

Kuriozitete
Udhëtimi në kohë: Nga mitologjia e lashtë te shkenca moderne
Shkencëtarët kanë shqyrtuar nëse një ditë mund të bëhet realitet kjo gjë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiUdhëtimi në kohë dhe “makinat e udhëtimit në kohë”, kanë qenë prej dekadash një temë e fantashkencës dhe e shumë filmave. Në fakt, duket se mundësia për të udhëtuar në kohë, qoftë në të ardhmen apo në të kaluarën, e ka ngacmuar për shekuj me radhë imagjinatën e njerëzimit.
Ndërsa shumë njerëz mund të mendojnë se është absurde të besohet që ne mund të udhëtojmë mbrapa ose përpara në kohë, disa nga shkencëtarët më të shkëlqyer në botë, kanë shqyrtuar nëse një ditë mund të bëhet realitet kjo gjë.
Për shembull Albert Ajnshtajni, arriti në përfundimin se e kaluara, e tashmja dhe e ardhmja ekzistojnë të gjitha njëkohësisht, dhe shumica e dinë konceptin e tij të njohur të relativitetit. Kjo do të thotë se koha është relative dhe jo absolute siç pretendonte Njutoni.
Me teknologjinë e duhur, siç është një anije kozmike shumë e shpejtë, një person është në gjendje të përjetojë disa ditë, ndërsa një person tjetër përjeton njëkohësisht vetëm disa orë ose minuta. Megjithatë, teoritë e Ajnshtajnit patën shumë pak ndikim në kozmologji apo shkencë në përgjithësi.
Shumica e fizikanëve, kanë hequr shumë ngadaltë dorë nga supozimet e zakonshme që ne bëjmë për kohën. Megjithatë, nëse udhëtimi në kohë do të ishte vërtet i mundur, vështirë se mund të mendohet se çfarë do të thotë kjo për njerëzimin.
Kushdo që do të ishte fuqinë për t’u zhvendosur nëpër kohë, do të kishte fuqinë për ta modifikuar historinë. Edhe pse kjo gjë mund të tingëllojë tërheqëse, do të ishte e pamundur të dihen pasojat e çdo ndryshimi të ngjarjeve të së kaluarës, dhe se si do të ndikojë kjo gjë në të ardhmen.
Udhëtimi në kohë në mitologjinë e lashtë
Nëse shohim tekstet e lashta, gjejmë një sërë referencash për udhëtimin në kohë. Në mitologjinë hindu, ekziston historia e mbretit Raivata Kakudmi, i cili udhëton për të takuar krijuesin Brahma. Kur Kakudmi u rikthye në Tokë, në Tokë kishin kaluar 108 juga, dhe mendohet se çdo juga përfaqëson rreth 4 milionë vjet.
Shpjegimi që Brahma i dha Kakudmit, është se koha ecën ndryshe në plane të ndryshme të ekzistencës. Po ashtu, ne kemi referenca në Kuran për shpellën e Al-Kehf. Historia i referohet një grupi të rinjsh të krishterë, të cilët në vitin 250 Pas Krishtit u përpoqën t’i shpëtonin persekutimit dhe u tërhoqën nën drejtimin e Zotit në një shpellë, ku Zoti i vuri në gjumë.
Ata u zgjuan 309 vjet më vonë. Kjo histori përkon me historinë e krishterë të Shtatë të Fjeturve, por me disa dallime.
Një histori tjetër na vjen nga legjenda japoneze e Urashima Taro, një njeri që thuhej se vizitonte pallatin nënujor të Zotit të Dragoit Rujin. Ai qëndroi atje për 3 ditë, por kur u kthye në sipërfaqe, kishin kaluar 300 vjet.
Në tekstin budist, Pali Kanon, shkruhet se në qiellin e tridhjetë Devave (vendi i perëndive), koha kalon me një ritëm të ndryshëm, ku 100 vjet në Tokë llogariten si një ditë e vetme për ta. Brenda mitologjisë antike, ka shumë referenca të tjera për udhëtimin në kohë.
Kërkimi shkencor mbi udhëtimin në kohë
Ndoshta historia më e njohur e udhëtimit aksidental në kohë, është Eksperimenti i Filadelfias,
i cili supozohet se ndodhi në vitin 1943, me synim mbulimin e një anije me valë elektromagnetike, për ta bërë atë të padukshme për radarët e armikut.
Por ai eksperimenti shkoi jashtëzakonisht keq. Anija jo vetëm që u zhduk plotësisht nga Filadelfia, por u tele-transportua në Norfolk, dhe u kthye në kohë për 10 sekonda. Kur anija u rishfaq sërish, disa anëtarë të ekuipazhit zhvilluan çrregullime mendore, disa u zhdukën plotësisht, dhe disa të tjrë raportuan se kishin udhëtuar para në të ardhmen dhe pas në të shkuarën.
Dyshohet se Nikola Tesla, që në atë kohë ishte drejtor i Inxhinierisë dhe Kërkimeve në “Radio Company of America”, ishte i përfshirë në eksperiment, duke bërë të gjitha llogaritjet dhe vizatimet e nevojshme, dhe gjithashtu duke siguruar gjeneratorët.
Në vitin 1960, kemi një tjetër raport interesant rasti të shkencëtarit Pelegrino Erneti, që pohoi se kishte ndërtuar “Chronivisor”, një makineri që i mundësonte dikujt të shihte në të kaluarën. Teoria e tij ishte se çdo gjë që ndodh, lë një shenjë energjie që nuk mund të shkatërrohet kurrë (diçka si regjistrimet mistike Akashik). Erneti dyshohet se ka zhvilluar një pajisje që mund të zbulojë, zmadhojë dhe konvertojë këtë energji në një imazh, si një lloj televizioni që tregon atë që ka ndodhur në të kaluarën.
Eksperimente të diskutueshme në lidhje me udhëtimin në kohë
Në vitet 1980, ka pasur raporte për një tjetër eksperiment të diskutueshëm të udhëtimit në kohë, Projekti Montauk. Nëse eksperimentet e Filadelfias dhe Montauk u zhvilluan vërtet, kjo debatohet ende sot. Gjithsesi, është e arsyeshme të supozohet se ushtria amerikane ishte shumë e interesuar mbi mundësinë e udhëtimit në kohë, dhe do të angazhohej në kërkime të gjera mbi këtë çështje.
Në vitin 2004, Marlin Polman, shkencëtar, inxhinier dhe anëtar i MENSA-s, aplikoi për një patentë për një metodë të shtrembërimit të gravitetit dhe zhvendosjes së kohës. Në vitin 2013, Vasfi Alshdaifat paraqiti një patentë tjetër, për një makineri që bën ngjeshjen e hapësirës dhe zgjerimin e kohës, që mund të përdoret për udhëtimin në kohë.
Sipas PHYS.ORG, fizikani Ronald Malett i Universitetit të Konektikatit në SHBA, po punonte në vitin 2006 mbi konceptin e udhëtimit në kohë, bazuar në teorinë e relativitetit të Ajnshtajnit. Në atë kohë, Malet ishte absolutisht i bindur se udhëtimi në kohë ishte i mundur.
Ai parashikoi se udhëtimi i njeriut në kohë do të jetë i mundur brenda shekullit XXI.
Edhe fizikani i grimcave Brajan Koks, deklaroi në vitin 2013 se udhëtimi në kohë është i mundur, por vetëm në një drejtim. Por ashtu kemi gjithashtu historinë misterioze të Ali Razekit, drejtor i Qendrës Iraniane për Shpikjet Strategjike, që raportoi për “Daily Mail” se kishte zhvilluar një pajisje që mund të shihte ngjarjet e 3-5 viteve në të ardhmen.
Në teori, udhëtimi në kohë është i mundur, edhe nëse është i vështirë për t’u kuptuar. A na kanë afruar hulumtimet e përmendur më sipër drejt realizimit të udhëtimit në kohë? Nëse po, na mbetet vetëm të shpresojmë që teknologjia të mos bjerë në duar të gabuara./Ancient Origins – Bota.al
You may like
Kuriozitete
Ja sa kushton parfumi më i shtrenjtë në botë
Published
4 days agoon
July 23, 2025By
UBT News
Nuk do ta kishim problem të paguanim kaq shumë për një parfum që funksionon 60% të rasteve që e hedhim, por për Clive Christian Imperial Majesty No.1, do të ishte e vështirë.
Shtëpia e Clive Christian e parfumeve për 150 vitet e fundit ka furnizuar familjen mbretërore britanike me produkte bukurie. Tradita që filloi me mbretëreshën Viktoria vazhdon edhe sot e kësaj dite dhe nuk është rastësi që simbole të ndryshme të monarkisë zbukurojnë shishet e çmuara të shtëpisë.
Shtëpia vendosi të hedhë në treg, një parfum që do të kalojë në çmim çdo gjë tjetër në treg. Imperial Majesty është një edicion special i Nr.1, roma kryesore e gamës, e cila është e disponueshme në një shishe gjysmë litri.
Vetë shishja është prej kristali Baccarat, qafa e shishes është prej ari 18 karatësh dhe në vend të tapës ka një diamant 5 karatësh.
Prodhimi i tij është kufizuar në 10 shishe dhe 5 ose 7 prej tyre janë dorëzuar te pronarët e tyre me fat. Për dërgesën është kujdesur vetë shtëpia e Clive Christian pasi transportohet me një Bentley që kushton pak më pak se parfumi dhe dërgohet privatisht.
Pjesa tjetër e shisheve janë në dispozicion të shtëpisë dhe po vizitojnë butikët Clive Christian anembanë botës si pjesë e programit “eat fish eyes”.
Nëse vërtet dëshironi ta nuhasni, por mund të merrni me 400,000 euro diçka po aq të çmuar.
Kuriozitete
Kompania kineze, rekord të ardhurash nga “Labubu”
Published
6 days agoon
July 21, 2025By
UBT News
Kukullat e famshme Labubu po i sjellin një pasuri të madhe krijueses së tyre, kompanisë kineze të lodrave Pop Mart. Për gjysmën e parë të këtij viti, fitimet e kompanisë janë rritur me 350%, ndërsa të ardhurat janë më shumë se trefishuar.
Kukullat, që shiten për 10 deri 15 dollarë, janë bërë të famshme jo vetëm për pamjen e tyre me tipare të mprehta që krijojnë përshtypjen e magjistarëve, por edhe për strategjinë e suksesshme të Pop Mart, e cila ka lidhur partneritete me yjet e showbizit si: Rihanna, Dua Lipa, Kim Kardashian, që shfaqen në rrjetet sociale duke i mbajtur ato si aksesorë.
Një tjetër faktor i rritjes së menjëhershme të popullaritetit është shitja përmes kutive-surprizë, ku blerësit nuk e dinë se çfarë kukulle do të marrin derisa hapin kutinë. Kjo strategji i ka kthyer kukullat në një trend masiv, sidomos në SHBA, ku shitjet janë rritur me 5,000%.
Një kukull Labubu në përmasa njerëzore u shit për 150,000 dollarë në një ankand në Pekin. Fenomeni ka nxitur edhe një treg të zi, ku vetëm në qershor janë sekuestruar mbi 46,000 kopje të falsifikuara.
Kuriozitete
Si të largoni insektet dhe fluturat nëpër ushqim?
Published
6 days agoon
July 21, 2025By
UBT News
Një nga problemet më të mëdha janë fluturat e ushqimit që pushtojnë çdo cep të dollapëve dhe rafteve të mbushura me ushqime.
Këto flutura fshihen lehtë nëse futen në kutitë ose qeset jo të mbyllura mirë të ushqimeve, një e tillë jeton nga 30 deri 300 ditë, prandaj dhe t’i largosh këto flutura të bezdisshme duket se kërkon shumë mund.
Si të pastrosh kuzhinën nga fluturat e ushqimit?
Këto insekte duhen identifikuar përpara se të eliminohen, fluturat e ushqimit kanë ngjyrë kafe ndërsa larvat ngjajnë si krimba të bardhë që gjenden kryesisht në ushqimet e thata. Fluturat e mëdha thurin rrjeta të imëta nëpër cepat e dollapëve ose të kutive të ushqimeve.
Hapi i dytë është që të hiqni çdo produkt ushqimor nga dollapët dhe t’i kontrolloni një nga një, e rëndësishme është të gjeni burimin që ushqen këto flutura dhe më pas ta hidhni në plehra. Çdo ushqim që ka gjurmën më të vogël të fluturave duhet hedhur menjëherë.
Ushqimet e paketuara duhen futur në frigorifer për disa ditë, ato që i kanë shpëtuar infektimit duhen ruajtur në qese apo enë qelqi të mbyllura mirë.
Pastërtia e dollapëve të ushqimeve
Duhet të lani çdo sipërfaqe me ujë të nxehtë me sapun, sigurohuni të fërkoni mirë çdo cep të dollapëve ku mund të jenë fshehur larvat.
Pastroni me uthull, në po të njëjtën mënyrë duhet të pastroni çdo enë që përdorni për të ruajtur ushqimet. Thani mirë para se t’i mbushni sërish.
Kurthet e duhura për fluturat
Nëpër dyqane mund të blini letra ngjitëse që shërbejnë si kurth për fluturat e ushqimeve, mbani në dollapë e ndërroni deri të mos ketë flutura për t’u ngjitur.
Masa parandaluese
Një tjetër këshillë, të merrni tufë me gjethe dafine e ta vendoseni në dollapët e ushqimeve. Sa herë që të jetë e mundur drithërat dhe miellin mbajini në frigorifer për disa ditë përpara se t’i vendosni nëpër dollapë.
Kuriozitete
Si ta ndalni të ngrënët nga stresi? Ndryshoni këtë zakon!
Published
6 days agoon
July 21, 2025By
UBT News
A e gjeni veten duke ngrënë nga nervoza dhe stresi? Këtë zakon mund ta ndërprisni me këto këshilla për ushqim të shëndetshëm.
Ju ndodh që pas një dite stresuese të keni dëshirë për çokollatë? Apo të “sulmoni” një qese me çips?
Nuk jeni të vetmit! Ngjarjet stresuese aktivizojnë reagime në trup që lidhin metabolizmin me ndjenjën e shpërblimit dhe ngushëllimit.
I pari që “dëmtohet” është beli, apo jo? Stresi kronik zgjon oreksin dhe çon në të ngrënë emocional. Këtu ka arsye si psikologjike, ashtu dhe fiziologjike. Kur niveli i kortizolit, hormonit të stresit, është i lartë për një kohë të gjatë, sjell oreks të shtuar, rritje të peshës trupore dhe grumbullim të yndyrës në shtresa.
Hulumtuesit e Fakultetit të Mjekësisë Johns Hopkins konfirmojnë se rreziku më i madh për të ngrënë është pasdite dhe në mbrëmje.
Prandaj është me rëndësi që ata që janë të prirë ndaj zakonit, të kenë të planifikuar e përgatitur vakt të lehtë, të përbërë nga ushqime të shëndetshme.
Përndryshe, tundimi do t’ju çojë te ushqimet “e shpejta”. Nëse jeni adhurues të të ëmblave, kombinoni një mollë me fruta të thata, gjë që do t’ju ngopë dhe do t’ju sigurojë lëndët ushqyese të nevojshme. Nëse preferoni të kripurat, sigurohuni që gjithmonë të keni humus dhe biskota të kripura, si dhe vezë të ziera fort.
Kur hani, lini anash gjithçka tjetër. Mos u merrni me televizor apo lexime në telefon. Përqendrohuni vetëm tek ushqimi dhe hani ngadalë.
Kontrolloni porcionet tuaja. Asnjëherë mos nxirrni një tas të mbushur me arra në tavolinë. Ndani vetëm porcionin ditor, pjesën tjetër ruani në vend të freskët.

Izraeli njofton ndërprerjen e luftimeve në disa pjesë të Gazës, ndërsa agjencitë kritikojnë dërgesat e ndihmave nga ajri

DW: Kosova hyn në paqartësi juridike për institucionet

Rritje alarmante e zjarreve: Mbi 1,300 intervenime vetëm këtë vit

Dështimi i 53-të, deputetët mblidhen sonte prapë në orën 22:00

Zemaj: Nuk pres të ketë diçka as pas dy javësh

Limaj: S’po shoh ndonjë mundësi për ndryshim sot

Murati: Nuk është problem që të sigurohen votat për të tejkaluar këtë ngërç

Bogujevci: Presim që deputetët do të votojnë

Temperaturat e larta, Kuvendi nuk i lë mediat te hyrja kryesore
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit