Aktualitet

Zhvillimi demografik në Gjermani po ndryshon edhe rregullat e lojës demokratike

Jo të rinjtë, por votuesit e moshuar vendosin për politikën e së ardhmes. Kjo është e rrezikshme, kritikon Astrid Prange.

Published

on

A e kanë votuesit e rinj shansin që të realizojnë interesat e tyre politikisht? Edhe nëse me shumë dëshirë do doja të thoja “po”, përgjigja më e ndershme është “jo”. Në Gjermani vendos pjesa më e moshuar e popullsisë për të ardhmen e vendit, edhe në zgjedhjet e së dielës. Supremacia e tyre demografike është shtypëse: Sipas statistikës zyrtare në Gjermani 57% e atyre më të drejtë vote janë më të mëdhenj se 50 vjeç. votuesit nën 30 vjeç përbëjnë vetëm 14,4% të elektoratit.

Mbrojtja e klimës ka rëndësi, por pensioni më shumë

Jo vetëm votuesit kanë një lloj moshe, edhe politikanët nuk janë të rinj. Në Bundestag aktuale vetëm tre nga 709 deputetë janë nën 30 vjeç. Mund ta rrotullosh e kthesh si të duash: në Gjermani interesat e votuesve të rinj nuk kanë shans pa mbështetjen e të vjetërve. Kjo reflektohet edhe në debatin që ka më shumë rëndësi për të rinjtë: mbrojtjen e klimës. Sipas sondazheve mbështetja e brezit të vjetër për këtë temë nuk është njësoj. Sipas sondazhit të trendit të Gjermanisë (DeutschlandTrend) një shumicë e gjermanëve, 81% shprehen se është shumë e nevojshme të veprohet për mbrojtjen e klimës, kurse në një sondazh përfaqësues me porosi të shoqatës së mbrojtjes së natyrës, NABU, nga korriku deri në gusht, vetëm 30% e personave mbi moshën 50 vjeç në vendimin e tyre për partinë që do të votojnë marrin parasysh edhe “interesat e brezit të ri për mbrojtjen e klimës dhe natyrës.”

Politikë e re me burra të moshuar?

Tek këto zgjedhje politikani më në moshë nga të gjithë kandidatët për kancelar do të ketë ndoshta shansin për të vendosur piketat e reja për ndryshime. Olaf Scholz, ministër aktual Financash dhe socialdemokrat i lindur në vitin 1968, do që të krijojë me Të Gjelbrit një koalicion dhe të çojë përpara ndryshimin e klimës.

Pushteti i burrave në moshë është një faktor që e lidh Gjermaninë me shumë vende. Në SHBA në Shtëpinë e Bardhë hyri Joe Biden (78 vjeç). Në Brazil në vitin e ardhshëm do të kandidojnë dy burra të moshuar në zgjedhjet presidenciale, Jair Bolsonaro (66 vjeç) dhe ish-presidenti, Luiz Inacio Lula da Silva (75 vjeç).

Astrid Prange

Edhe nëse të gjitha partitë duan të bëjnë për vete votuesit e rinj. Nga ana programore ato tregojnë kujdes, që të mos trembin votuesit e moshuar. Kandidati për kancelar, Olaf Scholz madje në një nga daljet e tij elektorale shkoi aq larg, saqë imitoi edhe rombin e famshëm të Merkelit, mënyra si mban duart për të aluduar me këtë vazhdimësi.

Zhvillimi demografik i imponon demokracisë rregullat e saj. Edhe në formësimin politik brezi i vjetër ka ndikim të madh tek të rinjtë. Teorikisht me votën e tyre ata mund të mbështesnin edhe vendimin e votimit të nipërve dhe mbesave dhe me këtë t’i vinin kufi supremacisë së tyre demografike. Po në praktikë kjo mbetet një iluzion. Por rreziku, që nevoja për stabilitet mund të kthehet në stanjacion nuk është iluzion.DW

Continue Reading

Bota

Kardinalët votojnë sot përsëri për ta zgjedhur papën e ri

Published

on

By

Kardinalët katolikë romanë janë kthyer të enjten në Kapelën Sistine, për ta rifilluar votimin për zgjedhjen e papës së ri në konklavën më të madhe dhe gjeografikisht më të shumëllojshme në historinë e tyre.

Kardinalët e nisën të mërkurën punën thellësisht rituale dhe të fshehtë për emërimin e një udhëheqësi të ri për 1.4 miliardë katolikët në mbarë botën.

Por, në mbrëmje tym i zi doli nga oxhaku në çatinë e kapelës, gjë që tregoi se nuk u zgjodh papa i ri në votimin e parë.

Kardinalët pritej ta nisnin votimin e dytë sot rreth orës 9 të mëngjesit, sipas asaj që ka njoftuar më herët Vatikani.

Tym i bardhë do të tregojë se Kisha Katolike ka zgjedhur udhëheqësin e ri, që do të zëvendësojë Papa Françeskun, i cili ndërroi jetë muajin e kaluar.

Nëse votimi i parë të enjten rezulton vendimtar, zgjedhja mund të shpallet rreth orës 11:00. Në të kundërt, sinjalet me tym do të vijnë më vonë gjatë ditës.

Asnjë papë nuk është zgjedhur në ditën e parë të këshillit, e njohur si konklava e fshehtë, prej shekujsh, prandaj votimi mund të vazhdojë për disa ditë para se ndonjëri nga princat me kapele të kuqe të kishës t’i marrë shumicën e nevojshme prej dy të tretat e votave për t’u bërë papa i 267-të.

Kardinalët, gjatë ditëve të fundit, kanë dhënë vlerësime të ndryshme për atë që kërkojnë tek papa i ardhshëm.

Derisa disa kanë bërë thirrje për vazhdimësi me vizionin e Françeskut për më shumë reforma dhe të qenit të hapur, të tjerë kanë kërkuar rikthim tek traditat e vjetra. Shumë kanë shprehur dëshirën për një papat më të parashikueshëm dhe të matur.

Një rekord prej 133 kardinalësh nga 70 vende do të hyjnë në Kapelën Sistine, në krahasim me 115 nga 48 vende në konklavën e vitit 2013 – një rritje që pasqyron përpjekjet e Françeskut për të zgjeruar ndikimin e kishës në rajone të largëta me pak katolikë.

Ende nuk ka favorit të qartë, megjithëse kardinali italian Pietro Parolin dhe kardinali filipinas Luis Antonio Tagle konsiderohen ndër pretendentët kryesorë.

Ashtu si në kohët mesjetare, kardinalëve do t’u ndalohet komunikimi me botën e jashtme gjatë konklavës, dhe Vatikani ka ndërmarrë masa të teknologjisë së lartë për të siguruar fshehtësinë, duke përfshirë pajisje që bllokojnë sinjalet për të parandaluar përgjimin.

Gjatësia mesatare e dhjetë konklavave të fundit ka qenë pak më shumë se tri ditë, dhe asnjë nuk ka zgjatur më shumë se pesë ditë. Konklava e vitit 2013 zgjati vetëm dy ditë.

Kardinalët do të përpiqen ta mbyllin procesin shpejt edhe këtë herë, për të shmangur përshtypjen se janë të përçarë ose se kisha është pa udhëheqje./REL/

Continue Reading

Bota

Vance: SHBA dhe Evropa në të njëjtin ekip, qesharake të mendosh për një përçarje

Published

on

By

Zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance, tha sot se ai ende beson se Shtetet e Bashkuara dhe Evropa janë në të njëjtin ekip dhe se është qesharake të mendosh se mund të ketë një përçarje midis dy aleatëve të hershëm.

Megjithatë, Vance tha në një aktivitet të organizuar nga Konferenca e Sigurisë së Mynihut në Uashington se SHBA-ja dhe Evropa janë bërë shumë të zhytur në qëndrimin e sigurisë të 20 viteve të fundit, i cili nuk është i përshtatshëm për 20 vitet e ardhshme, raporton Reuters.

Kultura evropiane dhe kultura amerikane janë shumë të lidhura dhe do të jenë gjithmonë të lidhura. Mendoj se është krejtësisht absurde të mendosh se do të jetë ndonjëherë e mundur të krijohet një përçarje serioze midis Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Evropës”, theksoi Vance.

Ai tha se administrata Trump dëshiron që Rusia dhe Ukraina të bien dakord mbi disa udhëzime për bisedime të drejtpërdrejta, të cilat, sipas Vance, janë të nevojshme për t’i dhënë fund luftës.

Vance tha se SHBA-të i konsiderojnë lëshimet që Rusia ka kërkuar shumë të mëdha, por tha se nuk është aq pesimist në lidhje me shanset e përfundimit të konfliktit.

Continue Reading

Bota

Pakistani pezullon fluturimet në katër aeroporte

Published

on

By

Pakistani ka pezulluar përkohësisht të gjitha operacionet e fluturimeve në aeroportet në Islamabad, Karaçi, Lahore dhe Sialkot për shkak të “arsyeve operacionale” të enjten në mëngjes, tha autoriteti i aeroporteve të vendit, raporton BBC.

Kjo vjen një ditë pasi India nisi sulme ajrore në Pakistan dhe Kashmirin e administruar nga Pakistani në përgjigje të sulmit të muajit të kaluar në Pahalgam, ku u vranë 26 persona.

Të mërkurën, pati raportime se Pakistani mbylli disa aeroporte pas sulmeve. Por rregullatori i aeroporteve të vendit më vonë tha se hapësira ajrore e Pakistanit ishte e hapur dhe “e sigurt për aktivitetet e aviacionit civil”.

Continue Reading

Bota

Qetësi në qytetet ukrainase në orët e para të armëpushimit të shpallur nga Kremlini

Published

on

By

Qytetet ukrainase duken të jenë të qeta mëngjesin e së enjtes, pasi ka hyrë në fuqi një armëpushim treditor i shpallur nga Rusia. Thuhet se nuk ka pasur asnjë sulm me dronë apo raketa mëngjesin e sotëm, pas disa netësh bombardimesh të pareshtura.

Megjithatë, Forcat Ajrore të Ukrainës njoftuan se avionët rusë hodhën dy herë bomba të telekomanduara mbi rajonin Sumi në verilindje të vendit, në orët e para të mëngjesit të së enjtes.

Sulmi i parë ndodhi pothuajse tri orë pasi hyri në fuqi armëpushimi, ndërsa i dyti brenda dy orësh. Nuk ka të dhëna për dëmet e shkaktuara.

Kryeqyteti Kiev është i qetë në orët e para të ditës, por nuk është e qartë nëse luftimet janë ndalur edhe në vijën e frontit.

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, shpalli armëpushimin 72-orësh për të përkuar me aktivitetet përkujtimore të 80-vjetorit të fitores ndaj Gjermanisë naziste në Luftën e Dytë Botërore.

Ai po i mirëpret në Moskë presidentin kinez, Xi Jinping, dhe liderë të tjerë për festimet e Ditës së Fitores më 9 maj, që përfshijnë edhe një paradë ushtarake në Sheshin e Kuq.

Mes të ftuarve janë edhe kryeministri sllovak, Robert Fico, që ka kritikuar hapur mbështetjen e BE-së për Ukrainën, si dhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, i cili vizitoi Moskën pavarësisht trysnisë nga BE-ja se kjo vizitë mund të dëmtojë ambiciet e Serbisë për anëtarësim në bllok.

Kremlini njoftoi se Putin do të zhvillojë takime dypalëshe me liderët më 9 maj.

Ukraina nuk e ka pranuar armëpushimin, duke theksuar se Putini e shpalli atë vetëm për ta krijuar një përshtypje se kërkon përfundimin e luftës.

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, deklaroi në një fjalim më 7 maj se alarmet për sulme ajrore kishin rënë në të gjithë vendin pas një nate me sulme të rënda.

Gjatë natës pati një tjetër sulm rus me raketa dhe dronë – sulme balistike dhe mbi 140 dronë kamikazë vetëm në një natë“, tha Zelensky. “Ishte zhurmë në Kiev dhe në qytete të tjera. Fatkeqësisht ka të plagosur dhe të vrarë.

Ai theksoi se Ukraina mbetet e përkushtuar ndaj propozimit për një armëpushim 30-ditor në këtë luftë, e cila nisi pasi Rusia e filloi pushtimin e plotë të Ukrainës në shkurt 2022.

Propozimi për armëpushim 30-ditor u bë nga Shtetet e Bashkuara në mars dhe u pranua nga Ukraina.

Rusia ka thënë se një marrëveshje e tillë mund të hyjë në fuqi vetëm nëse vendosen mekanizma për zbatimin e saj.

Të dyja vendet përballen me trysni nga presidenti amerikan, Donald Trump, për t’i dhënë fund shpejt konfliktit më të madh në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Putin ka shprehur gatishmërinë për paqe, por zëvendëspresidenti amerikan, JD Vance, tha se “rusët po kërkojnë shumë”, ndërsa SHBA-ja po përpiqet të sjellë palët në tryezën e bisedimeve.

Vance shtoi se Ukraina nuk duhet të mbetet e fiksuar pas idesë së një armëpushimi 30-ditor, duke thënë se “dallimet janë të thella”, por ai është “mjaft optimist” për mundësinë e përfundimit të luftës./REL/

Continue Reading

Të kërkuara