Aktualitet

Valë e re pandemie, katastrofa natyrore, sulme kibernetike…

Published

on

Valë e re e pandemisë së koronavirusit. Katastrofa natyrore në Kinë dhe Gjermani. Sulme kibernetike, që shënjestrojnë pikat kyçe të Afrikës Jugore.

Këto zhvillime kanë shtyrë zinxhirin global të furnizimit drejt shkatërrimit, duke kërcënuar bartjen e materialeve bazë dhe disa produkte të konsumatorëve, kanë thënë disa kompani, ekonomi dhe specialistë të transportit.

Varianti Delta i koronavirusit ka dëmtuar rëndë disa pjesë të Azisë dhe ka nxitur shumë kombe që të kufizojnë qasjen për marinarët, duke ua komplikuar menaxhimin e punës së ekipeve.

Marrë parasysh se transporti përmes anijeve përbën rreth 90 për qind të tregtisë botërore, krizat e ekipeve të marinarëve janë duke ndikuar në pengesa në furnizim, duke nisur nga nafta, e deri tek ushqimi dhe elektronika.

Kompania gjermane, Hapag Lloyd, e ka përshkruar situatën si “jashtëzakonisht sfiduese”.

“Kapaciteti i anijeve është shumë i vogël, kontejnerët e zbrazur janë të paktë dhe situata operacionale në disa porte dhe terminale nuk është duke u përmirësuar”, ka thënë kompania.

“Ne presim që kjo situatë të zgjasë edhe në çerekun e katërt të vitit – mirëpo është shumë e vështirë që të parashikojmë”.

Ndërkohë, vërshimet vdekjeprurëse në ekonomitë gjigante si Kina dhe Gjermania, kanë dëmtuar edhe më shumë zinxhirin e furnizimeve, që ende nuk është rimëkëmbur nga vala e parë e pandemisë, duke rrezikuar triliona dollarë të aktivitetit ekonomik, që varet nga to.

Vërshimet kineze janë duke kufizuar transportin e thëngjillit nga rajonet ku nxirret lënda, ndërkoha që termocentralet kanë nevojë të përmbushin kërkesat e mëdha gjatë muajve të verës.

Në Gjermani, transporti rrugor i mallrave ka rënë në mënyrë të konsiderueshme.

Më shumë dëme për prodhuesit e makinave

Industritë e prodhimit janë duke u dridhur.

Prodhuesit e makinave, shembull, janë duke u detyruar të ndalin prodhimin për shkak të dëmeve të shkaktuara nga shpërthimi i koronavirusit. Kompania Toyota ka thënë javën e kaluar se do të ndalë punën në disa fabrika në Tajlandë dhe Japoni, për shkak se nuk janë siguruar pjesët e nevojshme.

Stellantis ka pezulluar përkohësisht punën në një fabrikë në Mbretëri të Bashkuar, për shkak se një numër i madh i punëtorëve është dashur të izolohen, si pasojë e koronavirusit.

Kjo industri veçse është goditur rëndë nga mungesat globale që sigurohen kryesisht nga Azia.

Më herët gjatë këtij viti, industria e automobilizmit kishte rënë dakord që kriza e mungesës së çipave, të lehtësohet në pjesën e dytë të vitit 2021 – mirëpo disa zyrtarë të lartë ekzekutivë kanë thënë se kjo situatë do të vazhdojë edhe më 2022.

Një zyrtar i pjesëve të makinës në Korenë Jugore, që furnizon kompanitë Ford, Chrysler dhe Rivian, ka thënë se çeliku që përdoret në shumicën e pajisjeve, tani ka çmim më të shtrenjtë, për shkak të çmimit të lartë të transportit.

“Kur fabrikat rrisin çmimin e çelikut dhe transportit, çmimi te ne rritet për 10 për qind për prodhim të pajisjeve”, ka thënë një zyrtar i kësaj kompanie, në kushte anonimiteti, për agjencinë e lajmeve Reuters.

“Ndonëse ne jemi duke tentuar të mbajmë çmimet e ulëta, kjo gjë ka qenë shumë sfiduese. Nuk janë duke u rritur vetëm çmimet e materialeve, por edhe ato të transportit tejet shumë”.

Prodhuesi më i madh i pajisjeve shtëpiake në Evropë, Electrolux, ka paralajmëruar këtë javë për përkeqësim të problemeve me furnizim, të cilat kanë ndalur prodhimin.

Kompania për pica, Domino, ka paralajmëruar këtë javë po ashtu për përkeqësim të problemeve të zinxhirit të furnizimit, gjë që po ia pamundëson krijimin e dyqaneve të reja.

SHBA dhe Kina janë prekur gjithashtu

Problemet me furnizim janë duke goditur Shtetet e Bashkuara dhe Kinën, superfuqitë e ekonomisë globale, të cilat së bashku realizojnë 40 për qind të prodhimit ekonomik.

Kjo gjë mund të rezultojë me ngadalësim të ekonomisë, bashkë me rritje të çmimeve të mallrave dhe materialeve bazë.

Të dhënat e publikuara ditë në parë në SHBA, kanë treguar se rritja ekonomike do të ngadalësohet në gjysmën e dytë të vitit, pas suksesit në çerekun e dytë, të nxitur nga suksesi i hershëm i vaksinimit.

Varianti Delta i koronavirusit, veçse është duke shtyrë bankat që të analizojnë sërish politikat e tyre, ndërkohë që inflacioni po rritet përtej parashikimeve.

“Na duhet të furnizojmë dyqanet”.

Portet janë duke u përballur me tollovi që nuk është parë për dekada, sipas njohësve të industrisë.

Asociacioni për Porte në Kinë, ka thënë të mërkurën se kapaciteti i transportit vazhdon të jetë i vogël.

“Azia Juglindore, India dhe industria prodhuese e rajoneve të tjera janë të ndikuara nga reagimi ndaj pandemisë, çka ka ndikuar që disa porosi të kalojnë në Kinë”, ka thënë ky Asociacion.

Unioni i Paqësorit, një nga dy operatorët kryesorë të hekurudhave që transportojnë mallra nga portet e Bregut Perëndimor të SHBA-së, në brendësi të territorit amerikan, ka marrë vendim për pezullim shtatëditor të dërgesave fundjavën e kaluar, duke përfshirë mallrat e konsumit, në një qendër të Çikagos, ku kamionët marrin mallrat.

Kjo përpjekje, që synon të lehtësojë “bllokadën” në Çikago, do të shtojë presionin në portet në Llos Angjelles, Oklland dhe Takoma, kanë thënë specialistët.

Një sulm kibernetik, që ka goditur portet jugafrikane në Kejp Taun dhe Durban këtë javë, ka rritur shkallën e problemeve në terminale.

Dhe sikur kjo të mos mjaftonte, në Britani, zyrtarë shëndetësorë kanë thënë se qindra mijëra punëtorët duhet të izolohen, pas kontaktit me një person që është infektuar me koronavirus.

Për pasojë, disa dyqane kanë bërë paralajmërime për mungesë të furnizimeve, dhe disa stacione karburanti janë mbyllur.

Richard Walker, menaxher i grupit të dyqaneve Iceland Foods, u ka bërë thirrje njerëzve të mos bëjnë panik të blerjes.

“Ne duhet të jemi në gjendje të furnizojmë dyqanet, raftet dhe të sigurojmë ushqim”, ka thënë ai përmes një postimi në Twitter./REL

Rajoni

Rektori Hajrizi, pritet zyrtarisht nga Kryetari i Komunës së Braga-s në Portugali

Published

on

Profesor Edmond Hajrizi, në Portugali, u prit zyrtarisht nga Kryetari i Komunës së Braga, zt. Ricardo Rio. Kjo vizitë shënon një hap të rëndësishëm në përpjekjet e UBT-së për ndërkombëtarizim dhe inkurajimin e bashkëpunimeve në nivele evropiane.

Braga, si një nga qytetet më të rëndësishme dhe më të vjetra në Portugali, ofron një potencial të madh për zhvillim, ku UBT mund të angazhohet drejtpërdrejt në projekte inovative për mobilitetin e së ardhmes.

Gjatë qëndrimit në Braga, Rektori Hajrizi pritet të nënshkruajë një marrëveshje bashkëpunimi me Universitetin Rajonal Minho, me theks të veçantë në akreditimet e përbashkëta në fushën e mjeksisë. Gjithashtu, programi i vizitës do të përfshijë takime në Politeknikun Braga, InvestBraga, si dhe me drejtuesit e Asociacionit të Ndërmarrësisë Minho, duke forcuar kështu lidhjet dhe mundësitë e bashkëpunimit në të gjitha nivelet.

Continue Reading

Rajoni

Profesoresha e UBT-së, Dr. Fatbardha Qehaja Osmani boton studim ndërkombëtar në revisten prestigjioze të Quartile-it 1- Reading Psychology, Taylor & Francis- Routledge

Published

on

Dr. Fatbardha Qehaja Osmani së bashku me hulumtuesen shkencore nga Universiteti Ibn Haldun në Turqi, Elma Berisha, kanë publikuar një studim të ri shkencor në revistën ndërkombëtare Reading Psychology të shtëpisë botuese Taylor & Francis (Q1) duke sjell rezultate të rëndësishme për mënyrën se si fëmijët zhvillojnë aftësinë për lexim të rrjedhshëm. Ky është një nga studimet e rralla që është bërë në fushën kognitive tek popullata shqipfolëse.

Punimi, me titull “The Mediating Role of Executive Functions in Reading Fluency Among 8–10 Year Old Children: Evidence from a Transparent Orthography”, është zhvilluar në Kosovë dhe përfshin 168 nxënës nga shkollat publike dhe private të Prishtinës.

Ky studim eksperimental ofron provat e para empirike për lidhjen ndërmjet moshës, funksioneve ekzekutive dhe rrjedhshmërisë së leximit në një gjuhë me ortografi të qartë si gjuha shqipe.

Sipas gjetjeve, fëmijët me aftësi më të zhvilluara në përditësimin e informacionit, frenimin e impulseve dhe fleksibilitetin kognitiv lexojnë më shpejt dhe më saktë. Këto funksione të trurit shpjegojnë rreth 23% të ndryshueshmërisë në performancën e leximit, edhe kur merren parasysh faktorë si mosha, gjinia apo inteligjenca joverbale.

Studimi tregon gjithashtu se mosha ndikon në lexim përmes funksioneve ekzekutive, duke theksuar rolin e zhvillimit kognitiv. Ndërkohë, statusi socio-ekonomik dhe arsimimi i nënës rezultuan faktorë që ndikojnë ndjeshëm në këtë proces, fëmijët nga mjedise më të thjeshta përfitojnë më shumë nga rritja e moshës, duke treguar rëndësinë e mbështetjes familjare.

Autorët rekomandojnë që mësuesit të përdorin leximin me zë të lartë, leximin e përsëritur dhe vlerësimin e hershëm të funksioneve ekzekutive që në fazat parashkollore, për të identifikuar fëmijët me rrezik për vështirësi në lexim. Autorët poashtu theksojnë se këto gjetje ndërlidhen ngusht me strategjitë e reja për përmirësimin e leximit në përgjithësi e në veçanti në performancën e fëmijëve tanë në testin PISA.

Ky hulumtim vlerësohet si një kontribut i parë shkencor ndërkombëtar mbi zhvillimin e leximit në gjuhën shqipe, duke vendosur shqipen në qendër të diskutimeve akademike për gjuhët me ortografi transparente si finlandishtja apo italishtja.

Artikullin e plotë mund ta lexoni këtu: Reading Psychology – Taylor & Francis Online

Continue Reading

Rajoni

UBT nënshkruan një marrëveshje të rëndësishme me Nova University

Published

on

Edhe një lajm i shkëlqyer nga Lisbona. UBT ka nënshkruar një marrëveshje të rëndësishme me Nova University, respektivisht kampusin më të madh të teknologjisë në Portugali!

Marrëveshja u nënshkrua në hapësirat e UNINOVA e para në renditjen e menaxhimit të fondeve për projektet H2025 të Kërkimit dhe Zhvillimit.

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi dhe Dekani i NOVA School of Science and Technology, Prof. Dr. Jose Julio Alferes dhe në prani të Drejtorit të Depertamentit për Marrëdhënie me Jashtë, Prof. Dr. Ricardo Jardim-Gonçalves, firmosën marrëveshjen e bashkëpunimit që përqendrohet në fusha të rëndësishme si kërkimi shkencor, zhvillimi teknik, trajnimi i avancuar dhe partneritetit për qasje në fondet e BE-së për arsimin e lartë, me theks projektet Smart4Health dhe Digital Health.

Kjo marrëveshje bashkepunimi do të hapë mundësi të reja për studentët tanë dhe do të forcojë edhe më tutje lidhjet tona ndërkombëtare.

Jemi të emocionuar për këtë hap përpara në rrugën drejt ekselencës dhe inovacionit. Rektori Hajrizi uron të gjithë stafin akademik dhe studentët e UBT për këtë arritje.

Continue Reading

Lajmet

UBT dhe ISCTE arrijnë marrëveshje për Programe dhe Diploma të Përbashkëta

Published

on

Në një ceremoni zyrtare, të organizuar në ambientet e ISCTE Studime Ekzekutive, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, dhe Presidenti i Komitetit Ekzekutiv, Prof. Dr. Jose Crespo de Carvalho, bashkuan energjitë dhe vendosën themelet e një bashkëpunimi afatgjatë.

Ndërkohë që ISCTE-Executive Studies u rangua e para në Portugali për ndikim ndërkombëtar, sipas klasifikimit të Financial Times, ne besojmë se kjo marrëveshje jo vetëm që do të ketë një impakt të rëndësishëm në avancimin e arsimit të lartë dhe zhvillimin profesional të studentëve tanë por, kjo iniciativë, do të kontribuojë dhe krijojë edhe mundësi të reja për studentët për qasje në tregun global.

Continue Reading

Të kërkuara