Aleatët evropianë nuk duhet të shqetësohen për përkushtimin e Shteteve të Bashkuara ndaj NATO-s, tha të martën Mark Rutte, shefi i aleancës ushtarake, duke folur para një samiti ku pritet të miratohet një synim i ri për shpenzime të mëdha.

Takimi dyditor në Hagë ka për qëllim t’ia dërgojë një mesazh presidentit të Rusisë, Vladimir Putin, se NATO-ja është e bashkuar, pavarësisht kritikave të mëparshme të presidentit amerikan, Donald Trump, ndaj aleancës, dhe se është e vendosur ta zgjerojë dhe përmirësojë mbrojtjen për ta frenuar çdo sulm nga Moska.

“Presidenti amerikan dhe udhëheqja e lartë amerikane janë plotësisht të përkushtuar ndaj NATO-s”, tha Rutte në një forum publik para hapjes zyrtare të samitit, duke shtuar, megjithatë, se ky përkushtim vjen me pritshmërinë që vendet evropiane dhe Kanadaja t’i rrisin shpenzimet për mbrojtjen.

Samiti dhe deklarata përfundimtare e tij do të jenë të shkurtra dhe të përqendruara në përgjigjen ndaj thirrjes së Trumpit për t’i shpenzuar 5 për qind të prodhimit të brendshëm bruto – një rritje e madhe nga caku i tanishëm prej 2 për qind.

Rutte e përshkroi çështjen e shpenzimeve si “pengesë, irritim i madh, që është fakti se ne nuk po shpenzojmë sa duhet si evropianë dhe kanadezë, dhe ata duan që të barazohemi me atë që shpenzon SHBA-ja”.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, tha se ka planifikuar të takohet me Trumpin në Hagë – edhe pse ai nuk do të marrë pjesë në samit, pasi zyrtarët e NATO-s janë përpjekur të shmangin përplasjet mes Trumpit dhe udhëheqësve të tjerë për luftën në Ukrainë.

Zelensky tha në një intervistë për Sky Neës, të transmetuar të martën, se ekipet e dy liderëve po punonin për detajet organizative dhe kohën e takimit.

I pyetur për mundësinë e përfundimit të luftës trivjeçare në Ukrainë, Rutte tha: “Nuk mund të parashikoj kur do të ndodhë”.

Ai gjithashtu lavdëroi Trumpin për angazhimin me Putinin.

Rusia ka përmendur dëshirën e fqinjit të saj për t’u bashkuar me aleancën transatlantike të udhëhequr nga SHBA-ja si një nga arsyet pse e pushtoi Ukrainën në vitin 2022.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, tha të martën se NATO – e themeluar në vitin 1949 për t’i bërë ballë kërcënimit nga Bashkimi Sovjetik komunist – është krijuar për konfrontim dhe ndodhet në rrugë të “militarizimit të pakontrolluar”.

Lufta mes Izraelit dhe Iranit dhe statusi i pasigurt i një armëpushimi të shpallur gjatë natës nga Trumpi e bëjnë samitin shumë më pak të parashikueshëm nga sa do të dëshironte Rutte dhe vendet e tjera anëtare të NATO-s./REL/

Tensionet mes Izraelit dhe Iranit janë rindezur sërish, pasi ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, deklaroi se Irani ka shkelur armëpushimin duke lëshuar raketa në drejtim të Izraelit vetëm pak orë pasi marrëveshja për ndaljen e luftimeve hyri në fuqi.

Katz bëri të ditur se ka urdhëruar ushtrinë izraelite të rifillojë sulmet ndaj caqeve paramilitare dhe objekteve qeveritare brenda territorit iranian. Sipas tij, raketat e lëshuara përbëjnë një “shkelje të plotë” të marrëveshjes për armëpushim.

Izraeli raportoi se raketat janë pikasur në hapësirën ajrore të vendit më pak se tri orë pas fillimit të armëpushimit, të cilin të dyja palët – si Izraeli, ashtu edhe Irani – kishin pranuar pas thirrjes së presidentit amerikan, Donald Trump, për t’i dhënë fund luftës 12-ditore që ka tronditur Lindjen e Mesme.

Ligjvënësi izraelit Avigdor Lieberman, i cili kryeson partinë e krahut të djathtë Yisrael Beiteinu, ka paralajmëruar se është gabim të arrihet një armëpushim me Iranin përpara se ky i fundit të dorëzohet plotësisht.

Forcat izraelite kanë hapur zjarr, përfshirë me dronë, ndaj qindra njerëzve që i prisnin kamionët me ndihma në pjesën qendrore të Rripit të Gazës në orët e hershme të mëngjesit të së martës, duke i vrarë të paktën 25 njerëz, sipas dëshmitarëve palestinezë dhe spitaleve.

Ushtria izraelite nuk e ka komentuar ende këtë ngjarje.

Spitali Avda në kampin e refugjatëve Nuseirat – i cili pranoi viktimat – tha se palestinezët po prisnin kamionët në rrugën Salah al-Din, në jug të Gazës.

Dëshmitarët i thanë agjencisë Associated Press se forcat izraelite hapën zjarr derisa njerëzit po lëviznin drejt lindjes për të shkuar më afër kamionëve me ndihma që po vinin drejt tyre.

“Kjo është masakër“, tha Ahmed Halava. Ai tregoi se ushtria izraelite hapi zjarr me tanke dhe dronë mbi njerëz, “madje edhe kur po iknim. Shumë njerëz u martirizuan ose u plagosën”.

Një dëshmitar tjetër, Hossam Abu Shahada, tha se dronët po fluturonin mbi zonë, duke vëzhguar turmën fillimisht, dhe pastaj filluan të shtënat nga tanket dhe dronët teksa njerëzit po lëviznin drejt lindjes.

Ai përshkroi gjendjen si “kaotike dhe të përgjakshme” teksa njerëzit po përpiqeshin të shpëtonin.

Ai tha se pa të paktën tre njerëz të shtrirë në tokë dhe të palëvizshëm, si dhe shumë të tjerë të plagosur, teksa po largohej nga vendngjarja.

Spitali Awda tha se edhe 146 palestinezë të tjerë u plagosën. Mes tyre, 62 ishin në gjendje kritike dhe u transferuan në spitale të tjera në Gazën qendrore.

Në qytetin qendror Deir al-Balah, spitali i Dëshmorëve të Al-Aqsa tha se pranoi trupat e gjashtë njerëzve të vrarë në të njëjtin incident.

Lufta në Gazë filloi kur militantë të udhëhequr nga Hamasi sulmuan jugun e Izraelit, duke vrarë afër 1.200 njerëz dhe duke marrë afër 250 pengje.

Shumica e pengjeve janë liruar përmes marrëveshjeve për armëpushim.

Hamasi është grup militant i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Prej atëherë, lufta hakmarrëse e Izraelit ka vrarë më shumë se 56.000 njerëz në Gazë, shumë prej tyre gra dhe fëmijë, sipas zyrtarëve shëndetësorë palestinezë./REL/