Mungesa e imunizimit në masë dhe shkalla e lartë e infektimit me virusin po bën që në rajonin e Ballkanit Perëndimor të shtohet numri i fëmijëve të prekur nga fruthi e lija. Fruthi, si një sëmundje virale që thuajse ishte zhdukur, transmetohet dhe mund të jetë fatale si për fëmijët, edhe të rriturit nëse nuk parandalohet përmes vaksinimit në kohë.

Simptomat fillestare shfaqen 9 deri 14 ditë pas infektimit dhe përfshijnë temperaturë të lartë, rrjedhje hundësh, konjuktivit dhe njolla të bardha në brendësi të gojës. Periudhë e rikuperimit zgjat 2–3 javë, shrkuan RTSH.

Beogradi ka shpallur epideminë pasi dhjetëra pacientë janë paraqitur me simptomat e sëmundjes, ndërsa në Bosnjë-Hercegovinë situata është më e rëndë më mijëra pacientë dhe Kroacia raporton për një epidemi të mundshme. Për të mbrojtur në kohë fëmijët nga kjo sëmundje, mjekët prej dekadash rekomandojnë dhe japin vaksinën MMR, me komponentë mbrojtës nga fruthi, rubeola dhe shytat.

“Sipas kalendarit të vaksinimit të vlefshëm në vendin tonë, vaksina bëhet në dy doza, në moshën njëvjeçare dhe kur fëmija regjistrohet në shkollën fillore. Mbrojtja nga doza e parë është 95 për qind, dhe për të pasur të ashtuquajturat ‘imunitet kolektiv’ dhe në këtë mënyrë të parandalojmë shfaqjen e sëmundjes në popullatë, duhet të kemi mbulim vaksinimi 95 për qind ndaj kësaj sëmundjeje. Aktualisht, më pak se 65 për qind e fëmijëve tanë janë të vaksinuar kundër fruthit, kështu që në rastin më të mirë mund të presim epidemi të tilla çdo katër vjet nëse përqindja e fëmijëve të vaksinuar nuk rritet. Aktualisht kemi rreth 4.500 raste të regjistruara në Bosnjë-Hercegovinë që nga dhjetori 2023,” tregon pediatrja boshnjake Aleksandra Vladiçiq (o. Alexandra Vladicic).

Në rënien e numrit të fëmijëve të vaksinuar ka ndikuar më së shumti informimi dhe njohuria e pamjaftueshme e prindërve për vaksinimin, përkatësisht informimi i prindërve nga joprofesionistët dhe forumet e caktuara në internet.

“Një ndikim të madh ka pasur edhe lobi antivaksinim,” përgjigjet Dr. Vladiçiq./UBTNews/

OBSH në një raport të ri shqetësues ka bërë të ditur se rreth 2.7 milionë njerëz humbasin jetën në Evropë çdo vit për shkak të konsumit të ushqimeve ultra të përpunuara (UPF), alkoolit, duhanit, dhe lëndëve djegëse fosile.

Këto produkte, të cilat janë të lidhura me industri të fuqishme, shkaktojnë sëmundje dhe vdekje të parakohshme, duke ndërhyrë në politikat dhe përpjekjet shëndetësore të qeverive. OBSH bën thirrje për një rregullim të fortë të këtyre industrive dhe për veprime të menjëhershme për të mbrojtur shëndetin publik. Kjo lajmë shfaq një pamje alarmante për shëndetin publik në Evropë dhe thekson nevojën për veprime urgjente për të parandaluar pasojat negative të konsumit të këtyre produkteve.

Në raportin e saj të ri, OBSH bën thirrje për një rregullim rigoroz të këtyre industrive, duke theksuar se qeveritë duhet të përparojnë politikat shëndetësore që shpesh sfidohen dhe pengohen nga interesat e industrisë tregtare. Sipas OBSH-së, mbi 7,400 njerëz vdesin çdo ditë në Evropë për shkak të produkteve dhe praktikave të dëmshme të promovuara nga këto industri.

Raporti thekson se produktet komerciale kontribuojnë në 24% të të gjitha vdekjeve në Evropë, me një përqindje të konsiderueshme të vdekjeve nga sëmundjet kardiovaskulare (51,4%) dhe kancerin (46,4%). Kjo situatë kërkon veprime të menjëhershme dhe të forta për të mbrojtur shëndetin publik nga ndikimet negative të këtyre industrive të fuqishme./UBTNews/

Organizata Botërore e Shëndetësisë tha të premten se çdo ditë, rreth 1.6 milion njerëz sëmuren nga ngrënia e ushqimeve të pasigurta.

Fëmijët nën 5-vjeç mbajnë 40% të barrës së sëmundjeve ushqimore, tha Francesco Branca, kreu i ushqimit dhe sigurisë ushqimore në OBSH, në një konferencë shtypi të OKB-së në Gjenevë në Ditën Botërore të Sigurisë Ushqimore.

Duke theksuar se rreziqet e sigurisë ushqimore nuk njohin kufij, Branca tha se në një “furnizimin global të ushqimit gjithnjë e më të ndërlidhur”, rreziqet e paraqitura nga ushqimi i pasigurt mund të evoluojnë me shpejtësi nga një problem lokal në një emergjencë ndërkombëtare.

Krizat humanitare në shumë pjesë të botës nxisin pasigurinë ushqimore dhe rrezikojnë sigurinë ushqimore.

Zyrtari u kërkoi qeverive të sigurojnë që siguria ushqimore të jetë e qartë në planet e tyre kombëtare të veprimit për sigurinë shëndetësore dhe që planet e komunikimit të rrezikut të përditësohen dhe të shkojnë drejt sistemeve të integruara të mbikëqyrjes për shëndetin e kafshëve, mjedisit dhe njerëzve.

Organizata e OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO) e sheh ushqimin e sigurt si “themelor” për arritjen e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm (SDGs), tha një zyrtar i lartë i sigurisë ushqimore në konferencë.

Markus Lipp shtoi se ushqimi i sigurt është gjithashtu një nga parakushtet për të përmbushur planin strategjik të FAO-s për të mundësuar prodhim, ushqim, mjedis dhe jetë më të mirë.

“Kur ushqimi prodhohet dhe tregtohet në një sistem agroushqimor të sigurt dhe të qëndrueshëm, ai kontribuon në një jetë të shëndetshme dhe përmirëson qëndrueshmërinë duke mundësuar qasjen në treg dhe produktivitetin, gjë që nxit zhvillimin ekonomik dhe zbutjen e varfërisë, veçanërisht në zonat rurale”, tha Lipp.

“Në veçanti, përmirësimi i sigurisë ushqimore do të mbrojë shëndetin publik dhe do të zvogëlojë vdekshmërinë e fëmijëve”, tha ai, pasi fëmijët nën 5-vjeç mbajnë barrën më të lartë të sëmundjeve që vijnë nga ushqimi.

Siguria e ushqimit dhe të ushqyerit e drejtë janë parakushte themelore për shëndet dhe mirëqenie të popullatës së një vendi dhe duhet të integrohen në të gjitha politikat, jo vetëm në ato shëndetësore, por edhe në ekonominë, bujqësinë, turizmin dhe tregtinë e një vendi.

Në 20 dhjetor 2018 sekretari i përgjithshëm i Kombeve të bashkuara miratoi Rezolutën 73/250 për caktimin e Ditës Botërore të sigurisë së ushqimit.

Duke filluar nga 2019, kjo ditë shënohet me aktivitete të cilat theksojnë përfitimet nga ushqimi i sigurt, por edhe lëshimet dhe mangësitë eventuale në zinxhirin e ushqimit të sigurt.

Çdo vit, Dita Botërore e Sigurisë Ushqimore festohet me një temë specifike që udhëzon aktivitetet dhe fushatat globale. Tema të tilla si “Siguria e ushqimit, biznesi i të gjithëve” theksojnë përgjegjësinë e përbashkët midis qeverive, prodhuesve dhe konsumatorëve për të garantuar sigurinë ushqimore.

Tema e këtij viti është “Siguria e Ushqimit: Përgatituni për të Papriturat”, e cila nënvizon rëndësinë e përgatitjes për incidentet e sigurisë ushqimore, pavarësisht sa të lehta apo të rënda mund të jenë ato, sipas OBSH-së.

Aktivitete të ndryshme zhvillohen në nivel global, duke përfshirë fushata edukative, seminare dhe seminare, që synojnë promovimin e praktikave të sigurisë ushqimore në të gjitha nivelet e zinxhirit të furnizimit ushqimor.

Qeveritë, organizatat ndërkombëtare dhe grupet e shoqërisë civile punojnë së bashku për të përforcuar mesazhin e sigurisë ushqimore dhe për të zbatuar masa për të reduktuar rreziqet që vijnë nga ushqimi.

Ushqimi i sigurt ka një rëndësi qenësore për promovimin e shëndetit dhe eliminimin e urisë – dy qëllimet kryesore të Agjendës për vitin 2030.

Sëmundjet lidhur me ushqimin jo të sigurt zakonisht shkaktohen nga baktere, viruse, parazitë ose substanca kimike të cilat i fusim në organizëm përmes ushqimit ose ujit të kontaminuar.

600 milionë njerëz ose 1 në 10 njerëz në botë sëmuren si pasojë e konsumimit të ushqimit të kontaminuar dhe në vit vdesin rreth 420.000. Në këtë grup, fëmijët deri në moshën 5-vjeçare marrin pjesë me 40% në ngarkesën me sëmundjet që burojnë nga ushqimi jo i sigurt ose 125.000 raste të vdekjes në vit.