Kulturë

Zbulimi që sfidoi kohë: Kalendari më i vjetër në botë në Gobekli Tepe të Turqisë

Published

on

Në brigjet e lashta të Turqisë, në thellësi të territorit ku dikur janë zhvilluar ngjarje epokale për njerëzimin, shtrihet Göbekli Tepe – një vend i shenjtë që sfidon kohën dhe imagjinatën. Ky kompleks i epokës së gurit, i cili vlerësohet të jetë mbi 10 mijë vjet i vjetër, ka ndezur përherë debatin ndërmjet arkeologëve dhe studiuesve, të cilët përpiqen të deshifrojnë misteret e tij të lashta. Sipas ekspertëve, një gdhendje e vjetër në një prej mureve të kompleksit mund të përfaqësojë kalendarin më të hershëm të njohur, një sistem i sofistikuar që ndihmonte njerëzit e asaj kohe të ndiqnin ndryshimin e stinëve.

Një shenjtërore e lashtë dhe një qendër vëzhgimi

Gobekli Tepe është një enigmë që sfidon kuptimin tonë për historinë. Deri më sot, funksionet e tij të sakta mbeten të panjohura, megjithëse është sugjeruar se ky vend mund të ketë qenë ndërtuar nga gjuetarët-mbledhës të asaj kohe, jo vetëm si një shenjtërore e përhershme, por edhe si një qendër për vëzhgimin e qiellit të natës. Kjo teori mbështetet nga zbulimet e fundit që sugjerojnë se njerëzit e lashtë përdornin monumentet e Gobekli Tepe për të vëzhguar yjet dhe për të ndjekur kalimin e kohës, një njohuri që më vonë do të ndikonte në revolucionin neolitik.

Shtylla e Shkabës: Një derë drejt kozmosit

Një prej gjetjeve më të jashtëzakonshme të kompleksit është ajo që njihet si “Shtylla e Shkabës.” Në këtë shtyllë të veçantë është gdhendur një imazh i një shpendi, i rrethuar nga modele të stilizuara që mbartin një domethënie të thellë. Hulumtimi i udhëhequr nga inxhinieri kimik Martin Sweatman nga Universiteti i Edinburgut sugjeron se këto figura mund të përfaqësojnë yjësitë, ndërsa gdhendjet e tjera mund të lidhen me një ngjarje të lashtë kozmike, siç është një goditje kometë rreth 13 mijë vjet më parë, që përkon me fillimin e epokës së vogël të akullit dhe zhvillimin e bujqësisë.

Kalendari Antik i Gobekli Tepe

Sweatman ka vazhduar hulumtimin e tij duke analizuar simbolet e gjetura në kompleks, duke sugjeruar se shenjat në formë V të gdhendura në shtylla mund të përfaqësojnë ditët e vitit. Sipas tij, një kolonë e tillë mund të paraqesë një vit të përbërë nga 365 ditë, të ndarë në 12 muaj hënor dhe 11 ditë shtesë për të përmbushur vitin diellor.

Në veçanti, zogu grabitqar në Shtyllën e Shkabës ka një simbol V të gdhendur rreth qafës së tij, të cilin Sweatman e interpreton si një shenjë që mund të përfaqësojë solsticin veror. Kjo sugjeron që ky kalendar i lashtë ishte në harmoni të ngushtë me lëvizjet e yjeve dhe ndërrimin e stinëve, duke shërbyer jo vetëm si një udhëzues kozmik, por edhe si një vegël për mbajtjen dhe regjistrimin e kohës në një mënyrë që shënon fillimin e një epoke të re për njerëzimin./UBTNews/

Magazinë

Ish-partnerja e Liam Payne, Cheryl, trashëgon pasurinë e tij me vlerë 32.3 milionë dollarë

Published

on

Liam Payne mund të ketë qenë i ndarë nga partnerja e tij, Cheryl, me të cilën pati një djalë, Bear 8-vjeçar, në kohën e vdekjes së tij, por nëna e fëmijës së tij po trashëgon pasurinë e tij, me vlerë 32.3 milionë dollarë, pasi këngëtari i One Direction nuk la testament kur ndërroi jetë.

Për momentin, anëtarja e Girls Aloud (e njohur më parë si Cheryl Cole) e cila po punon me avokatin Richard Mark Bray, ka qasje të kufizuar në pasuri.

Payne vdiq në tetor në moshën 31 vjeç, kur ra nga kati i tretë i një hoteli në Argjentinë. Shkaku i vdekjes së tij, sipas ekzaminimit mjeko-ligjor, ishin lëndime të shumta me gjakderdhje të brendshme dhe të jashtme. Një test toksikologjik tregoi narkotikë në trupin e tij në kohën e rënies.

Në atë kohë, ai po dilte me influencuesen Kate Cassidy, e cila e kishte shoqëruar në pushimet e tij në Amerikën e Jugut, por ishte larguar disa ditë më parë.

“Liam ishte në humor shumë të mirë kur u largova nga Argjentina”, do t’i thoshte më vonë 26-vjeçarja gazetës “The Sun”. “Ishim shumë mirë, plot dashuri.” Ai ishte i lumtur dhe optimist. Nuk mund ta besoj që ka mbaruar vërtet.”

Continue Reading

Magazinë

Trump habit me veprimin: Punësoi yllin e reality show-t në muzeun e Holokaustit

Published

on

Donald Trump ka bërë një tjetër veprim që mund të shkaktojë reagime.

Në muzeun kushtuar viktimave të Holokaustit, ai punësoi yllin e reality show-t Siggy Flicker, e njohur për pjesëmarrjen e saj në shfaqjen The Real Housewives of New Jersey.

Siggy është një nga 11 personat e emëruar nga Trumpi për të shërbyer në bordin e muzeut.

Trump komentoi në platformën Truth Social: “Ata të gjithë e mbështesin Izraelin dhe do të sigurohen që ne të mos harrojmë kurrë. Urime të gjithëve”! Flicker njoftoi gjithçka në Instagram, duke falënderuar Trumpin “për privilegjin”.

Continue Reading

Magazinë

Cardi B i përgjigjet komenteve negative për paraqitjen e saj në Met: Isha e lodhur

Published

on

Cardi B nuk mund të mungonte në Met Gala 2025, ku u shfaq me një krijim mbresëlënës të Burberry, duke tërhequr edhe një herë vëmendjen mbi veten. Edhe pse shumica e njerëzve e lavdëruan për zgjedhjen e veshjeve, shumë komentuan qëndrimin dhe deklaratat e saj para kamerave.

Gjatë një interviste për Vogue, ndërsa përgatitej për eventin, reperja foli hapur për presionin që ndjen për ta tejkaluar veten çdo herë:

“Është më stresuese tani sepse po konkurroj me veten”, tha ajo, duke shtuar: “Të gjithë presin shumë nga unë. Sidomos këtu, sepse e dinë se kjo është fusha ime. Është e frikshme, por më pëlqen.” Ajo shtoi: “ Kjo më bën të kuptoj se jam vërtet një superyll.” “Sepse vetëm superyjet janë të ftuar.”

Fansat e saj në rrjetet sociale nxituan të lavdëronin mirëkuptimin e saj për çështjen e Met, por videoja tërhoqi vëmendjen edhe për arsye të tjera.

Disa filluan ta kritikonin pamjen e saj, duke pretenduar se dukej “e lodhur”, “e dehur” apo edhe “nën ndikimin e drogës”.

Continue Reading

Kulturë

92 vjet nga lindja e mbretëreshës së këngës shqipe, Nexhmije Pagarushës

Published

on

Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e mbretëreshës së muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushës.

Ajo mbetet një nga figurat më të shquara të muzikës shqiptare, e cila sot në këtë përvjetor vazhdon të kujtohet si ‘Bilbili i këngës shqipe’ e cila la pas një trashëgimi të pashlyeshme, e cila vazhdon të frymëzojë e të prekë zemrat e shumëkujt.

Nexhmije Pagarusha nuk ishte vetëm një artiste, por një ikonë, një përfaqësuese e muzikës shqiptare. Me zërin e saj të shkëlqyeshëm dhe interpretimin e ndjeshëm, ajo arriti të kapte zemrat e publikut në mënyrë të paimagjinueshme.

Këngët e saj, si “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” dhe shumë të tjera, nuk janë vetëm kompozime muzikore, por janë pjesë e trashëgimisë kulturore të kombit tonë.

Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.

Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.

”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexho Mulliqi, me tekstin e poetit Rifat Kukaj.

Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.

Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë. Pas 16 vjetësh larg skenës, ajo u paraqit në vitin 2000 me këngën “Për ty” në një emision të udhëhequr nga Ardit Gjebrea, i cili e bindi të bëjë këtë.

Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.

Përveç talentit të saj të rrallë, Nexhmije Pagarusha ishte gjithashtu një simbol i forcës dhe rezistencës.

Me 7 Shkurt 2020, Nexhmije Pagarusha u nda nga jeta.

Continue Reading

Të kërkuara