

Lajmet
Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë
Gjenet luajnë një rol të madh.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.
Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.
Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.
Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.
Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.
Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.
Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.
Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.
Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.
Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.
Lajmet
Ambasada Amerikane në Kosovë kufizon përditësimet në Facebook
Published
17 minutes agoon
October 1, 2025By
UBTnews
Ambasada Amerikane në Prishtinë ka kufizuar përditësimet në Facebook, për shkak të krizës buxhetore në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, transmeton KkosovaPress.
Për herë të parë pas shtatë vitesh, qeveria amerikane është mbyllur pasi liderët e Partisë Demokratike dhe asaj Republikane nuk arritën të bien dakord për një financim të përkohshëm. Si rrjedhojë, mijëra punonjës që paguhen nga buxheti shtetëror do të jenë në pushim pa pagesë, derisa të arrihet një marrëveshje mes partive.
Në njoftimin e Ambasadës amerikane thuhet se llogaria në Facebook nuk do të përditësohet rregullisht derisa të rifillojnë operacionet e plota. Kjo, për shkak të mungesës së fondeve të alokuara, thuhet në njoftimin në Facebook.
“Kjo llogari në Facebook nuk do të përditësohet rregullisht derisa të rifillojnë operacionet e plota, me përjashtim të informacionit urgjent të sigurisë. Në këtë kohë, shërbimet e planifikuara të pasaportave dhe vizave në Shtetet e Bashkuara dhe në Ambasadat dhe Konsullatat e SHBA-së jashtë vendit do të vazhdojnë gjatë mungesës së fondeve të alokuara, sipas situatës. Ne nuk do ta përditësojmë këtë llogari derisa të rifillojnë operacionet e plota, me përjashtim të informacionit urgjent të sigurisë”, thuhet po aty.
Për informacion mbi shërbimet dhe statusin e funksionimit, vizitoni travel.state.gov.
Kjo është mbyllja e parë e qeverisë pas shtatë vitesh, që nga mandati i parë i presidentit aktual.
Në atë kohë, qeveria qëndroi e mbyllur për 35 ditë, nga fundi i vitit 2018 deri në fillim të vitit 2019./D.B/KP
Lajmet
Derbi Barcelona-PSG në Ligën e Kampionëve ndez sonte mbrëmjen evropiane
Published
59 minutes agoon
October 1, 2025By
UBT News
Liga e Kampionëve vazhdon sonte me një program të pasur ndeshjesh, ku spikat supersfida mes Barcelonës dhe Paris Saint-Germain.
Përballja e gjiganëtve evropian pritet të jetë një nga më të ndezurat e fazës së ligës, pasi dy skuadrat kërkojnë një fitore që mund të peshojë shumë për vazhdimin e rrugëtimit.
PSG udhëton drejt Katalonisë me disa mungesa të rëndësishme, por gjithsesi me yje të mëdhenj në dispozicion të Luis Enrique.
Në krahun tjetër, Barcelona është në formë të mirë dhe synon të shfrytëzojë mbështetjen e publikut për të marrë një fitore prestigjioze. Ky duel pritet të vendoset nga detajet, duke pasur parasysh balancën e forcave mes dy ekipeve.
Përveç derbit të madh në Spanjë, mbrëmja sjell edhe disa duele të tjera të forta:
Arsenal – Olympiacos
Bayer Leverkusen – PSV
Dortmund – Athletic Bilbao
Monaco – Manchester City
Napoli – Sporting CP
Villarreal – Juventus.
Ndërsa, programi hapet në orën 18:45 me dy ndeshje interesante:
Qarabag – FC Copenhagen
Royale Union SG – Newcastle
/S.K/KP/
Lajmet
Ambasada amerikane në Shqipëri del me njoftim për vizat pasi u mbyll qeveria federale
Published
2 hours agoon
October 1, 2025By
UBTnews
Ambasada amerikanë në Shqipëri ka njoftuar se shërbimet e planifikuara për vizat drejt Shteteve të Bashkuara, do të vazhdojnë, sipas mundësive.
“Për shkak të vonesës në miratimin e fondeve buxhetore, kjo llogari në Facebook nuk do të përditësohet rregullisht – me përjashtim të informacioneve urgjente për çështjet e sigurisë – derisa të rinisë veprimtaria e rregullt. Gjatë kësaj kohe, shërbimet e planifikuara të pasaportave dhe vizave për tranzit në Shtetet e Bashkuara dhe në ambasadat e konsullatat jashtë vendit do të vazhdojnë sipas mundësive. Për më shumë informacion mbi shërbimet tona dhe statusin operativ, vizitoni: travel.state.gov”, thuhet në njoftimin e ambasadës në Facebook.
Gjithashtu në faqen e ambasadës njoftohet se: “Duke filluar nga data 1 tetor 2025, vetëm vizat B1/B2 që janë ende të vlefshme ose që kanë skaduar brenda 12 muajve të fundit mund të rinovohen me postë. Të gjitha llojet e tjera të vizave, përveç disa udhëtimeve qeveritare, do të kërkojnë një takim për intervistë. Ne inkurajojmë aplikantët për vizë të kontrollojnë faqen e internetit të ambasadës si dhe travel.state.gov për informacion më të detajuar rreth kërkesave dhe procedurave të aplikimit për vizë, si dhe për të mësuar më shumë rreth statusit operacional dhe shërbimeve të ambasadës”.
Mbyllja e qeverisë federale amerikane
Për herë të parë në shtatë vite, qeveria federale e SHBA është futur zyrtarisht në një mbyllje administrative, pas dështimit të Kongresit për të arritur një marrëveshje mbi buxhetin.
Përplasjet mes republikanëve të mbështetur nga Donald Trump dhe demokratëve penguan miratimin e një projektligji të përkohshëm. Si pasojë, miliona punonjës federalë përballen me pezullime, vonesa pagash dhe pasiguri për të ardhmen.
Në sektorin e mbrojtjes, tensionet janë rritur. Pentagoni – tani i riemërtuar si Departamenti i Luftës – ka paralajmëruar reforma të thella, ndërsa Sekretari i Mbrojtjes, Pete Hegseth, ka kritikuar ashpër klasën politike për “dekada degradimi”.
Ndërkohë, sindikatat kanë ngritur padi, duke akuzuar administratën për keqpërdorim të ligjit mbi mbylljet qeveritare dhe përpjekje për të shkurtuar vende pune në mënyrë të njëanshme.
Me mungesën e një marrëveshjeje në horizont, kriza buxhetore pritet të thellohet në ditët në vijim./D.B/KP
Botë
Të paktën 69 persona të vdekur nga tërmeti në Filipine
Published
3 hours agoon
October 1, 2025By
UBT News
Të paktën 69 persona kanë vdekur dhe janë plagosur shumë të tjerë nga një tërmet i fuqishëm goditi Filipinet qendrore me magnitudë 6.9 ballë.
Qeveria tha se po bëjnë përpjekje për të kërkuar të mbijetuar dhe për të rivendosur furnizimin me energji elektrike dhe ujë.
Të paktën 14 banorë vdiqën dhe spitali u mbingarkua në Bogo, një qytet bregdetar në provincën Cebu me një popullsi prej rreth 90,000 banorësh, i cili ndodhet afërsisht 19 kilometra nga epiqendra e tërmetit të cekët.
Në San Remigio, gjithashtu pranë Bogos, pesë persona u vranë nga shembja e mureve ndërsa po përpiqeshin të iknin nga një ndeshje basketbolli që po ndiqnin kur goditi tërmeti, tha kryebashkiaku i qytetit Alfie Reynes për mediat lokale.
Reynes bëri thirrje për ushqim dhe ujë, pasi sistemi i ujit të San Remigios ishte dëmtuar nga dridhjet, si dhe pajisje për përpjekjet e kërkim-shpëtimit/S.K/EO/Euronews/

Ambasada Amerikane në Kosovë kufizon përditësimet në Facebook

E vërteta e fshehur pas infarkteve tek të rinjtë

Derbi Barcelona-PSG në Ligën e Kampionëve ndez sonte mbrëmjen evropiane

A e dini pse peshqirët kanë vija në skaje?

Ambasada amerikane në Shqipëri del me njoftim për vizat pasi u mbyll qeveria federale

Cardi B sulmon Nicki Minajn pas akuzave për falsifikim të shitjeve të albumit

Aplikacioni i ri i OpenAI, një TikTok me video të gjeneruara nga inteligjenca artificiale

Të paktën 69 persona të vdekur nga tërmeti në Filipine

28 vjet nga protestat studentore në Prishtinë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega