Aktualitet

Valë e re pandemie, katastrofa natyrore, sulme kibernetike…

Published

on

Valë e re e pandemisë së koronavirusit. Katastrofa natyrore në Kinë dhe Gjermani. Sulme kibernetike, që shënjestrojnë pikat kyçe të Afrikës Jugore.

Këto zhvillime kanë shtyrë zinxhirin global të furnizimit drejt shkatërrimit, duke kërcënuar bartjen e materialeve bazë dhe disa produkte të konsumatorëve, kanë thënë disa kompani, ekonomi dhe specialistë të transportit.

Varianti Delta i koronavirusit ka dëmtuar rëndë disa pjesë të Azisë dhe ka nxitur shumë kombe që të kufizojnë qasjen për marinarët, duke ua komplikuar menaxhimin e punës së ekipeve.

Marrë parasysh se transporti përmes anijeve përbën rreth 90 për qind të tregtisë botërore, krizat e ekipeve të marinarëve janë duke ndikuar në pengesa në furnizim, duke nisur nga nafta, e deri tek ushqimi dhe elektronika.

Kompania gjermane, Hapag Lloyd, e ka përshkruar situatën si “jashtëzakonisht sfiduese”.

“Kapaciteti i anijeve është shumë i vogël, kontejnerët e zbrazur janë të paktë dhe situata operacionale në disa porte dhe terminale nuk është duke u përmirësuar”, ka thënë kompania.

“Ne presim që kjo situatë të zgjasë edhe në çerekun e katërt të vitit – mirëpo është shumë e vështirë që të parashikojmë”.

Ndërkohë, vërshimet vdekjeprurëse në ekonomitë gjigante si Kina dhe Gjermania, kanë dëmtuar edhe më shumë zinxhirin e furnizimeve, që ende nuk është rimëkëmbur nga vala e parë e pandemisë, duke rrezikuar triliona dollarë të aktivitetit ekonomik, që varet nga to.

Vërshimet kineze janë duke kufizuar transportin e thëngjillit nga rajonet ku nxirret lënda, ndërkoha që termocentralet kanë nevojë të përmbushin kërkesat e mëdha gjatë muajve të verës.

Në Gjermani, transporti rrugor i mallrave ka rënë në mënyrë të konsiderueshme.

Më shumë dëme për prodhuesit e makinave

Industritë e prodhimit janë duke u dridhur.

Prodhuesit e makinave, shembull, janë duke u detyruar të ndalin prodhimin për shkak të dëmeve të shkaktuara nga shpërthimi i koronavirusit. Kompania Toyota ka thënë javën e kaluar se do të ndalë punën në disa fabrika në Tajlandë dhe Japoni, për shkak se nuk janë siguruar pjesët e nevojshme.

Stellantis ka pezulluar përkohësisht punën në një fabrikë në Mbretëri të Bashkuar, për shkak se një numër i madh i punëtorëve është dashur të izolohen, si pasojë e koronavirusit.

Kjo industri veçse është goditur rëndë nga mungesat globale që sigurohen kryesisht nga Azia.

Më herët gjatë këtij viti, industria e automobilizmit kishte rënë dakord që kriza e mungesës së çipave, të lehtësohet në pjesën e dytë të vitit 2021 – mirëpo disa zyrtarë të lartë ekzekutivë kanë thënë se kjo situatë do të vazhdojë edhe më 2022.

Një zyrtar i pjesëve të makinës në Korenë Jugore, që furnizon kompanitë Ford, Chrysler dhe Rivian, ka thënë se çeliku që përdoret në shumicën e pajisjeve, tani ka çmim më të shtrenjtë, për shkak të çmimit të lartë të transportit.

“Kur fabrikat rrisin çmimin e çelikut dhe transportit, çmimi te ne rritet për 10 për qind për prodhim të pajisjeve”, ka thënë një zyrtar i kësaj kompanie, në kushte anonimiteti, për agjencinë e lajmeve Reuters.

“Ndonëse ne jemi duke tentuar të mbajmë çmimet e ulëta, kjo gjë ka qenë shumë sfiduese. Nuk janë duke u rritur vetëm çmimet e materialeve, por edhe ato të transportit tejet shumë”.

Prodhuesi më i madh i pajisjeve shtëpiake në Evropë, Electrolux, ka paralajmëruar këtë javë për përkeqësim të problemeve me furnizim, të cilat kanë ndalur prodhimin.

Kompania për pica, Domino, ka paralajmëruar këtë javë po ashtu për përkeqësim të problemeve të zinxhirit të furnizimit, gjë që po ia pamundëson krijimin e dyqaneve të reja.

SHBA dhe Kina janë prekur gjithashtu

Problemet me furnizim janë duke goditur Shtetet e Bashkuara dhe Kinën, superfuqitë e ekonomisë globale, të cilat së bashku realizojnë 40 për qind të prodhimit ekonomik.

Kjo gjë mund të rezultojë me ngadalësim të ekonomisë, bashkë me rritje të çmimeve të mallrave dhe materialeve bazë.

Të dhënat e publikuara ditë në parë në SHBA, kanë treguar se rritja ekonomike do të ngadalësohet në gjysmën e dytë të vitit, pas suksesit në çerekun e dytë, të nxitur nga suksesi i hershëm i vaksinimit.

Varianti Delta i koronavirusit, veçse është duke shtyrë bankat që të analizojnë sërish politikat e tyre, ndërkohë që inflacioni po rritet përtej parashikimeve.

“Na duhet të furnizojmë dyqanet”.

Portet janë duke u përballur me tollovi që nuk është parë për dekada, sipas njohësve të industrisë.

Asociacioni për Porte në Kinë, ka thënë të mërkurën se kapaciteti i transportit vazhdon të jetë i vogël.

“Azia Juglindore, India dhe industria prodhuese e rajoneve të tjera janë të ndikuara nga reagimi ndaj pandemisë, çka ka ndikuar që disa porosi të kalojnë në Kinë”, ka thënë ky Asociacion.

Unioni i Paqësorit, një nga dy operatorët kryesorë të hekurudhave që transportojnë mallra nga portet e Bregut Perëndimor të SHBA-së, në brendësi të territorit amerikan, ka marrë vendim për pezullim shtatëditor të dërgesave fundjavën e kaluar, duke përfshirë mallrat e konsumit, në një qendër të Çikagos, ku kamionët marrin mallrat.

Kjo përpjekje, që synon të lehtësojë “bllokadën” në Çikago, do të shtojë presionin në portet në Llos Angjelles, Oklland dhe Takoma, kanë thënë specialistët.

Një sulm kibernetik, që ka goditur portet jugafrikane në Kejp Taun dhe Durban këtë javë, ka rritur shkallën e problemeve në terminale.

Dhe sikur kjo të mos mjaftonte, në Britani, zyrtarë shëndetësorë kanë thënë se qindra mijëra punëtorët duhet të izolohen, pas kontaktit me një person që është infektuar me koronavirus.

Për pasojë, disa dyqane kanë bërë paralajmërime për mungesë të furnizimeve, dhe disa stacione karburanti janë mbyllur.

Richard Walker, menaxher i grupit të dyqaneve Iceland Foods, u ka bërë thirrje njerëzve të mos bëjnë panik të blerjes.

“Ne duhet të jemi në gjendje të furnizojmë dyqanet, raftet dhe të sigurojmë ushqim”, ka thënë ai përmes një postimi në Twitter./REL

Bota

Dëmtohet ambasada e Maqedonisë së Veriut nga sulmet ruse në Kiev

Published

on

By

Sulmet me raketa që goditën kryeqytetin ukrainas, Kiev, mëngjesin e së premtes, kanë dëmtuar edhe ndërtesën ku ndodhet ambasada e Maqedonisë së Veriut.

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme e këtij vendi njoftoi se personeli diplomatik i pranishëm në ambasadë, nuk është lënduar. Në reagimin e saj, ministria dënoi ashpër sulmet me raketa të kryera nga ushtria ruse.

Shërbimet kompetente kanë kryer kontrollin fillestar të dëmtimeve në vend dhe tashmë po punohet për riparimin e tyre”, njoftuan të premten nga ministria.

Sipas raportimeve, mësohet se në shënjestër ka qenë një ndërtesë pranë ambasadës maqedonase, e përdorur nga shërbimet e sigurisë ushtarake të Ukrainës.

Ndërkohë, autoritetet lokale në Ukrainë njoftojnë se të paktën dy persona kanë humbur jetën dhe disa të tjerë janë plagosur gjatë valës intensive nga bombardimet ruse që goditën Kievin bashkë me rajonin jugor të Hersonit.

Në të gjithë Ukrainën u lëshuan sirena për të paralajmëruar sulme ajrore për disa orë.

Sipas kreut të administratës ushtarake të Kievit, Serhiy Popko, Rusia hodhi tetë raketa – përfshirë raketa hipersonike Kinzhal dhe raketa balistike Iskander/KN-23 – vetëm në Kiev.

Bombardimet e së premtes në Ukrainë pasuan deklaratën e presidentit rus, Vladimir Putin, i cili të enjten propozoi “një duel të armëve të shekullit 21”, mes Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, për të treguar fuqinë e raketës së re hipersonike balistike të Rusisë, të quajtur Oreshnik, për të cilën tha se nuk mund të shkatërrohet nga mbrojtjet ajrore të Perëndimit.

Zyrtarët perëndimorë i hedhin poshtë këto pretendime.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin, e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./REL/

Continue Reading

Bota

Diplomatët amerikanë vizitojnë Sirinë për herë të parë pas rënies së Assadit

Published

on

By

Disa diplomatë amerikanë kanë mbërritur në Damask të premten për të biseduar me liderët e rinj të Sirisë dhe për të kërkuar të dhëna për vendndodhjen e gazetarit të zhdukur amerikan, Austin Tice. Kjo është vizita e tyre e parë e zyrtarëve amerikanë në Siri që nga rënia e presidentit Bashar al-Assad javë më parë.

Ndihmëssekretarja amerikane e Shtetit për Çështjet e Lindjes së Afërt, Barbara Leaf, ish-i dërguari i posaçëm për Sirinë, Daniel Rubinstein, dhe i dërguari kryesor i administratës Biden për negociatat për pengjet, Roger Carstens, vizituan Sirinë për bisedime me udhëheqësit e përkohshëm sirianë, bëri të ditur Departamenti amerikan i Shtetit të premten në mëngjes.

Kjo është vizita e parë zyrtare e diplomatëve amerikanë në Siri pas më shumë se një dekade, që nga mbyllja e Ambasadës amerikane në Damask në vitin 2012.

Ata do të angazhohen drejtpërdrejt me popullin sirian, duke përfshirë përfaqësues të shoqërisë civile, aktivistë, anëtarë të komuniteteve të ndryshme dhe zëra të tjerë sirianë për të biseduar për vizionin e tyre për të ardhmen e vendit të tyre dhe për mënyrën se si Shtetet e Bashkuara mund t’i mbështesin”, tha Departamenti i Shtetit.

Në krye të agjendës së tyre do të jetë mbledhja e të dhënave për gazetarin amerikan Austin Tice, i cili u zhduk në Siri në vitin 2012. Gjithashtu, ata do të theksojnë se parimet e gjithëpërfshirjes, mbrojtja e pakicave dhe heqja dorë terrorizmi dhe armët kimike, janë vendimtare për çdo mbështetje amerikane për Qeverinë e re siriane.

Tice, i cili ka punuar për media si The Washington Post dhe gazetat, u zhduk në një pikë kontrolli në një zonë të kontestuar në perëndim të Damaskut, kur lufta civile në Siri po përshkallëzohej.

Një video e publikuar disa javë pas zhdukjes së tij shfaqte Ticen me sy të lidhur, i mbajtur nga burra të armatosur, duke thënë: “O, Jezus”. Që nga atëherë nuk është dëgjuar më prej tij.

Qeveria e Bashar al-Assadit e kishte mohuar publikisht se e mbante atë.

Grupi rebel që udhëhoqi sulmin ndaj Damaskut, i cili e detyroi Assadin të ikë nga vendi, Hayat Tahrir al-Sham (HTS), është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera. Megjithatë, kjo nuk ua ndalon zyrtarëve amerikanë të flasin me anëtarët ose udhëheqësit e grupit.

Departamenti amerikan i Shtetit tha se Rubinstein, Leaf dhe Carstens do të takohen me zyrtarët e HTS-së, por nuk tregoi nëse lideri i grupit, Ahmad al-Sharaa, dikur i lidhur me al-Qaedan, do të jetë një nga ta.

Zyrtarët amerikanë kanë përshëndetur deklaratat publike të al-Sharaa-s për mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe grave, por janë skeptikë nëse ai do ta bëjë këtë në të ardhmen afatgjate.

SHBA-ja nuk ka prani diplomatike zyrtare në Siri që nga viti 2012, kur e pezulloi punën e Ambasadës në Damask gjatë luftës civile në vend, megjithëse ka vendosur trupa ushtarake në disa pjesë të vogla të Sirisë në luftën kundër grupit militant Shteti Islamik (IS).

Pentagoni njoftoi të enjten se SHBA-ja e kishte dyfishuar numrin e forcave të saj në Siri për ta luftuar IS-in para rënies së Assadit.

Vizita e diplomatëve në Damask nuk do të rezultojë në rihapjen e menjëhershme të Ambasadës amerikane, e cila është nën mbrojtjen e Qeverisë çeke, sipas zyrtarëve amerikanë. Ata thanë se vendimet mbi njohjen diplomatike do të merren kur autoritetet e reja siriane t’i bëjnë të qarta qëllimet e tyre./REL/

Continue Reading

Bota

Ushtria franceze po dëbohet nga shumë vende afrikane

Published

on

Ndikimi i Francës në Afrikë po përjeton një tronditje historike, teksa dy nga partnerët e saj më të afërt, Çadi dhe Senegali, kanë vendosur t’i japin fund pranisë ushtarake franceze në territoret e tyre. Vendimet shënojnë një kthesë të madhe në marrëdhëniet post-koloniale, duke sfiduar modelin e vjetër të dominimit ushtarak dhe politik të njohur si “Françafrique”.

Në një deklaratë të bërë në Ditën e Pavarësisë, qeveria e Çadit njoftoi se do të ripërcaktojë sovranitetin e saj duke i dhënë fund bashkëpunimit të mbrojtjes me Francën. Ky vendim, i cili erdhi pas dekadash të marrëdhënieve të ngushta ushtarake, shënon një pikë kthese në politikën e jashtme të Çadit, duke sinjalizuar një zhvendosje drejt partneriteteve të reja. Presidenti i ri i Senegalit, Bassirou Diomaye Faye, në një intervistë për Le Monde, deklaroi se prania ushtarake franceze në Senegal së shpejti do të marrë fund.

“Vetëm sepse francezët kanë qenë këtu që nga periudha e skllavërisë, nuk do të thotë se është e pamundur të bëhet ndryshe,” tha Faye, duke theksuar rëndësinë e rivlerësimit të marrëdhënieve historike. Vendimet e Çadit dhe Senegalit pasojnë dëbimin e trupave franceze nga Nigeri, Mali dhe Burkina Faso, vende ku ndjenjat anti-franceze janë përkeqësuar vitet e fundit. Rritja e bashkëpunimit me aktorë të rinj si Rusia, Kina dhe Turqia ka krijuar alternativa për këto vende, duke sfiduar dominimin tradicional të Parisit në rajon.

Përballë këtyre zhvillimeve, Franca ka hartuar një strategji të re për të zvogëluar praninë e saj të përhershme ushtarake në Afrikë. Ndërsa detajet e planit mbeten të paqarta, zyrtarët francezë theksojnë se fokusi do të kalojë në trajnime specifike dhe mbështetje teknologjike, si dronët dhe inteligjenca ushtarake.

Ekspertët paralajmërojnë se largimi i trupave franceze mund të krijojë një vakum sigurie, siç është parë në vendet ku Rusia dhe aktorë të tjerë kanë mbushur boshllëkun. Megjithatë, për popullatat lokale, ky është një hap drejt autonomisë dhe largimit nga trashëgimia koloniale.

“Vendimi i Çadit shënon gozhdën e fundit në arkivolin e dominimit ushtarak post-kolonial të Francës,” tha analisti Mucahid Durmaz, duke vënë në dukje se ky moment mund të shënojë fundin e një epoke për marrëdhëniet frankofone-afrikane. Rënia e ndikimit francez në Afrikë është dëshmi e një rajoni që kërkon të rishkruajë të ardhmen e tij, duke eksploruar partneritete të reja dhe duke kërkuar një vend më të barabartë në skenën globale./UBTNews/

Continue Reading

Bota

SHBA dhe Britania sanksionojnë zyrtarët e Ministrisë së Brendshme të Gjeorgjisë

Published

on

By

Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar kanë vendosur sanksione ndaj ministrit të Brendshëm të Gjeorgjisë, Vakhtang Gomelauri, dhe zyrtarëve të tjerë të lartë në Ministri, si përgjigje ndaj rolit të tyre të dyshuar në shtypjen e dhunshme të gazetarëve, figurave opozitare dhe protestuesve antiqeveritarë.

Shtetet e Bashkuara vendosën gjithashtu sanksione ndaj Mirza Kezevadze, zëvendësshefit të departamentit të forcave speciale në Ministrinë e Brendshme të Gjeorgjisë, njoftoi Departamenti amerikan i Thesarit në një komunikatë më 19 dhjetor.

Departamenti i Thesarit deklaroi se këto veprime janë ndërmarrë në bashkëpunim me Britaninë, e cila më 19 dhjetor vendosi sanksione ndaj Gomelaurit dhe katër zyrtarëve të tjerë të Ministrisë së Brendshme për shkelje të dyshuara të të drejtave të njeriut.

Një zyrtar i Departamentit amerikan të Thesarit tha se arsyet e cituara nga të dyja qeveritë për vendosjen e sanksioneve janë të ngjashme.

Pas zgjedhjeve në Gjeorgji, zyrtarë kyçë në Ministrinë e Punëve të Brendshme u përfshinë në shtypjen e popullit të vet në mënyrë të egër, duke përfshirë shënjestrimin e qëllimshëm të gazetarëve dhe përdorimin e dhunës”, tha Bradley T. Smith, nënsekretari i përkohshëm i Thesarit për Terrorizëm dhe Inteligjencë Financiare.

Çdo aset i zotëruar nga Gomelauri dhe Kezevadze në juridiksionin amerikan është bllokuar, tha Departamenti i Thesarit.

Përveç Gomelaurit, Britania vendosi sanksione edhe ndaj zëvendësministrit të Brendshëm Aleksandre Darakhvelidze, Sulkhan Tamazashvili, Zviad Kharazishvili dhe Mileri Lagazauri, sipas një komunikate të Qeverisë britanike, shkruan REL.

Mijëra njerëz demonstruan përsëri në Tbilisi në natën e 19 dhjetorit. Kjo ishte dita e 22-të radhazi e protestave kundër vendimit të Qeverisë për t’i ndërprerë praktikisht bisedimet për anëtarësimin e vendit në BE.

Protestuesit e kanë vënë në pikëpyetje legjitimitetin e fitores së partisë Ëndrra Gjeorgjiane në zgjedhjet që u mbajtën në fund të tetorit.

Protestat u rritën pasi kryeministri gjeorgjian, Irakli Kobakhidze, njoftoi se Tbilisi i pezulloi deri në vitin 2028 bisedimet me Brukselin për anëtarësimin e Gjeorgjisë në Bashkimin Evropian.

Presidentja proevropiane e Gjeorgjisë, Salome Zurabishvili, ka thënë se zgjedhjet e 26 tetorit u manipuluan me ndihmën e Moskës dhe është zotuar se nuk do të largohet nga detyra edhe kur pasardhësi i saj – i përzgjedhur nga ai që protestuesit e quajnë Parlament të paligjshëm – të betohet më 29 dhjetor.

Zurabishvili i ka dënuar “sulmet brutale ndaj popullit dhe mediave gjeorgjiane”, duke e krahasuar shtypjen e tyre nga autoritetet me “represionin në stilin rus”.

Protestat janë shpërndarë vazhdimisht në mënyrë të dhunshme, aktivistët janë arrestuar dhe politikanët e opozitës dhe përfaqësuesit e medias janë sulmuar.

Gjeorgjia e mori statusin e vendit kandidatit për BE në dhjetor 2023 dhe, sipas sondazheve, shumica e gjeorgjianëve e mbështesin anëtarësimin e vendit në BE.

Continue Reading

Të kërkuara