Aktualitet

​Shtohen të infektuarit me HIV-AIDS në Shqipëri, Harxhi: Kemi probleme me aksesin në teste

Kombet e bashkuara kanë vendosur që në 2030 sëmundja e HIV-AIDS të shkojë drejt zhdukjes.

Published

on

Pandemia nuk i fshehu dot shifrat e të infektuarve me HIV-AIDS. Shenjat klinike por edhe vetkontrollet për shkak të sjelljeve të rrezikshme zbuluan se rastet e reja vijojnë të rriten nga viti në vit.

Në një intervistë eskluzive për RTSH, Prof. Arjan Harxhi thotë se mbi 70% janë meshkuj ata që infektohen ndërsa më shumë se gjysma vijnë në stade të avancuara kur mund të kenë infektuar edhe shumë të tjerë.

Rritja është konstante dhe e qëndrueshme. Veçoritë epidemiologjikë është se trendi I infektimit të meshkujve është në rritje. Gjithmonë ka qenë në raportin 2/1, ndërsa aktualisht është ¾ janë meshkuj dhe ¼ janë femra“, tha Harxhi.

RTSH. Ndryshe me sëmundjet e tjera, pandemia nuk i mbajti larg sistemit pacientët me HIV. Pse?

Është veçori e sëmundjes. Po ti shohim shifrat, shumica janë më shenja klinike e si të tilla sistemi ka funksionuar, ka vënë diagonzë, po ka qenë e vonuar. Një kategori janë edhe të vetestuarit për shkak të identifikimit me sjellje të rrezikshme dhe kanë kërkuar testim në mënyrë vullnetare, po kjo është në shifra shumë të ulëta ndoshta edhe për shkak të mungesës së testeve të shpejta, gjë që ne e kemi ngritur si shqetësim e që duhet të jetë pjesë e protokolleve”.

RTSH. Po cilat janë shkaqet që kemi vetëm rritje të infektimeve?

Shkaqet e rritjes janë komplekse. Akoma kemi probleme me testimin në Shqipëri për HIV qoftë në drejtim të aksesit ndaj testit në nivele të ndryshme të tij dhe akoma më shumë për popullata të ndryshme që janë të vështira për tu testuar. Ndoshta edhe aplikimi jo siç duhet i protokolleve në lidhje me testimin nga ana e personelit shëndetësor është një shkak më vete“.

Kombet e bashkuara kanë vendosur që në 2030 sëmundja e HIV-AIDS të shkojë drejt zhdukjes por për mjekët ky mbetet një objektiv shumë agresiv duke parë situatën.

Fakti që kemi rritje, fakti që kemi diagnostikim të vonuar, kjo tregon që ky infeksion është në përhapje në Shqipëri dhe duhet të na bëjë të rishikojmë strategjitë“, përfundoi Harxhi.

Harxhi paralajmëron rishikimin e strategjisë edhe në lidhje me ndërhyrjet e reja siç është parandalimi para ekspozimit që është terapia që i jepet personave në risk me antivirale për të mos u infektuar. /rtsh/

Continue Reading

Bota

​Zjarret djegin 100 mijë hektarë tokë në Spanjë

Published

on

By

Pothuajse 100 mijë hektarë tokë janë djegur nga zjarret në Spanjë deri më tani këtë vit, sipas të dhënave nga Sistemi Evropian i Informacionit për Zjarret në Pyje (EFFIS) të mërkurën.

Deri në mesditë, një total prej 199 zjarresh pyjore kishin djegur 98 mijë e 784 hektarë në të gjithë vendin në vitin 2025, raportoi EFE, më shumë se dyfishi i 42 mijë e 615 hektarëve të humbur gjatë së njëjtës periudhë të vitit të kaluar, kur u regjistruan 219 flakë, raporton KosovaPress.

Sipërfaqja e djegur e këtij viti është tashmë më e madhe se totali për të gjithë vitin 2024, kur pothuajse 60 mijë hektarë tokë u prekën nga zjarri, treguan të dhënat e EFFIS.

Numri i zjarreve të regjistruara deri më tani në vitin 2025 është i afërt me atë të vitit 2023, kur 91 mijë e 220 hektarë tokë u shkatërruan në 371 incidente. Megjithatë, viti më i keq për zjarret pyjore në Spanjë mbetet viti 2022, kur deri më 13 gusht rreth 306 mijë e 555 hektarë ishin djegur në 493 zjarre, sipas EFFIS.

Në disa zona, temperaturat janë rritur në 45 gradë Celsius, duke përkeqësuar kushtet e thata.

Autoritetet kanë paralajmëruar se kombinimi i nxehtësisë ekstreme, lagështisë së ulët dhe erërave të forta mund të nxisë shpërthime të mëtejshme në ditët në vijim, veçanërisht në zonat rurale dhe malore.

Zjarrfikësit dhe shërbimet e emergjencës po vazhdojnë përpjekjet për të vënë nën kontroll zjarret aktive.

Continue Reading

AI

Master në AI? UBT – i vetmi që ofron programin Shkenca Kompjuterike me orientim në këtë fushë

Published

on

Në një kohë kur inteligjenca artificiale po ndryshon mënyrën si jetojmë dhe punojmë, UBT sjell në Kosovë një nga programet më të avancuara të studimeve master – Shkenca Kompjuterike dhe Inxhinieri, me orientim të veçantë në këtë fushë.

Programi, i ndërtuar mbi standarde ndërkombëtare dhe i mbështetur nga laboratorët më modernë në vend, synon të formojë gjeneratën e re të ekspertëve që do të udhëheqin transformimin digjital në Kosovë dhe më gjerë.

Ky master përfshin edhe dy orientime të tjera: Inxhinieria e Komunikimit dhe Inxhinieria e Sistemeve Softuerike. Planprogrami është hartuar me standarde ndërkombëtare, duke u mbështetur në laboratorët më të sofistikuar të teknologjisë informative në vend dhe në bashkëpunimin me profesorë të njohur ndërkombëtarisht, të cilët sjellin përvojën dhe ekspertizën e tyre në UBT.

Studentët e këtij programi do të kenë mundësinë të zhvillojnë njohuri dhe aftësi në fusha si inteligjenca artificiale, inxhinieria softuerike, shkenca e të dhënave, sistemet informative, rrjetat kompjuterike, robotika, multimedialiteti dhe vizualizimi, si dhe informatika shëndetësore.

UBT garanton kushte moderne studimi, përfshirë laboratorët e sigurisë kibernetike, zhvillimit të softuerëve, modelimit dhe simulimit, telekomunikimit, robotikës dhe realitetit virtual. Ligjëratat do të zhvillohen me orar fleksibël, 2–3 herë në javë pas orës 17:30, duke u përshtatur me nevojat e profesionistëve që tashmë janë aktivë në tregun e punës.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

Kardiologu Edis Demiri nga United Hospital shpjegon simptomat që tregojnë probleme me zemrën në podcastin “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi

Published

on

Në episodin e 40 të podcastit “Shëndeti në rend të parë”, i mbështetur nga United Hospital, kardiologu invaziv Edis Demiri foli për diagnostikimin dhe trajtimin e sëmundjeve të zemrës.

Demiri shpjegoi se si t’i kuptojmë më mirë simptomat e para të problemeve të zemrës, rreziqet që i kërcënojnë, si dhe arritjet më të fundit teknologjike në këtë fushë.

Ai theksoi se disa nga simptomat që nuk duhet të neglizhohen për problemet e zemrës janë: dhimbja në kraharor, vështirësia në frymëmarrje, lodhja e tepruar dhe ndjesia e rëndesës në trup.

Kardiologu gjithashtu vuri në dukje se, ndonëse stresi dhe ankthi mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme, një kontroll i hershëm mund të bëjë diferencën.

Demiri përmendi disa faktorë kryesorë të rrezikut për sëmundjet kardiovaskulare: presioni i lartë i gjakut, kolesteroli i lartë, duhani dhe mungesa e aktivitetit fizik. Ai nënvizoi se shumica e këtyre faktorëve mund të parandalohen përmes një stili jetese të shëndetshëm dhe kontrollit të rregullt mjekësor.

Gjatë bisedës, doktori Demiri rekomandoi gjithashtu ushqim të shëndetshëm dhe aktivitet fizik, të cilat janë thelbësore për shëndetin e zemrës.

Për më shumë, ndiqni podcastin e plotë “Shëndeti në rend të parë”. /Telegrafi/

Continue Reading

Aktualitet

​Situatë kritike nga zjarri në Delvinë, nis ndërhyrja nga ajri me helikopter

Published

on

Ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Pirro Vengu së bashku me Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, gjenerallejtënant Arben Kingjim zhvilluan një mbledhje në Delvinë.

Aktualisht situata mbetet kritike në Delvinë, ku zjarri ka vazhduar me intensitet të lartë edhe gjatë orëve të natës. Flakët kanë vijuar në kodrat përreth qytetit, ndërsa ka nisur edhe ndërhyrja nga ajri me helikopter madje edhe energjia elektrike është ndërprerë.

Flakët, e nisura fillimisht në Finiq, kaluan në territorin e Delvinës , ku banorët u evakuuan, ndërsa zhvendosje u bë edhe për pacientët dhe stafin mjekësor të spitalit.

Prej godinës së spitalit u zhvendosën edhe bombolat e oksigjenit, pasi rrezikoheshin nga zjarri. Zjarri rrezikoi edhe puset e naftës. Banorët theksuan se flakët u përhapën shumë shpejt. Autoritetet theksojnë se nuk ka më rrezik për banesat.

Më herët, gjatë mesditës së djeshme, situata u paraqit kritike edhe në disa fshatra të Gramshit. Në Kullollas, u shënua dhe viktima e parë në Gramsh, një 80 vjeçar, i cili humbi jetën nga asfiksia. Ishte zjarri që ai ndezi në oborrin e shtëpisë së tij, që u përhap me shpejtësi duke përfshirë dhe fshatra të tjerë të zonës.

Continue Reading

Të kërkuara