

Aktualitet
Ekspertët evropianë të energjisë paralajmëron rrezikun e investimeve hidroenergjetike në Evropën Juglindore
Energjia hidrike, së bashku me qymyrin, ka luajtur tradicionalisht një rol të madh në Evropën Juglindore.
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsInvestimet e mëdha të hidrocentraleve në të gjithë Evropën Juglindore po përballen me rreziqe të larta dhe ritme të ulëta realizimi, thuhet në raportin e ri kërkimor të rrjetit të organizatave CEE Bankwatch, EuroNatur, Riverwatch dhe WWF Adria, të publikuar sot, në të cilin janë identifikuar nëntë raste të projekteve me risk të lartë.
Edhe pse qindra hidrocentrale të vogla të cilat janë shumë të dëmshme për biodiversitetin janë ndërtuar në të gjithë rajonin në dekadën e fundit, përpjekjet për të ndërtuar hidrocentrale të gjelbra më të mëdha se 10 MW kanë qenë kryesisht të pasuksesshme, me vetëm Shqipërinë dhe Slloveninë që ia dolën ta bëjnë këtë.
Cenueshmëria ndaj thatësirës, çështjet ligjore, rritja e rezistencës publike dhe mungesa e financimit janë ndër faktorët që kanë ndaluar një mori projektesh të mëdha hidroenergjetike në vitet e fundit, duke përfshirë dy në lumin Vjosa në Shqipëri, dy në Parkun Kombëtar të Mavrovës në Maqedoninë e Veriut dhe disa në lumenjtë Moraça dhe Vrbas në Mal të Zi dhe Bosnje-Hercegovinë.
Energjia hidrike, së bashku me qymyrin, ka luajtur tradicionalisht një rol të madh në Evropën Juglindore, por ndryshimi i klimës po e sfidon këtë rol. Shqipëria ka shtuar rreth 600 MW në termocentrale të mëdha dhe disa qindra megavat termocentrale më të vogla që nga viti 2010, megjithatë prodhimi mesatar i hidrocentraleve mezi u rrit midis 2010 dhe 2020. Madje në Bosnje dhe Hercegovinë, Kroaci dhe Mal të Zi, të cilat shtuan vetëm hidrocentrale të vogla, gjenerimi mesatar është pakësuar.
Të patrazuar, qeveritë dhe ndërmarrjet e rajonit janë të prira për të ndërtuar hidrocentrale edhe më të mëdha. Bosnja dhe Hercegovina është veçanërisht ambicioze, duke planifikuar të paktën 12 diga të mëdha, pavarësisht dështimit të saj për të përfunduar një fabrikë të vetme të madhe të gjelbër në dekadën e fundit.
Financimet po bëhen më të pakta pasi Banka Evropiane e Investimeve, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe KfW e Gjermanisë janë bërë më të kujdesshme kohët e fundit, duke lënë bankat kineze dhe turke, si dhe Korporatën Ndërkombëtare Financiare të Zhvillimit të ShBA-së (DFC), ndër të paktët që janë të gatshëm të vënë bast në një sektor kaq të rrezikshëm.
Megjithatë, pavarësisht se kompanitë kineze janë përfshirë në disa projekte në Bosnje dhe Hercegovinë, duke përfshirë uzinën e Ulogut në Neretvën e Epërme, një seri prej tre termocentralesh në Bistricë dhe potencialisht edhe tri centrale të tjera në Drinën e Epërme – i vetmi financim i konfirmuar kinez është për impiantin e diskutueshëm të Dabarit 160 MW, për të cilin në janar të këtij viti u nënshkrua një kredi prej 180 milionë euro nga Eximbank.
Pippa Gallop, nga CEE Bankwatch Network – ka thënë se prodhimi i hidrocentraleve në rajon po shkon lart e poshtë si një “yo-yo” për shkak të ndryshimeve klimatike, duke e bërë të kotë shtimin e më shumë digave.
“Kjo është më e dukshme në vende si Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kroacia dhe Mali i Zi që tashmë janë mjaft të varura nga hidrocentralet. Është krejtësisht e pakuptueshme që në fund të vitit 2021, Mali i Zi kishte vetëm 2.5 MW të instaluar fotovoltaikë diellorë. Diversifikimi i burimeve të rinovueshme dhe një rritje serioze e efiçencës së energjisë është urgjentisht e nevojshme”.
Ndërkohë, Amelie Huber, nga Fondacioni EuroNatur – tha gjithashtu se investitorët e hidrocentraleve vazhdojnë të joshen nga perspektivat e një burimi energjie falas që është gjithmonë i disponueshëm.
“Por hidroenergjia ka pushuar prej kohësh së qeni kjo: tejkalimi i afateve kohore dhe kostos janë rend i ditës, veçanërisht kur bëhet fjalë për hidrocentrale të mëdha dhe rrjedha e lumenjve nuk është më e besueshme. Dhe ndikimi shumë negativ i hidrocentraleve në biodiversitetin e sistemeve lumore duhet të merret parasysh. Vendet, sistemet energjetike të të cilave varen nga hidrocentralet do të paguajnë një çmim të lartë pasi ndikimet e ndryshimeve klimatike intensifikohen dhe thatësirat dhe përmbytjet bëhen më të shpeshta”.
Ulrich Eichelmann nga Riverwatch tha gjithashtu se përveç aspekteve të lidhura me energjinë që flasin kundër bllokimit të lumenjve të Ballkanit, ekziston edhe fakti se lumenjtë si Neretva, Drina dhe të tjerë janë me vlerë të jashtëzakonshme ekologjike.
“A do të guxonit të shkatërroni pyjet e fundit të mbetura të vjetra për të prodhuar pelet? Ne do të bënim të njëjtën gjë me këta lumenj, nëse do t’i lejonim që atyre t’u vendosen diga. Për fat të mirë, njerëzit po e kuptojnë gjithnjë e më shumë vlerën e vërtetë të lumenjve të Ballkanit dhe po i kundërshtojnë gjithnjë e më shumë projektet e digave dhe po i fitojnë këto beteja”, tha Eichelmann.
You may like
Aktualitet
Presidentja Osmani priti në takim lamtumirës ambasadorin Rohde
Published
10 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, ka pritur në takim lamtumirës ambasadorin e Republikës Federale të Gjermanisë, Jörn Rohde, të cilin e falënderoi për angazhimin e tij të gjatë mandatit në Kosovë.
Osmani ritheksoi se Gjermania mbetet partner strategjik i rëndësishëm i Republikës së Kosovës dhe se partneriteti ndërmjet dy shteteve është në rritje të vazhdueshme.
Me këtë rast, u veçua rëndësia e thellimit të marrëdhënieve ekonomike, të cilat janë forcuar edhe falë kontributit të çmuar të mërgatës kosovare në Gjermani, që përmes investimeve dhe angazhimit të tyre përbëjnë një urë të fuqishme lidhëse mes dy vendeve dhe popujve tanë.
Presidentja shprehu mirënjohje për mbështetjen që Gjermania i ka dhënë Kosovës përgjatë viteve, përfshirë edhe mbështetjen për rrugën drejt integrimit euroatlantik.
Po ashtu, ajo vlerësoi mbështetjen e vazhdueshme të Gjermanisë në sektorë të ndryshëm përmes projekteve të shumta zhvillimore.
Ajo i uroi ambasadorit Rohde suksese të mëtejshme në angazhimet e tij të ardhshme./S.K/EO/
Aktualitet
Katër policë të Njësisë Speciale suspendohen nga detyra
Published
11 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Katër policë të Njësisë Speciale raportohet se janë suspenduar nga Policia e Kosovës, sepse në një grup të mbyllur mes kolegësh kanë bërë shaka me kryeparlamentarin Dimal Basha.
Sipas raportimeve, policët e e suspenduar janë Sami Hoti, Sedat Ramadani, Albert Kuqi dhe Artan Krasniqi.
Njohësi i çështjeve të sigurisë, Burim Ramadani ka reaguar pas suspendimit të katër policëve, duke e quajtur këtë vendim të panevojshëm dhe me prapavijë politike.
Sipas tij, hapja e një procedure disiplinore për një komunikim të shkurtër ndër-kolegial në një grup të Viber-it nuk është dashur të ndodhë fare, e aq më pak të pasohej me suspendim.
“Ky veprim ka indikacione të presionit të plotë politik ndaj policëve. Urdhëruesit e suspendimit të 4 policëve është e mundur që kanë abuzuar autoritetin dhe kështu të kenë bërë shkelje penale. Prandaj, duhet të hetohen për këtë nga Inspektorati Policor i Kosovës (IPK)”, ka shkruar Ramadani në Facebook./S.K/EO/
Aktualitet
Arrestohen katër policë në Mitrovicë, dyshohet se manipuluan me prova
Published
17 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Inspektorati Policor i Kosovës ka arrestuar katër policë që ishin me detyrë në stacionin policor në Mitrovicën e Jugut për shkak se dyshohen se në një rast kanë kryer veprën penale “manipulim me prova”.
Sipas njoftimit të IPK-së, më 13 shtator katër policët dyshohet se nuk kanë proceduar me rast penal në një rast të “Shkaktimit të rrezikut të përgjithshëm”, si dhe dyshohet se kanë fshehur si dhe kanë manipuluar me provat e gjetura në vendin e ngjarjes.
Atyre u është caktuar masa e ndalimit prej 48-orëve nga Prokuroria Themelore në Mitrovicë.
“Si pjesë e procedurave administrative IPK i ka rekomanduar Policisë së Kosovës Drejtorisë Rajonale të Policisë Mitrovicë Jug edhe suspendimin për katër të dyshuarit të cilët kanë qenë me detyrë në Stacionin Policor në Mitrovicën e Jugut. Hetuesit e IPK-së në koordinim të plotë me Prokurorinë do të vazhdojnë të ndërmarrin edhe veprime të tjera hetimore drejt ndriçimit të plotë të të gjitha rrethanave që ndërlidhen me këtë rast”, thuhet në njoftim./S.K/EO/
Aktualitet
Foreign Policy: Autokracia e presidentit serb kërcënim për Ballkanin, Banjska ishte paralajmërimi
Published
20 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Revista prestigjioze amerikane Foreign Policy, ka publikuar një analizë mbi situatën aktuale në Serbi, duke e cilësuar vendin si të zhytur në krizën më të rëndë që nga përmbysja e regjimit të Sllobodan Millosheviqit në vitin 2000.
Në këtë analizë, autori dhe analisti politik Jasmin Mujanoviq e ka portretizuar presidentin serb si një autokrat që ndjek gjurmët e paraardhësit të tij, Millosheviqit, dhe si kërcënim të vazhdueshëm për stabilitetin e Ballkanit.
Prej më shumë se 10 muajsh, Serbia është përfshirë nga protesta të mëdha kundër qeverisë, të cilat u ndezën pas tragjedisë së rrëzimit të strukturës në stacionin hekurudhor të Novi Sadit.
Protestat janë shndërruar në një valë të gjerë pakënaqësie kundër regjimit të Vuçiqit, me mijëra qytetarë kryesisht të rinj që kërkojnë përgjegjësi dhe demokraci.
Sipas Foreign Policy, Vuçiq ka ndjekur një rrugë të ngjashme me Millosheviqin, duke goditur mediat e pavarura, duke manipuluar zgjedhjet dhe duke forcuar lidhjet me Rusinë dhe Kinën.
“Vuçiq është një aktor dashakeq në politikën e Ballkanit Perëndimor”, shkruan Mujanoviq, duke shtuar se presidenti serb mban gjallë një axhendë etnonacionaliste për destabilizimin e Kosovës dhe Bosnjës e Hercegovinës.
Analiza thekson se Vuçiq ka vazhduar përpjekjet për bashkimin e serbëve në rajon, përfshirë përmes ndërhyrjeve në Kosovë dhe përkrahjes për liderin separatist të Republikës Srpska, Milorad Dodik.
“Sulmi i armatosur në Banjskë më 2023 tregoi përkushtimin e tij ndaj axhendës së ‘Serbisë së Madhe’”, thekson artikulli.
Mujanoviq vlerëson se largimi i Vuçiqit është parakusht për një transformim të vërtetë demokratik në Serbi dhe në rajon.
“Serbia nuk mund të ecë përpara pa refuzuar madhështinë imperiale dhe pa një proces të thellë pajtimi historik. Demokracia e vërtetë kërkon njohjen e së kaluarës – përfshirë njohjen e pavarësisë së Kosovës dhe krimeve të luftës në Bosnjë”, thuhet në analizë.
Në përfundim, Mujanoviq nënvizon se megjithëse e vështirë, një Serbi ndryshe është e mundur një Serbi demokratike, paqësore dhe e integruar në Europë.
“Çdo përpjekje për zgjerim territorial është kthyer kundër vetë popullit serb. Është koha për të ndalur ciklin e dhunës dhe për të ndërtuar një të ardhme ndryshe”, përfundon analiza./S.K./EO/

Polonia apel NATO-s: Vendosni zonën e ndalim-fluturimi mbi Ukrainën

Kosova dhe Shqipëria zhvillojnë edhe një ndeshje miqësore

Trump ngre padi miliardëshe kundër New York Times

Calvin Harris akuzon ish-këshilltarin financiar për vjedhje 22.5 milionë dollarësh

Presidentja Osmani priti në takim lamtumirës ambasadorin Rohde

Katër policë të Njësisë Speciale suspendohen nga detyra

Arrestohen katër policë në Mitrovicë, dyshohet se manipuluan me prova

Foreign Policy: Autokracia e presidentit serb kërcënim për Ballkanin, Banjska ishte paralajmërimi

Avokati Jashari: Kosova po tregon përkushtim serioz në luftën kundër spiunazhit
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26