Shëndeti

Sipas moshës dhe gjinisë, ky është numri normal i rrahjeve të zemrës në minutë

Diapazoni normal për të rriturit është 60 deri në 100 rrahje në minutë.

Published

on

Shumë njerëz shpesh numërojnë rrahjet e tyre të zemrës, mirëpo në këtë epokë moderne, ka edhe aplikacione celulare që matin rrahjet e zemrës me anë të gjurmës së gishtit

Megjithatë, jo të gjithë e dinë se cila është vlera normale, sepse rrahjet normale të zemrës ndryshojnë nga personi në person, ndërsa diapazoni normal për të rriturit është 60 deri në 100 rrahje në minutë.

Le t’ia nisim nga fillimi. Ritmi i zemrës nuk është një vlerë konstante dhe ndryshon nga personi në person për shkak të disa faktorëve të ndryshëm. Disa prej tyre janë: mosha, pirja e duhanit, sëmundjet kardiovaskulare, kolesterina e lartë, diabeti, medikamentet, temperatura, pozicioni i trupit dhe aktivitetet me të cilat merren njerëzit.

Dihet se zemra fëmijëve u rrah më shpejt, ndërsa atletëve më ngadalë, krahasuar me mesataren e të rriturve. Për fëmijët që merren me sport, rrahjet normale të zemrës në pushim mund të jenë vetëm 40 deri në 50 rrahje në minutë.

Te fëmijët, disa ndryshime në shpejtësi janë normale, kështu që nuk duhet të keni frikë nëse zemra e fëmijës suaj rreh shumë shpejt ose shumë ngadalë.

Gjithsesi kontrolloni disa herë, pas një pushimi të shkurtër dhe, nëse numrat jonormalë përsëriten, konsultohuni me një mjek.

Te të rriturit e shëndetshëm, rrahjet normale të zemrës janë midis 60 dhe 80 rrahje në minutë, por mund të arrijnë deri në 100, që konsiderohet si kufiri i sipërm normal. Mbi 100 rrahje në minutë në pushim te një i rritur i shëndetshëm mund të jetë shkak për shqetësim.

Në varësi të moshës, rrahjet mesatare të zemrës në pushim janë:

Femrat

18-25 vjet = 74-78
26-35 vjet = 73-76
36-45 vjet = 74-78
46-55 vjet = 74-77
56-65 vjet = 74-76
65+ vjet = 73-76

Meshkujt

18-25 vjet = 70-73
26-35 vjet = 71-74
36-45 vjet = 72-75
46-55 vjet = 72-76
56-65 vjet = 72-76
65+ vjet = 70-73

Atletët kanë një rrahje zemre midis 40 dhe 60, si dhe gratë shtatzëna, rrahjet e zemrës së të cilave mesatarisht janë 60 deri në 70 në minutë, ndërsa pas aktivitetit fizik, të rriturit e shëndetshëm zakonisht matin rrahjet e zemrës midis 120 dhe 150 rrahje në minutë.

Në varësi të grupmoshës, rrahjet mesatare të zemrës tek njerëzit aktivë gjatë ushtrimeve me intensitet 50-80% janë:

Femrat

18-25 vjet = 100-170
26-35 vjet = 94-160
36-45 vjet = 90-153
46-55 vjet = 85-145
56-65 vjet = 83-140
65+ vjet = 78-132

Meshkujt

18-25 vjet = 95-162
26-35 vjet = 93-157
36-45 vjet = 88-149
46-55 vjet = 84-142
56-65 vjet = 80-136
65+ vjet = 75-128

Megjithëse ka një gamë të gjerë vlerash normale, të cilat ndryshojnë nga personi në person, një ritëm jashtëzakonisht i lartë ose i ulët i zemrës mund të tregojë një problem themelor. Problemi lind nëse rrahjet e zemrës suaj në pushim kalojnë vazhdimisht 100 rrahje në minutë dhe kjo gjendje quhet takikardi ose nëse nuk jeni një atlet i stërvitur dhe keni më pak se 60 rrahje në minutë në pushim, që quhet bradikardi.

Nëse ju përgjigjen këto të dhëna, veçanërisht nëse keni shenja apo simptoma të tjera si: të fikët, marramendje ose gulçim, sigurohuni që të konsultoheni me një mjek./sot.com.al

Shëndeti

Ngërçet në këmbë: A rrezikon të çahet muskuli?

Published

on

Ngërçet në këmbë janë të dhimbshme dhe të pakëndshme, por a mund të shkaktojnë realisht çarje të muskujve? Ja çfarë duhet të dini rreth shkaqeve, simptomave dhe kur duhet të kërkoni ndihmë mjekësore.

Ngërçi është tkurrje e papritur dhe e pakontrolluar e muskujve, që ndodh kur nervat dërgojnë impulse të tepruara drejt qelizave muskulore.

Prek pulpat ose shputat e këmbëve, sidomos pas lodhjes, dehidratimit ose mungesës së mineraleve si magnezi, kaliumi dhe kalciumi.

Gjatë ngërçit, muskuli bëhet i fortë, i tendosur dhe i dhimbshëm, por relaksohet pas disa sekondash ose minutash. Dhimbja mund të jetë aq intensive sa të zgjojë nga gjumi dhe të krijojë përshtypjen se muskuli do të çahet.

A mund të çojë ngërçi në çarje muskulore?

Ngërçi nuk shkakton çarje të muskulit, nëse tkurrja është e fortë e përpiqemi ta shtrijmë këmbën me forcë, ndodhë shtrirje e tepruar ose edhe këputje e pjesshme e fibrave muskulore.

Kjo gjendet shpesh te sportistët, personat me qarkullim të dobët të gjakut ose ata që ekspozojnë muskujt ndaj ngarkesave të menjëhershme.

Në përgjithësi, ngërçet janë të padëmshme, por duhet të tregoni kujdes në rastet ekstreme për të shmangur dëmtime më serioze.

 

Continue Reading

Shëndeti

Studimi: Plakja e trurit u përshpejtua gjatë COVID-19

Published

on

Hulumtimet e reja kanë treguar se plakja e trurit u rrit më shpejt gjatë COVID-19 edhe për njerëzit që nuk u infektuan me virusin.

Hulumtimi nga shkencëtarët britanikë tregoi se izolimi dhe frika e përjetuar gjatë kulmit të pandemisë mund të kenë ndikime afatgjata në funksionin njohës të njerëzve, transmeton KosovaPress.

Hulumtuesit shqyrtuan skanimet e trurit nga gati një mijë të rritur të shëndetshëm për të kuptuar ndikimin e pandemisë në plakjen e trurit, duke përdorur të dhëna nga UK Biobank.

Përveç të moshuarve, “plakja e përshpejtuar e trurit është më e theksuar tek meshkujt dhe ata nga prejardhje socio-demografike të privuar dhe këto devijime ekzistojnë pavarësisht nga infeksioni SARS-CoV-2”, zbuloi studimi i Nature Communications, revistë multidisiplinare.

Ai vuri në dukje se faktorët socio-psikologjikë, përveç infeksionit, ndikuan në plakjen e trurit.

“Përtej efekteve të drejtpërdrejta të infeksionit, pandemia mund të ketë ndikuar në mënyrë të pavarur në plakjen e trurit për shkak të stresorëve psiko-socialë, ndërprerjeve sociale e ndryshimeve në stilin e jetës, në mesin e grupeve të cenueshme si të moshuarit e individët që përjetojnë vështirësi ekonomike”, tha ai.

Sipas hulumtimit, pjesëmarrësit që u infektuan gjatë pandemisë treguan rënie në performancën njohëse, si fleksibiliteti dhe shpejtësia e përpunimit të detyrave, megjithëse pjesëmarrësit që përjetuan pandeminë pa infeksion të raportuar ende kishin rënie të lidhura me moshën.

“Gjetjet tona nxjerrin në pah nevojën për të adresuar pabarazitë shëndetësore dhe socio-ekonomike, përveç faktorëve të stilit të jetës për të zbutur plakjen e përshpejtuar të trurit”, përfundoi hulumtimi.

Continue Reading

Shëndeti

Katër ushqimet që kanë ndikimin më të madh në nivelet e stresit

Published

on

Stresi është pjesë e jetës, por ajo që hamë mund të përcaktojë se sa fort e ndiejmë atë. Ndërsa ushqime të caktuara e ndihmojnë trupin të qetësohet më lehtë, të tjera në fakt rrisin tensionin dhe stimulojnë prodhimin e hormonit të stresit, kortizolit.

Ekspertë të ndryshëm të të ushqyerit paralajmërojnë se konsumi afatgjatë i ushqimeve të tilla përkeqëson humorin dhe zvogëlon rezistencën ndaj sfidave të përditshme. Pra, këto janë disa nga llojet e ushqimeve që mund të kenë ndikimin më të madh në nivelet e stresit.

Pije me kafeinë

Kafeja dhe pijet energjike mund të rrisin nivelet e kortizolit në trup. Nutricionistët theksojnë se shumë kafeinë çon në një rrahje më të shpejtë të zemrës, pagjumësi dhe ndjenja nervozizmi, të cilat vetëm sa rrisin stresin në vend që ta lehtësojnë atë.

Ushqim i pasur me sheqer

Ëmbëlsirat, pijet e gazuara dhe produktet e pjekura me shumë sheqer të shtuar i rrisin shpejt nivelet e glukozës në gjak, por ato gjithashtu shkaktojnë që ato të bien po aq shpejt. Dietologët shpjegojnë se janë këto rritje dhe ulje të papritura të sheqerit në gjak që mund të çojnë në nervozizëm, lodhje dhe rritje të ndjenjave të stresit.

Ushqim i përpunuar

Vaktet e menjëhershme, ushqimet e lehta dhe produktet e gatshme shpesh përmbajnë shumë kripë, yndyrna të pashëndetshme dhe aditivë. Nutricionistët paralajmërojnë se një dietë e tillë rrit proceset inflamatore në trup, gjë që nxit më tej ndjenjat e ankthit dhe tensionit.

Alkooli

Edhe pse shumë njerëz i drejtohen alkoolit për t’u çlodhur, ekspertët theksojnë se në fund të fundit ai rrit nivelet e stresit. Alkooli prish cilësinë e gjumit dhe e varfëron trupin, gjë që në planin afatgjatë çon në lodhje dhe nervozizëm edhe më të madh.

Identifikimi i llojeve të ushqimeve dhe lëndëve ushqyese që përkeqësojnë stresin është hapi i parë drejt bërjes së zgjedhjeve më të shëndetshme dhe një ndjenje më të mirë ekuilibri në jetën tuaj të përditshme.

 

 

Continue Reading

Shëndeti

Trupi juaj pa mish të kuq, ja ndryshimet që mund ti keni

Published

on

Nëse doni të shpëtoni kafshët dhe të mbroni mjedisin ose thjesht të rregulloni dietën tuaj, ja ndryshimet që mund të prisni në trupin tuaj kur hiqni mishin e kuq nga dieta juaj.

Për revistën Healthy, Doktoresha e Shkencave Sally Warren zbuloi disa nga përfitimet që do të ndodhin nëse eliminoni mishin e kuq nga dieta juaj, por ajo përmendi edhe një pengesë.

Mund të humbni disa kilogram

Mishi i kuq është i pasur me kalori. Nëse e hiqni nga dieta juaj e përditshme, mund të shihni një numër më të ulët në peshore.

“Shumica e porcioneve me mish përmbajnë më shumë proteina sesa nevojitet në të vërtetë. Një porcion prej 90 gramësh me mish viçi mund të ketë rreth 170 kalori, por një porcion me fasule mund të ketë rreth 100 kalori dhe tofu rreth 70 kalori”, thotë Dr. Sally Warren.

Në fillim mund të mos duket si ndryshim i madh, por shtohet me kalimin e kohës. Një artikull i vitit 2015 në Journal of General Internal Medicine raportoi se njerëzit në një dietë vegjetariane humbën më shumë peshë sesa ata në një dietë jo-vegjetariane, dhe veganët humbën më shumë peshë sesa njerëzit që ende hanin vezë dhe produkte qumështi.

Mund të ndiheni më pak të fryrë

Trupi e tret mishin e kuq më ngadalë se ushqimet tjera, prandaj mund të përjetoni kapsllëk, dhimbje barku e rritje të gazrave pas një darke të bollshme. Edhe pse mund të përjetoni shqetësime në tretje pasi të hiqni dorë nga mishi i kuq, kjo është rezultat i ngrënies së ushqimeve më të shëndetshme dhe të pasura me fibra.

Do të shtoni baktere të shëndetshme në zorrë, që mund të zvogëlojnë inflamacionin në gjithë trupin dhe t’ju bëjnë të ndiheni më pak të fryrë. Në fakt, një studim i vitit 2015 zbuloi se vegjetarianët kanë shkallë më të ulëta të inflamacionit sesa ata që hanë mish.

Lëkura juaj mund të përmirësohet

Bëhet më e pastër kur filloni një dietë të shëndetshme. Hani shumë fruta dhe perime, që janë të mbushura me vitamina si A, C dhe E, të cilat njihen për luftimin e radikaleve të lira që shkaktojnë njolla.

Nivelet e kolesterolit tuaj mund të ulen

Eleminoni mishin e kuq dhe do të zvogëloni sasinë e yndyrës së ngopur, e cila është e lidhur me nivele më të larta të kolesterolit. Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon të mos konsumoni më shumë se pesë deri në gjashtë përqind të kalorive tuaja ditore nga yndyra e ngopur.

Ky ekuilibër zvogëlon rrezikun e kolesterolit të lartë, i cili mund të çojë në grumbullimin e pllakave në muret e arterieve.

“Ky grumbullim quhet aterosklerozë, e cila çon në sëmundje të arteries koronare, atak në zemër, goditje në tru ose atak ishemik kalimtar dhe sëmundje të arteries periferike”, thotë Warren.

Edhe pse kolesteroli i lartë mund të lidhet me gjenet tuaja, heqja dorë nga mishi i kuq do të ndihmojë shumë në uljen e niveleve të kolesterolit në trupin tuaj.

Ju mund të zvogëloni rrezikun e sëmundjeve të rënda

Heqja e mishit të kuq nga menyja mund të zvogëlojë rrezikun e disa sëmundjeve.

“Mishi i kuq mund të përmbajë sasi të larta të yndyrës së ngopur, e cila shoqërohet me një rrezik në rritje të sëmundjeve kardiovaskulare, obezitetit dhe diabetit”, thotë Warren.

Një studim i botuar në European Heart Journal zbuloi se ngrënia e mishit të kuq prodhon një përbërës që rrit rrezikun e atakut në zemër.

Karnitina, e cila bën që trupi të prodhojë trimetilaminë-N-oksid, përbërës i prodhuar nga bakteret në stomak, duket se lidhet me rrezikun.

“Studiuesit besojnë se ndikon në metabolizmin e kolesterolit në trup, gjë që çon në rritjen e zhvillimit të pllakave në muret e enëve të gjakut dhe mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve të zemrës”, thotë Warren.

Njerëzit që hanë mish viçi mund të zhvillojnë edhe sëmundjen e Alzheimerit. Një studim i vitit 2017 i botuar në British Medical Journal ia atribuoi lidhjen akumulimit të tepërt të hekurit për shkak të konsumit të tepërt të mishit të kuq në dietë.

Mund të keni më shumë energji Dr. Warren tha se energjia e mirë kërkon zemër të shëndetshme, sistem tretës të shëndetshëm e mendje e trup të shëndetshëm. Zëvendësimi i mishit të kuq me ushqime më të shëndetshme, siç janë fasulet, yndyrnat me bazë bimore, drithërat e plota, frutat dhe perimet, mund të rezultojë në nivele më të larta energjie.

Mund t’ju mungojnë disa lëndë ushqyese

Edhe pse është e mundur të kompensohet humbja e proteinave në dietë, disa lëndë ushqyese vijnë kryesisht nga mishi i kuq dhe mund të filloni të keni mungesë të tyre nëse nuk i merrni si suplemente. Një familje kryesore lëndësh ushqyese janë vitaminat B, kryesisht vitamina B12, dhe minerali hekur. Nëse hani butak, 90 gramë butak të gatuar mund t’ju ofrojnë po aq B12 sa mishi i viçit.

Burime tjera të mira përfshijnë produktet e tofusë dhe sojës, peshkun, djathin dhe vezët. Disa ekspertë ende rekomandojnë marrjen e suplementeve për siguri.

“Marrja e suplementeve, përfshirë B12 me cilësi të lartë, mund të sigurojë që po merrni dozën e saktë ditore”, thotë Warren.

Shumë njerëz, madje edhe ata që hanë mish të kuq, kanë mungesë magnezi. Kjo ndodh se toka e sotme ka pak magnez, një dietë me bazë bimore nuk ofron më aq shumë nga ky mineral i rëndësishëm. Edhe në mish, bagëtitë e rritura në kullota ose të ushqyera me kashtë nuk marrin mjaftueshëm për të ruajtur nivele të shëndetshme ditore.

Merrni një suplement magnezi dhe vitamine D3. Shtoni probiotikë, që ofrojnë baktere të rëndësishme miqësore që ndihmojnë zorrët tuaja të tretin dhe përthithin ushqimin.

Continue Reading

Të kërkuara