Lajmet

​Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë

Gjenet luajnë një rol të madh.

Published

on

Gjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.

Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.

Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.

Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.

Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.

Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.

Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.

Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.

Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.

Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.

Bota

Zyrtari i lartë ushtarak i Britanisë kërcënon Moskën: ‘Do t’i takojmë në fushëbetejë rusët!’

Published

on

Një zyrtar i lartë ushtarak i Mbretërisë së Bashkuar ka dhënë një deklaratë të fuqishme në lidhje me gatishmërinë e forcave britanike për të luftuar nëse Rusia vendos të sulmojë një vend të Evropës Lindore. Zëvendës shefi i shtabit të mbrojtjes të Mbretërisë së Bashkuar, Rob Magowan, ka theksuar se forcat britanike janë plotësisht të gatshme për të vepruar dhe se nëse do të kërkohej, ata do të ishin të gatshëm të luftonin që sonte.

Në një komision parlamentar të mbrojtjes, Magowan tha: “Nëse ushtrisë britanike i kërkohej të luftonte sonte, ajo do të luftonte sonte. Dhe nuk mendoj se askush në këtë dhomë duhet të ketë ndonjë iluzion se nëse rusët pushtojnë Evropën Lindore sonte, ne nuk do të jemi në fushëbetejë.” Kjo deklaratë u bë menjëherë pas raportimeve se Rusia kishte lëshuar një raketë balistike me aftësi bërthamore gjatë një sulmi të mëngjesit të së enjtes në qytetin e Dnipro në Ukrainë.

Kjo është një kërcënim i drejtpërdrejtë ndaj Moskës, duke përshkallëzuar më tej tensionet mes dy shteteve, të cilat janë në një përplasje të vazhdueshme për shkak të agresionit rus ndaj Ukrainës. Në këtë kontekst, Magowan ka theksuar se forcat britanike janë të angazhuara dhe të përgatitura për të mbrojtur vendet e Evropës Lindore, duke dërguar një mesazh të qartë për Rusinë se çdo agresion në këtë rajon do të ndeshë me një reagim të menjëhershëm nga ana e Aleancës perëndimore.

Më vonë gjatë ditës, presidenti rus Vladimir Putin bëri një deklaratë televizive, ku përmendi se raketa e lëshuar ishte një raketë balistike jo-bërthamore me rreze të mesme, duke sugjeruar se kjo ishte një armë e re që ka për qëllim të forcojë pozitat ushtarake të Rusisë në rajon.

Deklaratat e Magowan janë një pjesë e angazhimit të Britanisë për të mbështetur Ukrainën dhe për të parandaluar një agresion të mëtejshëm rus në territorin e Evropës Lindore, ndërsa tensionet mes Perëndimit dhe Rusisë vazhdojnë të rriten./UBTNews/

Continue Reading

Aktualitet

Kryetarja Sinani uron Ditën e Alfabetit: Frymëzim për bashkim dhe krenari kombëtare!

Published

on

Kryetarja e Komunës së Preshevës, Ardita Sinani, ka uruar shqiptarët me rastin e 22 Nëntorit, Ditës së Alfabetit të Gjuhës Shqipe, duke theksuar rëndësinë historike dhe shpirtërore të kësaj dite për kombin tonë.

“22 Nëntori është dita që na kujton forcën e bashkimit dhe vizionin e rilindësve tanë për një të ardhme më të ndritur,” ka shkruar Sinani në postimin e saj, duke kujtuar vendimin historik të Kongresit të Manastirit në vitin 1908, kur figura të shquara të kombit u bashkuan për të zyrtarizuar alfabetin e gjuhës shqipe.


Sinani e cilësoi këtë ngjarje si një akt guximi dhe dashurie për kombin, duke theksuar se rruga e nisur nga rilindësit vazhdon sot përmes punës për të forcuar identitetin kombëtar dhe për të siguruar që asnjë shqiptar të mos ndihet i harruar.
“Sot, më shumë se kurrë, kemi nevojë të kujtojmë frymën e bashkimit dhe të përbashkëtës që na udhëhoqi atëherë. Kjo është dita kur kujtojmë se kombi ynë, i ndarë nga kufijtë, ka vetëm një alfabet, një gjuhë dhe një shpirt që na bashkon!”

Kryetarja e Preshevës ka apeluar për vazhdimin e punës drejt një të ardhmeje ku të gjithë shqiptarët të jenë të barabartë dhe krenarë për trashëgiminë e tyre./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Supremja lanson udhëzuesin për matjen e dënimit

Published

on

By

Gjykata Supreme ka lansuar udhëzuesin për matjen e dënimit, ku kryetari Fejzullah Rexhepi tha se ky udhëzues shënon moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë.

Me lansimin e këtij udhëzuesi shënojmë një moment të rëndësishëm për sistemin e drejtësisë. Udhëzuesi i miratuar në vitin 2018 ka shërbyer për trajtimin e rasteve penale. Me qëllim që të adresohen ndryshimet e legjislacionit, është hartuar udhëzuesi për matjen e dënimit i cili ofron sqarime specifike për secilin kapitull të Kodit Penal“, tha ai.

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Jeff Hovenier tha se përgjegjësia për dënimin shtrihet përtej gjyqësorit. Sipas tij, raportet ndërkombëtare e vendore tregojnë se në Kosovë po shqiptohen dënime më të buta.

Dënimi është ndër fazat më të rëndësishme dhe udhëzuesi do të ofrojë një kornizë të përgjithshme….. Ky udhëzues nuk e kufizon diskrecionin, por e rrit atë duke ju ofruar një strukturë drejt marrjes së dënimit të qëndrueshëm“, tha ai.

E kryesuesi i Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGjK), Albert Zogaj tha se ky udhëzues orienton të gjithë dhe është investim kapital në sistemin e drejtësisë.

Continue Reading

Lajmet

UBT dhe kontributi i profesionistëve në konferencën ndërkombëtare për krimet e luftës dhe stabilitetin në Ballkan

Published

on

Nën organizimin e Qendrës Kosovare për Diplomaci, u zhvillua konferenca ndërkombëtare për ndikimin e gjykimeve të krimeve të luftës në hapësirat e ish-Jugosllavisë, në ndërtimin e paqes në shtetet ballkanime. Kjo konferencë u organizua në kuadër të projektit NO-OBLIVION.  

Ky projekt udhëhiqet nga European Association of Social Innovation (Rumani) në bashkëpunim me partnerë të ndryshëm ndërkombëtarë, përfshirë IPS Innovative Prison Systems (Portugali), Victim Support Europe (Belgjikë), Camino (Gjermani), Documenta (Kroaci), Komitetin e Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Serbi, Qendrën për Studime të Sigurisë (Bosnje dhe Hercegovinë), si dhe Qendrën Kosovare për Diplomaci (Kosovë).

Në këtë tryezë, profesori i UBT-së, Prof. Avni H. Alidemaj nga Departamenti i Shkencave Politike, elaboroi rëndësinë e shpalosjes të së vërtetës nga perspektiva e viktimave dhe e të mbijetuarve të luftës e cila është duke u ngulfatur nga narrativa politike dhe ajo gjyqësore. Alidemaj theksoi gjithashtu se gjykimi i krimeve të luftës ka dështuar të adresojë mosndëshkueshmërinë e kryerësve të këtyre krimeve, duke u politizuar me qëllim të krijimit të një balance të paqartë mes viktimës dhe agresorit.

Numri i krimeve të kryera ndaj popullatës civile në Kosovë (pjesa dërmuese të përkatësisë shqiptare) është në shpërputhje të madhe me dënimet e shqiptuara ndaj kryesve të veprave (krimeve të luftës). Në këtë konferencë, Profesori Avni H. Alidemaj është asistuar edhe nga kolegu i tij nga Departamenti i Studimeve të Sigurisë, Prof. Alban Maliqi.

Po ashtu është potencuar se pjesa dërmuese e kosovarëve nuk do të kenë mundësi ta mbyllin këtë kapitull të jetës së tyre pa gjykimin e krimeve të luftës dhe shpalosjes së vërtetës rreth luftës së fundit, si parakusht për ndërtimin e paqes dhe së ardhmes prosperuese të rajonit. Për ata që e njohin këtë rajon, nuk është duke u shtjelluar e kaluara e dhimbshme, por përmes këtyre aktiviteteve është duke u formësuar e ardhmja e këtij rajoni.

Një tjetër aspekt i rëndësishëm që u diskutua në këtë konferencë ishte juridiksioni universal dhe nevoja për ndjekjen penale të krimeve të luftës përmes mekanizmave ndërkombëtarë. Pjesëmarrësit nënvizuan se kjo është një mundësi e rëndësishme për të siguruar drejtësi për viktimat dhe për të kontribuar në proceset e pajtimit dhe paqes në rajon.

Në përfundim të diskutimeve, u theksua se përmes aktiviteteve të tilla dhe ndërmarrjes së hapave të duhur drejt drejtësisë, mund të arrihet një paqe e qëndrueshme në rajon, duke u dhënë mundësinë të gjithë popujve të Ballkanit të rindërtojnë besimin dhe bashkëpunimin ndërmjet tyre./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara