Lajmet
Vala populiste në Evropë tregon shenja dobësimi
Mbështetja për lëvizjen populiste ka rënë në 10 vende evropiane.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiA po zbehet vala populiste në Evropë?
Dy populistë, të cilët erdhën në pushtet me valën e zemërimit ndaj elitave, u rrëzuan nga pushteti këtë vit: Boyko Borisov i Bullgarisë, një ish-truproje, i cili humbi zgjedhjet në prill dhe Andrej Babiš i Republikës Çeke, një biznesmen që humbi zgjedhjet e tetorit dhe është zëvendësuar nga një profesor universiteti që po drejton një koalicion të partive politike.
Në prill të vitit të ardhshëm, kryemimistri hungarez Viktor Orban, i cili ka patur një dekadë suksesi elektoral duke u përplasur me Bashkimin Evropian mbi atë që ai e sheh si përpjekje të Brukselit për të imponuar një botëkuptim ndërkombëtar ndaj vendit të tij, përballet me një betejë të ashpër rizgjedhjeje kundër një opozite tashmë të bashkuar pro-BE-së.
Zoti Orban po shmanget nga administrata e PresidentitBiden dhe Hungaria është i vetmi vend i Bashkimit Evropian që nuk u ftua në Samitin për Demokraci të javës së ardhshme të organizuar nga Shtetet e Bashkuara, një përjashtim që zyrtarët amerikanë shpresojnë që partitë opozitare hungareze do ta shfrytëzojnë në fushatën e tyre zgjedhore.
Sipas sondazheve, batica politike po shkon kundër populistëve në Evropën Qendrore dhe gjetkë në kontinent. Sondazhet tregojnë se mbështetja për ndjenjat populiste në Evropë ka rënë ndjeshëm që nga fillimi i pandemisë.
Sondazhet
Një sondazh i publikuar javën e kaluar nga organizata britanike YouGov zbuloi se mbështetja për lëvizjen populiste ka rënë në 10 vende evropiane gjatë tre viteve të fundit, duke sugjeruar se mbështetja e elektoratit për populizmin mund të ketë arritur kulmin.Parimi populist se “vullneti i popullit duhet të jetë parimi më i lartë në politikën e një vendi” nuk është më aq i fort sa tre vjet më parë, bazuar në të dhënat e sondazhit të organzatës YouGov. Në Poloni, për shembull, 65% e votuesve tani pajtohen me këtë deklaratë në krahasim me nivelinprej 81% që ishte tre vjet më parë.
Spndazhi i YouGov-it thotë gjithashtu se shumë më pak të anketuar mendojnë se vendet e tyre janë të ndara midis njerëzve të zakonshëm dhe “elitave të korruptuara” që i shfrytëzojnë ato. Tre vjet më parë, 61% e të anketuarve në Francë u pajtuan me këtë vlerësim, por tani vetëm 49% janë dakord me këtë mendim. Edhe në Itali ka patur një rënie të dukshme të mbështetjes për populizimin, nga 65% në 54%.
Një analizë e të gjitha sondazheve mujore të mbledhura së bashku nga organizata “Europe Elects” me bazë në Gjermani sugjeron gjithashtu se ka patur një rënie të mbështetjes për populistët e ekstremit të djathtë dhe atij të majtë. “Europe Elects” vlerëson se popullariteti i partive populiste shënoi rënie në 10 vende evropiane dhe u rrit vetëm në tre, në Holandë, Portugali dhe Qipro.
Hans-Georg Betz, një studiues në Universitetin e Zyrihut dhe autor i disa librave mbi populizmin e krahut të djathtë, e lidh një pjesë të rënies së mbështetjes për lëvizjet populiste në të gjithë Evropën me zbehjen e shqetësimeve të publikut për çështjen e imigracionit.
“Për të djathtën populiste, pas fillimit të pandemisë së Covid-19, çështja e vendit të Islamit në shoqëritë perëndimore u zbeh dhe bashkë me të u pakësua apeli dhe mbështetja për të djathtën populiste”, tha ai në një shkrim për Qendrën për Analizimin e së Djathtës Radikale, një grup studimor me bazë në Britani.
“Shembulli më i qartë është Partia Popullore Daneze, DF. Deri kohët e fundit, DF ishte një aktor kryesor në politikën daneze, e cila arriti të impononte qëndrimet e saj ndaj emigrantëve dhe refugjatëve tek partitë kryesore. Tashmë, ajo praktikisht është zhdukur nga peizazhi politik. Partitë e tjera kanë ecur më mirë, por ato ende janë nën nivelin e tyre të para pandemisë”, shtoi ai.
Angela Merkel dhe Gjermania
Por është ende herët të nënvlerësohet roli i populistëve nacionalistë të kontinentit, një pikëpamje e mbështetur edhe nga kancelarja gjermane në largim Angela Merkel, veçanërisht kur bëhet fjalë për Evropën Qendrore. Në një intervistë të fundit për mediat, zonja Merkel theksoi shqetësimet e saj për grindjet e vazhdueshme mes Brukselit dhe vendeve ish-komuniste të Evropës Qendrore për sundimin e ligjit, lirinë e shtypit dhe emigracionin.
Ajo paralajmëroi se përçarjet mund të thellohen dhe paralajmëroi se “ndjenja se ka pak hapësirë kombëtare për manovrim krijon zhgënjim”. Dhe pasi mori pjesë në takimin e saj të fundit me krerët e tjerë të shteteve të BE-së muajin e kaluar, ajo i kërkoi Brukselit dhe udhëheqësve të Evropës Perëndimore që të kërkonin kompromisin me vendet e Evropës Qendrore me prirje më populiste, të cilat “u bashkuan me një klub të formuar tashmë pa dhënë kontribut në krijimin e të gjitha rregullave dhe kushteve të tij.”
Disa analistë kanë frikë se me largimin e zonjës Merkel nga skena politike, përplasjet midis BE-së dhe udhëheqësve e partive populiste me prirje nacionaliste të Evropës Qendrore mund të përkeqësohen. Angela Merkel ishte një zë frenues, që kërkonte gjithmonë të zbuste konfrontimet dhe e prirur të balanconte interesat e BE-së si bllok me interesat kombëtare të shteteve anëtare individuale.
Largimi i saj mund të lejojë daljen nga kontrolli të grindjeve midis BE-së dhe anëtarëve që mbështesin pikëpamjet ndërkombëtarë të bllokut nga njëra anë, dhe qeverive më nacionaliste të Hungarisë, Polonisë dhe Sllovenisë, në anën tjetër, nga të cilat mund të përfitojnë udhëheqësit populistë.
COVID-19
Populistët e kanë kthyer vëmendjen në fazat e fundit të pandemisë së koronavirusit për të forcuar pozitat e tyre politike ndërsa po rritet zemërimi dhe lodhja e publikut nga zgjatja e masave të reja kufizuese të vendosura nga qeveritë mes valës së katërt të infeksioneve.Këtë muaj disa vende, duke përfshirë Holandën, Italinë, Zvicrën dhe Austrinë, u ndeshën me protesta masive kundër masave të reja kufizuase për të frenuar përhapjen e virusit.Protestat u inkurajuan nga partitë populiste dhe në disa qytete, përfshirë Roterdamin, pati përleshje mes policisë dhe protestuesve.
“Me valën e katërt (të rritjes së infeksioneve me Covid-19) që përfshiu Evropën dhe pa një fund të qartë të pandemisë, shoqëritë duket se po i afrohen me shpejtësi humbjes së durimit. Kjo po reflektohet në një rritje të zhgënjimit dhe zemërimit, duke shpërthyer herë pas here në protesta të furishme, madje edhe të dhunshme”, thotë studiuesi zviceran Hans-Georg Betz.
Ai thotë se e djathta populiste mund të ketë gjetur tek masat kufizuese kundër pandemisë “një çështje të debatueshme që mund ta ndihmojë atë të rifitojë terrenin e humbur politik”.
You may like
Bota
Kuba goditet nga një tërmet me magnitudë 5.9, s’ka raportime për dëme
Published
21 minutes agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSNjë tërmet me magnitudë 5.9 goditi Kubën të hënën, sipas Qendrës Sizmologjike Evropiane-Mesdhetare (EMSC). Autoritetet lokale kanë njoftuar se nuk ka pasur dëme serioze dhe nuk ka raporte për të vdekur apo të lënduar. Tërmeti u regjistrua në një thellësi prej 25 km (15.53 milje). Shërbimi Sizmologjik Kombëtar Kuban e ka raportuar ngjarjen si një tërmet me magnitudë 6.1 ballë, me pasgoditje të shumta në orët e para të mëngjesit, të ndodhura në brigjet lindore të Santiago de Kubës.
Në muajin nëntor, një tërmet me magnitudë 6.9 goditi brigjet e provincës fqinje Granma, duke shkaktuar disa dëme strukturore, por pa viktima. Zona e Santiago de Kubës është e njohur për aktivitetin sizmik, pasi aty kalon një vijë thyerje që ndan pllakën e Amerikës së Veriut dhe pllakën e Karaibeve. Kryeqyteti kuban, Havana, nuk është prekur nga tërmeti./UBTNews/
Lajmet
Haxhiu: Nëse Prokuroria Speciale është e interesuar ta marrë dëshminë e Kurtit mos ta refuzojë kërkesën e tij
Published
1 hour agoon
December 23, 2024By
UBTnewsMinistrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu ka deklaruar se nëse Prokuroria Speciale është e interesuar që të marrë dëshminë e kryeministrit, Albin Kurti lidhur me rastin e rezervave shtetërore duhet t’i përgjigjet kërkesës së kabinetit të kryeministrit Kurti dhe tri datave që tashmë janë në dispozicion.
Haxhiu tha se kryeministri Kurti nuk e ka refuzuar kërkesën e Prokurorisë Speciale për intervistim.
Këto komente e para e drejtësisë kosovare i bëri gjatë një konference për media që e zhvilloi bashkë me ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku me fokus në punën dhe angazhimin e institucioneve të Republikës së Kosovës në drejtësinë tranzicionale dhe adresimin e krimeve të kryera gjatë luftës në Kosovë.
“Kryeministri Kurti nuk e ka refuzuar kërkesën e Prokurorisë Speciale për intervistim, përkundrazi siç e keni parë kryeministri Kurti ka shprehur gatishmëri që kërkesa e tyre të realizohet. Kabineti i kryeministri i ka propozuar tri data se kur mund të realizohet kjo kërkesë bazuar në agjendën e kryeministrit Kurti, dhe tashmë gjatë kësaj jave kanë mbetur dy data që kabineti i kryeministrit i ka propozuar Prokurorisë Speciale. Nuk ka asnjë arsye që prokurorët, të cilët thuhet se janë të interesuar që të marrin dëshminë e kryeministrit Kurti për rezervat shtetërore, nuk ka asnjë arsyen që ata të të refuzojnë që t’i përgjigjen kërkesës së kryeministrit për ta intervistuar në zyre siç ka kërkuar kryeministri Kurti. Nuk është diçka e pazakontë, nuk është diçka e paligjshme, prandaj nëse Prokuroria Speciale është e interesuar që ta marrë dëshminë e kryeministrit, lirisht mund t’i përgjigjet kërkesës së kabinetit Kurti. Prokuroria Speciale me këto veprime ka tendencë për ta minuar punën tonë, për ta bllokuar punën tonë, për ta dëmtuar LVV-në dhe qeverinë siç zakonshëm kanë bërë”, thotë ajo.
Sa i takon asaj nëse institucionet e Kosovës kanë bërë kërkesë për ekstradimin e kryeterroristi, Milan Radojçiq, ministrja Haxhiu tha sevendosja e Radojçiqit në Interpol ka fuqinë juridike për arrestim të përkohshëm me qëllim të ekstradimit në Kosovë.
“Tashmë kryeterroristi Rajdoçiciq është në listën e INTERPOL-it, nuk kishte mundur me qenë në listë të INTERPOL-it, pa pas kërkesë, natyrisht që po. Por, është e rëndësishme që të bëhet trysni ndaj Serbisë që të dorëzoj kryeterroristin Milan Radojçiq. Ministria e Drejtësisë së bashku me Prokurorinë dhe Policinë e Kosovës i kanë ndërmarrë të gjitha veprimet sa i përket dorëzimit të tyre në territorin e Kosovës. Vendosja e Radojçiqit në Interpol ka fuqinë juridike për arrestim të përkohshëm me qëllim të ekstradimit në Kosovë”, thotë Haxhiu.
Ministrja e Drejtësisë, Albulena Hachiu thotë se është e qartë që prapa dy sulmeve në veri, atij në Banjskë dhe së fundmi në Iber-Lepencë, qëndron Serbia.
Sipas saj, Kosova nuk ka çka të fsheh, por Serbia po jep informacion të pasakta me qëllim që të heqë përgjegjësinë për dy sulmet terroriste në Kosovës.
“Edhe sulmi terrorist në Banjskë edhe në Iber-Lepencë është e qartë që ka të bëjë me ndërmarrje të madhe kriminale të organizuar me shumë armatim, me shumë trajnime që bëhen në Serbi dhe pas tyre është Serbia dhe është e qartë që kjo të kuptohet sa i përket organizatave që mund të na ndihmojnë ne kemi shprehur gatishmërinë që mund të na ndihmoj edhe FBI edhe në vendet tona partnere që të dihet hapur që Serbia qëndron prapa kësaj. Kosova nuk ka çka të fsheh as për Banjskën dhe as për Iber-Lepencin por është e qartë që Serbia tenton që të jap informacion të pasakta dhe të heq përgjegjësinë e saj mbi dy sulme terroriste në Kosovës”, thotë ajo.
Ministrja Haxhiu duke mos thënë detaje për padinë për gjenocid kundër Serbisë, tha se po punojnë në këtë drejtim.
“Ekipe të ngushta me ekspertë të fushës kanë qenë të angazhuar në këtë drejtim. Procesi është konfidencial ju kërkoj ndjesë që nuk mund të jap më shumë informacione sepse është i klasifikuar. Sigurisht që do të donim të njoftonim opinionin publik përmes jush për veprimet që i kemi ndërmarrë, por duke qenë se është proces i klasifikuar nuk më lejohet ligjërisht të jap më shumë informacione. Por që është në agjendën tonë, po punojmë me ekspert të çështjes të huaj e po ashtu vendor dhe besojmë për një kohë jo të gjatë do të kemi si me thënë veprime konkrete në kuptim të adresimit të përgjegjësive që i kemi”, tha ajo.
Sa i takon rikthimit të artefakteve nga Serbia në Kosovë, ministri i Kulturës, Hajrullah Çeku tha se nuk ka dilemë që ato i takojnë koleksionit publik muzeal të Kosovës.
“Ato janë të Kosovës, pra nuk ka asnjë dilemë që ato i takojnë koleksionit publik muzeal të Kosovës. Angazhimi ynë ka qenë i rregullt në raport me organizatat ndërkombëtare të specializuara në çështje të trashëgimisë kulturore për t’i sensibilizuara ato dhe për të kërkuar veprim edhe këto organizata”, thotë Çeku.
Lajmet
Haxhiu: Serbia detyrohet që të arrestoj Radojçiqin sipas Konventës për Ekstradim
Published
3 hours agoon
December 23, 2024By
UBTNewsMinistrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ka thënë se Kosova ka bërë kërkesë që emri i Milan Radojçiqit të futet në sistemin e Interpol-it, me qëllim të arrestimit të tij të përkohshme nga Serbia dhe ekstradimit të tij në Kosovë.
Ajo ka thënë se sipas Konventës për Ekstradim, Serbia detyrohet që të arrestoj kryeterroristin Milan Radojçiqin dhe terroristët e tjerë dhe brenda 40 ditëve.
Haxhiu shtoi se pas arrestimit, Kosova duhet të dorëzoj kërkesën për ekstradim dhe Serbia do të ketë detyrim që ta dorëzoj atë në Kosovë brenda një afatit të caktuar.
“Ne kemi bërë kërkesë që emri i tij të futet në Interpol, dhe sipas Konventës për Ekstradim kjo ka fuqinë juridike të kërkesë për arrestim të përkohshme me qëllim të ekstradimit. Pra, proceduralisht sipas kësaj Konvente Serbia detyrohet që të arrestoj kryeterroristin Milan Radojçiqit dhe terroristët e tjerë dhe brenda 40 ditëve, pra është arrestim i përkohshme. Kosovës i kërkon që të bëjë kërkesë për ekstradim. Dhe natyrisht që ne do ta bënim, kështu bëjmë me rastet e tjera, atëherë brenda afatit Serbia detyrohet që ta dorëzoj në Kosovë. Vendosja e Rajdojçiqit në Interpol ka fuqinë juridike të kërkesës për arrestim të përkohshme me qëllim të ekstradimit në Kosovë”, ka thënë ajo.
Anëtarët e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve nuk kanë akredituar Listën Serbe për të marrë pjesë në zgjedhjet e shkurtit.
Shkak për këtë kundërshtim, ishin thirrjet nacionaliste të kryetarit të Listës serbe në Kosovë, Zllatan Ellek, të bëra gjatë prezantimit të listës zgjedhore.
Në fillim, dy anëtarët e VV-së në KQZ, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi kanë shprehur kundërshtimin për certifikimin e këtij subjekti politik.
“Kam rezervat e mia dhe më duhet me i shpreh dhe janë shumë elemente, pra prezantimi i kandidatëve të Listës serbe. Pra asnjëherë nuk përmend Republika e Kosovës por thotë ‘Kosovo i Metohija’. Nuk thotë ‘rrnoftë Kosova por rrnoftë Serbia’. Përfaqësuesit e kësaj liste mbajnë kontakte me pushtetin e Vuçiqit ku shihet edhe Radojiçiqi, ku kanë lidhje me sulmin terrorist në Banjskë dhe së fundmi edhe në Ibër Lepenc”, u shpreh ai, teksa lëshoi një audio-incizim ku dëgjohet Allek me thirrje kundër Republikës së Kosovës.
Kundër certifikimit të Listes serbe doli edhe anëtari tjetër i VV-së, Alban Krasniqi, i cili kërkoi veprime nga Prokuroria e Shtetit.
Edhe anëtarët tjerë që vijnë nga radhët e opozitës kanë shprehur shqetësimet e tyre, ndërsa përfaqësuesi i Partisë Demokratike në KQZ, Arianit Elshani, ka kujtuar se verifikimi i listave të kandidatëve ka kaluar nëpër disa institucione dhe asnjë prej tyre nuk ka dhënë ndonjë vërejtje.
“Ndaj të njëjtat shqetësime me anëtarin e VV-së, mirëpo kam një shqetësim tjetër për shkak se rekomandimi i Zyrës për Regjistrim të Partive ka thënë se ky subjekt plotëson të gjitha kriteret që të jetë në garë për zgjedhjet e 9 shkurtit. Është bazuar edhe në deklarimet e MPB dhe MPJ dhe të gjithë kanë thënë se subjekti në fjalë i plotëson kriteret. Unë me këtë rast abstenoj deri në definimin e saktë sepse certifikimi i subjekteve duhet ta ketë një konsensus të përbashkët”, u shpreh Elshani.
Elshani ka kujtuar se edhe Ministria e Punëve të Brendshme nuk ka dhënë asnjë vërejtje për listën kandidatëve të subjektit politik.
“Të gjithë e dimë se kush është Lista serbe, mirëpo është mirë me na tregu Ministria e Punëve të Brendshme. Është mirë ata me ma tregu se kush janë pjesëtarë të këtij subjekti politik. Unë propozoj që të diskutoni me MPB-në dhe të vini me një rekomandim, qoftë pro apo kundër certifikimit”, u shpreh tutje Elshani.
Kuba goditet nga një tërmet me magnitudë 5.9, s’ka raportime për dëme
Shefi i NATO-s i shqetësuar për sigurinë afatgjate të aleancës
Sulmi në tregun e Krishtlindjes, rritet presioni ndaj autoriteteve gjermane
Këto libra duhet të lexoni gjatë festave të fundvitit
Haxhiu: Nëse Prokuroria Speciale është e interesuar ta marrë dëshminë e Kurtit mos ta refuzojë kërkesën e tij
Franca mban ditë zie për vdekjet nga cikloni Mayotte
Diego Simeone, trajneri më i mirë i muajit në La Liga
UBT i pari institucion nga Kosova dhe rajoni në GreenMetric për qëndrueshmëri dhe ndryshime klimatike
Përditësohet Manuali i Restaurimit, dokument thelbësor për pasuritë kulturore
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman