

Shëndeti
Si të trajtoni një djegie nga dielli
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsNjë djegie nga dielli prek lëkurën në një mënyrë të ngjashme si djegia nga furra, thotë Joshua Zeichner, MD, drejtor i kërkimeve kozmetike dhe klinike në dermatologji në Spitalin Mount Sinai në qytetin e Nju Jorkut.
“Pengesa e lëkurës prishet dhe inflamohet, dhe ka dëmtime në vetë qelizat e lëkurës. Pra, nëse keni një djegie nga dielli, në fakt dëshironi të kujdeseni për lëkurën nga jashtë brenda dhe nga brenda jashtë“, tha ai.
Hapi i parë është të lani butësisht lëkurën tuaj me një pastrues hidratues për të hequr kremin nga dielli, rërën, papastërtitë dhe vajin pa prishur më tej barrierën e lëkurës, thotë Dr. Zeichner për Health, përcjell UBTNews.
Keni kujdes që të shmangni pastrimet e ashpra dhe eksfoliatorët, pasi kjo mund të irritojë më tej lëkurën tuaj. Pas kësaj, aplikoni butësisht një hidratues të lehtë për të ndihmuar në riparimin e barrierës së dëmtuar të lëkurës dhe zëvendësimin e hidratimit të humbur. Largohuni nga pomadat e rënda pasi ato tentojnë të bllokojnë nxehtësinë dhe të parandalojnë ftohjen e lëkurës, thotë Dr. Zeichner, dhe në vend të kësaj zgjidhni produkte që përmbajnë përbërës qetësues si aloe vera.
Për zonat e kuqe individuale, aplikoni krem me hidrokortizon 1% për të qetësuar inflamacionin, sugjeron ai.
“Sa më shpejt të qetësoni inflamacionin, aq më pak dëmtime potenciale do të pësojë lëkura. Si për çdo plagë të hapur ose lëkurë të papërpunuar, trajtojeni atë në të njëjtën mënyrë që do të trajtonit një djegie termike: Aplikoni një pomadë antibiotike pa recetë, si bacitracina, në zonën individuale. Kjo do të formojë një vulë mbrojtëse dhe parandaloni që të infektohet”, thotë Dr. Zeichner.
Por nëse zhvilloni një flluskë, sigurohuni që ta lini të paprekur, sepse ajo mbron lëkurën e papërpunuar të poshtme nga mjedisi dhe vepron si një fashë natyrale, shton ai.
Çfarëdo që të bëni, mos nxirrni flluska ose qëroni lëkurën tuaj, pasi kjo mund të çojë në infeksion dhe dhëmbëza, thotë Rachel Nazarian, MD, një dermatologe me bazë në Nju Jork dhe bashkëpunëtore e Akademisë Amerikane të Dermatologjisë. Nëse fshikëzat tuaja e bëjnë të pakëndshme të veshësh rroba, të flesh ose të ecësh, kontaktoni mjekun tuaj për t’i kulluar ose për t’i trajtuar ato në mënyrë të sigurt, shton ajo. /UBTNews/
You may like
Shëndeti
Gjumi i dobët ju shkatërron shëndetin? Ja shenjat alarmante që nuk duhet t’i injoroni
Published
14 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
A ndihesh i lodhur edhe pse ke fjetur mjaftueshëm? Harron shpesh, je i irrituar pa arsye apo të zë gjumi në timon?
Ekspertja britanike Dr. Deborah Lee paralajmëron: këto nuk janë rastësi, por sinjale të qarta se po vuan nga mungesa e gjumit cilësor.
Shumë njerëz e nënvlerësojnë rëndësinë e gjumit, por ai është thelbësor për shëndetin mendor dhe fizik
Disa nga shenjat që tregojnë se trupi po vuan për gjumë cilësor janë:
– Lodhje kronike, edhe pas një nate të gjatë gjumi
– Harresë, përqendrim i dobët dhe mjegullim mendor
– Ndryshime të shpeshta humori, ankth apo depresion
– Zgjime të shpeshta gjatë natës
– Nevoja për të dremitur gjatë ditës
Sipas Dr. Lee, mungesa e gjumit rrit rrezikun për sëmundje të zemrës, diabet dhe obezitet. Nëse këto simptoma zgjatin me javë të tëra, mos i injoro – kërko ndihmë profesionale sa më parë! Gjumi nuk është luks. Është shpëtim.
Shëndeti
Çdo ditë një grusht arra, për zorrë të pastra dhe imunitet të fortë
Published
18 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Arrat janë aleatët idealë për zorrë të shëndetshme, nga fibra te omega-3, ja pse një grusht në ditë sjell përfitime të jashtëzakonshme.
Shëndeti i sistemit tretës është më tepër sesa një jashtëqitje e rregullt, ndikon në imunitet, nivelin e energjisë dhe në gjendjen shpirtërore.
Në qendër të gjithçkaje ndodhen zorrët e miliarda mikroorganizma që jetojnë aty. Nëse duam ta ruajmë këtë mikroflorë të shëndetshme, ushqimi luan rol kyç.
Ndër të gjitha ushqimet që ndihmojnë zorrët, një frut i thatë veçohet në mënyrë të veçantë. Sipas gastroenterologut Dr. Will Bulsiewicz, zgjedhja më e mirë për shëndetin e zorrëve janë arrat.
Ja pse pikërisht ato e meritojnë titullin e frutit më të dobishëm për tretjen.
Pse arrat janë zgjedhja më e mirë për zorrët?
Fijet ushqimore ushqejnë bakteret e dobishme
Një porcion arrash (rreth 28 gramë) përmban dy gramë fibra ushqimore.
Siç shpjegon gastroenterologu, “Fijet janë thelbësore për shëndetin e mikrobiomës. Shumica i konsumojnë shumë më pak sesa sasia e rekomanduar.”
Fijet nxisin jashtëqitje të rregullt, parandalojnë kapsllëkun dhe ushqejnë bakteret e dobishme në sistemin tretës. Rezultati është një mikroflorë më e balancuar dhe një tretje më e mirë.
Acidet yndyrore omega-3 ulin inflamacionin
Arrat janë një nga burimet e acideve yndyrore omega-3, të acidit alfa-linolenik. Përveç që janë të mira për zemrën, yndyrnat omega-3 ndikojnë dhe në zorrë.
Ato ndihmojnë në rritjen e baktereve të dobishme e reduktimin e inflamacionit që dëmton mukozën e zorrëve. Kjo forcon barrierën mbrojtëse të murit të zorrëve dhe ul rrezikun që substanca të dëmshme të kalojnë në qarkullimin e gjakut.
Nxisin prodhimit e acidit butirik
Acidi butirik është acid yndyror me zinxhir të shkurtër, i rëndësishëm për shëndetin e zorrës së trashë. Nivelet më të larta të butiratit janë të lidhura me më pak inflamacion, qarkullim më të mirë të gjakut, funksion të rregullt të zorrëve e nmikrobiomë më të shëndetshme.
Ky acid vepron si karburant për qelizat e zorrëve dhe mbështet drejtpërdrejt një tretje të shëndetshme.
Antioksidantët e fuqishëm mbrojnë qelizat e zorrëve
Arrat janë të pasura me antioksidantë si elagitanina e flavonoidet, që mbrojnë qelizat e zorrëve nga stresi oksidativ, proces që shkakton dëmtim të indeve.
Shëndeti i zorrëve fillon me një grusht arrash
Frutat e thata janë të dobishme për tretjen se përmbajnë fibra dhe yndyra, por arrat veçohen për shkak të kombinimit të lëndëve ushqyese që veprojnë drejtpërdrejt mbi mikrobiomën.
Nëse doni të përmirësoni shëndetin e zorrëve, përfshirja e një grushti arrash në përditshmëri është një hap i thjeshtë dhe efektiv. Përveç që janë të shijshme dhe ngopëse, ato mund të kenë përfitime afatgjata për gjithë trupin.
Shëndeti
Pse dushi me ujë të ftohtë nuk është zgjidhja e duhur gjatë vapës?
Published
19 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Kur temperaturat arrijnë nivele përvëluese dhe një zhytje në det nuk është e mundur, një dush i ftohtë duket si shpëtim. Por, sipas Dr. Adam Taylor, profesor i anatomisë në Universitetin e Lancaster, kjo qasje nuk është aq efektive sa mendojmë për të freskuar trupin.
Në një artikull për The Conversation, ai shpjegon pse ndodh kjo, bazuar në mënyrën se si funksionon trupi ynë.
Si freskohet trupi në mënyrë natyrale?
Temperatura për funksionimin normal të trupit është 37°C. Kur temperatura e brendshme rritet mbi këtë nivel, truri aktivizon mekanizmat e ftohjes: dërgon sinjale nervore për të zgjeruar enët e gjakut pranë lëkurës dhe për të stimuluar djersitjen.
Nëse trupi mbetet për një kohë të gjatë në temperatura mbi 39–40°C, mund të dëmtohen organet. Trupi përdor disa strategji për të ruajtur ekuilibrin termik:
Rrezatimi i nxehtësisë – rreth 60% e nxehtësisë lëshohet në mjedis përmes valëve termike.
Djersitja – kur mjedisi është më i nxehtë se trupi, djersitja bëhet mekanizmi kryesor për ftohje, duke larguar rreth 22% të nxehtësisë.
Avullimi, konduksioni dhe konveksioni – trupi humbet nxehtësi edhe përmes kontaktit me ajrin, ujin ose sipërfaqe të ftohta.
Për të ndihmuar këtë, enët e gjakut pranë sipërfaqes së lëkurës zgjerohen, duke çuar më shumë gjak pranë lëkurës, që është më e ftohtë. Gjaku qarkullon për të transferuar nxehtësinë nga brendësia drejt sipërfaqes së trupit.
Dush i ftohtë apo i ngrohtë?
Kur përballeni me valë të madhe të të nxehtit, mekanizmat e trupit nuk mjaftojnë. Edhe pse dush i ftohtë duket si shpëtim i menjëhershëm, efektet në realitet mund të jenë të kundërta: Uji i ftohtë ngushton enët e gjakut pranë lëkurës, duke reduktuar rrjedhjen e gjakut në sipërfaqe e bllokuar ftohjen e trupit.
Trupi “mashtron veten” se nuk ka nevojë të freskohet më. Uji i ftohtë nuk pastron lëkurën, pasi nuk largon sebumin e papastërtitë siç bën uji i ngrohtë.
Ekspozimi ndaj ujit me temperaturë rreth 15°C shkakton “shok nga të ftohtit”, një reagim i rrezikshëm që përfshin rritje të tensionit të gjakut, rrahje të çrregullta të zemrës e në raste ekstreme, rrezik për jetën, sidomos tek personat me sëmundje të zemrës.
“Fatmirësisht, këto raste janë të rralla e nuk ndodhin me dush të ftohtë në shtëpi, por për të qenë të sigurt, është më mirë të shmangni ekspozimin e befasishëm ndaj ujit të akullt gjatë ditëve shumë të nxehta,” thekson Dr. Taylor.
As një dush i nxehtë nuk është zgjidhje, uji më i ngrohtë se trupi shton nxehtësinë e brendshme, duke rritur temperaturën trupore.
Cila është zgjidhja më e mirë?
Sipas Dr. Taylor, një dush ose banjë me ujë të vakët (rreth 26–27°C) është zgjidhja më e mirë në ditët me vapë ekstreme. Kjo temperaturë ndihmon gjakun të lëvizë drejt sipërfaqes së trupit për t’u freskuar, pa ngushtuar enët apo aktivizuar reagime mbrojtëse që ruajnë nxehtësinë.
Uji i vakët ndihmon gjithashtu në pastrimin e lëkurës dhe parandalimin e problemeve si puçrrat dhe pikat e zeza, duke hapur butësisht poret.
Nëse ndjeni se kërkoni freski të menjëhershme, mund ta provoni ujin e ftohtë, por duke ulur temperaturën gradualisht, në mënyrë që të mos shokoni sistemin e brendshëm të rregullimit të temperaturës. Kjo metodë ndihmon trupin të përshtatet pa stres dhe shmang efektet negative.
Shëndeti
A u lejohet diabetikëve të hanë rrush dhe fiq?
Published
20 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Rrushi dhe fiqtë konsiderohen si frutat më të mira të stinës. Ushqimet e pasura, me përbërës të rëndësishëm, nuk duhet të mungojnë në dietë, për sa kohë që nuk konsumohen në sasi të pakontrolluara dhe kombinohen me ushqime tjera, të pasura me yndyrna dhe proteina.
A privohen diabetikët?
Rekomandimi që diabetikët të mos konsumojnë fruta ose, nga kategoria kryesore e frutave, të konsumojnë mollë të tharta, është i vjetër dhe i tejkaluar.
Diabetikëve u rekomandohet të konsumojnë fruta e perime të cilat, përveç karbohidrateve, përmbajnë edhe fibra që ndihmojnë në rregullimin e sheqerit në gjak. Çelësi i konsumit të tyre është sasia dhe kombinimi me ushqime të tjera.
Një diabetik i tipit 1 që merr insulinë duhet të stërvitet në mënyrë që duke konsumuar fruta në sasi specifike, të marrë edhe njësitë përkatëse të insulinës.
Një diabetik i tipit 2 duhet të kombinojë frutat me ushqime që përmbajnë yndyrë ose proteina që të shmangë rritjet e papritura të sheqerit.
Sasia dhe kombinimi me proteinat dhe yndyrnat
Një pjesë e karbohidratit sillet si fibër e quhet “niseshte rezistente”, nuk zbërthehet si “sheqer frutash”. Kalon nëpër zorrët tona i patretshëm, duke i dhënë jetë mikrobiomës sonë të zorrëve, domethënë është një prebiotik.
Mund të hamë çdo frut që duam, për sa kohë që sasia është e mjaftueshme për t’u futur në një filxhan çaji ose aq e madhe sa grushti ynë, rreth 20 rrush të thatë ose rreth 15 luleshtrydhe. Prandaj, për fiqtë, lejohen deri në 2 deri në 3 fiq, varësisht nga madhësia.
Ne ndjekim rregullin “fruta + proteina + yndyrë” dhe zgjedhim fruta paksa të paëmbëlsuara, sepse ato kanë një Indeks Glicemik më të ulët.

Shqiptarët e Amerikës letër Trumpit: Njohja reciproke Kosovë-Serbi, zgjidhja e vetme

Sot përfundon masa e përkohshme për konstituimin e Kuvendit

Parashikimi i motit

Gjumi i dobët ju shkatërron shëndetin? Ja shenjat alarmante që nuk duhet t’i injoroni

Përmbyllet protesta kundër Gjykatës Speciale

Apple do të përdorë çipa të prodhuar nga Samsung në Teksas

Machine Gun Kelly habit fansat kur pranon se nuk ha ushqim kurrë: Unë thjesht pi shumë ujë

Barduani takon Sorensen, Orav e Barbano në selinë e KFOR-it

Lëngu i panxharit ul tensionin e gjakut tek të moshuarit, ja çfarë thotë studimi i ri
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit