

Lajmet
Studimi hedh poshtë një nga idetë kryesore për inteligjencën
Published
2 years agoon
By
UBT newsMegjithatë, një studim i kryer në Gjermani dhe i botuar në revistën “Nature Communications” sfidoi këtë besim pasi tregoi se njerëzve me aftësi më të larta njohëse u duhet më shumë kohë për të zgjidhur detyra komplekse.
Studimi zbuloi gjithashtu se ekziston një lidhje midis aftësisë për zgjidhjen e problemeve dhe dallimeve në lidhjen e trurit dhe sinkronizimin midis lobeve frontale dhe parietale të trurit.
Së fundi, gjetjet sugjerojnë se ka një farë shkëmbimi midis shpejtësisë dhe saktësisë në proceset njohëse dhe theksojnë rëndësinë e të menduarit më të ngadaltë dhe më të mundimshëm për zgjidhjen e problemeve të vështira dhe marrjen e vendimeve më të mira.
Kritika e testeve të inteligjencës
Psikologët janë marrë me inteligjencën për më shumë se një shekull, por ata ende nuk kanë arritur një konsensus të qartë se çfarë është dhe si të matet më mirë. Për më tepër, disa madje vënë në dyshim vlefshmërinë e testeve të krijuara për ta matur atë.
Disa nga kundërshtimet kryesore ndaj testeve të standardizuara të inteligjencës përfshijnë:
Rëndësia: Disa kritikë vënë në dyshim nëse testet e IQ janë treguesit më të mirë të aftësisë për të përballuar në botën reale.
Besueshmëria: Është treguar se rezultatet e testit të IQ mund të kenë gabime dhe mund të ndryshojnë në varësi të ditës, kushteve të testimit dhe madje edhe marrëdhënies me testuesit. Megjithatë, psikologët theksojnë se testet e mira të inteligjencës janë ndër më të besueshmet në psikologji me një faktor 0.9 (në një shkallë nga 0 në 1). Ata besojnë se bëhet fjalë për cilësinë e analizave.
Paragjykimi: Që nga fillimet e testimit të IQ-së, kritikët i kanë rezistuar aplikimit të testeve për popullata të ndryshme nga ato për të cilat testet janë zhvilluar dhe standardizuar. Për shembull, Robert Sternberg, një psikolog amerikan i njohur për teoritë e tij mbi dashurinë, inteligjencën dhe krijimtarinë, tregoi se njohja varet nga kultura dhe se përkufizimet e sjelljes inteligjente në testet moderne të IQ kanë një paragjykim të nënkuptuar perëndimor.
Shpejtësia si masë konstante
Pavarësisht nga këto mosmarrëveshje, një ide rreth inteligjencës – që rezultatet më të mira në testet e inteligjencës lidhen me përpunimin më të shpejtë të informacionit ose “shpejtësinë mendore” – u shfaq shumë herët dhe ka vazhduar për një kohë shumë të gjatë, pjesërisht falë studimeve të shumta që e kanë mbështetur atë. Megjithatë, një studim i ri ka treguar se edhe kjo ide ka shumë të ngjarë të mos jetë plotësisht e saktë ose se ka përjashtime shumë domethënëse nga ky rregull.
Çfarë treguan rezultatet e studimit?
Studimi gjerman zbuloi se njerëzit me rezultate përgjithësisht më të larta në testet e inteligjencës kanë nevojë për më shumë kohë për të zgjidhur problemet komplekse, pasi ata kanë më pak gjasa të shpejtojnë në përfundime.
Një ekip shkencor nga Spitali Universitar Charité-Universitätsmedizin Berlin, një institucion prestigjioz që krenohet me më shumë se gjysmën e të gjithë fituesve gjermanë të çmimit Nobel në fiziologji ose mjekësi, ekzaminoi të dhënat nga 1.176 pjesëmarrës në Projektin Human Connectome, duke analizuar marrëdhënien midis rezultateve të inteligjencës dhe reagimit – koha në testin e arsyetimit të matricës Penn, i cili përbëhet nga një grup detyrash gjithnjë e më të vështira për përputhjen e modeleve.
Rezultatet treguan se njerëzit me rezultate më të larta të inteligjencës, nga njëra anë, i zgjidhnin më shpejt problemet e thjeshta, ndërsa nga ana tjetër, u duhej më shumë kohë për të zgjidhur detyra të vështira.
Autorët besojnë se ata shpenzuan më shumë kohë duke hulumtuar rregullat e fshehura në detyra përpara se të arrinin në zgjidhjen e duhur.
Lajmet
Ballkani përballet me thatësirë të madhe dhe kufizime të ujit si pasojë e valës së nxehtësisë
Published
12 hours agoon
July 3, 2025By
UBTnews
Ballkani Perëndimor po përballet me një thatësirë të madhe si pasojë e një vale të nxehtësisë që e ka goditur rajonin, duke shkaktuar pengesa në jetën e përditshme dhe duke krijuar telashe në bujqësi dhe energji.
Temperaturat të enjten në Kosovë arritën 35 gradë celsius, dhe Ministria e Shëndetësisë lëshoi një rekomandim me masa mbrojtëse për punëtorët dhe grupet e ndjeshme të popullsisë kundër temperaturatve të larta, për periudhën 3 deri 10 korrik.
Institutit Kombëtar të Shëndetësisë Publike bëri thirrje që njerëzit të qëndrojnë larg diellit të drejtpërdrejtë dhe paralajmëroi fëmijët, të moshuarit dhe personat me sëmundje, të qëndrojnë në shtëpi.
Mungesa e ujit bëri që të mbyllet pishina në natyrë e kryeqytetit Prishtinë, e cila përdorej nga njerëzit për t’u freskuar gjatë nxehtësisë së verës.
Pishina e Germisë, në periferi të qytetit, u ndërtua në fund të viteve ‘80 si një destinacion rekreativ dhe konsiderohet njëra prej pishinave më të mëdha në kontinent.
Në këtë kohë vitin e kaluar, pishina e Germisë kishte midis 4.000 dhe 5.000 vizitorë në ditë.
Parku Germia, i njohur për bukurinë natyrore dhe mundësitë rekreative, ndodhet mes kodrave dhe maleve që furnizojnë me ujë pishinën. Por, këtë vit, stafi i pishinës nuk ia doli t’i sigurojë 20.000 metra kub ujë të nevojshëm.
Në vitet e kaluara, pishina mbushej brenda gjashtë ditëve, por këtë vit do të nevojiten më shumë se tri javë për shkak të thatësirës, tha menaxheri Bardh Krasniqi.
“Për shkak të valës së fortë të nxehtësisë që po ndikon tani në vend dhe rajon, fatkeqësisht nuk kemi mundur ta hapim pishinën më të madhe në vend”, tha Krasniqi për Associated Press.
Në Shqipërinë qendrore, temperaturat të enjten arritën në 40 gradë celsius dhe meteorologët paralajmëruan se reshjet e shiut do të jenë të rralla deri në shtator.
Lumenjtë pothuajse janë tharë për shkak të mungesës së reshjeve gjatë dimrit dhe pranverës.
Temperaturat e larta kanë detyruar autoritetet shqiptare t’i ndihmojnë bujqit me rrjete për vaditje. Një projekt për marrjen e ujit nga lumi Mat në veri për të ndihmuar në vaditjen e rreth 4.000 hektarëve tokë bujqësore në zonë, përfundoi të martën.
Kjo gjendje ka ndikuar keq edhe në prodhimin e rrymës në Shqipëri, e cila kryesisht prodhohet nga stacionet hidroelektrike në veri të vendit. Korporata Kombëtare e Energjisë shpenzoi deri në 60 milionë euro për të importuar rrymë në gjysmën e parë të këtij viti.
Instituti Shtetëror Meteorologjik i Serbisë ka paralajmëruar se “thatësira ekstreme” po ndikon në kulturat bujqësore të vendit, ndërsa nivelet e ujit në lumenj dhe liqene janë ulur.
Qytetet e vogla dhe fshatrat në Serbi përballen gjithashtu me kufizime në furnizimin me ujë të pijshëm.
Gjatë valës së nxehtësisë së javës së kaluar në Evropë, temperaturat e larta arritën deri në 46.6 C në Mora, Portugali. Zjarret në natyrë janë të shpeshta në rajon gjatë verave të nxehta dhe të thata./REL
Lajmet
Konfirmohet rasti i parë i sëmundjes Murtaja për kafshët në Kosovë
Published
13 hours agoon
July 3, 2025By
UBTnews
Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë ka pranuar njoftimin mbi dyshimet për prezencë të sëmundjes Murtaja e ruminantëve të vegjël (dhenve dhe dhive) në një fermë në fshatin Landovicë, Komuna e Prizrenit.
AUV thotë se menjëherë janë aktivizuar ekipet e inspektorëve të mjekësisë veterinare, të cilët kanë vendosur masën e kufizimit të lëvizjes në fermën e dyshuar nga e cila janë marrë mostrat për testim.
“Sot në mëngjese Laboratori i Ushqimit dhe Veterinarisë ka konfirmuar prezencën e sëmundjes në fermën e dyshuar. Mostrat e testuara në fermat përreth kanë rezultuar negativ. Në zbatim të mandatit ligjorë bazuar në rezultat të analizave laboratorike AUV ka shpallur fshatin Landovicë vatër të infektuar, në perimetër prej 3 km nga ferma e prekur. Kjo zonë është vendosur në masë karantine, ndalim të lëvizjes se çdo kafshe, transport apo qarkullim të produkteve dhe nënprodukteve të kafshëve. Fermat përreth janë vendosur nën masën e dyshimit për hulumtim epidemiologjitk, hulumtimin e burimit të infektimit dhe kontakteve të mundshme me fermën e infektuar. Janë vend në zbatim masat e biosigurisë ne ferma, si dhe dezinfektimi i fermave dhe zonave pëërreth sipas protokolleve veterinare”, thuhet në njoftim.
Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë më 3 korrik 2025 ka nxjerrë ‘’Vendim’’ me nr. 01/537/2025 për masat e përgjithshme për kontrollin, parandalimin dhe luftimin e sëmundjes PPR (Murtaja e Ruminantëve të Vegjël).
Ndërsa, Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë më njëmbëdhjetë qershor (11 qershor) ka njoftuar ndalimin e importit të deleve dhe dhive nga i gjithë territori i Shqipërisë, pas konfirmimit të rasteve të shumta të sëmundjes së murtajës së bagëtive të imta.
Lajmet
Konsultimet për konstituimin e Kuvendit, presidentja Osmani e takon edhe deputetin goran, Adem Hoxha
Published
13 hours agoon
July 3, 2025By
UBTnews
Presidentja Vjosa Osmani po vazhdon takimet me kryetarë të partive më të vogla parlamentare, për të diskutuar lidhur me konstituimin e Kuvendit.
Ajo e ka pritur në Presidencë edhe deputetin goran, kryetarin e partisë Jedinstvena Goranska Partija, Adem Hoxhën.
Presidentja të mërkurën i ka takuar krerët e partive më të mëdha politike në vend për të diskutuar për konstituimin e Kuvendit dhe sot po vazhdon me takime edhe me kryetarët e partive të tjera më të vogla.
Vjosa Osmani ka kërkuar që “në frymën e bashkëpunimit dhe mirëbesimit, si dhe në dobi të interesit qytetar dhe shtetëror, sa më shpejt, por gjithsesi brenda afatit 30-ditor të përcaktuar nga Gjykata Kushtetuese, të arrihet një pajtim rreth rrugës përpara për konstituimin e Kuvendit”, sipas një komunikate.
Lajmet
Presidentja Osmani u takua edhe me deputeten Emilija Rexhepi, diskutohet bllokada në Kuvend
Published
13 hours agoon
July 3, 2025By
UBTnews
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, u takua edhe me deputeten nga komuniteti boshnjak, Emilija Rexhepi, në kuadër të takimeve me përfaqësuesit e partive politike, përfshirë edhe komunitetet joshumicë.
Dita e sotme ishte e dyta me radhë e takimeve të presidentes Osmani në përpjekjet për zhbllokimin e gjendjes në Kuvend.
Një ditë më parë, ajo u takua me drejtuesit e partive më të mëdha.

Çfarë ndodh nëse hani një qershi me krimb të fshehur brenda?

Jeff Bezos nuk plotëson ‘TEKAT’ e Lady Gaga-s, këngëtarja nuk performoi në dasmën e miliarderit

Trump dhe Putin do të zhvillojnë një bisedë telefonike

Jurgen Klopp me mesazh pikëllues për humbjen e ish-lojtarit të tij, Diogo Jota

Ballkani përballet me thatësirë të madhe dhe kufizime të ujit si pasojë e valës së nxehtësisë

Përplasja ligjore Blake Lively – Justin Baldoni – Aktorja kërkon prova nga emra të famshëm

Klopp i jep lamtumirëm Diogo Jotas: Ishte një mik i shkëlqyer

BE-ja aktivizon mekanizmin e Mbrojtjes Civile për të luftuar zjarret në Evropë

Merz bën thirrje për marrëveshje tarifore të shpejtë dhe të lehtë me SHBA-në
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës