Lajmet

Trazirat e Brazilit dhe Kapitolit të SHBA-së: Cilat janë paralelet dhe dallimet?

Ndonëse shumë ngjashmëri, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Published

on

Protestuesit e tërbuar hynë në ndërtesat qeveritare që janë vetë simboli i demokracisë së vendit të tyre. Të shtyrë nga teoritë konspirative për humbjen e kandidatit të tyre në zgjedhjet e fundit, ata thyen xhamat, kaluan nëpër tavolinat e ligjvënësve dhe shkatërruan zyrat më të larta në vend — në një tërbim që zgjati orë përpara se të rivendosej rendi.

Sulmi i 8 janarit nga mbështetësit e ish-presidentit, Jair Bolsonaro, në kryeqytetin e Brazilit tërhoqi paralele të menjëhershme me sulmin e 6 janarit 2021 në Kapitolin e SHBA-së nga mbështetësit e ish-presidentit, Donald Trump.

Dy ish-presidentët populistë ndanë një aleancë të ngushtë politike me një grup mbështetësish të mbivendosur – disa prej të cilëve ndihmuan në përhapjen e gënjeshtrave se Trump humbi rizgjedhjen për shkak të mashtrimit të votuesve dhe më vonë pretendime të ngjashme dolën për Bolsonaron pas humbjes së tij. Bolsonaro ishte ndër liderët e fundit botërorë që njohu fitoren e Joe Biden në 2020.

“Shembulli i SHBA-së i mohimit të zgjedhjeve dhe krijimit të fakteve alternative, radikalizimit të zbatimit të ligjit dhe përçmimit të hapur të institucioneve demokratike ishte një shabllon që nuk mendoj se Bolsonaro dhe të tjerët do ta kishin gjetur vetë”, tha Scott Hamilton, një ish-diplomat amerikan në Brazil.

Megjithatë, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Kishte “ngjashmëri të pamohueshme” me 6 janarin, thotë Graham Brookie, drejtor i lartë i Laboratorit të Kërkimit të Forenzikës Dixhitale të Këshillit Atlantik, i cili gjurmon dezinformatat në mbarë globin.

“Imazhet. Shumë nga thirrjet për veprim në mediat sociale janë shumë, shumë të ngjashme”, tha ai. “Por ka një paralajmërim të madh. Demokracia në Brazil është shumë më ndryshe se demokracia këtu në Shtetet e Bashkuara. Kultura, konteksti, madje edhe institucionet janë vërtet të ndryshme dhe kjo ka vërtet rëndësi”.

Shumë nga lidhjet janë të hapura. Djali ligjvënës i Bolsonaros, Eduardo, në vitin 2019 nënshkroi për të punuar me lëvizjen populiste ndërkombëtare të këshilltarit të Trump, Steve Bannon. Bannon u bë një nga përkrahësit më të zhurmshëm të gënjeshtrave pas zgjedhjeve në vitin 2020 dhe ka përforcuar pretendimet e Bolsonaros për makineritë e votimit të manipuluara, përcjell UBT News.

Trump ishte një nga aleatët e paktë të huaj të Bolsonaros dhe Bolsonaro shpesh lartësonte udhëheqjen e homologut të tij amerikan, madje duke postuar foto të vetes duke ndjekur deklaratat e Trump. Ai dhe djali i tij vizituan Trump në Mar-a-Lago dhe të dy morën pjesë në darkat në shtëpinë e Bannon.

Pas trazirave të së dielës në Brasilia, Bannon i quajti protestuesit “luftëtarë brazilianë të lirisë” në një video në mediat sociale.

Konferenca e Veprimit Politik Konservator, një mbledhje kyçe e aktivistëve të krahut të djathtë që ka qenë një vatër e entuziazmit pro-Trump, u takua në Sao Paulo në shtator. Një nga të pranishmit, ish-zëdhënësi i Trump, Jason Miller, u arrestua më vonë nga autoritetet braziliane përpara se të largohej nga vendi.

“Ne nuk mbrojmë dhunën, por besojmë se protestat paqësore janë të duhura dhe se situata në Brazil duhet të hetohet plotësisht”, tha Matt Schlapp, organizatori kryesor i CPAC, në një deklaratë për Associated Press.

Protestuesit sulmuan Kongresin e Brazilit, Gjykatën e Lartë dhe pallatin presidencial, me disa që bënë thirrje që ushtria të rrëzonte Presidentin Luiz Inácio Lula da Silva. Të tjerë valëvitnin parulla që sugjeronin se besonin se makinat e votimit ishin programuar për të vjedhur zgjedhjet nga Bolsonaro, që të kujtojnë shenjat e lëshuara më 6 janar që promovonin teori të ngjashme konspirative në SHBA.

Imazhet e protestuesve brazilianë që luftojnë me policinë që ruan kompleksin, depërtojnë në zyrat e qeverisë dhe kontrollojnë tavolinat e ligjvënësve të opozitës ishin një lloj përsëritje e sulmit në Kapitolin e SHBA.

Sulmet pasuan muaj kur Bolsonaro shfrytëzoi frikën për integritetin e zgjedhjeve pa ofruar prova, të ngjashme me Trump në 2020.

Në nëntor, Bolsonaro fajësoi humbjen si shkak i një gabimi softuerësh dhe bëri thirrje që shumica e votave elektronike të anuloheshin. Ekspertët e pavarur e hodhën poshtë pretendimin e tij dhe oferta e Bolsonaros për të anuluar votat dështoi.

Rrjetet sociale janë ende të mbushura me dezinformata rreth zgjedhjeve pas përfundimit të tyre, dhe postimet që u bënin thirrje brazilianëve të mblidheshin në kryeqytetin e tyre të dielën për të sfiduar rezultatet e zgjedhjeve u bënë virale në TikTok, Facebook, Telegram dhe platforma të tjera. Një postim mblodhi më shumë se 800,000 shikime vetëm që nga e premtja, sipas një analize nga Aos Fatos.

Wendy Via, presidente e Projektit Global kundër Urrejtjes dhe Ekstremizmit, tha se trazirat e së dielës janë një shembull tjetër se si keqinformimi dhe retorika në internet mund të nxisin dhunën nëse ato shpërndahen nga një udhëheqës me një audiencë mjaft të madhe.

“Ne e pamë këtë që po vinte”, tha Via. “Kjo nuk ndodh vetëm në Brazil, apo në Shtetet e Bashkuara. Ky është një problem global. A duhet të krahasojmë atë që ndodhi në Brazil me 6 janarin? Unë them 100%, sepse është i njëjti libër lojërash”.

Por ka dallime të rëndësishme midis dy sulmeve dhe forcave në të dy vendet që i shtynë ato.

“Kjo nuk ishte pjesë e një lëvizjeje të orkestruar për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve”, tha Christopher Garman, drejtor menaxhues i Americas for the Eurasia Group, grup konsultimi për rrezikun politik.

Më 6 janar 2021, Trump ishte ende president dhe ai u kërkoi mbështetësve të tij në tubimin e tij që të marshonin drejt Kapitolit dhe të ndalonin ratifikimin nga Kongresi të fitores së Joe Biden. Në Brasilia, protesta u zhvillua të dielën, kur pak ishin në zyrat e qeverisë dhe Bolsonaro tashmë kishte hequr dorë nga pushteti.

Bolsonaro madje ishte larguar nga vendi – në shtetin “e adoptuar” nga Trump në Florida, ku duket se ka qëndruar në zonën e Orlandos. Të hënën, ai u shtrua në një spital atje, duke u ankuar për dhimbje barku.

Garman tha se dora e Bolsonaros mund të jetë kontrolluar nga gjykata supreme e Brazilit, e cila ka penalizuar në mënyrë agresive dezinformatat në lidhje me zgjedhjet deri në censurimin e llogarive të mediave sociale dhe raporteve të lajmeve që i ka gjetur mashtruese. Bolsonaro e dinte se nëse ai do të provonte më shumë, gjykata mund të vendoste që ai të mos kandidonte përsëri për poste publike.

“Nëse ai do të kishte ndjekur rrugën e Trump, të drejtat e tij politike tashmë do të ishin pezulluar”, tha Garman.

Situata në Brazil është gjithashtu më e tensionuar sesa në SHBA
Korrupsioni sistemik është një shqetësim më i madh në atë vend, siç është stabiliteti i asaj që është ende një demokraci mjaft e re pas dekadash sundimi autoritar që zgjati gjatë viteve 1980. Njeriu që e mundi Bolsonaron, Lula, është një ish-president i cili u burgos për akuza korrupsioni gjatë zgjedhjeve fillestare të Bolsonaros në vitin 2018, vetëm për t’i anuluar dënimin e tij nga Gjykata e Lartë e Brazilit.

Zemërimi kundër establishmentit mund të tingëllojë i njohur për ata që ndjekin politikën e SHBA-së – një mjedis politik i hiper-polarizuar dhe një qendër e dobësuar, së bashku me mosbesimin në rritje si tek institucionet ashtu edhe tek ato në anën tjetër.

“Nuk është e shëndetshme për çdo demokraci të ketë këto nivele mosbesimi” përfundoi Garman./UBTNews/

Botë

Netanyahu: Tërheqja e Izraelit nga Gaza nuk do të ndodhë

Published

on

By

Kryeministri izraelit sulmon kritikët që përpiqen ta ushtrojnë presion mbi të që të tërheqë Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) nga Gaza, duke thënë “kjo nuk po ndodh”.

Ata vazhdojnë të thonë: ‘Ju duhet të pranoni kushtet e Hamasit. Largojini të gjithë. IDF duhet të largohet dhe Hamasi mund të rimëkëmbet dhe madje mund të rehabilitojë Rripin e Gazës“, thotë ai, shkruan BBC.

“Kjo nuk po ndodh”.

Netanyahu shton se Presidenti Trump premtoi mbështetjen e tij të plotë për Izraelin nëse Hamasi do të refuzonte planin e tij prej 20 pikash për paqen në Gaza.

“Përfundoni operacionin ushtarak për të eliminuar Hamasin. Dhe kështu mendoj se nga të gjitha anët ishte një vizitë e shkëlqyer”, thotë Netanyahu.

Një postim i veçantë nga Netanyahu në mediat sociale këtë mëngjes ndan një video të Shtëpisë së Bardhë me klipe të tij dhe Presidentit Trump dje. Në fillim të videos, kryeministri izraelit shihet duke shkruar një shënim në një libër ku lexohet: “Për Presidentin Donald Trump, [Pa dyshim] miku më i madh që Izraeli ka pasur ndonjëherë në Shtëpinë e Bardhë – me shumë mundësi!”/D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Brukseli synon asetet e ngrira ruse për financimin e Ukrainës në vitet në vijim

Published

on

By

Meqë Shtetet e Bashkuara kanë lënë të kuptohet se mund të mos jenë të gatshme ta financojnë Ukrainën për kohë të gjatë për nevojat e saj për t’u mbrojtur, Bashkimi Evropian po shqyrton mënyra të ndryshme për ta mbuluar një pjesë më të madhe të kostove në vitet 2026 dhe 2027, duke hamendësuar se lufta do të vazhdojë.

Treguesi më i qartë i kësaj erdhi gjatë fjalimit vjetor të presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në Parlamentin Evropian në fillim të shtatorit, ku ajo përmendi idenë e një “huaje dëmshpërblimi”.

Më shumë hollësi për mënyrën se si do të funksiononte kjo hua janë dhënë në një dokument diskutimi njëfaqësh, që Komisioni ua dha shteteve anëtare të BE-së, shkruan REL.

Dokumenti, i parë nga Radio Evropa e Lirë (REL), u diskutua shkurtimisht nga ambasadorët e bllokut më 26 shtator.

Von der Leyen pritet ta paraqesë këtë dokument para liderëve të BE-së në një samit joformal në Kopenhagë, më 1 tetor, për të diskutuar për Ukrainën. Edhe presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka gjasa të marrë pjesë.

Ministrat e Financave të BE-së gjithashtu pritet të shqyrtojnë më shumë hollësi kur të mblidhen në Luksemburg javën e ardhshme.

Edhe pse ende nuk janë përcaktuar të gjitha mekanizmat e huas, disa elemente tashmë janë të qarta.

Çdo hua për Ukrainën do të bazohej në asetet e ngrira ruse në BE, të cilat janë bllokuar qëkurse Moska e nisi pushtimin e plotë të fqinjit të vet në fillim të vitit 2022.

Huat do të jepeshin pa i prekur drejtpërdrejt këto të holla, dhe Ukraina do të ishte e detyruar t’i kthente paratë vetëm pasi Rusia ta ketë paguar dëmshpërblimet e luftës.

Huaja e dëmshpërblimeve, nëse miratohet, mund t’i zgjidhë një sërë telashesh.

Më e rëndësishmja, do t’i siguronte Ukrainës fondet e nevojshme, duke eliminuar çdo mundësi vetoje nga vende skeptike të BE-së si Hungaria dhe Sllovakia. Do të qartësonte gjithashtu përdorimin e aseteve ruse dhe do të ulte trysninë mbi buxhetin e BE-së./D.B/KP

Continue Reading

Aktualitet

Mungesa e kuorumit, Kuvendi i Prishtinës mbyll mandatin me dështim të seancës

Published

on

Ka dështuar seanca e cila ishte paraparë të mbyllte ciklin katërvjeçar të Kuvendit të Komunës së Prishtinës, kjo për shkak të mungesës së kuorumit brenda sallës.

Mungesa e ekzekutivit të Komunës dhe grupit të asamblistëve të Lidhjes Demokratike të Kosovës pamundësoi vazhdimin e punës dhe shtyu edhe njëherë diskutimin e temave të mbetura në rend dite.

Përfaqësuesi i grupit të asamblistëve të Lëvizjes Vetëvendosje, Gëzim Sveçla, u shpreh se disa çështje të rëndësishme, siç është afati i fundit ligjor për miratimin e buxhetit për vitin e ardhshëm, apo raporti i auditimit, do duhej të diskutoheshin në këtë mbledhje.

“Kjo nuk është hera e parë që ndodhë kështu, në demokraci të konsoliduara të pakta janë rastet ku pushteti mungon në seanca, mirëpo në Kuvendin Komunal, gjatë këtij mandati, kjo ka qenë një dukuri e shpeshtë”, ka thënë Sveçla.

Kryetarin Rama dhe asamblistët e pozitës, ngjashëm i ka kritikuar edhe përfaqësuesi i asamblistëve të Partisë Demokratike të Kosovës, Leutrim Retkoceri.

“Përparim Rama dhe ekzekutivi nuk erdhën as sot, e mbyllën mandatin me ikje, me heshtje, me përbuzje ndaj kuvendit dhe ndaj qytetarëve të Prishtinës. Ky është treguesi më i qartë i mënyrës se si kanë qeverisur”- u shpreh Retkoceri.

Pas kësaj, kryesuesi i Kuvendit, Fehmi Kupina, shpalli mbledhjen e mbyllur.

Kjo ishte mbledhja e fundit e Kuvendit Komunal të Prishtinës, para mbajtjes së zgjedhjeve lokale.

Një prej çështjeve të mbetura pezull, e cila ende nuk ka gjetur zgjidhje në Asamblenë e Prishtinës, është miratimi i projektbuxhetit për vitin 2026./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

​FIFA me vendim të rëndësishëm për ndeshjen Shqipëri-Serbi

Published

on

Duket se ndeshja Shqipëri-Serbi, do të luhet para një numri më të vogël spektatorësh në Leskovac ku kapaciteti i “Duboçicës” do të reduktohet me 20 përqind, sipas mediumit “Sport Klub”.

Sipas të njëjtit informacion, Federata e Futbollit të Serbisë (FSS) u gjobit gjithashtu me 80,000 franga zvicerane.

Në të njëjtën kohë, dënimi përfshin edhe një detyrim për të pasur një plan të qartë për të luftuar problemet e mundshme në ndeshjen e ardhshme me Shqipërinë.

FSS është i detyruar të paraqesë një plan ulësesh, jo më vonë se 1 tetori, me mundësinë e mbushjes së një pjese të kapacitetit me grupe me interesa të veçanta: familje, studentë, organizata të përqendruara në luftën kundër diskriminimit. Siç është njoftuar, “plani duhet të përfshijë edhe aktivitete të qarta kundër diskriminimit (si veshja e bluzave ose shfaqja e banderolave me mesazhe të tilla)”.

Praktikisht, vetëm 6,500 spektatorë do të jenë në gjendje të hyjnë në tribuna më 11 tetor.

Në organizimin e ndeshjes me Anglinë u panë disa mangësi dhe delegati çek Emil Ubias , regjistroi çdo detaj, prandaj këto ditë është folur gjithnjë e më shumë për një dënim potencialisht shumë më drastik, përjashtimin me kusht të ekipit kombëtar serb nga gara e organizuar nga FIFA.

Serbia dhe Shqipëria do të luajnë në stadiumin “Dubočica” në Leskovc më 11 tetor në vend të Beogradit./S.K/KP/

 

Continue Reading

Të kërkuara