Lajmet

Vaksina kundër HPV-së, kërkohet më shumë informim për prindërit mbi rëndësinë e saj

Papilloma virusi transmetohet kryesisht përmes marrëdhënieve intime dhe mund të shkaktojë sëmundje të ndryshme te personat e prekur.

Published

on

Vaksina kundër virusit Human Papiloma (HPV), ka filluar të aplikohet në Kosovë për vajzat e klasave të gjashta qe nga shkurti, por ajo nuk po përfillet si duhet në mungesë të informimit të mjaftueshëm të prindërve mbi rëndësinë e saj. Në QKUK thonë se vaksinimi kundër HPV-së është i rëndësishëm, derisa nga komuna e Prishtinës thonë se deri më tash janë vaksinuar gjithsej 120 nxënës në tri shkolla.

Papilloma virusi transmetohet kryesisht përmes marrëdhënieve intime dhe mund të shkaktojë sëmundje të ndryshme te personat e prekur, përfshirë kancerin e qafës së mitrës, andaj vaksina kundër këtij virusi ka një rëndësi të jashtëzakonshme për shëndetin e vajzave. Për momentin në Kosovë, Ministria e Shëndetësisë ka përfshirë vetëm klasat e gjashta në marrjen e kësaj vaksine.

Gjinekologia pranë Qendrës së Klinikës Universitare të Kosovës (QKUK), Pranvera Zejnullahu tregon për rëndësinë e kësaj vaksine, pasi me këtë fitohet imuniteti te vajzat dhe parandalohet paraqitja e formave para-kanceroze dhe kancerit të qafës së mitrës.

“Pikë së pari, e di që është fillimi i vaksinimit dhe ka shumë pak informacione. Duhet të them se infeksioni me HPV është infeksioni më i shpeshtë në të gjithë botën, në kuadër të sëmundjeve seksualisht të transmetueshme. Besohet që gjatë jetës, mbi 80 për qind, gjatë jetës e marrim një herë këtë virus. Disa tipa të viruseve që quhen tipa onkogjenike ose me risk të lartë, janë dokumentuar dhe shkencërisht të vërtetuar që janë shkaktarë kryesorë të tipave të caktuara të kancerit, posaçërisht te gratë në kancerin e qafës së mitrës, vagjinës, por nuk përjashtohen edhe karcinomat të tjerë te djemtë, tek organet gjenitale mashkullore, gjithashtu të gojës dhe të faringut… Është me rëndësi të vaksinohen kundër HPV, sepse duke marrë këtë vaksinë, ne bëjmë një imunitet të fituar te vajzat, por ka edhe shtete të caktuara që vaksinojnë edhe djemtë dhe në të cilën pastaj mundohemi që të parandalojmë paraqitjen e formave para-kanceroze dhe kancerit të qafës së mitrës. Kjo është tendenca për të paralajmëruar sëmundje para-kanceroze dhe kanceroze që shkaktohen nga tipat onkogjene të këtij virusi”, tha Zejnullahu.

Drejtori komunal i Shëndetësisë në Prishtinë, Izet Sadiku ka bërë të ditur se deri më tani janë vaksinuar gjithsej 120 nxënës të klasave të gjashta në tri shkolla.

“Human Papilloma Virus është një vaksinë, e cila mbron infeksionin nga HPV, i cili është shkaktari kryesor i kancerit të qafës së mitrës. 99 për qind të kancerit të qafës së mitrës te femrat e shkakton ky virus, ndërsa kanceri i qafës së mitrës sot vazhdon të jetë kanceri i dytë në nivel global te femrat pas kancerit të gjirit, ndërsa në vendet e zhvilluara është kanceri numër një. Kjo vaksinë mbron mbi 90 për qind nga infeksioni me këtë virus. Ne kemi filluar para një jave në Prishtinë dhe janë vaksinuar 120 nxënës të tri shkollave. 1:39 Ne nuk kemi pasur doza për përfshirjen edhe të fëmijëve të tjerë, do të përfshihen vetëm klasat e gjashta. 01:53 Qëllimi i vaksinimit është vaksinimi para periudhës seksualisht jo aktive të femrave, duke parasysh se ajo krijon një imunitet dhe pastaj kur të hyni në jetën aktive seksuale të keni mbrojtje ndaj kësaj sëmundjeje”, ka thënë Sadiku.

Sekretari i Këshillit të prindërve, Enver Balaj, thotë se prindërit nuk kanë informacione të mjaftueshme rreth vaksinës HPV. Sipas tij, Ministria e Arsimit dhe ajo e Shëndetësisë duhet të shqyrtojnë mundësinë e vaksinimit të të gjithë fëmijëve për shkak të kontrolleve mjekësore të pamjaftueshme.

“Jam në dijeni dhe shumë pak kam informacione rreth vaksinës HPV, por mendoj që është shumë e domosdoshme të vaksinohen të gjithë fëmijët tonë edhe me HPV dhe kundër hepatitit C. 00:38 Te ne në Kosovë nuk ka shumë kontrolle. Mendoj që shumë e rrugës do të ishte ndërmarrja e një iniciative në këtë lëmi. 00:58 Kishte qenë mirë që Ministria e Arsimit dhe ajo e Shëndetësisë të ndërmarrin një iniciativë për të shqyrtuar mundësinë për t’i vaksinuar të gjithë fëmijët e Kosovës, sepse te ne nuk ka kontrolle, as prindërit nuk kanë, as fëmijët. Është shumë e rrugës të ndërmerret kjo iniciativë dhe të veprohet diçka në këtë lëmi”, është shprehur ai.

Edhe drejtori i shkollës “Mihal Grameno” në Fushë Kosovë, Ismet Gashi, thotë se prindërit kanë mungesë të informimit mbi vaksinën kundër HPV-së, në mënyrë që ata ta kuptojnë rëndësinë e saj. Ai thotë se me Qendrën familjare në Fushë Kosovë janë dakorduar që të bisedojnë serish me prindërit në lidhje me këtë çështje.

“Vaksinimi është kryer para një jave, mirëpo është një numër i vogël i nxënësve pasi kanë hezituar të marrin këtë vaksinë. Ndoshta ka qenë edhe një mungesë e informimit të mjaftueshëm qoftë përmes mediave apo formave të tjera të informimit që ata ta kuptojnë peshën dhe rëndësinë e kësaj vaksine. Krejt qëllimi është që të mbrohet shëndeti i fëmijëve tanë. 07:57 Dilema ka qenë gjithherë dhe është një propagandë negative, e cila menjëherë i ka frikësuar pak sado kjo mëdyshje pastaj ka mbetur pezull dhe ata kanë hezituar të marrin këto vaksina. Ndoshta mungesa e mjaftueshme e profesionalizmave që të na bindin se vërtet ka rëndësi dhe vlerë kjo vaksinë. Të gjitha paralelet, por një grup i vogël i nxënësve në disa paralele kanë hezituar të marrin vaksinën… Kam biseduar edhe me drejtorin e Qendrës familjare në Fushë Kosovë dhe jemi dakorduar që pas dy-tri javësh edhe njëherë do të bashkëbisedojmë me prindër”, tha Gashi.

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës ka bërë thirrje për vaksinim kundër HPV-së për ta parandaluar kancerin e qafës së mitrës dhe sëmundjeve tjera. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), vaksinat kundër HPV funksionojnë më mirë nëse administrohen përpara ekspozimit ndaj papilloma virusit.

Lajmet

A duhet të pini kafe nëse jeni të sëmurë?

Published

on

Kur jeni i sëmurë, është normale të doni ushqime e pije që ju ofrojnë ngushëllim dhe për shumë njerëz, kjo përfshin edhe kafenë.

Për individët e shëndetshëm, kafeja, kur konsumohet në sasi të moderuara, ka pak efekte negative e madje ofron përfitime shëndetësore, pasi është e pasur me antioksidantë. Për më tepër, kafeina mund të kontribuojë lehtë në djegien e yndyrnave.

Shtrohet pyetja nëse është e përshtatshme të konsumoni kafe kur jeni të sëmurë.

Efektet e saj mund të jenë pozitive apo negative, në varësi të llojit të sëmundjes e ndërvepron me disa medikamente.

Mund të ndihmojë në rritjen e nivelit të energjisë

Konsumimi i kafesë në mëngjes është zakon i pandashëm, falë efektit stimulues të kafeinës, që ndihmon në zgjuarsinë dhe përqendrimin mendor. Madje, edhe kafeja pa kafeinë ka një efekt stimulues të lehtë përmes efektit placebo.

Kjo rritje e perceptuar e energjisë është arsye kryesore pse njerëzit pijnë kafe kur janë të sëmurë, sidomos kur ndihen të lodhur apo pa energji, por ndihen ende të aftë për të shkuar në punë apo shkollë.

Në rastet e një të ftohure të lehtë, kafeja mund t’ju ndihmojë të përballoni ditën pa shkaktuar efekte anësore të rëndësishme.

Mund të shkaktojë dehidrim dhe diarre

Kafeja ka edhe efekte negative, kafeina ka efekt diuretik, nxit nxjerrjen e lëngjeve përmes urinës çka në disa individë çon në dehidrim.

Konsumimi i moderuar i kafeinës rreth 2–3 filxhanë kafe në ditë nuk ka ndikim të konsiderueshëm në balancën e lëngjeve në trup. Personat që pijnë rregullisht kafe janë të përshtatur me efektin diuretik të saj, në mënyrë që nuk përjetojnë probleme me hidratimin.

Në rastet kur sëmundja shoqërohet me të vjella, diarre, grip, apo helmim ushqimor, është më mirë të shmangni kafenë dhe të zgjidhni pije më hidratuese si uji, pijet izotonike apo lëngjet e holluara të frutave.

Sidoqoftë, nëse jeni konsumues i rregullt i kafesë, ndoshta mund ta vazhdoni pa probleme edhe gjatë sëmundjes.

Mund të irritojë ulçerat në stomak

Kafeja është acidike e mund të shkaktojë irritim në stomak, veçanërisht tek ata që vuajnë nga ulçerat gastrike ose probleme tjera të sistemit tretës. Një studim me 302 persona me ulçerë në stomak zbuloi se 80% përjetuan përkeqësim të simptomave pas konsumimit të kafesë.

Një tjetër studim me mbi 8,000 persona nuk gjeti ndonjë lidhje mes konsumit të kafesë dhe ulçerës apo problemeve të tjera të ngjashme si refluksi acid. Kështu që reagimi ndaj kafesë duket të jetë shumë individual. Nëse vini re se ajo përkeqëson gjendjen, mund të konsideroni ndërprerjen e saj ose kalimin në kafe “cold brew”, e cila ka përmbajtje më të ulët aciditeti.

Ndërvepron me disa medikamente

Kafeina mund të ndërveprojë me disa lloje barnash. P.sh ajo fuqizon efektin e barnave stimulante si pseudoefedrina që përdoret për lehtësimin e simptomave të gripit apo të ftohurës. Mund të ndërveprojë me disa antibiotikë që jepen në rastet e infeksioneve bakteriale.

Edhe pse konsumuesit e rregullt të kafesë tolerojnë më mirë këto ndërveprime, është e këshillueshme të konsultoheni me një profesionist shëndetësor para se të konsumoni kafe bashkë me medikamente të tilla.

Një alternativë është kalimi në kafe pa kafeinë, pasi pikërisht përmbajtja e kafeinës është ajo që shkakton ndërveprimet me barnat. Kafeja pa kafeinë përmban vetëm gjurmë të kafeinës dhe rrallëherë shkakton ndërveprime.

Përfundim

Kafeja, është e padëmshme për të rriturit e shëndetshëm. Nëse jeni të sëmurë, është e rëndësishme të merrni parasysh disa faktorë. Nëse keni një të ftohur të lehtë, kafeja nuk përbën ndonjë rrezik të madh.

Nëse jeni duke përjetuar simptoma si të vjella a diarre, është më mirë të shmangni kafenë për të mos rritur rrezikun e dehidrimit. Nëse vuani nga ulçera apo probleme tjera të tretjes, apo nëse po merrni medikamente që ndërveprojnë me kafeinën, duhet të jeni të kujdesshëm.

Në çdo rast, konsultimi me një profesionist të kujdesit shëndetësor është mënyra më e mirë për të marrë një vendim mbi konsumimin e kafesë gjatë kohës sa jeni të sëmurë.

Continue Reading

Lajmet

Padia nga Komuna e Prishtinës, MKRS: E kanë shmangur me qëllim Ligjin për Trashëgiminë Kulturore

Published

on

By

Ministria e Kulturës ka akuzuar sërish Komunën e Prishtinës për shmangie të Ligjit për Trashëgiminë Kulturore në disa projekte të nisura në kryeqytet, përfshirë edhe atë te sheshi “George Bush”.

Në një konferencë për media, udhëheqësi i Divizionit për Hartim dhe Harmonizim të Legjislacionit në Ministrinë e Kulturës, Bislim Bislimi, tha se veprimet e Komunës së Prishtinës po i cilësojnë si të qëllimshme.

Në mënyrë të përsëritur kemi shkelje të Ligjit për Trashëgiminë Kulturore nga ana Komunës së Prishtinës derisa të vazhdojnë të hyjnë në zona të mbrojtura të trashëgimisë kulturore të cilat i nënshtrohen dispozitave ligjore pa marrje të lejes nga institucioni kompetent sikurse e përcakton ligji ehe përkundër paralajmërimeve tona. Komuna e Prishtinës siç duket me qëllim po e shmang ligjin edhe atë në disa raste radhazi”, tha ai.

Bislimi shtoi se ndërhyrjet në këto zona duhet të jenë të kontrolluara dhe se s’duhet të bëhen  pa leje të shkruar.

Këto veprime derisa janë të përsëritura i vlerëson si të qëllimshme nga ana e komunës së Prishtinës dhe me precedent të rrezikshëm për palët e tjera në Kosovë, duke inkurajuar paligjshmëri”.

Continue Reading

Lajmet

Qeveria e Maqedonisë së Veriut ul përsëri çmimin e naftës dhe benzinës

Published

on

By

Në një zhvillim të rëndësishëm për konsumatorët e Maqedonisë së Veriut, Komisioni Rregullator për Energjetikë (KRRE) njoftoi uljen e çmimit të derivateve të karburantit, e cila do të hyjë në fuqi pas mesnate. Ky vendim është një lajm i mirë për qytetarët, pasi çmimi i karburanteve do të lehtësojë ndjeshëm shpenzimet e përditshme të transportit.

Sipas njoftimit të KRRE, çmimi i benzinës BS-95 do të ulet me 2 denarë, ndërsa ai i benzinës BS-98 do të lirohet me 2,5 denarë. Po ashtu, çmimi i naftës dhe vajit ekstra të lehtë do të ulet për 2 denarë gjithashtu.

Çmimet e reja të derivateve:

Benzina BS-95 – 74,0 den/l

Benzina BS-98 – 76,0 den/l

Nafta – 66,5 den/l

Vaji ekstra i lehtë – 66,5 den/l

Ky vendim pason një tjetër ulje të çmimeve që ndodhi më 7 prill, kur çmimi i derivateve u ul për gjysmë denari. Ulja e çmimeve ka ardhur si rezultat i rënies së çmimeve të derivateve në tregjet ndërkombëtare, ku ka pasur një ulje prej 2,6 për qind.

Uljet e çmimeve të derivateve të karburantit janë një lajm i mirë për konsumatorët, duke sjellë një lehtësim në një periudhë të pasigurt ekonomike. Pavarësisht rënies së çmimeve ndërkombëtare të naftës, komisioni rregullator ka ndjekur një politikë të kujdesshme për të siguruar stabilitetin e tregut të karburanteve në vend, duke i përshtatur këto çmime me kushtet e tregut lokal.

Kjo ulje e çmimeve të karburanteve mund të ketë një ndikim pozitiv në xhepin e qytetarëve të Maqedonisë së Veriut, veçanërisht për ata që përdorin automjetet për transportin e përditshëm. Gjithashtu, kjo mund të sjellë një efekt pozitiv të lehtë edhe për sektorët e tjerë të ekonomisë që varen nga karburantet për funksionimin e tyre./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Operacion i madh në Kroaci kundër trafikantëve të drogës: Dhjetëra të arrestuar

Published

on

By

Policia kroate dhe Zyra Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar kanë nisur një aksion të gjerë të enjten për të luftuar trafikimin ndërkombëtar të drogës. Operacioni ka përfshirë një numër të madh lokacionesh në Kroaci dhe ka rezultuar në arrestimin e disa personave të dyshuar, të cilët akuzohen për pjesëmarrje në një rrjet të madh ndërkombëtar drogash.

Sipas raportimeve të gazetës “Jutarnji”, të dyshuarit akuzohen për kontrabandimin e tonelatave drogë për vite me radhë dhe janë të lidhur me disa operacione ndërkombëtare që kanë çuar në sekuestrimin e sasive të mëdha drogu në disa shtete të botës. Disa prej të dyshuarve janë tashmë të burgosur në Kroaci dhe në vende të tjera, si pjesë e këtij rrjeti global të krimit.

Ky aksion i madh është zhvilluar në kuadër të një hetimi të gjerë mbi strukturën ndërkombëtare të trafikimit të drogës, ku të dyshuarit janë të lidhur ngushtësisht me një pjesë të kartelit të drogës që operon në Ballkanin Perëndimor. Shtetasit kroatë janë ata që kryesojnë këtë grup, i cili ka arritur të krijojë lidhje me trafikantë dhe grupe të krimit të organizuar nëpër botë.

Për shkak të rrezikut të mundshëm që ky operacion mund të përfshijë individë të armatosur dhe të dhunshëm, janë angazhuar edhe forcat speciale. Rreth 250 oficerë të policisë po marrin pjesë në operacion, duke përfshirë edhe ekipe të specializuara për ndërhyrje të shpejtë dhe siguri. Ky aksion synon të shkatërrojë rrjetin e trafikut të drogës dhe të çojë përpara drejtësisë ata që janë të përfshirë në këtë krim të rëndë ndërkombëtar./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara