Kulturë

​Kosova do ta ketë bibliotekën presidenciale “Dr.Ibrahim Rugova”

Published

on

Të gjithë librat e shkruar nga ish-presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, po edhe librat që janë shkruar për të, artikuj e fotografi, do të mblidhen në bibliotekën presidenciale që do të mbajë emrin e tij.

Themelimi i kësaj biblioteke është iniciativë e presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila sot ka nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me ministrin për Kulturë, Rini dhe Sport, Hajrulla Çeku.

Pas nënshkrimit të marrëveshjes, e para e shtetit, Vjosa Osmani, tha se kjo ide është e bazuar në modelin amerikan të ndërtimit të bibliotekave presidenciale.

Qëllimi i kësaj biblioteke presidenciale, e që do të mbajë emrin “Dr.Ibrahim Rugova”, tha se ka për qëllim që ta mbajë kujtesën tonë historike dhe shtetërore dhe në veçanti përpjekjet e gjata të popullit të Kosovës për të ndërtuar shtetin e vet të pavarur dhe sovran.

“Është i bazuar në modelin amerikan të ndërtimit të bibliotekave presidenciale, kemi filluar me ndërtimin e bibliotekës presidenciale e cila do ta mbajë emrin e presidentit historik “Dr.Ibrahim Rugova” dhe e cila ka për qëllim që ta mbajë kujtesën tonë historike dhe shtetërore dhe në veçanti përpjekjet e gjata të popullit të Kosovës për të ndërtuar shtetin e vet të pavarur dhe sovran. Siç e përmenda kjo bazohet në modelin amerikan dhe rrjedhimisht kemi marrë përkrahje nga departamenti i shtetit amerikan, i cili do të dërgojë një ndër ekspertët më të njohur të saj për të ndihmuar që të kompletohet kjo bibliotekë duke u bazuar në këtë model”, tha ajo.

Presidentja Osmani deklaroi se Biblioteka Kombëtare, Muzeu, po edhe Arkiva Shtetërore, do të ndihmojnë që të punojnë së bashku për të zhvilluar fondet për bibliotekën. Ajo tha se Biblioteka Kombëtare do ta ofrojë të gjithë bibliografinë që e kanë të Ibrahim Rugovës, siç janë librat, artikujt e tij, por edhe të gjithë librat e artikujt që janë shkruar për të.

Lajm të rëndësishëm, Osmani e ka quajtur që familja e presidentit Rugova ka vendosur që të gjithë arkivin privat të presidentit t’ia vë në dispozicion kësaj biblioteke.

Sa i përket lokacionit se ku do të vendoset biblioteka presidenciale “Dr.Ibrahim Rugova”, Osmani tha se fillimisht do të vendoset në ndërtesën e Presidencës, e që më pas tha se së bashku me MKRS-në dhe ministritë e tjera të linjës, do të gjejnë një lokacion të përshtatshëm.

“Ekspertja që do të vijë nga Departamenti i Shtetit do të jetë në dispozicion të institucioneve tona në mënyrë që të mësojmë nga praktikat e atjeshme. Për momentin i gjithë fokusi është në mbledhjen e fondeve bibliotekare, arkivore, pra gjithçka që qoftë institucionet tjera edhe në këtë rast edhe familja Rugova dhe i falënderoj që kanë shprehur gatishmërinë, t’i mbledhim të gjitha ato materiale që tregojnë siç thash e tregojnë rrugën tonë të gjatë drejtë shtetit të pavarur sovran të Kosovës dhe memorien institucionale të këtyre përpjekjeve. Pra, në momentin që kemi fonde të mjaftueshme, besoj shumë shpejt do ta gjejmë edhe lokacionin e përshtatshëm për një bibliotekë të tillë, e cila do të jetë një vend ku edhe brezat e ardhshëm do të mund të mësojnë shumë për përpjekjet e gjata të gjithë qytetarëve të Kosovës të prirë në atë kohë deri më 2006 nga presidenti historik Ibrahim Rugova për shtetndërtim, paqe ndërtim po edhe procese të tjera jo të lehta në të cilat kemi kaluar”, tha ajo.

Ajo ka ftuar edhe të gjitha institucionet bibliotekare, arkivore dhe muzeore që të ofrojnë materiale siç janë librat, artikujt, revistat, fotografitë apo eksponantet e presidentit Rugova, sepse në këtë mënyrë Osmani u shpreh se do të ruhet kujtesa jonë dhe mbi të gjitha do të ruhen në kujtesën tonë historike përpjekjet e një populli të tërë për liri dhe pavarësi, e mbi të gjitha për shtetndërtim.

Në anën tjetër, ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrullah Çeku, tha se një bibliotekë e tillë përveç që nderon figurën e presidentit historik Ibrahim Rugova, nderon edhe Republikën e Kosovës.

“Për t’ia shtuar Kosovës një institucion të ri të dijes, të shkencës dhe studimit. Besoj që duke e krijuar këtë institucion dhe duke e pagëzuar me emrin e presidentit historik Ibrahim Rugova, ne përveç që nderojmë figurën e tij nderojmë edhe kombin edhe Republikën e Kosovës. Si ministri e Kulturës bashkë me institucionet që janë pjesë e ministrisë, me Bibliotekën Kombëtare, Muzeun Kombëtar të Kosovës, Arkivin Shtetëror dhe të gjitha pjesët përbërëse do të jemi në dispozicion dhe do ta marrim me shumë seriozitet këtë detyrë kaq të rëndësishme dhe fisnike në të njëjtën kohë. Prandaj, përveç se kënaqësi ne ndjejmë edhe obligim që t’i përgjigjemi kësaj nisme dhe të bëhemi pjesë e bibliotekës presidenciale Ibrahim Rugova”, tha ai.

Osmani, u është përgjigjur edhe pyetjeve të gazetarëve sa i përket besueshmërisë së qytetarëve në institucionin e Presidentit të Kosovës.

“Në këtë rast nuk është zyre partizanësh, e para. E dyta, më lejoni t’iu informoj që kurrë më herët nuk ka pasur bibliotekë presidenciale, prandaj është e çuditshme t’iu dëgjoj të thoni që janë shtuar bibliotekat kur në fakt është hera e parë që po themelohet. Një bibliotekë presidenciale gjë që mund të konfirmohet shumë lehtë dhe e treta, nuk është e vërtetë që po ulet besueshmëria në Zyrën e presidentit, sipas hulumtimit të fundit të financuar nga qeveria amerikane, ne këtë rast besoj ju si gazetarë do të duhej ta hulumtonit, tani Zyra e Presidentes së Republikës së Kosovës e ka nivelin më të lartë të besueshmërisë që e ka pasur që nga momenti i parë kur kanë filluar të bëhen hulumtime opinionesh. E vërteta është që po rritet besueshmëria e jo që po ulet, dhe e vërteta tjetër është që nuk ka pasur kurrë më herët bibliotekë presidenciale, është hera e parë që po ndërtohet nga institucionet tona”, tha Osmani.

Kulturë

Eksodi i marsit të vitit ’91 drejt Italisë fqinje

Published

on

Më 6 mars të vitit 1991, më shumë se 3000 shtetas shqiptarë lanë vendin dhe hipën në bordin e anijes “Tirana”, e cila i çoi drejt Italisë. Ky moment shënoi një nga eksodet më dramatike të historisë së Shqipërisë pas rënies së diktaturës komuniste, një ngjarje që do të mbetej e paharruar për shumë vite.

Në vitin 1991, Shqipëria ishte duke kaluar një periudhë të pasigurtë dhe të turbullt pas rënies së regjimit komunist, kur liria e ribërë ishte një mundësi, por gjithashtu një sfidë e re. Pas dekadash të diktaturës dhe mbylljes absolute ndaj botës, populli shqiptar ishte i etur për të provuar një jetë të ndryshme, të mbushur me mundësi dhe shpresë për të ardhmen. Pasi të shumtë kishin shfrytëzuar mundësinë për të lëvizur nëpërmjet grykave të kufirit për në Greqi, tani një tjetër valë emigrimi kishte marrë formë, një eksod masiv nga portet e Shqipërisë drejt Italisë.

Ky eksod, i quajtur nga shumë historianë dhe analistë si një ngjarje analoge me eksodin biblik, nuk ishte një ngjarje e zakonshme. Ai pasqyronte dëshpërimin dhe shpresën për një të ardhme më të mirë në një botë të paeksploruar deri më tani. Shtetasit shqiptarë, të motivuar nga shpresa për lirinë dhe mundësitë që ofronte bota perëndimore, morën rrugën për të siguruar një jetesë më të mirë për veten dhe familjet e tyre.

Përveç anijes “Tirana”, që nisi më 6 mars, braktisja e Shqipërisë përshkoi një periudhë shumë intensive të muajve të parë të vitit 1991. Pritshmëritë ishin të mëdha, pasi gjithkush kishte dëgjuar për mundësinë e lirisë dhe jetës së pasur që shpesh shfaqej në ekranin e televizorëve të kohës. E megjithatë, kjo ndodhi në një klimë të pasigurtë politike dhe ekonomike, ku shqiptarët udhëhoqën një valë shpërthimi për të kërkuar një jetë tjetër në perëndim.

Me ardhjen e gushtit, një tjetër eksod ndodhi, kur mijëra shqiptarë të tjerë u nisën nga porti i Durrësit dhe hipën në anijen “Vlora”. E ngarkuar me burra, gra dhe fëmijë, kjo anije shpërtheu me një fluks të paparë emigrantësh, të cilët shpresonin se zbarkimi në Itali do t’u ofronte mundësinë për të filluar një jetë të re. Pas dy javësh, më shumë se 17 mijë shqiptarë u riatdhesuan nga Bari, ndërsa rreth 1500 prej tyre kërkuan azil politik dhe mbetën në Itali.

Eksodi i marsit të vitit 1991 mbetet një ngjarje që do të ruhet gjatë në kujtesën kolektive të shqiptarëve. Ai është një nga momentet që ka ndikuar fuqishëm në formimin e drejtimit të ri të Shqipërisë dhe ka pasqyruar një periudhë të vështirë për vendin, por gjithashtu një periudhë shprese për një të ardhme më të hapur dhe më të mundësuar./UBTNews/

 

Continue Reading

Kulturë

Poeti arbëresh Zef Serembe, kryengritësi i vetmuar

Published

on

Poeti arbëresh Zef Serembe, i njohur si një ndër emrat më të shquar të lirikës arbëreshe, mbetet një figurë që pasqyron pasionin, dhimbjen dhe vetminë e tij të thellë, ndërsa i dedikohet atdheut dhe idealeve të lirisë. I lindur më 6 mars 1843 në Strigar të Kozencës, Zef Serembe ishte një poet që e ngjizte poezinë e tij në një atmosferë të ngarkuar me tensione sociale dhe politike, ku dashuria për Shqipërinë dhe të drejtat e njeriut ishin përqafuar si tema të forta.

Edhe pse shërbeu si një lidhje mes traditës arbëreshe dhe lëvizjeve çlirimtare, jeta e tij ishte një përjetim i vazhdueshëm i zhgënjimit dhe dhimbjes, ndikuar nga tragjeditë personale si vrasja e të ungjit dhe humbja e të dashurës. Pas këtyre goditjeve, ai vendosi të shpërngulet për në Brazil në vitin 1875, në kërkim të varrit të të dashurës, por as atje nuk mundi të gjejë paqe shpirtërore, përfundimisht duke mbyllur jetën në San Paolo në vitin 1901.

Zef Serembe është një poet i frymëzuar spontan, që lëvroi lirikën në tema të ndryshme, duke krijuar poezi atdhetare, filozofike, shoqërore dhe të dashurisë. Lirikët e tij atdhetare shpërfaqin dëshirën e zjarrtë për luftë kundër pushtuesve osmanë, ku poezi të tilla si “Vrull” dhe “Dora d’Istrias” i thirrin shqiptarët të qëndrojnë të bashkuar për të luftuar për lirinë.

Lirika filozofike dhe shoqërore e Serembes, përveçse përshkruan një individ të lidhur me dhembjen e pafundme të jetës, tregon gjithashtu një individ të shqetësuar për padrejtësitë shoqërore dhe të dëshpëruar nga pasiviteti i shoqërisë. Poeti është një figurë që përballet me jetën në vetmi, ku kërkon një kuptim të humbur dhe ku shpesh herë shfaqet si një hero i vetmuar dhe i zhgënjyer.

Përveç kësaj, veprat e tij janë një pasuri e madhe e letërsisë arbëreshe. Krijimet e tij u botuan pas vdekjes, duke përfshirë veprat si “Poesie italiane e canti originali tradotti dall’albanese” (Poezi italisht dhe këngë origjinale të përkthyera nga shqipja), “Sonetti vari” dhe “Il reduce soldato”, të cilat mbartin një frymë të pasur artistike dhe njohuri të thella për natyrën e shpirtit njerëzor. Pavarësisht humbjes së disa dorëshkrimeve të tij, Zef Serembe mbetet një ndër poetët më të rëndësishëm të lëvizjes kulturore arbëreshe, që e solli lirinë e shpirtit të tij dhe të atdheut përmes fjalës./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Durrësi rindez dritat e artit – Rikonstruktohet Galeria “Nikolet Vasia”

Published

on

Në zemër të Durrësit, aty ku arti dhe historia ndërthuren në një simfoni ngjyrash e formash, Galeria e Artit Pamor “Nikolet Vasia” ka rilindur përmes një rikonstruksioni të plotë. Ky investim jo vetëm që ka përmirësuar infrastrukturën teknike dhe funksionale të galerisë, por ka sjellë edhe një rigjallërim estetik, duke i dhuruar qytetit një hapësirë ekspozuese dinjitoze dhe të denjë për artin bashkëkohor.

Për dekada me radhë, kjo galeri ka shërbyer si një dritare ku artistët durrsakë dhe të huaj kanë pasqyruar vizionet e tyre, por vitet kishin lënë gjurmët e tyre, duke u reflektuar në probleme si lagështia, ndriçimi i pamjaftueshëm dhe organizimi i brendshëm i hapësirave. Ndërhyrjet e fundit, që përfshinë suvatimin, hidroizolimin e tarracës, sistemin e ri elektrik, aspirimin dhe kondicionimin, e kanë shndërruar këtë galeri në një mjedis modern dhe funksional, ku arti mund të marrë frymë lirshëm.

Së shpejti, dyert e galerisë do të hapen sërish për publikun, duke mirëpritur ekspozita, evente dhe aktivitete të shumta kulturore. Për komunitetin artistik të Durrësit, ky rikonstruksion nuk është thjesht një investim në mure dhe drita, por një angazhim për të ruajtur dhe promovuar shpirtin e krijimtarisë, duke e kthyer galerinë në një pikë referimi për artin pamor në Shqipëri./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Traktati i Shën Stefanit, momenti ku mori hov lëvizja kombëtare shqiptare

Published

on

Sot, në Muzeun Historik Kombëtar, u zhvillua një aktivitet përkujtimor në lidhje me Traktatin e Paqes së Shën Stefanit, i cili u nënshkrua më 3 mars të vitit 1878. Ky akt jo vetëm që shënoi fundin e Luftës Ruso-Turke, por gjithashtu shpalosi pasoja të mëdha për historinë dhe fatin e shqiptarëve, duke shënuar një nga momentet më të rëndësishme të lëvizjes kombëtare shqiptare.

Lufta Ruso-Turke, e cila kishte shpërthyer më 24 prill 1877, pasoi një periudhë të gjatë dhe të ashpër luftimesh, duke i dhënë fund pushtetit të osmanëve në shumë rajone të Ballkanit. Trupat ruse, pas një viti betejash të gjata dhe të rënda, arritën në fshatin Shën Stefan, rreth 17 kilometra larg Stambollit. Ky ishte momenti kur u nënshkrua traktati, i cili do të kishte një ndikim të madh jo vetëm për popujt ballkanikë, por edhe për shqiptarët.

Përmes këtij traktati, u krijua shteti bullgar, me kufij shumë të gjerë, dhe u shpallën të pavarura Rumania, Serbia dhe Mali i Zi, që deri atëherë ishin principata autonome nën vasalitetin e sulltanit osman. Serbia, si pasojë e këtij traktati, mori një shtrirje të madhe të territorit të saj, duke e zgjeruar nga jugu, përfshirë territore të rëndësishme shqiptare si Kosova, duke e rritur sipërfaqen e saj nga 37.7 mijë km² në 52.7 mijë km². Po ashtu, Mali i Zi pati një rritje të konsiderueshme të sipërfaqes, nga 4.7 mijë km² në 15.7 mijë km².

Ndonëse këto ndryshime kufijsh kishin përfitime të dukshme për disa shtete të Ballkanit, për shqiptarët kjo marrëveshje ishte një akt i padrejtë dhe i rrezikshëm. Traktati i Shën Stefanit e paraqiste popullin shqiptar para një rreziku të madh, pasi territore të rëndësishme shqiptare kalonin në duar të shteteve të tjera. Kështu, brenda kufijve të Malit të Zi hynin vise të banuara prej shqiptarësh, si Ulqini, Tivari, pjesa e sipërme e bregut të lumit të Bunës, gati krejt liqeni i Shkodrës, Hoti, Gruda, Plava dhe Gucina. Po ashtu, territoret e Bullgarisë shtriheshin deri në brigjet e liqenit të Ohrit, duke përfshirë edhe zona të banuara nga shqiptarët.

Për shqiptarët, ky ishte një hap i rrezikshëm që rrezikonte integritetin territorial të trojeve të tyre, dhe më pas, pas këtij traktati, do të shpërthejnë kundërshtime të forta nga elita politike dhe intelektuale shqiptare. Kjo kundërshtim ishte një prej momenteve kyçe që shënuan fillimin e lëvizjes kombëtare shqiptare. Shqiptarët, të cilët kishin vuajtur për shekuj me radhë nga sundimi osman, tani u bënë të vetëdijshëm për nevojën e një ngritjeje të unifikuar, për të mbrojtur të drejtat dhe territoret e tyre.

Përfundimisht, Traktati i Shën Stefanit, ndonëse i paqartë dhe i njohur më tepër si një akt i disbalancuar për shqiptarët, shërbeu si një nxitës i lëvizjes kombëtare shqiptare. Ky traktat shpalli një fazë të re të historisë shqiptare, e cila do të çonte në ngritjen e një rezistence të fuqishme për ruajtjen e integritetit të trojeve shqiptare dhe formimin e një shteti të pavarur shqiptar në mes të Ballkanit./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara