Teknologji

Si po ndikon bllokimi i WhatsAppit dhe Instagramit te miliona iranianë?

Dy rrjetet sociale u ndaluan sepse njerëzit i përdornin për të publikuar foto dhe informacione në lidhje me protestat.

Published

3 years ago

on

Qeveria iraniane mbylli Instagramin dhe WhatsAppin dhe drastikisht reduktoi shpejtësinë e internetit më 21 shator në përgjigje të protestave kombëtare. Kjo jo vetëm që ka kufizuar shumë qasjen e iranianëve në informacion, por ka kufizuar gjithashtu miliona aktivitete biznesi të iranianëve. Tre vëzhgues shpjegojnë se si këto kufizime kanë ndikuar në jetën e tyre të përditshme dhe se si ata ende po arrijnë t’i dalin.

“Arsyeja për bllokimin e [Instagramit dhe WhatsAppit] është ligësia dhe aktivitetet dashakeqe që armiqtë promovojnë në të”, tha Ebrahim Raisi, presidenti iranian, i cili ka llogari të verifikuar në Instagram, më 7 dhjetor të vitit 2022.

Me fjalë të tjera, dy rrjetet sociale u ndaluan sepse njerëzit i përdornin për të publikuar foto dhe informacione në lidhje me protestat që kanë tronditur Iranin që nga 16 shtatori pas vdekjes së Mahsa Aminit në paraburgim.

Instagram dhe WhatsApp janë vetëm rrjetet e fundit që janë ndaluar – qeveria ka bllokuar Facebook, Twitter dhe Telegram për vite me radhë.

Mbi 43 milionë iranianë ose 50% e të rriturve në vend, përdorin Instagramin, sipas vlerësimeve. Më shumë se 61 milionë iranianë, ose 71% e popullsisë, përdorin WhatsAppin.

“Unë i pranoj videot e protestave një javë më vonë”

Mamlekateh (s’është emri i vërtetë për shkaqe sigurie) është një aktivist iranian. Për më shumë se dhjetë vjet, ai ka përdorur mediat sociale për të ndarë informacione, lajme dhe imazhe të protestave me kolegët e tij iranianë. Ai shpjegoi se si kufizimet e reja e kanë bërë edhe më të vështirë mbulimin e lajmeve.

“Përveç censurës së përgjithshme dhe ndërprerjeve në nivel kombëtar, ka edhe ndërprerje lokale dhe rajonale. Për shembull, kur njerëzit protestuan në Semirom, Izeh dhe Mahabad, interneti u ndërpre papritur në këto qytete. Në të kaluarën, nerdët e kompjuterave në këto qytete zakonisht gjenin një mënyrë për t’u lidhur dhe për të më dërguar lajme dhe foto, por, këtë herë, edhe njerëzit më të zgjuar nuk ishin në gjendje t’i shmangnin ndërprerjet, sepse ata fjalë për fjalë e ndërprenë shërbimin, jo më internetin”, deklaroi ai.

Mashtrimet e Starlink

Një tjetër pasojë e ndërprerjes së internetit është se mashtrimet janë të shumta – shumë prej tyre rrotullohen rreth Starlink, një projekt i nisur nga kompania SpaceX që shpreson t’u sigurojë njerëzve në mbarë botën internetin përmes një grupi satelitësh, duke anashkaluar kështu shërbimet lokale. Megjithatë, sipas kreut të SpaceX, Elon Musk, janë vetëm 100 receptorë Starlink aktivë në Iran. Mamlekateh thotë: “Unë kam parë një numër mashtrimesh të Starlink kohët e fundit. Ka mashtrues që u kërkojnë njerëzve, të cilët praktikisht nuk kanë qasje në internet, shuma të mëdha parash dhe u premtojnë se do t’u shesin receptorët Starlink. Por kur viktimat transferojnë paratë e tyre, mashtruesit zhduken”.

“Duket sikurse po jetojmë 20 vjet prapa në të kaluarën”

Ravi (jo emri i tij i vërtetë) është një burrë që ka një kompani. Në të kaluarën, njerëzit shpesh i drejtoheshin VPN-ve, softuerë që ju mundësojnë qasjen në internet përmes një lidhjeje private, duke e bërë informacionin e ndarë të padukshëm për qeverinë. Sidoqoftë, Ravi thotë se në klimën aktuale, kjo nuk mjafton.

“Jetët tona janë kthyer përmbys që kur ata ndaluan disa faqe dhe ulën shpejtësinë e internetit. Unë kam nëntë VPN të ndryshme në telefonin tim dhe, çdo ditë, duhet të shoh se cila po funksionon. Ndonjëherë, njëri prej tyre funksionon me 4G-në time, por jo me wifi-n time ose anasjelltas. Mund të më duhen orë të tëra çdo ditë për t’u lidhur me Instagramin për të parë se çfarë po ndodh në vend ose për të hyrë në WhatsApp për të parë se çfarë më dërguan miqtë dhe familja ime. Më duhet gjithashtu WhatsApp për të menaxhuar biznesin tim. Gjëja e parë që diskutojmë me miqtë, familjen ose kolegët është se kush ka gjetur një VPN të re dhe si ta shkarkojë atë sepse të gjitha faqet anti-proxy si Google Play dhe Apple App Store tani janë bllokuar”, deklaroi ai.

Mbi 1.7 milion biznese operojnë në Instagram në Iran dhe të ardhurat e më shumë se nëntë milionë iranianëve varen nga ky rrjet social, sipas një studimi të kryer në Iran në vitin 2021. Humbja e të ardhurave dhe vendeve të punës nga ndërprerja e internetit ka bërë që situata të përkeqësohet edhe më shumë për ata që tashmë po përballen me krizën ekonomike të vendit./UBTNews/

Related Topics:
Continue Reading

Teknologji

Makina e vitit 2026 në Gjermani, ja kush po e dominon kategorinë

Published

23 hours ago

on

November 27, 2025

By

Modeli kompakt elektrik Škoda Elroq u bë makina elektrike më e shitur në Gjermani gjatë muajit tetor dhe sapo fitoi titullin prestigjioz “Makina Gjermane e Vitit 2026”, duke lënë pas konkurrentë si Dacia Bigster dhe Hyundai Ioniq 9.

Me pajisjet e tij moderne dixhitale, sistemet e sigurisë dhe teknologjinë e avancuar, Elroq përfaqëson një shembull të qartë të inovacionit në industrinë e automobilave, përfshirë edhe sistemin e tij të fuqishëm të transmisionit.

Në dispozicion janë tre versione baterish:

Versioni bazë ka një bateri me kapacitet të përdorshëm 50 kWh, që ofron një autonomi prej 375 km, mund të karikohet deri në 130 kW, dhe kur kombinohet me një motor elektrik 170 kf, përshpejton nga 0 në 100 km/h për 9 sekonda.

Versioni më i avancuar ka një bateri 77 kWh me autonomi 570 km, karikohet deri në 175 kW, dhe motori elektrik me 286 kf dhe 545 Nm siguron një përshpejtim vetëm 6.6 sekonda deri në 100 km/h.

Fituesit e çmimeve shpallen në pesë kategori bazuar në çmimin e automjetit:

Kategoria kompakte (deri në 40,000 €): Škoda Elroq

Automjete të vogla (deri në 25,000 €): Dacia Bigster

Segmenti premium (deri në 70,000 €): Hyundai Ioniq 9

Klasa luksoze (mbi 70,000 €): Cadillac Vistiq

“Makina e Vitit” vlerëson makinat më të mira të reja në treg, ku një juri prej 40 gazetarësh automobilash teston modelet kryesore në pesë kategori. Fituesit e klasave marrin pjesë në një provë finale drejtimi, dhe automjeti me më shumë vota shpallet Makina e Vitit në nëntor.

Për herë të parë në historinë e konkursit, fituesi i përgjithshëm nuk është nga Gjermania, duke treguar se prodhuesit ndërkombëtarë po marrin gjithnjë e më shumë iniciativën në industrinë automobilistike. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Renault Group shpallet “Prodhuesi i Vitit”

Published

1 day ago

on

November 27, 2025

By

Një natë krenarie për të gjithë të lidhurit me Renault Group, pasi kompania franceze e automjeteve u shpall “Prodhuesi i Vitit” në TopGear.com Awards 2025 në Londër.

Viti 2025 ka qenë i mbushur me aktivitete për Renault, dhe kompania ndihet e nderuar që përkushtimi i ekipeve u vlerësua nga një nga emrat më të respektuar në industrinë automobilistike.

Jack Rix, redaktor i TopGear.com, komentoi:

“Ka qenë vit i jashtëzakonshëm, me R5 dhe R4 që fituan zemrat e njerëzve, Clio që shpëtoi segmentin supermini, Twingo që riktheu triumfueshëm e R5 Turbo 3E që dëshmoi se ka ende vend për pak çmenduri. Alpine filloi odiseadën elektrike me modelet A290 dhe A390, Dacia zgjeroi horizontet me Bigster dhe më pas i ngushtoi përsëri me Hipster. Tani presim me padurim vitin 2026.”

Ky çmim i fundit kurorëzon një vit të rëndësishëm për Renault, dhe kompania falënderon sinqerisht TopGear.com për njohjen e dhënë.

Suksesi i Renault nuk përfundon këtu: modeli R4 u shpall “Crossover i Vitit”, pas titullit “Vetura Elektrike e Vitit” në TopGear.com Electric Car Awards më herët gjatë vitit.

Ky rezultat reflekton vizionin e Renault: të inovojë dhe të sfidojë kufijtë për të krijuar automjete më të qasshme dhe më argëtuese për një audiencë gjithnjë e më të gjerë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Apple përballet me hetime për ndikimin e privatësisë

Published

2 days ago

on

November 26, 2025

By

Zyra kundër monopolit e Polonisë (UOKiK) po heton nëse Apple po kufizon konkurrencën në tregun e reklamave mobile përmes politikës së saj të privatësisë, App Tracking Transparency (ATT).

Ky sistem, i prezantuar në iOS 14.5 e më pas, mund të pengojë aplikacionet e palëve të treta të mbledhin të dhëna për reklama të personalizuara, duke favorizuar shërbimin e reklamave të Apple.

Presidenti i UOKiK, Tomasz Chrostny, deklaroi se politika e ATT-së mund të ketë mashtruar përdoruesit për nivelin e mbrojtjes së privatësisë dhe mund të përbëjë abuzim me pozicionin dominues.

Nëse akuzat konfirmohen, Apple mund të gjobitet deri në 10% të të ardhurave vjetore në Poloni. Hetime të ngjashme po kryhen edhe në Gjermani, Itali, Rumani, ndërsa në Francë kompania u gjobit me 150 milionë euro. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Nokia investon 4 miliardë dollarë në SHBA dhe sjell rrjetin 4G në Hënë

Published

2 days ago

on

November 26, 2025

By

Nokia do të investojë 4 miliardë dollarë në SHBA për kërkim, zhvillim dhe prodhim, me fokus në përparimet e rrjetit të drejtuar nga inteligjenca artificiale.

Nga kjo shumë, 3.5 miliardë dollarë do të përdoren për kërkim-zhvillim dhe 500 milionë për prodhim dhe shpenzime kapitale në Teksas, New Jersey dhe Pensilvani.

Përveç investimeve tokësore, Nokia do të vendosë rrjetin e parë 4G në Hënë, pjesë e misionit Intuitive Machines-2, duke ndihmuar në bazat për eksplorimin hënor dhe misionet me ekuipazh.

Anija Athena e misionit u ngrit së fundmi me raketën SpaceX Falcon 9, duke transportuar rrjetin hënor të Nokias.

Nokia prezantoi kamerën e saj profesionale Nokia 360 Camera, e para 5G në botë që transmeton video 8K me zë hapësinor dhe lidhje me vonesë të ulët për përdorim industrial. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara