

Published
4 years agoon
By
UBT newsNjerëzit e kanë të vështirë të thonë jo, kryesisht nga frika e mosmarrëveshjeve.
Ndërsa punonte si studente e diplomuar në qytetin e Nju Jorkut, Vanessa Bohns iu dha puna e frikshme e mbledhjes së të dhënave të anketës në Penn Station si pjesë e një projekti kërkimor akademik. Sa herë që i afrohej një kalimtari, ajo priste të dëgjonte një psherëtimë zemërimi ose një fyerje të pëshpëritur. Megjithatë përgjigjet e këqija vinin rrallë; shumë më tepër njerëz ishin të gatshëm t’u përgjigjeshin pyetësorëve nga sa priste ajo.
A ishte e mundur, pyeti ajo, që shumica prej nesh të nënvlerësojnë gatishmërinë e të tjerëve për t’iu përgjigjur kërkesave tona?
Gjatë dekadës në vijim, ajo kreu studime të shumta që konfirmuan se kjo ishte vërtet kështu: në shumë situata të ndryshme, njerëzit shpesh kanë shumë më tepër gjasa të bashkëpunojnë sesa supozojmë.
Shpesh, njerëzit na binden vetëm sepse e kanë shumë të vështirë të thonë jo, edhe kur nuk ndihen rehat me kërkesat tona.
Puna e Bohns – të cilën ajo tani është kthyer në një libër të ri, “Ju keni më shumë ndikim sesa mendoni” – bazohet në kërkimin e Ellen Langer në Universitetin e Harvardit nga vitet 1970. Në studimin e saj, pjesëmarrësit u përpoqën të kalonin radhën për fotokopjuesin në bibliotekën e universitetit. Siç mund të shpresoni, një numër i madh ranë dakord nëse personi që bën kërkesën kishte një justifikim të mirë. Nëntëdhjetë e katër përqind e njerëzve i lejuan ata të vazhdonin nëse pjesëmarrësi tha se ishin “në nxitim” – krahasuar me 60% kur personi nuk ofroi asnjë arsye për kërkesën e tyre.
Megjithatë, çuditërisht, pothuajse po aq njerëz – 93% – e lejuan pjesëmarrësin të shkonte përpara nëse ai thoshte se “duhen të bëjë disa kopje”, gjë që në të vërtetë nuk është fare justifikim. Eksperimenti sugjeroi që njerëzit nuk u kushtojnë vëmendje detajeve të asaj që dikush thotë, dhe për këtë arsye ata mund të ndikohen nga një shpjegim sipërfaqësor.
Hulumtimi i vetë Bohns mbi ndikimin dhe pajtueshmërinë filloi në fund të viteve 2000. Eksperimenti i parë u përpoq të përsëriste përvojën e saj në Penn Station: pjesëmarrësit duhej t’u afroheshin të huajve në kampusin universitar dhe t’u kërkonin atyre të plotësonin një anketë. Gjithçka që ata mund të thoshin ishte “A do të plotësoni një pyetësor?”
Në një eksperiment tjetër, pjesëmarrësit që dilnin nga laboratori duhej t’i kërkonin një të huaji që t’i ecte në një palestër aty pranë, duke u shpjeguar se nuk mund ta gjenin. Kur ata kryen detyrën, ata zbuluan se rreth një në çdo dy persona u ofrua të dilte nga rruga për të ndihmuar. “Ata dilnin të frikësuar dhe ndonjëherë të zemëruar që duhej ta bënin këtë”, thotë Bohns. “Dhe pastaj ata do të ktheheshin shumë më herët nga sa pritej dhe do të ktheheshin përsëri në laborator.”
Megjithatë, disa vite pas hulumtimit, ajo vendosi të testojë nëse ne mund ta përdorim ndikimin tonë në mënyrë joetike, pa e kuptuar se sa lehtë do të ndikoheshin të tjerët nga kërkesat tona, ose sa në siklet do të ndiheshin duke thënë jo.
Mund të kemi frikë se duke thënë jo, ne po sugjerojmë disi që personi tjetër është imoral ose egoist.
Nga studimet e saj, Bohns tani dyshon se njerëzit shpesh i përmbushin kërkesat tona për shkak të frikës së mosmarrëveshjes. “Ne jemi një specie sociale dhe nuk duam të bëjmë gjëra që rrezikojnë të dëmtojnë marrëdhëniet tona”, thotë ajo.
Lini vend për refuzim!
Bohns beson se tendenca jonë për të nënvlerësuar ndikimin tonë është shumë e rëndësishme në vendin e punës. Nëse i kërkoni një kolegu t’ju bëjë një nder, për shembull, duke ndërprerë punën e tij, mund të supozoni se ai thjesht mund të refuzojë, por frika e tyre për të krijuar siklet mund t’i pengojë ata ta bëjnë këtë.
Vlen të theksohet se këto janë modele të përgjithshme. Dallimet individuale në ndikimin e njerëzve dhe perceptimi i tyre për këtë fuqi, natyrisht do të varen nga shumë faktorë dhe nga konteksti specifik i situatës.
Në studimet e Bohns, pjesëmarrësit ishin pothuajse gjithmonë të barabartë. Është e qartë se dinamika e pushtetit do të luajë një rol të rëndësishëm, megjithatë: sipas përkufizimit, njerëzit me status më të lartë duhet të kenë më shumë ndikim mbi njerëzit me status më të ulët brenda një hierarkie. Më e rëndësishmja, hulumtimi i Bohns sugjeron se këta njerëz mund të mos e kuptojnë se sa në siklet do të ndihet dikush kur i thotë jo kërkesave të tyre. Rezultati është se ata mund të përfundojnë duke kërkuar shumë nga kolegët e tyre të rinj, pa menduar as të abuzojnë me pozitën e tyre.
Ndikimi ynë shpesh mund të jetë i padukshëm për ne, por me pak stërvitje ne të gjithë mund ta përdorim atë fuqi me më shumë dhembshuri dhe përgjegjësi./UBTNews/

Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli ka deklaruar se kanë ftuar për takim bizneset dhe odat sot nga ora 13:00 lidhur me vendimin për daljen në treg të lirë të bizneseve, porse siç tha ajo, kanë presion nga odat ekonomike që të mos mbajnë takime.
Në një konferencë për media, Rizvanolli tha se disa nga bizneset hezitojnë të vinë në takimin e sotëm.
“Kemi dëgjuar se bizneset kanë presion nga Oda Ekonomike e Kosovës për të mos marrë pjesë në takime. Disa kanë thënë hezitojnë të vinë në takimin e sotëm, pasi nuk ndjehen mirë në një pozitë të tillë“, ka thënë Rizvanolli.
Ajo po ashtu ka thënë se duhet kaluar ky tranzicion.
“OEK që sot ka vendos të bart problemin, dhe t’i bllokojë rrugët nuk ka ndërmarrë asnjë hap t’i përgatit bizneset. Kjo është sfidë të cilës nuk mund t’i ikim, duhet të kalojmë në këtë tranzicion. Qeveria do të jetë në çdo hap dhe betejë me secilin prej tyre“, ka shtuar Rizvanolli.
Ndërsa ka thënë se deklaratat që KESCO blen energjinë me 30 euro dhe do të shes në treg të lirë është dezinformatë.
“Është dezinformatë që ka qarkulluar, nuk është e saktë që KESCO do të blejë energjinë me 30 euro dhe do të shes në treg të lirë“, nënvizoi ajo.
Bizneset kanë protestuar sot me bllokimin e disa hyrjeve në Prishtinë kundër vendimit për kalimin e bizneseve në tregun e lirë të energjisë elektrike më 1 qershor. Përfaqësuesit e bizneseve kërkojnë shtyrje të këtij procesi për një vit, në të kundërtën paralajmërojnë pasoja të rënda për ekonominë vendore.
Lajmet
Përfundon protesta e bizneseve me kërkesën për reflektimin e institucioneve
Published
16 hours agoon
May 29, 2025By
UBTnews
Ka përfunduar protesta e organizuar nga bizneset dhe odat e bizneseve, e cila ka qenë kundër vendimit për liberalizimin e tregut të energjisë. Bizneset protestuan me bllokimin e disa hyrjeve në Prishtinë kundër vendimit për kalimin e bizneseve në tregun e lirë të energjisë elektrike më 1 qershor.
Kryetari i Odes Ekonomike të Kosovës, Lulzim Rafuna tha se kërkesa mbetet që institucionet t’ua mundësojnë bizneseve një faze të tranzicionit.
“Arritëm në fund të protestës, jemi të kënaqur me efektin e protestës, pjesëmarrjen e protestës. Kërkesa jonë mbete që institucionet e vendit të reflektojnë, t’ua mundësojnë biznesit një fazë të tranzicionit, as më shumë, as më pak se sa e kanë pasur bizneset në vendet e rajonit dhe më gjerë. Kërkojmë që të reflejtonë nëse nuk do të ketë reflektim, ne do të vazhdojmë, këshilli protestues do të takohet dhe do të shohim hapat e tjerë”, tha Rafuna.
Rafuna paralajmëroi se protesta do të radikalizohet nëse nuk ka reflektim nga institucionet shtetërore.
“Qoftë se nuk do të ketë refkeltim, protesta do të shkojnë duke u radikalizuar. Arsyeja ka qenë për shkak të ushtrimeve Defender që janë duke u zhvilluar në Kosovës, kjo është vetëm dita e parë e protestës, nuk nënkupton kjo që në të ardhmen nuk do të bllokohet”, shtoi Rafuna./KP
Lajmet
Krasniqi: PDK nesër do të fillojë betejën ligjore për të kundërshtuar vendimin e ZRRE-së
Published
16 hours agoon
May 29, 2025By
UBTnews
Kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Krasniqi deklaroi se nga nesër do të fillojnë betejën ligjore për anulimin e vendimit për liberalizim të tregut energjetik. Ai tha se fillimisht do të bëjnë kundërshtim administrativ në Zyrën e Rregullatorit të Energjisë, meqë siç u shpreh ai, ky është një vendim “i tmerrshëm dhe krim kundër ekonomisë së Kosovës”.
Në konferencë për media, pas dështimit të përpjekjes së 23-të për konstituim të Kuvendit, Krasniqi foli edhe për protestën e sotme të bizneseve.
“Në emër të PDK-së e shpreh solidarizimin tonë me mbi 140 mijë punëtorë të mbi 1 mijë bizneseve kosovare, të cilët sot në masë të madhe janë duke protestuar simbolikisht duke dalur nëpër rrugë magjistrale që e rrethojnë Prishtinën për tu dëgjuar zëri i tyre që deri tash është injoruar pikërisht nga qeveria dhe organet varëse të tyre, të cilat tashmë kanë vendosur që të ju shtrenjtojnë tarifat e energjisë, jo 16 për qind siç na i kanë shtrenjtuar të gjithëve për herën e tretë, por gati 300 për qind. Është e turpshme që kryeministri në detyrë i krahason punëtorët e Kosovës, bizneset e Kosovës me grupet dhe bandat kriminale në veri të vendit”, shtoi Krasniqi.
Vendimi për liberalizim të tregut energjetik, Krasniqi tha se është dashur të shtyhet derisa të ketë krijim të kushteve.
“Nëse nuk ndalet ky vendim për çka kemi kërkuar në vazhdimësi, kemi dhënë edhe argumentet tona pse, gjithsesi do të ketë ngritje të çmimeve të shërbimeve, produkteve, të cilat do t’i paguajnë qytetarët e Kosovës. Gjë që do të ngrisë inflacionin më tutje dhe do të vështirësojë barrën dhe mirëqenien e familjeve kosovare. PDK nesër do të fillojë betejën ligjore për këtë rast. Ne kemi shpresuar deri tash që do të ketë racionalitet, që do t’i thirrin mendjes, që do ta shtyjnë vendimin, sepse e vërteta është që s’ka treg të lirë. Nuk mund të kesh treg të hapur kur e ke vetëm një kompani që shet rrymë. 90 të licencuara është një mashtrim, sepse 18 prej tyre nuk ofrojnë shërbim, është vetëm një është monopol…Nesër do të bëjmë kundërshtim administrativ si hap të parë, në ZRRE për të vazhduar betejën ligjore deri në anulimin e këtij vendimi sepse është një vendim i tmerrshëm që është krim kundër ekonomisë të Republikës së Kosovës”, përfundoi Krasniqi./kosovapress
Lajmet
Qëndrimet e njëjta: Kuvendi nuk konstituohet as pas tentimit të 23-të
Published
16 hours agoon
May 29, 2025By
UBTnews
Deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë dështuar të enjten – për herë të 23-të radhazi – ta konstituojnë përbërjen e nëntë parlamentare, të dalë nga zgjedhjet e shkurtit.
Dështimi për ta bërë Kuvendin e ri ka zhytur vendin në një ngërç politik duke e lënë atë edhe pa qeveri të re, kur kanë kaluar më shumë se tre muaj nga mbajtja e zgjedhjeve.
Dështimet e njëpasnjëshme po ndodhin pavarësisht thirrjeve nga brenda dhe jashtë vendit për të lëvizur përpara me krijimin e institucioneve.
Të enjten, ligjbërësit refuzuan për të trembëdhjetën herë rresht ta formonin një komision për mbikëqyrjen e një votimi të fshehtë për kreun e ri të organit ligjvënës.
Çështja e votimit të fshehtë – që u propozua më 1 maj nga kryesuesi i seancës, Avni Dehari, pasi e propozuara e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV) për kryetare të Kuvendit, Albulena Haxhiu, nuk arriti në disa votime t’i merrte 61 votat e nevojshme për t’u konfirmuar në post – është dërguar në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës nga partitë që në legjislaturën e kaluar ishin në opozitë.
Ato thonë se është jokushtetuese mënyra se si LVV-ja po tenton që kryeparlamentari të votohet përmes formës së fshehtë, dhe i kanë kërkuar Kushtetueses të marrë “një masë të përkohshme për ndalim të mbajtjes së seancave, derisa me prioritet ta trajtojë këtë lëndë dhe ta marrë një vendim”
Partia Demokratike e Kosovës (PDK), Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK), Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) dhe Lista Serbe refuzuan sërish, në vazhdimin e seancës konstituive, të dielën, ta propozonin një përfaqësues që do të siguronte mbarëvajtjen e votimit të fshehtë.
Seanca konstituive do të vazhdojë të shtunën e 31 majit.
Deri më tani, deputetët kanë kaluar vetëm dy pika të agjendës së seancës konstituive: raportin e Komisionit të përkohshëm për verifikimin e mandateve dhe atë të betimit të deputetëve.
Por, procesi ka ngecur te pika e tretë: zgjedhja e kryeparlamentarit.
Haxhiu e LVV-së po konsiderohet si figurë përçarëse nga dy parti parlamentare: PDK-ja dhe AAK-ja.
Këto dy subjekte kanë kërkuar që LVV-ja të nxjerrë emër tjetër për kryeparlamentar. LDK-ja, ndërkaq, ka thënë se nuk ka vota për asnjë të propozuar të LVV-së për postin e kryeparlamentarit.
Propozimi për kryeparlamentar është e drejtë ekskluzive e fitueses së zgjedhjeve, LVV-së, e cila ngul këmbë se Haxhiu e meriton të zgjidhet dhe, ndonëse ka kërkuar marrëveshje politike me partitë e tjera, e ka përjashtuar mundësinë të sjellë kandidat tjetër pos saj./REL/

Raportohet për të paktën 44 të vrarë në Gazë

Izraeli njofton për vendbanime të reja në Bregun Perëndimor

Rizvanolli akuzon OEK për pengesa

Përfundon protesta e bizneseve me kërkesën për reflektimin e institucioneve

Këto ushqime ju mbajnë të ngopur më gjatë

Edukimi sportiv në nivele kampionësh – UBT dhe Qendra e Xhudos në bashkëpunim model

OKB: Sulmet e Rusisë me dronë në Herson të Ukrainës përbëjnë krim lufte

Krasniqi: PDK nesër do të fillojë betejën ligjore për të kundërshtuar vendimin e ZRRE-së

Qëndrimet e njëjta: Kuvendi nuk konstituohet as pas tentimit të 23-të
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Kulturë2 months ago
Shkëlqeu me rolin e tij në ‘Kontesha Arduini’, intervistë me Mirsad Ferati
-
Kulturë2 months ago
27 marsi/Dita Ndërkombëtare e Teatrit! Mitrovica sjell shfaqjen “Kontesha Arduini”, histori magjepëse që nuk duhet humbur