Aktualitet

Vetëm një e treta e ujërave sipërfaqësore të Evropës është në gjendje të mirë shëndetësore

Published

on

Vetëm 37 për qind e ujërave sipërfaqësore të Evropës janë në gjendje të mirë, paralajmëron Agjencia Evropiane e Mjedisit. Ndryshimet klimatike, degradimi i habitatit, përdorimi i tepërt i ujërave të ëmbla dhe ndotja janë kërcënimet kryesore.

Ujërat tona përballen me sfida të paprecedentë,” tha Drejtoresha Ekzekutive e EEA Leena Yla-Mononen, duke nënvizuar rreziqet për sigurinë ujore të Evropës.

Shembujt e përmendur përfshijnë një ngordhje të peshkut në lumin Oder në vitin 2022, kryesisht për shkak të ndotjes nga minierat e kripës dhe lëndëve ushqyese nga ujërat e zeza urbane.

Ndryshimi i klimës dhe mbipërdorimi i burimeve të ujërave të ëmbla po e rëndon Evropën, me vetëm një të tretën e sipërfaqes së saj ujë në gjendje të mirë shëndetësore, paralajmëroi të martën Agjencia Evropiane e Mjedisit.

Shëndeti i Evropës, ujërat e tij nuk janë të mira. Ujërat tona përballen me një sërë sfidash të paprecedentë që kërcënojnë sigurinë ujore të Evropës”, ​​tha në një deklaratë drejtoresha ekzekutive e EEA, Leena Yla-Mononen.

Vetëm 37 për qind e trupave ujorë sipërfaqësorë të Evropës arritën status ekologjik “të mirë” ose “të lartë”, një masë e shëndetit të ekosistemit ujor, thuhet në raportin e EEA.

Ndërkohë, vetëm 29 për qind e ujërave sipërfaqësore kanë arritur status kimik “të mirë” gjatë periudhës 2015-2021, sipas të dhënave të raportuara nga vendet anëtare të BE-së.

Ujërat nëntokësore të Evropës — burimi i shumicës së ujit të pijshëm në kontinent — dolën më mirë, me 77 përqind që gëzonin status kimik “të mirë”.

Gjendja e mirë kimike do të thotë se uji është i lirë nga ndotja e tepërt nga lëndët ushqyese kimike dhe substancat toksike si PFAS dhe mikroplastika.

Uji sipërfaqësor kërcënohet nga ndotja e ajrit — si djegia e qymyrit dhe emetimet e makinave — si dhe nga bujqësia industrisë, të cilit i hedhur mbeturinave ndot tokën.

Bujqësia evropiane duhet të rrisë përdorimin e praktikave organike dhe agroekologjike më të qëndrueshme, të shoqëruara me stimuj dhe një ndryshim në zakonet tona ushqimore dhe dietike,” thuhet në raport.

Agjencia evropiane analizoi 120,000 trupa ujorë sipërfaqësorë dhe 3.8 milionë kilometra katrorë (1.5 milionë milje katrorë) të sipërfaqeve të trupave ujorë nëntokësorë në 19 vende të BE-së dhe Norvegji, përcjellë UBTnews.

Ai u bëri thirrje vendeve anëtare të EEA që të përgjysmojnë përdorimin e tyre pesticideve deri në vitin 2030.

Ne duhet të dyfishojmë përpjekjet tona për të rivendosur shëndetin e lumenjve, liqeneve, ujërave bregdetare dhe trupave të tjerë ujorë tanë, dhe të sigurohemi që ky burim jetik të jetë elastik dhe i sigurt për brezat që do të vijnë,” tha Yla-Mononen.

Efektet e ndryshimeve klimatike, duke përfshirë thatësirat ekstreme dhe përmbytjet, dhe mbipërdorimi i burimeve të ujërave të ëmbla, po ngarkojnë liqenet, lumenjtë, ujërat bregdetare dhe ujërat nëntokësore të Evropës “si kurrë më parë”, tha EEA./UBTnews/

 

Aktualitet

UBT përgatit liderët e ardhshëm të fushës paramjekësore

Published

on

UBT ka hapur regjistrimet për programin Master në Shkenca Paramjekësore, i cili synon të përgatisë profesionistë të domosdoshëm për sektorin shëndetësor, të aftë për të kontribuar në diagnostikim, trajtim dhe parandalim të sëmundjeve, duke vepruar në vijën e parë të kujdesit për jetën.

Ky program është ndërtuar mbi një kurrikulë multidisiplinare, të harmonizuar me modelet më të mira evropiane dhe amerikane, që ndërthur mësimin teorik me përgatitjen praktike. Studentët përfitojnë trajnim të avancuar në fushat e kujdesit emergjent, laboratorëve mjekësorë dhe diagnostikës klinike, duke përdorur pajisje bashkëkohore mjekësore dhe laboratorike.

Përgatitje gjithëpërfshirëse dhe praktike

Gjatë studimeve, studentët do të aftësohen në pesë kategori kyçe të fushës së paramedikëve:

  • Parandalimi i vdekjes së njerëzve
  • Rritja e cilësisë së jetës
  • Ndihma në rikuperimin nga sëmundjet apo dëmtimet
  • Menaxhimi i pranimeve dhe ri-pranimeve urgjente
  • Kujdesi për rastet kronike të ndjeshme (astma, diabeti, epilepsia etj.)

Programi përfshin gjithashtu përdorimin e tele-shëndetit dhe kujdesit tele-komunikues, duke u mundësuar studentëve të ofrojnë kujdes efikas dhe inovativ, sidomos për zonat e largëta apo për pacientët me nevoja të veçanta.

Misioni dhe vizioni

Misioni i Masterit në Shkenca Paramjekësore është të kontribuojë në arsimin e lartë përmes:

  • Kurrikulave bashkëkohore, të bazuara në praktikat më të mira ndërkombëtare
  • Hulumtimit shkencor në bashkëpunim me partnerë vendas e ndërkombëtarë

Programi synon të ofrojë një mjedis mësimor mbështetës, ku studentët zhvillojnë aftësitë klinike, kërkimore dhe menaxheriale që kërkohen në tregun e punës.

Përfshirje aktive në kërkim dhe shërbim

Studentët dhe stafi i programit marrin pjesë në:

  • Projekte kërkimore kombëtare dhe ndërkombëtare
  • Simpoziume dhe forume shkencore
  • Konsulencë dhe asistencë teknike për institucione shëndetësore publike e private
  • Hartimin e politikave shëndetësore në bashkëpunim me Ministrinë e Shëndetësisë

Aftësitë e të diplomuarve

Pas përfundimit të programit, të diplomuarit do të jenë të aftë:

  • Të ofrojnë kujdes shëndetësor holistik në komunitetet urbane, rurale dhe industriale
  • Të marrin vendime komplekse në situata emergjente dhe të udhëheqin ekipe paramjekësore
  • Të zbatojnë standarde të larta ligjore, etike dhe profesionale në praktikë
  • Të përdorin metoda kërkimore për të përmirësuar rezultatet shëndetësore
  • Të integrojnë njohuritë ndërdisiplinore në menaxhimin e shërbimeve shëndetësore

Masteri në Shkenca ParamjekësoreUBT është më shumë sesa një diplomë – është një përgatitje për jetë, duke formuar profesionistë që jo vetëm reagojnë ndaj emergjencave, por punojnë për t’i parandaluar ato, duke i dhënë shoqërisë ekspertë të gatshëm për të mbrojtur dhe përmirësuar jetën.

APLIKO TANI ONLINE!

Continue Reading

Aktualitet

A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri

Published

on

Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.

“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.

Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.

Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.

Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.

Continue Reading

Bota

​Zelensky dhe Macron bien dakord të takohen pas samitit Trump-Putin

Published

on

By

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe presidenti francez Emmanuel Macron folën sot, sipas Pallatit Élysée.

Të dy udhëheqësit ranë dakord të takohen “në momentin kur do të jetë më i dobishëm dhe efektiv” pas takimit të presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin, thuhet në deklaratë.

Zelensky u takua këtë javë në Berlin me kancelarin gjerman Friedrich Merz dhe në Londër me kryeministrin britanik Keir Starmer.

Continue Reading

Bota

Trump para se të nisej për në Alaska: Rreziqet janë të larta

Published

on

By

“Rrezik i lartë!!!”: shkroi presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump në platformën e tij të mediave sociale, Truth, pak para se të nisej nga Uashingtoni për në Alaska, ku do të takohet me Vladimir Putinin.

Numërimi mbrapsht për takimin historik midis Donald Trump dhe Vladimir Putin po i afrohet fundit. Samiti i mesit të gushtit në Alaska përqendrohet në Ukrainë, por udhëheqësi i Kremlinit dëshiron ta përdorë atë si një mundësi për të rigjallëruar marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara. Axhenda e Rusisë, e cila përfshin bashkëpunimin dhe armët, është shumë më e gjerë se ajo “e zhveshur” amerikane, e cila ka një pikë të vetme në agjendë: fundin e konfliktit në Ukrainë.

Takimi midis Donald Trump dhe Vladimir Putin në Anchorage, në bazën ushtarake Elmendorf-Richardson, do të fillojë në orën 21:30 sipas kohës italiane. Vlerësohet – nëse gjithçka shkon mirë – se i gjithë takimi mund të zgjasë të paktën tre deri në katër orë, shkruan ANSA.

Putini do të shoqërohet nga tre ministra dhe disa zyrtarë besnikë: këshilltari i Kremlinit Yuri Ushakov, këshilltari për investimet e huaja Kirill Dmitriev, ministri i jashtëm Sergei Lavrov, ministri i mbrojtjes Andrei Belousov dhe ministri i financave Anton Siluanov. Delegacioni i Trump do të përfshijë gjithashtu Sekretarin e Shtetit Marco Rubio dhe të Dërguarin Special Steve Witkoff.

Samiti do të hapet me një takim ballë për ballë midis dy udhëheqësve pas dyerve të mbyllura: vetëm në një dhomë përveç përkthyesve, siç ndodhi në Helsinki. Takimi dypalësh do të pasohet nga një drekë pune dhe diskutime midis dy delegacioneve. Ai do të përfundojë me një konferencë për shtyp, e cila pritet të jetë e përbashkët, përveç nëse dialogu ndërlikohet.

Continue Reading

Të kërkuara