Botë
Talibanët mbyllin mediat e pavarura në Afganistan
Published
4 years agoon
By
UBT newsSkena lulëzuese mediatike në Afganistan, është konsideruar si një prej arritjeve më të mëdha në 20 vjetët e fundit, që prej se talibanët u rrëzuan nga pushteti më 2001.
Por, rikthimi i shpejt i talibanëve është duke u ndryshuar situatën, pasi ka filluar shtypja e lirisë së medias, në territoret që ky grup militant ka marrë nga forcat qeveritare në këto muajt e fundit.
Grupi militant ka mbyllur me forcë dhjetëra stacione lokale të radios, gazeta e televizione në qarqet që ka marrë nën kontroll, që prej se forcat e huaja ushtarake, të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara, nisën tërheqjen nga Afganistani më 1 maj.
Organizatat e tjera mediatike janë mbyllur nga frika e hakmarrjes së talibanëve dhe shumë gazetarë janë larguar nga shtëpitë e tyre ose po fshihen. Talibanët janë fajësuar për vrasjen e dhjetëra gazetarëve dhe punëtorëve të mediave në vitet e fundit.
Disa media, që janë lejuar të operojnë, janë detyruar që të transmetojnë propagandë të talibanëve. Këtyre mediave u është ndaluar të transmetojnë muzikë apo zërat e grave. Lajmet janë zëvendësuar me buletinet e miratuara nga talibanët, recitimet nga Kurani dhe predikimet islame.
“Të detyruar për të punuar për talibanët”
Radio Nawbahar Balkh, media komerciale me seli në Balkh, qark në provincën me të njëjtin emër, u mbyll muajin e kaluar, kur talibanët morën nën kontroll këtë zonë në veri të Afganistanit.
Shumica prej 18 punëtorëve të kësaj radioje, përfshirë edhe katër gra, u larguan ose u fshehën. Vetëm dy teknikë nuk ikën.
Brenda ditësh, kjo radio rinisi transmetimin. Por, kësaj radhe, ajo u mor nën udhëheqjen e talibanëve.
“Ata që qëndruan u detyruan të punojnë dhe të transmetojnë informacione për talibanët”, tha një ish-punëtor i kësaj radioje, që u largua në Mazar-eSharif, kryeqytetin e provincës.
Ish-punëtorët, të cilët folën në kushte anonimiteti për Radion Evropa e Lirë, thanë se kjo radio është shndërruar në një zëdhënëse të talibanëve.
“Talibanët e përdorin këtë radio për të shpërndarë propagandë kundër qeverisë”, tha një ish-punëtor. “Ata po ashtu transmetojnë predikime fetare. Muzika dhe emisionet argëtuese janë ndaluar”.
Në zonat e tjera, që janë marrë nën kontroll, talibanët kanë lejuar që të punojnë radio stacionet, por kanë vendosur kufizime mbi përmbajtjen që mund të transmetojnë.
Radio Sedaye Kokcha, një radio private në qarkun Jurm në provincën Badakshan, u ndalua që të transmetojë disa prej programeve të saj. Kryengritësit gjithashtu nuk kanë lejuar gratë që të punojnë.
“Ne aktualisht po transmetojmë programe për agrikulturë, shëndetësi dhe letërsi, por ne kemi censuruar programet muzikore”, tha Nasir Ahmad Akhgar, drejtor i kësaj radioje.
“Tani, vetëm burrat po punojnë në radio”, shtoi ai.
Të plaçkitur dhe të shkatërruar
Në shtatë vjetët e fundit, Radio Dehrawud ka transmetuar lajme dhe programe për çështje aktuale, por edhe për kulturë e programe argëtuese.
Por, kur muajin e kaluar militantët talibanë morën nën kontroll qarkun Dehrawud, në provincën jugore Uruzgan, kjo radio u mbyll.
“Fillimisht, talibanët nuk na lanë që të hyjmë në ndërtesën e radios”, tha Mohammad Omar Waziri, drejtor i Radio Dehrawud, i cili që atëherë u largua nga qarku.
“Më pas pajisjet u plaçkitën. Disa ditë më vonë radioja u shkatërrua”, tregoi ai.
Talibanët pretendojnë se kjo radio ishte plaçkitur para se grupi militant të merrte nën kontroll qarkun. Por, grupi për të drejtat e mediave, NAI ka kundërshtuar këtë pretendim, duke thënë se talibanët plaçkitën dhe shkatërruan këtë radio pasi morën nën kontroll qarkun Dehrawud.
Ehsanullah Wolesmal, menaxher i radios private në Tirin Kot, që gjendet në kryeqytetin e Uruzganit, tha se mediat kanë frikë se talibanët do ta marrin nën kontroll qytetin.
“Mediat në Tarin Kot do të shkatërrohen kur të vijnë talibanët”, tha ai. “Ne u bëjmë thirrje talibanëve të kuptojnë se radio stacionet private dhe lokale janë neutrale dhe nuk duhet të trajtohen në këtë mënyrë”, shtoi ai.
Në zonat që kanë nën kontroll, talibanët gjithashtu kanë ndaluar përdorimin e telefonave të mençur dhe rrjeteve sociale, për të parandaluar që njerëzit të kenë qasje në informacione të pavarura.
Disa afganë thonë se janë rrahur nga talibanët pasi kanë postuar komente kritike në rrjetin social Facebook. Anëtarët e grupeve të shoqërisë civile, në zonat e kontrolluara nga talibanët, janë kërcënuar dhe arrestuar.
Talibanët po ashtu kanë vrarë dhjetëra gazetarë dhe kanë shënjestruar dhjetëra media të pavarura që kanë raportuar në mënyrë kritike për ta. Të paktën 12 gazetarë afganë dhe punëtorë të mediave janë vrarë gjatë këtij viti, ku për vrasjen e shumicës së tyre janë fajësuar militantët talibanë.
Në maj, talibanët akuzuan mediat e pavarura për “propagandë të njëanshme” dhe kërcënuan gazetarët se do të kenë “pasoja”.
Disa media të mbyllura
Të paktën 35 media janë mbyllur që prej se talibanët nisën ofensivën e tyre ushtarake më 1 maj, ka thënë Ministria e Informacionit dhe Kulturës e Afganistanit. Ende nuk është e qartë se sa media janë mbyllur vetë ose janë detyruar nga talibanët që të mbyllen.
Gjashtë media të tjera private janë marrë nën kontrollin e talibanëve, tha ministria më 3 gusht.
Grupi NAI tha se të dhënat tregojnë se 51 media janë mbyllur që prej muajit prill: 44 radio stacione, pesë televizione, një qendër mediale dhe një agjenci e lajmeve.
Shumica e mediave të mbyllura ishin në provincat që kanë qenë cak i sulmeve të talibanëve, përfshirë edhe provincat jugore Kandahar dhe Helmand, por edhe në provincat veriore si Badakhshan, Takhar, Baghlan, Samangan, Balkh, Sar-e Pul, Jawzjan, Faryab, dhe Badghis.
Mbi 1.000 gazetarë dhe punonjës të mediave, përfshirë 150 gra, kanë humbur vendet e punës që prej prillit, ka thënë grupi NAI.
Që prej pushtimit më 2001, të udhëhequr nga SHBA-ja, që çoi në largimin nga pushteti të talibanëve, pas pesë vjet udhëheqjeje, skena mediale në Afganistan ka lulëzuar.
Afganistani tani vlerësohet se ka 170 radio, mbi 100 gazeta dhe dhjetëra stacione televizive.
Nën regjimin e talibanëve kishte vetëm një radio shtetërore, Zëri i Sheriatit të Talibanëve, ku kryesisht transmetoheshin lutjet dhe mësime fetare.
Talibanët rivendosin ligjet shtypëse
Shtypja e lirisë së medias nga talibanët vjen në kohën kur grupi ekstremist po rivendos shumë prej ligjeve shtypëse dhe po rikthen politikat që kishte pasur gjatë regjimit më 1996-2001.
Në kohën kur e kontrollonin Afganistanin, talibanët kishin detyruar gratë që të mbuloheshin, ua ndaluan atyre që të punojnë jashtë shtëpive të tyre, e kishin kufizuar edukimin e vajzave dhe u kishin kërkuar grave që të ishin të shoqëruara nga të afërmit burra nëse dilnin nga shtëpitë e tyre.
Ndërkaq, burrave iu ishte ndaluar që të rruanin mjekrat. Ata po ashtu ishin detyruar që të luteshin pesë herë në ditë. Ndërkaq, dëgjimi i muzikës dhe shikimi i televizorit u bë i jashtëligjshëm.
Shumica e këtyre politikave tashmë janë rikthyer në zonat që tashmë janë nën kontrollin e talibanëve, thonë banorët. Kjo po ndodh pavarësisht pretendimeve të vazhdueshme të talibanëve se ky grup ka ndryshuar dhe se nuk do të risjellë strukturat shtypëse./REL
Lajmet
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBT News
Administrata e presidentit Donald Trump ka paralajmëruar se Evropa përballet me rrezikun e një “zhdukjeje civilizuese” dhe ka vënë në pikëpyetje nëse disa shtete evropiane mund të mbeten aleatë të besueshëm të Shteteve të Bashkuara, sipas një dokumenti të ri strategjik që i kushton vëmendje të veçantë kontinentit.
Në dokumentin 33-faqësh të Strategjisë së Sigurisë Kombëtare, Trump shpalos vizionin e tij për rendin botëror dhe mënyrën se si SHBA do ta përdorë fuqinë e saj ushtarake dhe ekonomike.
Ai e cilëson këtë strategji si një udhërrëfyes për ta mbajtur Amerikën kombin më të madh dhe më të suksesshëm në historinë e njerëzimit, shkruan BBC.
Politikanët evropianë kanë reaguar menjëherë. Ministri i Jashtëm i Gjermanisë, Johann Wadephul, deklaroi se vendi i tij nuk ka nevojë për “këshilla nga jashtë” për mënyrën se si të organizojë shoqërinë e vet të lirë.
Zakonisht, një Strategji e Sigurisë Kombëtare publikohet nga presidentët amerikanë një herë gjatë mandatit dhe shërben si bazë për politikat dhe buxhetet e ardhshme, si dhe si sinjal për prioritetet e SHBA në arenën ndërkombëtare.
Dokumenti i ri vazhdon retorikën e ashpër të Trump, e cila u pa edhe në fjalimin e tij në Kombet e Bashkuara, ku ai kritikoi ashpër Evropën Perëndimore për politikat mbi migracionin dhe energjinë e pastër.
Sipas BBC, strategjia bën thirrje për rikthimin e identitetit perëndimor, ndaljen e migrimit masiv, luftimin e ndikimit të huaj dhe përqendrim në prioritetet amerikane, si lufta kundër karteleve të drogës.
Administrata Trump ka krijuar lidhje edhe me partinë e ekstremit të djathtë AfD në Gjermani, e cila është klasifikuar si ekstremiste nga shërbimet e inteligjencës gjermane.
Sa i përket Rusisë dhe luftës në Ukrainë, dokumenti thekson se Evropa tregon mungesë vetëbesimi dhe se përfundimi i konfliktit është një interes thelbësor për SHBA. Administrata Trump ka propozuar një plan paqeje, i cili fillimisht parashihte që Ukraina t’i dorëzonte disa territore Rusisë. Ndërkohë, presidenti rus Vladimir Putin ka paralajmëruar se nëse trupat ukrainase nuk tërhiqen nga rajoni i Donbasit, Rusia do ta marrë atë me forcë.
Strategjia thekson gjithashtu rëndësinë e hemisferës perëndimore dhe nevojën për riorganizimin e pranisë ushtarake amerikane, duke zhvendosur burimet nga zonat më pak prioritare. Prania ushtarake e SHBA-ve tashmë është rritur në Karaibe, ku janë kryer edhe sulme kundër grupeve të dyshuara për trafik droge.
Një tjetër fokus i rëndësishëm është Deti i Kinës Jugore, që përbën një rrugë kyçe tregtare. SHBA deklaron se do të forcojë praninë e saj në Paqësorin Perëndimor dhe u bën thirrje aleatëve si Japonia, Koreja e Jugut, Australia dhe Tajvani të rrisin shpenzimet për mbrojtje.
Dokumenti thekson se parandalimi i një konflikti për Tajvanin është një prioritet kryesor, ndërsa Kina e konsideron Tajvanin pjesë të territorit të saj dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për ribashkim.
Po ashtu, strategjia përmend forcimin e industrisë amerikane dhe zvogëlimin e varësisë nga teknologjitë e huaja, në përputhje me politikat proteksioniste dhe tarifat globale të vendosura nga administrata Trump./S.K/KP/
Lajmet
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBT News
Policia moldave tha të premten se ka kryer rreth 50 bastisje në vende të shumta në vend, ku ka gjetur prova se një grup i organizuar i trajnuar më parë në një kamp në Serbi po planifikonte të shkaktonte trazira në Moldavi.
“Grupi i organizuar dyshohet se veproi me qëllimin për të kryer aktivitete të paligjshme në shkallë të gjerë dhe në këmbim të përfitimit financiar”, tha policia moldave në një komunikatë, shkruan REL.
Në komunikatë thuhet se grupi ishte stërvitur më parë në një kamp në Banja Kovilaça, në Serbinë perëndimore, dhe se qëllimi ishte të krijonte tension shoqëror, i ndjekur nga nisja e protestave të dhunshme me qëllim që të ndikonte në rendin publik dhe sigurinë e qytetarëve moldavë.
Më 26 shtator, policia në Serbi arrestoi dy persona të akuzuar për organizimin e trajnimit taktik-luftarak për qytetarët e Moldavisë dhe Rumanisë, i cili kishte për qëllim shkaktimin e trazirave në Moldavi.
Arrestimet ndodhën pasi autoritetet në Kishinjev paralajmëruan publikisht për ekzistencën e kampeve të luftimit në Serbi, duke pretenduar se ato ishin organizuar nga shërbimi sekret rus me qëllim destabilizimin e Moldavisë gjatë zgjedhjeve të fundit në vend.
Ndërkohë, Moska i ka hedhur poshtë këto akuza.
Policia në Serbi njoftoi se trajnimi u zhvillua nga 16 korriku deri më 12 shtator në një objekt ushqimi pranë Loznicës në Serbinë perëndimore dhe se në të morën pjesë midis 150 dhe 170 qytetarë të Moldavisë dhe Rumanisë.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha në tetor se nuk mund të pretendonte se inteligjenca ruse ishte pas kampit, por se policia kishte ndaluar persona me kombësi serbe që ishin të disponueshëm.
Policia moldave shtoi të premten se gjatë kontrollit, ndër të tjera, sekuestroi karta bankare, disa prej të cilave ishin lëshuar nga institucione financiare nga Rusia, mbi 20 pasaporta biometrike me vula për kalimin e kufirit me Serbinë, stacione radioje, dylbi, plumba të kalibrave të ndryshëm për armë vdekjeprurëse dhe jovdekjeprurëse.
Ministria e Punëve të Brendshme dhe Ministria e Punëve të Jashtme në Serbi nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesës së Radios Evropa e Lirë për më shumë informacion në lidhje me këtë rast./S.K/KP/
Lajmet
Vriten katër persona në sulmin ndaj një anijeje të dyshuar për drogë në Paqësorin Lindor
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Ushtria amerikane tha se vrau katër burra në një sulm ndaj një anijeje të dyshuar për drogë në Paqësorin Lindor, duke e përshkruar objektivin si një anije të operuar nga një organizatë e caktuar terroriste dhe të përdorur për trafik narkotikësh.
Komanda Jugore e SHBA-së njoftoi operacionin në platformën e kompanisë amerikane të mediave sociale X, duke thënë se veprimi u ndërmor me urdhër të Sekretarit të Mbrojtjes të SHBA-së, Pete Hegseth.
Ajo tha se inteligjenca tregoi se anija po transportonte narkotikë të paligjshëm dhe po kalonte tranzit përgjatë një rruge të njohur të trafikimit të drogës në Paqësorin Lindor.
“Katër narko-terroristë meshkuj në bordin e anijes u vranë”, tha deklarata, shkruan Anadolu Agnecy.
SHBA-të kanë kryer të paktën 22 sulme si në Detin e Karaibeve ashtu edhe në Oqeanin Paqësor Lindor në anije të dyshuara për transportimin e narkotikëve që nga shtatori, duke vrarë të paktën 87 persona.
Sulmi i fundit erdhi mes diskutimeve se Hegseth urdhëroi vrasjen e të mbijetuarve në një sulm pasues ndaj një anijeje të dyshuar për drogë në Detin e Karaibeve në shtator, të cilin administrata e hedh poshtë.
Shtëpia e Bardhë konfirmoi sulmin e dytë, por mohoi se Hegseth urdhëroi vrasjen e të mbijetuarve. Zëdhënësja Karoline Leavitt tha se Hegseth autorizoi komandantin e Komandës së Operacioneve Speciale të SHBA-së, Admiral Frank Bradley, të kryente sulme më 2 shtator dhe drejtoi angazhimin e dytë, duke vepruar brenda autoritetit të tij dhe ligjit.
SHBA-të kanë zgjeruar operacionet ushtarake në të gjithë Amerikën Latine në muajt e fundit, duke vendosur marinsat, anije luftarake, avionë luftarakë, bombardues, nëndetëse dhe dronë./S.K/KP/
Lajmet
Putin takohet me Modin në Delhi, në fokus nafta dhe tregtia
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Presidenti rus Vladimir Putin është në Delhi për t’u takuar me kryeministrin indian Narendra Modi dhe për të marrë pjesë në një samit vjetor të mbajtur nga të dy vendet.
Kjo është vizita e parë e Putinit në Indi që kur ai nisi pushtimin e tij të plotë të Ukrainës në vitin 2022 – Kremlini do të kënaqet duke demonstruar se përpjekjet perëndimore për ta izoluar atë kanë dështuar, shkruan redaktori ynë i Rusisë.
Ata do të zhvillojnë bisedime edhe të premten për një numër marrëveshjesh që janë në plan.
Takimi vjen muaj pasi SHBA-të e goditën Indinë me një tarifë shtesë prej 25% për blerjet e saj të naftës ruse.
Ai gjithashtu vjen në sfondin e përpjekjeve të SHBA-së për të ndërmjetësuar paqen por Putin paralajmëroi përsëri të enjten se Ukraina duhet të tërhiqet nga rajoni i Donbasit ose Rusia do ta pushtojë atë./S.K/KP/
Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it
Rexhaj: Bizneset shqiptaro-gjermane, një bashkëpunim shumë i frytshëm
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Netflix bëhet pronar i Warner Bros dhe HBO pas marrëveshjes gjigante
Gjenerali i lartë amerikan i NATO-s: Evropa do të mbijetojë edhe me më pak ushtarë amerikanë
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Sonte bllokohet sërish aksi rrugor Kakavijë-Janinë shkaku i protestës së fermerëve grekë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë
