Plot me acide yndyrore, proteina cilësore dhe vitamina thelbësore, skumbri është një nga ushqimet më të fuqishme për organizmin.

Pak njerëz mendojnë për përfitimet që ka skumbri për organizmin, duke u përqendruar vetëm te shija e saj. Megjithatë, çdo produkt ka vlera kimike dhe ndikon në trup në një mënyrë të caktuar.

Skumbri përmban sasi proteinash e yndyrnash, veçanërisht kur peshku kapet gjatë dimrit në rajonet veriore. Përmbajtja mesatare e yndyrës është rreth 13 gramë, mjaftueshëm për ta klasifikuar si peshk yndyror. Proteina në skumbri është 18 gramë, absorbohet tre herë më shpejt se proteina në mishin e viçit.

Ky peshk është me pak kalori. Për të përmbushur nevojat ditore për kalori vetëm me skumbri, duhet konsumuar rreth 700 gramë, por gjithmonë duhet mbajtur parasysh edhe sasia e yndyrës që përmban.

I pasur me acide yndyrore të pangopura, që janë të çmuara për trupin e veprojnë si antioksidantë. Ato forcojnë membranat qelizore përmes neutralizimit të radikaleve të lira – elektrone të lira që mund të dëmtojnë strukturën qelizore dhe funksionet e saj. Ky dëmtim mund të çojë në shfaqjen e një sërë sëmundjesh, përfshirë edhe ato onkologjike. Për të shmangur këto pasoja, është e rëndësishme të konsumohen produkte të shëndetshme si skumbri.

Nuk është rastësi që fëmijëve u rekomandohet vaji i peshkut, është i pasur me acide yndyrore të pangopura. Përbërja kimike ndikon pozitivisht në rritjen dhe zhvillimin harmonik të fëmijëve. Po ashtu, është jashtëzakonisht i dobishëm për gratë shtatzëna dhe ato që ushqejnë me gji.

Për të parandaluar çekuilibrin mes rritjes e zhvillimit të organeve të brendshme te adoleshentët, skumbri duhet të përfshihet në dietën e tyre, përmban edhe minerale me vlera të mëdha për shëndetin, si kalium, fosfor, fluor, squfur, zink, klor dhe natrium.

Ka përqendrim të lartë të vitaminës B12 dhe PP. Vitaminat e grupit B ndihmojnë në sintezën e ADN-së, marrin pjesë në metabolizmin e yndyrnave.

Konsumimi i rregullt ndihmon në rregullimin e nivelit të sheqerit në gjak, përmirëson funksionimin e sistemit tretës dhe forcon sistemin nervor.

Ndihmon në formimin e hemoglobinës dhe përmirëson oksigjenimin e trupit. Për shkak të përmbajtjes së lartë të yndyrnave të shëndetshme dhe acideve yndyrore të pangopura, skumbri është e dobishëm për funksionimin e trurit, për lëkurën dhe për shëndetin e flokëve.

Fosfori që përmban ndihmon në ndërtimin e enzimave, që janë thelbësore për nisjen e reaksioneve kimike në qeliza.

Vitaliteti i organizmit mbështetet nga përfitimet e një lloji të vetëm peshku. Acidet fosforike që gjenden te skumbri janë komponent i rëndësishëm i indeve të skeletit të njeriut, çka e bën të dobishëm si për fëmijët ashtu për të rriturit, sidomos me kalimin e viteve kur shfaqen probleme me sistemin muskulor.

Me kalimin e moshës, shumë prej nesh bëhen më të vetëdijshëm për rëndësinë e ruajtjes së muskujve të shëndetshëm dhe kockave të forta. Ndërsa ushtrimet e rregullta luajnë një rol kyç, një dietë e pasur me lëndë ushqyese është po ashtu thelbësore.

Kumbullat e thata kanë tërhequr vëmendje të madhe nga shkencëtarët për përfitimet e tyre të mundshme shëndetësore.

Dr. Mary Jane De Souza nga Universiteti Shtetëror i Pensilvanisë po studion si kumbullat ndihmojnë në ruajtjen e masës muskulore e dendësisë së kockave, veçanërisht tek gratë mbi 45 vjeç, që po kalojnë ndryshime të lidhura me menopauzën.

Humbja natyrale e masës muskulore dhe ulja e dendësisë së kockave ndikojnë në forcën fizike, ekuilibrin dhe rezistencën ndaj lëndimeve. Prandaj, shumë persona mbi 45 vjeç kërkojnë mënyra të thjeshta për të ruajtur vitalitetin, dhe ushqyerja është një nga mjetet më të aksesueshme.

Kumbullat e thata janë të pasura me vitamina, fibra dhe polifenole, përbërës me vetitë antioksiduese që ndihmojnë në shëndetin e qelizave, përfshirë ato të muskujve dhe kockave.

Kumbullat e thata si aleat i kockave dhe muskujve

Përveç efekteve të mira në tretje, kumbullat e thata përmbajnë elementë që mund të ndihmojnë në ruajtjen e masës muskulore dhe forcës së kockave. Ngrënia e tyre rrit nivelin e IGF-1 (faktor rritjeje i ngjashëm me insulinën), i cili luan rol në zhvillimin e kockave dhe rritjen e muskujve. Kmbullat përmbajnë sorbitol natyral dhe acide organike që ndihmojnë në rregullimin e sheqerit në gjak, duke siguruar energji më të qëndrueshme gjatë ditës.

Gjetjet më të fundit shkencore

“Ky është studimi i parë i kontrolluar rastësisht që analizon në mënyrë tridimensionale strukturën dhe forcën e kockave,” tha Dr. De Souza.

Pjesëmarrëset konsumuan katër deri në gjashtë kumbulla të thata në ditë. Rezultatet treguan se kjo praktikë ndihmon në ngadalësimin e humbjes së indit kockor pas menopauzës. Gratë që hanin rregullisht kumbulla ruajtën dendësi më të qëndrueshme të kockave, duke treguar potencialin mbrojtës të frutit në shëndetin e sistemit skeletor.

Fizioterapeutët dhe specialistët e shëndetit muskulor po paralajmërojnë për një fenomen që po prek shumë njerëz, sidomos të rinjtë: dhimbjet kronike të qafës e shpatullave të shkaktuara nga përdorimi i tepërt i telefonave.

Qëndrimi i gjatë me kokën ulur përpara ekranit krijon tension të madh në muskujt e qafës, duke çuar në atë që njihet si “qafa e teknologjisë” (text neck).

Një pozicion i tillë rrit presionin mbi qafën deri në katërfish, krahasuar me qëndrimin e drejtë. Me kalimin e kohës, kjo shkakton jo vetëm dhimbje por dhe shtrembërime të qëndrimit trupor, si dhe ulje të lëvizshmërisë në zonën e shpatullave.

Për më tepër, mungesa e aktivitetit fizik dhe qëndrimi ulur për periudha të gjata vetëm sa e përkeqësojnë situatën.

Ekspertët këshillojnë pushime të shkurtra çdo 30 minuta, ushtrime të lehta shtrirjeje dhe forcimi të muskujve të qafës dhe shpinës. Gjithashtu, sugjerohet mbajtja e telefonit në nivelin e syve për të shmangur përkuljen e kokës.

Kujdesi i përditshëm ndaj posturës mund të bëjë ndryshim të madh në parandalimin e problemeve afatgjata.

Shkencëtarët kanë një punë të madhe para tyre. Kanë kaluar 30 vjet që kur një klasë e re antibiotikësh ka dalë në treg, por kjo mund të ndryshojë së shpejti.

Hulumtuesit nga Universiteti McMaster në Hamilton kanë bërë një përparim që mund të ndihmojë në luftën kundër baktereve rezistente ndaj ilaçeve.

I udhëhequr nga shkencëtari Gary Wright, ekipi zbuloi një molekulë të re të fuqishme të quajtur lariocidin.

Lariocidina ka demonstruar aftësinë për të luftuar disa nga bakteret më të forta dhe më rezistente që njihen deri më sot nga shkenca. Zbulimet revolucionare të ekipit u botuan në revistën Nature.

Rritja e numrit të baktereve që mund t’i rezistojnë ilaçeve ekzistuese, fenomen i njohur si rezistencë antimikrobike është bërë një kërcënim i madh për shëndetin global. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, AMR është një nga sfidat më të mëdha që përballet shëndeti publik në nivel botëror.

Nevoja për ilaçe të reja antimikrobike nuk ka qenë kurrë më urgjente, dhe lariocidina ofron shpresë të re për të ardhmen.

“Ilaçet tona të vjetra po bëhen më pak efektive, ndërsa bakteret bëhen më rezistente ndaj tyre. Rreth 4.5 milionë njerëz vdesin çdo vit nga infeksione rezistente ndaj antibiotikëve, dhe situata vetëm sa përkeqësohet”, tha Gary Wright, profesor në Departamentin e Biokimisë dhe Shkencave Biomjekësore në Universitetin McMaster dhe studiues në Institutin Michael G. DeGroote për Kërkimin e Sëmundjeve Infektive.

Wright dhe ekipi i tij zbuluan se kjo molekulë e re, një peptid lasso, është premtuese se sulmon bakteret në një mënyrë ndryshe nga antibiotikët tjerë. Lariocidina lidhet drejtpërdrejt me mekanizmin e sintezës së proteinave të baktereve, duke ndërhyrë në mënyrë të re dhe penguar aftësinë e tyre për t’u rritur dhe për të mbijetuar.

Ku dhe si u zbulua antibiotiku i ri?

Lariocidina prodhohet nga një lloj bakterie Paenibacillus, të cilën studiuesit e izoluan nga një mostër toke e mbledhur në një oborr në Hamilton. Ekipi lejoi që bakteret e tokës të rriteshin në laborator për rreth një vit – një metodë që ndihmoi në zbulimin edhe të specieve me rritje të ngadaltë, që zakonisht anashkalohen.

Një nga këto baktere, Paenibacillus, prodhoi një substancë të re me efekt të fortë kundër baktereve të tjera, përfshirë ato që janë rezistente ndaj antibiotikëve. “Kur kuptuam se si kjo molekulë e re vret baktere të tjera, kjo ishte një pikë kthese,” tha Manoj Jangra, bashkëpunëtor në laboratorin e Wright.

Çfarë bën lariocidina dhe si funksionon?

Përveç mënyrës unike të veprimit e efektivitetit kundër baktereve rezistente ndaj ilaçeve, studiuesit janë optimistë sepse lariocidina vepron në shumë mekanizma biologjikë realë. Ajo nuk është toksike për qelizat njerëzore, nuk ndikohet nga mekanizmat ekzistues të rezistencës ndaj antibiotikëve dhe ka funksionuar mirë në një model shtazor të infeksionit.

Wright dhe ekipi i tij tani janë të përqendruar në gjetjen e mënyrave për të modifikuar molekulën dhe për ta prodhuar në sasi të mjaftueshme për të mundësuar zhvillimin klinik.

“Tani fillon puna e vërtetë e vështirë. Ne po punojmë për ta ‘çmontuar’ këtë molekulë dhe për ta rimontuar në mënyrë që të jetë një kandidat më i mirë për t’u kthyer në ilaç”, tha Wright, duke theksuar se, për shkak se kjo molekulë prodhohet natyrshëm nga bakteret, do të kërkojë shumë kohë dhe burime për t’u zhvilluar për përdorim klinik.