Lajmet

Studimi: Zbardhja e koraleve po shkakton luftime ‘të panevojshme’ midis peshqve

Kjo duke i bërë ata të shpenzojnë energji të çmuar dhe potencialisht duke kërcënuar mbijetesën e tyre.

Published

on

Peshqit që kanë humbur ushqimin për shkak të zbardhjes masive të koraleve po përfshihen në luftime të panevojshme, duke i bërë ata të shpenzojnë energji të çmuar dhe potencialisht duke kërcënuar mbijetesën e tyre, tha një studim i ri të mërkurën.

Me të ardhmen e kërcënuar të shkëmbinjve koralorë, një ekip studiuesish studiuan se si një ngjarje e zbardhjes masive preku 38 lloje peshqish.

Peshqit e shkëmbinjve me modele ngjyrash janë të parët që ndjejnë efektin e zbardhjes sepse hanë korale, kështu që “burimi i tyre i ushqimit zvogëlohet jashtëzakonisht shpejt”, tha Sally Keith, një ekologe detare në Universitetin Lancaster të Britanisë.

Keith dhe kolegët e saj nuk e kishin idenë se një ngjarje e zbardhjes masive po vinte kur ata studiuan për herë të parë peshkun në 17 shkëmbinj nënujorë jashtë Japonisë, Filipineve, Indonezisë dhe Ishullit të Krishtlindjeve.

Por kur një nga ngjarjet më të këqija të zbardhjes globale në histori ndodhi në vitin 2016, ajo ofroi “mundësinë e përsosur” për të studiuar se si ndikoi në sjelljen e peshkut, tha Keith për AFP.

Studiuesit u “tronditën” kur panë shkatërrimin e shkëmbinjve, dikur të bukur, tha ajo.

Beteja e humbur
Zbardhja preku veçanërisht koralet Acropora, burimi kryesor i ushqimit për peshkun flutur.

Kjo “ndryshoi fushën e lojës se kush ha çfarë”, tha Keith, duke vënë specie të ndryshme në konkurrencë të shtuar për llojet e tjera të koraleve.

Kur një peshk dëshiron t’i sinjalizojë një konkurrenti se një pjesë e veçantë e koralit është e tyre, ata drejtojnë hundën poshtë dhe ngrenë pendët e tyre shpinore me gjemba.

Nëse kjo dështon, njëri peshk do të ndjekë tjetrin, zakonisht derisa tjetri të heqë dorë.

Para ngjarjes së zbardhjes së koraleve, lloje të ndryshme të peshkut ishin në gjendje të zgjidhnin mosmarrëveshjet duke përdorur sinjalizimin rreth 28 përqind të kohës.

Por ky numër ra në vetëm 10 për qind pas zbardhjes, duke treguar shumë “sulme të panevojshme”, sipas studimit të ri në revistën Proceedings of the Royal Society B.

“Marrja e vendimeve të dobëta se me kë të luftojnë dhe ku të investojnë energjinë e tyre me të vërtetë të vlefshme, mund të jetë ajo pjesë e vogël që i largon ata drejt urisë aktuale”, tha Keith, autorja kryesore e studimit.

Nuk është e qartë nëse peshqit do të jenë në gjendje të përshtaten me ndryshimet e shkaktuara nga zbardhja e koraleve mjaft shpejt, paralajmëruan studiuesit.

Kjo gjithashtu mund të ketë efekte të dëmshme midis specieve dhe në zinxhirin ushqimor, shtoi ajo.

Ndryshimi i klimës — i nxitur nga njeriu — ka nxitur zbardhjen masive të koraleve ndërsa oqeanet e botës vazhdojnë të ngrohen./UBTNews/

Lajmet

UBT shënon arritje historike: Renditet përsëri ndër institucionet më të mira në botë dhe i pari në rajon, sipas GreenMetric

Published

on

UBT është renditur ndër institucionet më të mira në botë nga UI GreenMetric World University Ranking, një ndër vlerësimet globale më prestigjioze për qëndrueshmërinë universitare dhe kampuset e gjelbra. UBT është institucioni i parë në rajon që pozicionohet me sukses në këtë renditje të rëndësishme ndërkombëtare.

Nga mbi 1,800 institucione pjesëmarrëse nga e gjithë bota, UBT është renditur në 50% e institucioneve më të mira, duke konfirmuar angazhimin e tij për krijimin e kampuseve të gjelbra, të qëndrueshme dhe inovative.

Në veçanti, në kategorinë e kampuseve inovative, në mesin e mbi 500 institucione të përfshira globalisht, UBT u rendit në vendin e 169, duke treguar përkushtimin e vazhdueshëm të institucionit ndaj standardeve ndërkombëtare dhe inovacionit në mjedis.

UI GreenMetric përdor një metodologji që vlerëson 39 indikatorë në gjashtë fusha kyçe: mjedisin dhe infrastrukturën, energjinë dhe ndryshimet klimatike, menaxhimin e mbetjeve, ujin, transportin, si dhe edukimin dhe kërkimin.

Rezultatet e këtij viti e pozicionojnë UBT-në si një nga institucionet më të përparuara në rajon për qëndrueshmërinë e kampusit dhe politikat inovative të menaxhimit. Kjo arritje e vendos UBT-në në një pozitë të veçantë në hartën akademike ndërkombëtare dhe përfaqëson një sukses të jashtëzakonshëm për institucionin dhe arsimin e lartë në Kosovë.

Ajo dëshmon se institucionet në Kosovë mund të konkurrojnë me sukses në skenën globale, duke tejkaluar standardet ndërkombëtare në qëndrueshmëri, inovacion dhe zhvillim të përgjegjshëm. UBT ka qenë pjesë e kësaj renditjeje prestigjioze edhe në vitet 2023 dhe 2024, duke treguar një angazhim të vazhdueshëm për qëndrueshmërinë mjedisore dhe ndryshimet klimatike.

Continue Reading

Vendi

Prof. Ferid Selimi: Kërkimi shkencor në Kosovë ka potencial, por kërkon standarde të qarta

Published

on

Profesori dhe Dekani i Fakultetit të Medias dhe Komunikimit në UBT, Prof. Dr. Ferid Selimi, ishte mysafiri i radhës në Podcastin e UBT-së, ku diskutoi gjerësisht mbi gjendjen aktuale të kërkimit shkencor në Republikën e Kosovës.

Në këtë episod, Prof. Selimi foli për terrenin akademik dhe institucional në vend, duke e vlerësuar atë si një hapësirë me potencial të konsiderueshëm, por që ende përballet me sfida strukturore dhe metodologjike. Ai theksoi se zhvillimi i kërkimeve të mirëfillta shkencore kërkon qasje të plotë në të dhëna, transparencë institucionale, infrastrukturë adekuate dhe mbështetje financiare, elemente të cilat në Kosovë shpesh mungojnë ose janë të fragmentuara.

Për më shumë, ndiqni Podcastin në Youtube: PODCASTI

Continue Reading

Sport

Laporta i Barcelonës dëshmon para gjykatës

Published

on

Presidenti i FC Barcelona, Joan Laporta, është thirrur sot si dëshmitar në hetimet për “Rastin Negreira”, që heton pagesat e klubit ndaj ish-nënkryetarit të Komitetit Teknik të Arbitrave, José María Enríquez Negreira, dhe kompanive të tij.

Laporta do të japë dëshminë e tij si dëshmitar, pasi hetimi për periudhën kur ai ishte president (2003-2010) është mbyllur për shkak të afateve ligjore. Gjyqtarja do t’i drejtojë pyetje mbi arsyet dhe rritjen e pagesave gjatë asaj periudhe.

Deklarimi i tij para gjyqtares Alejandra Gil ka filluar që në orën 11:30 në Ciutat de la Justícia në Barcelonë.

Hetimi lidhet me pagesa prej mbi 8 milionë eurosh që Barcelona ka bërë gjatë viteve 2001–2018, të cilat prokuroria i dyshon. FC Barcelona ka pohuar se pagesat ishin për raporte teknike lidhur me arbitrimin.

Deklarime të rëndësishme kërkohen nga Laporta për të sqaruar arsyet e vendosjes së këtyre pagesave dhe rolin e tij në vendimet e bëra atëherë.

Përveç Laportas, trajnerët e mëparshëm të Barcelonës, Luis Enrique dhe Ernesto Valverde, janë gjithashtu të thirrur për të dëshmuar. Hetimi, i nisur pas një padie të prokurorisë në mars 2023, shqyrton nëse pagesat i korrespondojnë shërbimeve të pretenduara dhe nëse ka pasur ndikim arbitral në ndeshjet e klubit.

Continue Reading

Lajmet

Modric: Milan është klubi më i madh italian, po shijoj çdo moment

Published

on

Ylli kroat i Milan, Luka Modric, po përjeton një fillim fantastik në San Siro dhe e ka shprehur entuziazmin e tij për jetën dhe futbollin në Milano.

40-vjeçari, fitues i Topit të Artë 2018, iu bashkua Rossonerëve si agjent i lirë nga Real Madrid gjatë verës dhe ka startuar 14 ndeshje radhazi në Serie A.

“Ndjehem mirë, fizikisht dhe mendërisht, dhe po shijoj atë që bëj. Dua të vazhdoj kështu sepse po argëtohem,” tha Modric për Gazzetta dello Sport.

Milan aktualisht është në krye të tabelës së Serie A, së bashku me Napoli, edhe pse nuk marrin pjesë në garat europiane këtë sezon. Modric theksoi vështirësitë e kampionatit Italian./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara