parlamentar i Lidhjes Demokratike të Kosovës, lidhur me temën “Abuzimi me paranë publike nga Qeveria e Kosovës”.

Deputeti i LDK-së, Avdullah Hoti tha se qytetarët dhe bizneset gjatë vitit 2023, kanë paguar 33 për qind më shumë tatim në pronë sesa në vitin paraprak.

“Qytetarët dhe bizneset gjatë vitit 2023, kanë paguar 33% më shumë tatim në pronë sesa në vitin paraprak pa asnjë nevojë.. Gjatë vitit të kaluar gjatë këtij mandati blerjet për rezerva shtetërore kanë qenë 21 milionë dhe këta janë krenuar për këto rezerva shtetërore….. Në buxhetin e vitit 2023 janë paguar 31 milionë euro avancë për siguri, për të cilat nuk ka asnjë informatë se çka kemi paguar dhe nga janë ardhur këto mallra… Tek subvencionet dhe transferet në vitin 2023 janë paguar 185 milionë euro, gjatë mandatit të kësaj qeverie si kurrë asnjëherë më përpara 2021-23 janë paguar 520 milionë euro subvencione të ndryshme”, ka thënë Hoti.

Ndërsa për investimet kapitale, Hoti tha se kanë qenë në nivelin historikisht më të ulët ndonjëherë.

“Investimet kapitale kanë qenë në nivelin historikisht më të ulët ndonjëherë, gati janë të përgjysmuara, kanë ra në 11 për qind të buxhetit, krahasim rreth 20 për qind që ka qenë nga qeveritë paraprake..9:14 Ekonomisë së Kosovës i mungojmë rreth 1 miliardë euro, por diferenca mes asaj që është planifikuar ndaj asaj që është realizuar…9:40 Në vitin 2023 janë dhënë 60 milionë avance për investime kapitale, në qeveritë paraprake baza vjetore ka qenë 3-4 milionë…13:27 Shenjë nuk shihet as tek investimet kapitale, arsimi, shëndetësia, siguria, në asnjë sektorë se ku kanë shkuar të gjithë këto mjete”, ka shtuar ai.

Edhe deputetja e LDK-së Hykmete Bajrami është shprehur se për tre vite janë nënshkruar 781 kontrata një burimore prej nivelit qendror në shumë prej 209 milionë euro dhe kjo sipas saj ka vazhduar edhe në vitin 2024. Sipas saj, në tremujorin e parë janë dhënë edhe 100 kontrata në vlerë prej 30 milionë euro.

“Një pjesë e madhe e buxhetit gjatë këtyre tre viteve ka shkuar në subvencione dhe transfere, dhe këto si LDK i kemi quajtur skema të korrupsionit publik. Për tri vite kur është aprovuar buxheti është votuar nuk ka pasur qindra miliona euro të cilat kanë qenë të destinuara për subvencione dhe transfere, por të gjitha këto kanë qenë të fshehura. 16:46 Për tre vite janë nënshkruar 781 kontrata një burimore prej nivelit qendror në shumë prej 209 milionë euro dhe kjo ka vazhduar edhe në vitin 2024 edhe në tre mujorin e parë janë dhënë edhe 100 kontrata në vlerë prej 30 milionë euro ky është korrupsion, keqpërdorim i detyrës zyrtare sepse ftohen kompanitë të cilat njihen dhe gjithashtu është dëmtim i buxhetit të Kosovës”, është shprehur ajo.

Rreth Ministrisë së Shëndetësisë, deputeti Armend Zemaj ka theksuar se pas hartimit të listës së barnave esenciale favoret janë bërë për kompani të veçanta.

“Për sektorin e shëndetësisë ajo çka është e faktuar edhe nga kërkesa në qasjen e dokumenteve publike, ne kemi marrë informata se pas hartimit të listës esenciale për barna vlera e kontratave për barna të cilat janë krijuar me insistimin e kësaj Qeverie në vlerë më shumë se 330 për qind më shtrenjtë sesa ato të vitit paraprak. Favoret janë bërë për kompani të veçanta, ku vetëm njëra kompani përfituese ka arritur që të sigurojë më shumë se 27 milionë tenderë nga buxheti 60 milionësh që jepet për listën esenciale të barnave. Çka është skandal në vete se hartuesit për shpërndarjen e barnave për listën esenciale tashmë janë udhëheqës të këtyre kompanive. E keqja e kësaj është se këto barna janë për sëmundje të rralla, sidomos për ata persona që janë me kancer dhe kjo është tregues i fytyrës së vërtetë”, ka theksuar ai.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Rusia e gatshme të ndihmojë Iranin lidhur me hetimet për vdekjen e Raisit

Publikuar

nga

Rusia është gati të ofrojë ndihmë gjatë hetimeve lidhur me shkakun e përplasjes së helikopterit ku mbeti i vdekur presidenti iranian, Ebrahim Raisi, njoftoi agjencia shtetërore e lajmeve, RIA.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara