Published
3 years agoon
By
Betim GashiNastasia Kordyla-Balke gjatë praktikës pedagogjike një një shkollë në Lehe në Bremerhaven. 38-vjeçarja i përket komunitetit sinti dhe rom, është nënë e tre fëmijëve, punon me kohë të plotë, studion, vullnetarizon dhe kujdeset edhe për një të afërm.
“Nuk e mendoja që një sinticë, si unë mund të merrte ndonjëherë statusin e nëpunësit civil apo mund të punonte në sektorin publik.” – thotë Nastasia Kordyla-Balke.
Nastasia Kordyla-Balke
Sinti dhe romët janë ende të diskriminuar në sistemin arsimor gjerman. Kjo shpesh pengon avancimin arsimor, siç tregon raporti i vitit 2021 i Komisionit të Pavarur për Anticiganizmin. Komisioni shqyrtoi për dy vjet situatën e popullsisë sinti dhe rome në Gjermani.
“Ti je një hiç, nuk di të bësh asgjë” – të tilla fjalë dëgjojnë shpesh nxënësit e komunitetit të sinti dhe romëve në Gjermani, shkruhet nër një studim të zhvilluar nga shoqata RomnoKher lidhur me mundësitë e pjesëtarëve të këtij komuniteti për t’u shkolluar dhe për t’u punësuar në Gjermani.
“Hajdutë, muzikantë, fallxhorë dhe lypës”
Autorët e studimit intervistuan 614 pjesëtarë të këtij komuniteti. Në studim ata tregojnë se në Gjermani ka mjaft racizëm, anticiganizëm dhe diskriminim: 40 përqind e të intervistuarve thanë se fëmijët e tyre janë diskriminuar si nga mësuesit dhe nga shokët e klasës. Dy të tretat e gjithë të anketuarve ndjehen të diskriminuar, sepse i përkasin një pakice, përfshirë këtu edhe sistemin arsimor. Megjithatë aty ku mësuesit kujdesen për fëmijët e pakicave, ata arrijnë në përgjithësi rezultate të larta shkollore.
Nastasia Kordyla-Balke gjatë praktikës pedagogjike
“Një popull që përbëhet vetëm nga hajdutë, muzikantë, fallxhorë dhe lypës” – ky është përfytyrimi që ekziston në Gjermani për rreth 6,3 milionë sintit dhe romët që jetojnë në BE. Këtë e përjetoi me vajzën e saj, Delaya, edhe Nastasia. Delaya ndërroi shkollën në klasën e dytë fillore. Në ditën e parë të shkollës, mësuesja e klasës tha se vajza e saj duhej të përsëriste klasën e parë. Më vonë, pa e ditur Nastasia, Delaya u testua për diskalkulim – një dobësi matematikore. Në dëftesë mësuesja shkroi: “Delaya tregon interes të madh për muzikën. Ajo kërcen dhe këndon me shumë gëzim dhe përkushtim.”
Stereotipe dhe diskriminim
Një stereotip tipik për sintit dhe romët, thotë Nastasia. Me diskriminim përballen si fëmijët sinti dhe romë nga familjet që kanë ardhur si emigrantë në Gjermani, edhe ata që janë sinti dhe romë gjermanë.

Një nga të intervisturait për studimin tregon për rastin e nënës së një nxënësi, e cila kur mori në telefon për të regjistruar fëmijën në shkollë e trajtuan normalisht për shkak të emrit të saj gjerman, por kur ajo dhe i shoqi u paraqitën në shkollë mësuesit filluan t’u bëjnë pyetje të çuditshme për shkak “të ngjyrës së errët të flokëve dhe të lëkurës” dhe papritmas e caktuan djalin e tyre që të shkonte në një klasë me mësim plotësues edhe pse ai ishte me nota të mira.
“Dallim i frikshëm” kundrejt popullsisë në përgjithësi
Të gjithë fëmijët e pakicës sinti dhe roma ndjekin tani shkollën fillore në Gjermani, por nga studimi bëhet gjithashtu e qartë se një pjesë e madhe e tyre – një në tre – nuk arrijnë ta mbarojnë shkollën fillore dhe nuk kanë mundësi as të mësojnë ndonjë profesion. Prandaj shumë syresh gjejnë punë të paguara keq.

Por edhe ata që arrijë të fillojnë një shkollim profesional, rreth 50% nuk arrijnë ta mbarojnë. Ndërkohë që kjo shifër për pjesën tjetër të popullsisë është vetëm 5%.
Dallimet fillojnë që në kopshtet fëmijëve, sepse në to ka shumë pak fëmijë që u përkasin pakicave, vazhdojnë në shkollë dhe reflektohen edhe në numrin e pakët të sinti dhe romëve që mbarojnë universitetin ose shkollën e lartë. Kështu nga 15% e të rinjve që arrijnë të mbarojnë maturën, vetëm 4% e tyre mbarojnë studimet e larta. Një arsye mund të jetë që familjet shpesh nuk janë në gjendje t’i mbështesin fëmijët në mënyrë të mjaftueshme për të kryer studimet dhe se ata nuk gjejnë mundësi për bursa ose forma të tjera mbështetjeje financiare.DW
You may like
Lajmet
Rektori Hajrizi: Studentët e UBT-së, të gatshëm për tregun global të punës
Published
23 hours agoon
October 4, 2025By
Driton Iseni
UBT ka dëshmuar se është institucioni lider në arsim, shkencë dhe inovacion në Kosovë e rajon, duke nxjerrë kuadro profesionale që sot kontribuojnë në kompani e industri të nivelit botëror. Në një intervistë në FIVE të Dukagjinit, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, thekson se përmes programeve moderne dhe industrive të krijuara brenda institucionit, studentët përgatiten jo vetëm për tregun e punës vendor, por edhe për atë global.
“Ne prodhojmë 400 arkitektë në vit, dhe nuk është se ka aq kompani vendore për t’i absorbuar. Ata punojnë për kompani globale. Po ashtu, ne përgatisim 1.000 programerë çdo vit, dhe kërkesa nuk është vetëm në Kosovë. Janë të mjaftueshme për tregun vendor, por ka kërkesa edhe në nivel botëror”, tha Rektori Hajrizi.
Ai nënvizoi se UBT ka arritur të harmonizojë kërkesat e tregut të punës me programet akademike, duke krijuar kushte që studentët të kenë qasje në teknologjitë më të reja, sikurse universitetet dhe industritë më të zhvilluara të botës.
“Studenti ynë ka mundësi të mësojë e të punojë me teknologjitë më të fundit, njësoj sikur studentët e universiteteve elitare në botë. Ne kemi krijuar edhe industri të brendshme, kompani ku studentët përjetojnë të gjithë ciklin organizativ të teknologjive dhe të kompanive moderne, në mënyrë që kur të dalin në treg të jenë të gatshëm menjëherë”, u shpreh Rektori.
Ai veçoi si shembull programet e arkitekturës dhe urbanizmit, ku studentët përgatiten me koncepte moderne të projektimit, por edhe fushën e “smart cities”, ku UBT është shembull ndërkombëtar për ndërtimin e qyteteve të mençura.
“Smart cities janë e ardhmja e qyteteve dhe e organizimit modern. Ne kemi treguar se edhe nga Kosova mund të ndërtohen modele të tilla të suksesshme. Nuk ka teknologji që e gjen në Amerikë, Gjermani apo Japoni, e që nuk mund ta hasësh edhe në UBT”, theksoi Hajrizi.
Duke folur për rolin e UBT-së në rajon, Rektori nënvizoi se institucioni ka qenë gjithmonë pararojë me programe unike dhe inovative, duke filluar që nga viti 2001 me menaxhimin inxhinierik, mekatronikën dhe më pas me teknologjitë e reja.
“Besoj se për Ballkanin gjithmonë kemi qenë një lloj lidershipi. Ne kemi qenë të parët që kemi hapur programe moderne, kemi krijuar qendra kërkimore dhe jemi pozicionuar ndërkombëtarisht, nga Londra, Vjena, deri në Finlandë. Ky është tregues se UBT është institucion proaktiv dhe inovativ në nivel global”, theksoi ai.
Në fund, Rektori Hajrizi potencoi se studentët e UBT-së nuk duhet të kenë kompleks inferioriteti, sepse tashmë kanë dëshmuar se janë të barabartë, madje shpesh më të mirë se bashkëmoshatarët e tyre në universitete ndërkombëtare.
“Shumë prej tyre sot punojnë në Zvicër, Gjermani, Amerikë, e më gjerë, duke kontribuar në zhvillime globale. Ky është konfirmim se UBT po udhëheq në Ballkan, duke prodhuar dije e kuadro të nivelit botëror”, përfundoi Rektori Hajrizi.
Lajmet
Në UBT Ferizaj u organizua sesioni informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship
Published
2 days agoon
October 3, 2025By
Driton Iseni
UBT Ferizaj ishte mikpritës i një sesioni të veçantë informues për bursën prestigjioze Chevening Scholarship, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Ambasadës Britanike në Kosovë, në bashkëpunim me Chevening Alumni Foundation in Kosovo.

Gjatë këtij aktiviteti, studentët e UBT-së në Ferizaj u njohën me procesin e aplikimit, kriteret e përzgjedhjes dhe afatet e rëndësishme, si dhe morën këshilla praktike për një aplikim të suksesshëm.
Ky aktivitet synoi të nxisë interesimin e studentëve për të aplikuar në bursën Chevening dhe të ofronte njohuri të thelluara mbi mundësitë që kjo bursë ofron pas përfundimit të studimeve, si zhvillimi i aftësive profesionale dhe krijimi i perspektivave të reja karrierike.



Lajmet
UBT dhe AMIK nisin projektin “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi” me trajnimin e parë
Published
2 days agoon
October 3, 2025By
Driton Iseni
Në ambientet e Parkut Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së u zhvillua hapja e projektit “Inkuadrimi i Vajzave në Ndërmarrësi”, një iniciativë e organizuar nga UBT në bashkëpunim me AMIK – Asociacioni i Institucioneve Mikrofinanciare të Kosovës.

Ky aktivitet ka për qëllim fuqizimin e vajzave dhe grave të reja përmes ofrimit të njohurive praktike, mentorimit dhe krijimit të mundësive të reja për angazhim në botën e ndërmarrësisë. Pjesëmarrëset do të pajisen me shkathtësi të rëndësishme për të ndërmarrë iniciativa profesionale dhe për të kontribuar në zhvillimin ekonomik dhe social të vendit, duke rritur mundësitë e tyre për punësim, krijim të bizneseve të vogla dhe inovacion.
Në hapje të aktivitetit, u theksua rëndësia e partneritetit mes institucioneve akademike dhe sektorit financiar për mbështetjen e gjeneratës së re të sipërmarrësve.
Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, vuri në pah se projektet e tilla janë të nevojshme për të krijuar një platformë të qëndrueshme për ndërmarrësi dhe zhvillim ekonomik në nivel vendi, dhe se bashkëpunimi me sektorin financiar dhe organizatat që mbështesin inovacionin është kyç për suksesin e vajzave të reja.

Zëvendësguvernatorja e Bankës Qendrore të Kosovës, Nesrin Shileku-Shala, i inkurajoi pjesëmarrëset duke theksuar rëndësinë e edukimit financiar, planifikimit dhe guximit për të ndërmarrë iniciativa të reja, duke u bërë modele suksesi për komunitetet e tyre.
Drejtori i Bordit të AMIK, Adrian Alo, theksoi se fuqizimi i vajzave përmes projekteve të ndërmarrësisë kontribuon në stabilitetin ekonomik dhe përfshirjen sociale, duke nxitur edhe zhvillimin e sektorit mikrofinanciar dhe inovacionin në vend.
Përfaqësuesi i AMIK, Prof. Shpresim Vranovci, nënvizoi rëndësinë e mentorimit dhe krijimit të rrjetit të kontakteve për pjesëmarrëset, si një element kyç për arritjen e suksesit profesional dhe zhvillimin e projekteve të reja sipërmarrëse.
Ndërsa, Drejtori i Departamentit për Edukim dhe Zhvillim Profesional në UBT, Prof. Dr. Besnik Skenderi, theksoi se institucioni mbetet i përkushtuar të ofrojë platforma praktike për zhvillimin e studentëve dhe të rinjve, duke i lidhur ata me sektorët strategjikë të ekonomisë dhe aktorë që kontribuojnë drejtpërdrejt në krijimin e mundësive të reja për punësim, ndërmarrësi dhe inovacion.
Ky projekt shënon një hap të rëndësishëm drejt përfshirjes së vajzave dhe grave në ekonominë inovative dhe ndërmarrëse të vendit, duke nxitur një kulturë të barazisë, sipërmarrësisë dhe zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik dhe social.


Lajmet nga UBT
UBT ofron 20 për qind bursë në programin Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik për punonjësit shëndetësorë dhe sportistët
Published
2 days agoon
October 3, 2025By
Driton Iseni
UBT po ofron një mundësi shumë të vlefshme për profesionistët e fushës së shëndetit dhe sportit. Me bursën prej 20 për qind në programin Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik, punonjësit shëndetësorë dhe sportistët kanë mundësinë të thellojnë njohuritë e tyre akademike, të zhvillojnë aftësi praktike dhe të përfitojnë nga një qasje e avancuar multidisiplinare për të adresuar sfidat komplekse të shëndetit dhe mirëqenies.
Ky program është i konceptuar për të integruar në mënyrë të balancuar aktivitetin fizik, sportin, ushqyerjen dhe stilin e jetës, duke u fokusuar në promovimin e shëndetit personal, parandalimin e sëmundjeve kronike dhe rehabilitimin pas gjendjeve të ndryshme shëndetësore.
Qëllimet kryesore të programit përfshijnë:
- Edukimin e avancuar mbi përfitimet e aktivitetit fizik dhe sportit për shëndetin publik.
- Zhvillimin e qasjeve të bazuara në prova për menaxhimin e sëmundjeve kronike, promovimin e mirëqenies mendore dhe fizike, si dhe përfshirjen e të gjitha grupmoshave në programe të përshtatura shëndetësore.
- Përgatitjen e profesionistëve për të dizajnuar dhe zbatuar programe të personalizuara shëndetësore sipas kushteve, popullatës dhe nevojave sociale.
- Promovimin e kohezionit social përmes sportit dhe aktivitetit fizik, duke kontribuar edhe në qëndrueshmërinë komunitare në kohë krizash apo emergjencash.
- Nxitjen e kërkimeve shkencore dhe inovacionit në shkencat e sportit, rehabilitimit dhe shëndetit publik.
Studentët e këtij programi do të fitojnë:
- Njohuri të thelluara për analizimin e profilit shëndetësor të popullatave dhe treguesve vitalë, si jetëgjatësia dhe prevalenca e sëmundjeve.
- Aftësi praktike për të hartuar, zbatuar dhe monitoruar programe të aktivitetit fizik për grupe të ndryshme moshe dhe gjendjesh shëndetësore.
- Ekspertizë në përdorimin e metodave moderne të stërvitjes dhe rehabilitimit, të përshtatura për individë me nevoja të veçanta.
- Kompetenca për të vlerësuar kritikisht hulumtimet shkencore, duke siguruar qasje të bazuara në prova për përmirësimin e shëndetit publik.
Programi Master në Shëndet dhe Aktivitet Fizik në UBT është ndërtuar sipas kurrikulave bashkëkohore dhe standardeve ndërkombëtare, me mundësi për specializime në fusha si:
- Aktiviteti fizik për grupmosha të ndryshme dhe të moshuarit,
- Aktiviteti fizik në sëmundje kronike dhe paaftësi,
- Ndërmjetësimi dhe kohezioni social përmes sportit,
- Kërkim shkencor dhe inovacion në shëndet dhe sport.
Nëpërmjet kushteve moderne laboratorike, stafit akademik me përvojë ndërkombëtare dhe mobiliteteve studimore në universitete partnere evropiane, UBT garanton një eksperiencë të plotë akademike dhe profesionale.
UBT synon që përmes këtij programi të përgatisë gjeneratën e re të profesionistëve që do të kontribuojnë në ngritjen e cilësisë së jetës, përmirësimin e shëndetit publik dhe zhvillimin e sportit dhe rehabilitimit në Kosovë dhe rajon.
APLIKO TANI ONLINE dhe përfito nga bursa 20 për qind për të qenë pjesë e këtij programi inovativ në Shëndet dhe Aktivitet Fizik.
Meta përdor bisedat tuaja me AI për të ju treguar reklama
Vanessa Hudgens tregon për kiminë me Zac Efron në “High School Musical”
FC Ferizaj prezanton trajnerin e ri, Nevil Dede
Lamine Yamal mungon ndaj Sevillas për shkak të një dëmtimi muskulor
Petrit Halilaj fiton çmimin prestigjioz Nasher 2027 për skulpturë
Rektori Hajrizi: Studentët e UBT-së, të gatshëm për tregun global të punës
Sa është i dëmshëm ndryshimi i orës? Ja çfarë thonë studimet e reja
Elon Musk kritikon Wikipedia-n dhe njofton Grokipedia
Zhytësi rus thyen rekordin botëror, 126 metra pa frymë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni2 months agoBSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months agoProfesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi4 weeks agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
