Lajmet

​A shkakton migrena humbje të kujtesës?

Migrena mund të shkaktojë amnezi globale kalimtare, një humbje të papritur dhe të shkurtër të kujtesës.

Publikuar

Efektet e migrenës në tru dhe kujtesë janë komplekse, dhe studiuesit janë ende duke studiuar lidhjet midis llojeve të ndryshme të migrenës dhe humbjes së kujtesës.

Migrena mund të shkaktojë amnezi globale kalimtare, një humbje të papritur dhe të shkurtër të kujtesës.

Sipas hulumtimeve, shumë njerëz me migrenë, veçanërisht fëmijët dhe të rinjtë, përjetojnë mjegull të trurit dhe humbje të përkohshme të kujtesës para, gjatë ose pas një sulmi migrenë, madje edhe midis sulmeve.

Sipas Organizatës Kombëtare të ShBA-së për Çrregullime të Rralla (NORD), një formë e rrallë e migrenës, migrena hemiplegjike, mund të shkaktojë probleme afatgjata të trurit, duke përfshirë humbjen afatgjatë të kujtesës.

Sipas Fondacionit Amerikan të Migrenës (AMF), simptomat e një migrene hemiplegike i ngjajnë një goditjeje dhe njerëzit që e kanë atë ndjejnë dobësi në njërën anë të trupit (hemiplegji) së bashku me dhimbje koke dhe simptoma të tjera të migrenës.

Studimet kanë treguar se njerëzit nën moshën 50 vjeç që kanë migrenë performojnë më keq në aspektin e vëmendjes dhe kujtesës sesa njerëzit pa migrenë, edhe kur testohen pa sulme migrene”, vëren neurologia Olivia Begasse de Dhaem për Everyday Health.

Megjithëse shumica e njerëzve me migrenë nuk përjetojnë humbje të kujtesës, sipas një studimi të botuar në Journal of Headache and Pain, rreth 40% e tyre do të përjetojnë dëmtime njohëse, duke përfshirë një ulje të vëmendjes, shpejtësisë së përpunimit dhe kujtesës.

Sipas një studimi në revistën mjekësore braziliane Arquivos de Neuro-Psiquiatria, personat me migrenë kronike kishin deri në katër herë më shumë gjasa të kishin probleme me kujtesën, krahasuar me ata me migrenë episodike.

Sipas Klinikës Cleveland, një migrenë kronike përkufizohet si një dhimbje koke që shfaqet të paktën 15 ditë në muaj.

Begasse de Dhaem vëren se problemet e humbjes së kujtesës të lidhura me migrenën kronike ose episodike janë jetëshkurtër dhe zakonisht vijnë nga problemet e vëmendjes të shkaktuara nga vetë migrena.

Nëse dikush nuk është në gjendje t’i kushtojë vëmendje ose të përqendrohet dhe më pas nuk kujton informacionin që ka mësuar, nuk është se ka harruar ose përjetuar humbje të kujtesës, por se ka vështirësi të kushtojë vëmendje“, shton Begasse de Dhaem.

Megjithëse studiuesit ende po mësojnë se çfarë e shkakton mjegullën e trurit te njerëzit me migrenë, mendohet se migrena ndikon në mënyrën se si truri e percepton dhe përpunon informacionin në disa mënyra.

Efektet e migrenës në tru janë zakonisht të përkohshme, kështu që ajo nuk shkakton dëmtime të përhershme. Megjithatë, një person mund të ketë vështirësi të mendojë ose të përqendrohet në detyrat pas një migrene.

Begasse de Dhaem thotë se pasi të ketë kaluar depresioni kortikal, mjegulla e trurit zakonisht do të zhduket brenda pak ditësh nga faza e aurës.

Njerëzit me migrenë mund të kenë ndryshime në lëndën e bardhë të trurit, zonë që truri përdor për të komunikuar me pjesën tjetër të sistemit nervor qendror.

Sipas Begasse de Dhaem, këto ndryshime, të cilat shfaqen si pika të vogla në një skanim MRI, nuk ndikojnë në funksionin njohës.

Një tjetër shkak i mundshëm i mjegullës së trurit dhe problemeve të kujtesës që lidhen me migrenën mund të jenë medikamentet me recetë që njerëzit marrin për të parandaluar sulmet.

Disa nga këto barna mund të ndikojnë në funksionimin e trurit, duke shkaktuar përgjumje afatshkurtër ose konfuzion.

Këto mund të jenë ilaçe për trajtimin e të përzierave, pagjumësisë, depresionit, ankthit, epilepsisë dhe sulmeve të migrenës, dhimbjeve neuropatike dhe fibromialgjisë.

Nëse përjetoni mjegull të trurit ose konfuzion gjatë marrjes së ndonjë prej këtyre medikamenteve, bisedoni me mjekun tuaj, por mos e ndërprisni trajtimin vetë.

Art

Gruaja më e pasur e Australisë kërkon që të largohet portreti i saj nga një ekspozitë

Publikuar

nga

Arti është subjektiv. Dhe përderisa shumica e artistëve dëshirojnë të ndajnë punën e tyre me botën, nuk ka garanci se publiku do ta kuptojë apo pëlqej punën e tyre artistike.

Kështu duket të jetë edhe rasti i një pikture nga artisti vendas, Vincent Namatjira, që përfshin një portret të gruas më të pasur në Australi, manjates së minierave Gina Rinehart.

Rinehart i ka kërkuar Galerisë Kombëtare të Australisë (NGA) të largojë portretin e saj, një prej 21 veprave të tij individuale që përbëjnë një pjesë të vetme në ekspozitën e Namatjiras, “Australia in Color”.

Kjo ekspozitë po shfaqet në galerinë e kryeqytetit australian, Kanberra, që nga muaji mars.

Subjekte të tjera të kësaj ekspozite janë edhe Mbretëresha Elizabetë II, muzikanti amerikan, Jimi Hendrix, aktivisti australian për të drejtat e aborigjenëve Vincent Lingiari, si dhe ish-kryeministri australian, Scott Morrison./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

15 vende të BE-së bëjnë thirrje për kontraktimin e politikave të migracionit dhe azilit

Publikuar

nga

Një grup prej 15 shtetesh anëtare, të udhëhequra nga Danimarka, kanë nisur një thirrje të përbashkët për të zhvilluar kontraktimin e politikave të migracionit dhe azilit, duke argumentuar se rritja “e paqëndrueshme” e ardhjeve të parregullta vitet e fundit, justifikon të menduarit “jashtë kutisë”.

“BE-ja dhe shtetet e saj anëtare duhet të rrisin kontributin e tyre për partneritete të barabarta, konstruktive dhe të gjera me vendet kyçe, veçanërisht përgjatë rrugëve migratore, duke ndryshuar fokusin tonë nga menaxhimi i migracionit të parregullt në Evropë në mbështetjen e refugjatëve si dhe komuniteteve pritëse në rajonet e origjinës”, thuhet në letër.

“Nëse duam të vazhdojmë përpjekjet tona për të thyer strukturat nxitëse që nxisin lëvizjet e parregullta të emigracionit dhe udhëtimet e rrezikshme drejt Evropës, përpjekjet plotësuese janë të nevojshme”, thuhet tutje.

Letra, e datës 15 maj, por që u publikua të enjten, u drejtohet zyrtarëve të lartë në Komisionin Evropian. Përveç Danimarkës, ai miratohet nga Bullgaria, Republika Çeke, Estonia, Greqia, Italia, Qiproja, Letonia, Lituania, Malta, Holanda, Austria, Polonia, Rumania dhe Finlanda, duke reflektuar një konsensus ndërpartiak./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Film & TV

Filmi “Back to Black” e rikthen Amy Winehouse në ekranin e madh

Publikuar

nga

Regjisorja Sam Taylor-Johnson nuk deshi që drama e saj biografike për këngëtaren dhe tekstshkruesen e ndjerë, Amy Winehouse, të jetë e ngjashme sikurse dokumentari fitues i Oscarit që u realizua nga Asif Kapadia.

“Ndjeva se duhet të realizoja diçka ndryshe nga ai dokumentar. Doja ta realizoja nga një këndvështrim tjetër dhe këndvështrimi më i mirë ishte që ta realizoja rrëfimin përmes muzikës së saj”, deklaroi regjisorja për filmin “Back to Black”.

Filmi i shpërndarë nga Focus Features, flet për edukimin e Winehouse në një familje hebreje, karrierën e saj, romancat – dhe varësinë që do të çonte në vdekjen e saj. Fituesi i gjashtëfishtë i Grammyt, është i njohur për përzierjen e elementeve të xhazit, shpirtit, ritmit dhe bluzit.

Derisa kritikat e filmit kanë qenë jashtëzakonisht negative në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandë deri më tani, shumë besojnë se aktorja kryesore Marisa Abela, e cila portretizon Winehouse, dha një performancë të suksesshme.

“Ka momente kur Abela zhduket dhe Winehouse shpërthen në ekran, si një pamje magjike e syrit që vezullohet kalimthi në fokus”, shkroi kritikja Wendy Ide e The Guardian.

“Por filmi është jashtëzakonisht i pabarabartë dhe i prirur për gjykime të gabuara katastrofike”, shtoi ajo.

Aktorja kryesore kaloi 12 muaj duke tentuar të kapte çdo aspekt të Winehouse.

“Ka kaq shumë versione të ndryshme të Amyt, dhe kjo është pothuajse sikur, sa më shumë të dini, aq më pak dini, sepse ajo është artiste aq e madhe dhe gjithëpërfshirëse”, tha Abela./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​15.1% e popullsisë së Turqisë përbëhej nga të rinjtë në vitin 2023

Publikuar

nga

Rinia e Turqisë përbënte 15.1% të popullsisë së saj në fund të vitit 2023, sipas shifrave zyrtare të publikuara të premten.

Në vend kishte gjithsej 12.87 milionë të rinj, të moshës nga 15 deri në 24 vjeç, 51.3% e të cilëve ishin meshkuj dhe 48.7% femra, tha byroja e statistikave e vendit TurkStat.

Raporti i të rinjve në popullsinë e përgjithshme pritet të jetë 14% në vitin 2030, 13.4% në 2040, 11.8% në 2060 dhe 11.1% në 2080.

Krahina me përqindjen më të madhe të të rinjve ishte Hakkari, me 21.5%, në vitin 2023, i ndjekur nga Sirnak dhe Siirt me 21.1% secili dhe Bayburt me 20.2%.

“U pa se përqindja e popullatës së të rinjve të Turqisë me 15,1% ishte më e lartë se ajo e 27 vendeve anëtare të Bashkimit Evropian (BE)”, vuri në dukje byroja e statistikave.

Mesatarja e BE-së e përqindjes së popullsisë rinore ishte 10.6% në vitin 2023./AA/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara