Lajmet

Trazirat e Brazilit dhe Kapitolit të SHBA-së: Cilat janë paralelet dhe dallimet?

Ndonëse shumë ngjashmëri, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Published

on

Protestuesit e tërbuar hynë në ndërtesat qeveritare që janë vetë simboli i demokracisë së vendit të tyre. Të shtyrë nga teoritë konspirative për humbjen e kandidatit të tyre në zgjedhjet e fundit, ata thyen xhamat, kaluan nëpër tavolinat e ligjvënësve dhe shkatërruan zyrat më të larta në vend — në një tërbim që zgjati orë përpara se të rivendosej rendi.

Sulmi i 8 janarit nga mbështetësit e ish-presidentit, Jair Bolsonaro, në kryeqytetin e Brazilit tërhoqi paralele të menjëhershme me sulmin e 6 janarit 2021 në Kapitolin e SHBA-së nga mbështetësit e ish-presidentit, Donald Trump.

Dy ish-presidentët populistë ndanë një aleancë të ngushtë politike me një grup mbështetësish të mbivendosur – disa prej të cilëve ndihmuan në përhapjen e gënjeshtrave se Trump humbi rizgjedhjen për shkak të mashtrimit të votuesve dhe më vonë pretendime të ngjashme dolën për Bolsonaron pas humbjes së tij. Bolsonaro ishte ndër liderët e fundit botërorë që njohu fitoren e Joe Biden në 2020.

“Shembulli i SHBA-së i mohimit të zgjedhjeve dhe krijimit të fakteve alternative, radikalizimit të zbatimit të ligjit dhe përçmimit të hapur të institucioneve demokratike ishte një shabllon që nuk mendoj se Bolsonaro dhe të tjerët do ta kishin gjetur vetë”, tha Scott Hamilton, një ish-diplomat amerikan në Brazil.

Megjithatë, ekspertët thonë se nuk duhet bërë ngatërrimi i këtyre dy sulmeve.

Kishte “ngjashmëri të pamohueshme” me 6 janarin, thotë Graham Brookie, drejtor i lartë i Laboratorit të Kërkimit të Forenzikës Dixhitale të Këshillit Atlantik, i cili gjurmon dezinformatat në mbarë globin.

“Imazhet. Shumë nga thirrjet për veprim në mediat sociale janë shumë, shumë të ngjashme”, tha ai. “Por ka një paralajmërim të madh. Demokracia në Brazil është shumë më ndryshe se demokracia këtu në Shtetet e Bashkuara. Kultura, konteksti, madje edhe institucionet janë vërtet të ndryshme dhe kjo ka vërtet rëndësi”.

Shumë nga lidhjet janë të hapura. Djali ligjvënës i Bolsonaros, Eduardo, në vitin 2019 nënshkroi për të punuar me lëvizjen populiste ndërkombëtare të këshilltarit të Trump, Steve Bannon. Bannon u bë një nga përkrahësit më të zhurmshëm të gënjeshtrave pas zgjedhjeve në vitin 2020 dhe ka përforcuar pretendimet e Bolsonaros për makineritë e votimit të manipuluara, përcjell UBT News.

Trump ishte një nga aleatët e paktë të huaj të Bolsonaros dhe Bolsonaro shpesh lartësonte udhëheqjen e homologut të tij amerikan, madje duke postuar foto të vetes duke ndjekur deklaratat e Trump. Ai dhe djali i tij vizituan Trump në Mar-a-Lago dhe të dy morën pjesë në darkat në shtëpinë e Bannon.

Pas trazirave të së dielës në Brasilia, Bannon i quajti protestuesit “luftëtarë brazilianë të lirisë” në një video në mediat sociale.

Konferenca e Veprimit Politik Konservator, një mbledhje kyçe e aktivistëve të krahut të djathtë që ka qenë një vatër e entuziazmit pro-Trump, u takua në Sao Paulo në shtator. Një nga të pranishmit, ish-zëdhënësi i Trump, Jason Miller, u arrestua më vonë nga autoritetet braziliane përpara se të largohej nga vendi.

“Ne nuk mbrojmë dhunën, por besojmë se protestat paqësore janë të duhura dhe se situata në Brazil duhet të hetohet plotësisht”, tha Matt Schlapp, organizatori kryesor i CPAC, në një deklaratë për Associated Press.

Protestuesit sulmuan Kongresin e Brazilit, Gjykatën e Lartë dhe pallatin presidencial, me disa që bënë thirrje që ushtria të rrëzonte Presidentin Luiz Inácio Lula da Silva. Të tjerë valëvitnin parulla që sugjeronin se besonin se makinat e votimit ishin programuar për të vjedhur zgjedhjet nga Bolsonaro, që të kujtojnë shenjat e lëshuara më 6 janar që promovonin teori të ngjashme konspirative në SHBA.

Imazhet e protestuesve brazilianë që luftojnë me policinë që ruan kompleksin, depërtojnë në zyrat e qeverisë dhe kontrollojnë tavolinat e ligjvënësve të opozitës ishin një lloj përsëritje e sulmit në Kapitolin e SHBA.

Sulmet pasuan muaj kur Bolsonaro shfrytëzoi frikën për integritetin e zgjedhjeve pa ofruar prova, të ngjashme me Trump në 2020.

Në nëntor, Bolsonaro fajësoi humbjen si shkak i një gabimi softuerësh dhe bëri thirrje që shumica e votave elektronike të anuloheshin. Ekspertët e pavarur e hodhën poshtë pretendimin e tij dhe oferta e Bolsonaros për të anuluar votat dështoi.

Rrjetet sociale janë ende të mbushura me dezinformata rreth zgjedhjeve pas përfundimit të tyre, dhe postimet që u bënin thirrje brazilianëve të mblidheshin në kryeqytetin e tyre të dielën për të sfiduar rezultatet e zgjedhjeve u bënë virale në TikTok, Facebook, Telegram dhe platforma të tjera. Një postim mblodhi më shumë se 800,000 shikime vetëm që nga e premtja, sipas një analize nga Aos Fatos.

Wendy Via, presidente e Projektit Global kundër Urrejtjes dhe Ekstremizmit, tha se trazirat e së dielës janë një shembull tjetër se si keqinformimi dhe retorika në internet mund të nxisin dhunën nëse ato shpërndahen nga një udhëheqës me një audiencë mjaft të madhe.

“Ne e pamë këtë që po vinte”, tha Via. “Kjo nuk ndodh vetëm në Brazil, apo në Shtetet e Bashkuara. Ky është një problem global. A duhet të krahasojmë atë që ndodhi në Brazil me 6 janarin? Unë them 100%, sepse është i njëjti libër lojërash”.

Por ka dallime të rëndësishme midis dy sulmeve dhe forcave në të dy vendet që i shtynë ato.

“Kjo nuk ishte pjesë e një lëvizjeje të orkestruar për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve”, tha Christopher Garman, drejtor menaxhues i Americas for the Eurasia Group, grup konsultimi për rrezikun politik.

Më 6 janar 2021, Trump ishte ende president dhe ai u kërkoi mbështetësve të tij në tubimin e tij që të marshonin drejt Kapitolit dhe të ndalonin ratifikimin nga Kongresi të fitores së Joe Biden. Në Brasilia, protesta u zhvillua të dielën, kur pak ishin në zyrat e qeverisë dhe Bolsonaro tashmë kishte hequr dorë nga pushteti.

Bolsonaro madje ishte larguar nga vendi – në shtetin “e adoptuar” nga Trump në Florida, ku duket se ka qëndruar në zonën e Orlandos. Të hënën, ai u shtrua në një spital atje, duke u ankuar për dhimbje barku.

Garman tha se dora e Bolsonaros mund të jetë kontrolluar nga gjykata supreme e Brazilit, e cila ka penalizuar në mënyrë agresive dezinformatat në lidhje me zgjedhjet deri në censurimin e llogarive të mediave sociale dhe raporteve të lajmeve që i ka gjetur mashtruese. Bolsonaro e dinte se nëse ai do të provonte më shumë, gjykata mund të vendoste që ai të mos kandidonte përsëri për poste publike.

“Nëse ai do të kishte ndjekur rrugën e Trump, të drejtat e tij politike tashmë do të ishin pezulluar”, tha Garman.

Situata në Brazil është gjithashtu më e tensionuar sesa në SHBA
Korrupsioni sistemik është një shqetësim më i madh në atë vend, siç është stabiliteti i asaj që është ende një demokraci mjaft e re pas dekadash sundimi autoritar që zgjati gjatë viteve 1980. Njeriu që e mundi Bolsonaron, Lula, është një ish-president i cili u burgos për akuza korrupsioni gjatë zgjedhjeve fillestare të Bolsonaros në vitin 2018, vetëm për t’i anuluar dënimin e tij nga Gjykata e Lartë e Brazilit.

Zemërimi kundër establishmentit mund të tingëllojë i njohur për ata që ndjekin politikën e SHBA-së – një mjedis politik i hiper-polarizuar dhe një qendër e dobësuar, së bashku me mosbesimin në rritje si tek institucionet ashtu edhe tek ato në anën tjetër.

“Nuk është e shëndetshme për çdo demokraci të ketë këto nivele mosbesimi” përfundoi Garman./UBTNews/

Lajmet

KQZ hap periudhën për ndërrimin e Qendrës së Votimit për zgjedhjet lokale

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka njoftuar se më 28 qershor ka nisur periudha për ndërrimin e Qendrës së Votimit brenda komunës për Zgjedhjet Lokale, e cila do të zgjasë deri më 29 gusht 2025.

Gjatë kësaj periudhe 63-ditore, të gjithë qytetarët me të drejtë vote kanë mundësi të kontrollojnë qendrën e tyre aktuale të votimit dhe, nëse dëshirojnë, të kërkojnë ndërrimin e saj, duke zgjedhur një lokacion më të afërt me vendbanimin e tyre brenda të njëjtës komunë.

Ndërrimi i Qendrës së Votimit mund të bëhet në dy mënyra:

  • përmes platformës elektronike të KQZ-së në https://qv.kqz-ks.org

  • ose duke paraqitur kërkesën në Komisionin Komunal të Zgjedhjeve të komunës ku është i regjistruar votuesi.

Continue Reading

Lajmet

Serbët festojnë Vidovdanin mes masave të shtuara të Policisë së Kosovës

Published

on

By

Grupe serbësh janë drejtuar për në Graçanicë për të nisur festimet e atij që njihet si Vidovdan.  Festimet nisën në mëngjes në Manastirin e Graçanicës dhe po vazhdojnë në Gazimestan, ku janë paralajmëruar edhe ardhje të tjera gjatë ditës.

Për të siguruar mbarëvajtjen e aktivitetit, Policia e Kosovës ka ndërmarrë masa të rrepta sigurie. Në hyrje të Gazimestanit, po zhvillohen kontrolle për të gjithë të pranishmit, ndërkohë që njësi të shumta policore janë të vendosura në terren, bashkë me forcat e KFOR-it.

Policia ka njoftuar se masat planifikuese dhe operative janë ndërmarrë për ruajtjen e rendit publik, menaxhimin e trafikut dhe sigurinë kufitare. PK ka apeluar për një manifestim të qetë, duke kërkuar nga qytetarët të shmangin provokimet dhe të respektojnë ligjet dhe udhëzimet e organeve të sigurisë.

Në fillim të këtij muaji, Gjykata Themelore në Prishtinë anuloi vendimin e mëparshëm të komunës së Graçanicës që lejonte shfaqjen e flamurit serb për këtë rast, duke vlerësuar se një veprim i tillë ishte në kundërshtim me legjislacionin në fuqi, pasi Vidovdani nuk është festë zyrtare në Kosovë.

Vidovdani lidhet me Betejën e Kosovës të vitit 1389, ku princi serb Lazar humbi jetën. Në diskursin historik serb, kjo betejë përshkruhet si një humbje ushtarake por një fitore shpirtërore.

Gazimestani është gjithashtu një vend me ngarkesë historike dhe politike, pasi aty presidenti i atëhershëm i Serbisë, Slobodan Millosheviq, mbajti një fjalim të njohur në vitin 1989, i cili shpesh shihet si paralajmërim i konflikteve që pasuan në Ballkan.

Continue Reading

Lajmet

​PDK me kërkesë të qartë, zhbllokimi i Kuvendit sipas Kushtetueses

Published

on

By

Deputeti i Partisë Demokratike të Kosovës, Përparim Gruda tha se në takimin e sotëm të partive politike me kryeministrin në detyrë, Albin Kurti do të diskutohet dalja nga situata e krijuar në Kuvendin e Kosovës.

Gruda tha se kryetari i PDK-së, Memli Krasniqi do të shpreh qëndrimet e kësaj partie se si të zhbllokohet Kuvendi i Kosovës, bazuar në aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese.

Ndërkaq, se a do të arrihet ndonjë marrëveshje apo çështje të tjera siç tha Gruda, do të përgjigjet vetë Krasniqi.

Këtë deklarim Gruda e bëri pas pyetjeve të gazetarëve në konferencën e thirrur nga PDK.

Continue Reading

Lajmet

Trump flet sërish për Kosovën e Serbinë: Ishin gati për luftë të madhe, unë e ndala

Published

on

By

Presidenti Amerikan Donald Trump për të tretën herë në vetëm një javë është rikthyer të flasë për çështjen e raporteve të tensionuara midis Kosovës dhe Serbisë, teksa bën pasqyrën e konflikteve globale që ai pretendon se ka zgjidhur.

Gjatë një konference për shtyp në Shtëpinë e Bardhë, Trump sërish tha se Serbia dhe Kosova ishin gati të përplaseshin ushtarakisht, madje sipas tij në një luftë të madhe.

“Serbia dhe Kosova ishin gati të përplaseshin. Po shkonin drejt një lufte të madhe”, tha Trump.

Më tej ai zbuloi formulën e tij të suksesit, me të cilën e ndali shpërthimin e një lufte mes dy shteteve në Ballkan, shkruan A2 CNN.

Trump vazhdimisht gjatë javës së fundit, nga momenti kur vendosi armëpushimin midis Izraelit e deri tek samiti i NATO-s në Hagë, i është referuar marrëveshjes Kosovë-Serbi, të arritur në Uashington më 2020 si histori suksesi e ndërmjetësimit të tij.

“Ne e ndalëm Serbinë, e cila ishte gati të fillonte një përplasje”, deklaroi dy ditë më parë Trump.

Ai i referohet marrëveshjes së nënshkruar nga Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiq dhe kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti në Zyrën Ovale, më 04.09.2020 të ndërmjetësuar nga Donald Trump.

Continue Reading

Të kërkuara