Lajmet

Si po i shmangen sanksioneve oligarkët rusë?

Disa kanë transferuar pasurinë dhe asetet e tyre tek një i afërm apo bashkëpunëtor i besuar.

Published

on

Mark Hollingsworth “Spectator”

Më 25 shkurt 2022, një ditë pasi Rusia nisi pushtimin e Ukrainës, një grup i përzgjedhur oligarkësh morën pjesë në një takim privat me presidentin Putin në Sallën e Shën Katerinës në Kremlin. Me sa duket arsyeja ishte sqarimi se si qeveria do t’i ndihmonte bankat ruse shtetërore, që do të vendoseshin nën sanksionet e SHBA-së, veçanërisht “Sberbank” dhe  “VTB Group”.

Zëvendëskryeministri rus Andrey Belousov, u kërkoi oligarkëve dhe drejtuesve të korporatave të mëdha të vazhdonin të bashkëpunonin me bankat që do të vendoseshin nën sanksionet e Perëndimit. Ai u tha ndër të tjera, se besimi tek sistemi bankar ishte vendimtar për një vend, ku kaosi financiar ka shkatërruar historikisht kursimet dhe jetesën e njerëzve.

Në mesin e të pranishmëve ndodhej edhe miliarderi rus Dmitry Mazepin, më i njohur në Britaninë e Madhe për sponsorizimin e ekipit të Formula 1, Haas, ku djali i tij Nikita ka qenë një nga pilotët. Mazepin ishte midis miliarderëve të tjerë të pasur dhe të plotfuqishëm, si Alexey Miller i “Gazprom” dhe Igor Sechin i “Rosneft”.

Shumë shpejt ai e kuptoi se sanksione nuk do të vendoseshin vetëm ndaj bankave ruse, por edhe ndaj oligarkëve. Dhe kishte të drejtë. Dy javë më vonë, më 9 mars, Mazepin u përfshi në listën e biznesmenëve të sanksionuar nga BE, dhe shumë shpejt asetet e tij nëpër bankat e Perëndimit u bllokuan nga Britania, Kanadaja dhe Zvicra.

Vendosja nën sanksione e kleptokratëve të Putinit, që e kanë financuar makinerinë e tij të luftës, është diçka e mirë-dokumentuar. Por ajo që dihet më pak, janë hapat e tyre të fshehta për të anashkaluar sanksionet, duke fshehur dhe transferuar pronësinë e kompanive të tyre tek të afërm dhe bashkëpunëtorë në biznes, duke anashkaluar kësisoj edhe ndikimin e ngrirjes së aseteve.

Dhe duket se entet rregullatore në Perëndim, e kanë harruar faktin se këta oligarkë janë të aftë në shfrytëzimin e boshllëqeve ligjore. Vetëm disa ditë pasi u vendos nën sanksione, Mazepin i shiti aksionet e tij në shumicë në kompaninë gjigante të plehrave kimike “Uralchem”, duke ia transferuar pronësinë bashkëpunëtorëve dhe kolegëve të tij të vjetër, Dmitry Tatyanin dhe Dmitry Konyaev.

Të tre kishin qenë partnerë biznesi që nga viti 2007 kur u themelua “Uralchem”, dhe ishin bërë shumë miq. Tatyanin, kreu i çështjeve ligjore të kompanisë, u bë pronari i 48 për qind të aksioneve të “Basic Chemical Uralchem”, ndërsa Konyaev, ish-drejtor i tregtisë, mori 4 për qind të aksioneve.
Nga data 21 mars e në vazhdim, miliarderi Mazepin nuk ishte më pronari i shumicës së kompanisë, dhe kishte hequr dorë nga pozicionet drejtuese në “Uralchem”, e cila zotëron fabrikën “Uralkali”, prodhuesja më e madhe e potasit në botë. Po ashtu, u ndryshua me shpejtësi edhe struktura e pronësisë së dy fabrikave të tij në Riga të Letonisë.

Papritur, bashkëpronare ishte një kompani zvicerane e quajtur “Svizraa”, dhe përfituesi ishte një individ i quajtur Bhidwal Aamer Atta, kombësia e të cilit nuk përmendet në dokumentet zyrtare të korporatës. Duke e transferuar pronësinë e bizneseve të tij tek dy partnerët e tij më të ngushtë, efekti ndëshkues ndaj Mazepin për besnikërinë e tij ndaj Putinit, duket të jetë i kufizuar.

Edhe miliarderët e tjerë që janë në listën e sanksioneve, i kanë transferuar pasuritë e tyre tek familjarët. Ish-bankieri Andrey Melnichenko, me një pasuri prej rreth 16 miliardë dollarësh, pronar i kompanisë së plehrave kimike “EuroChem” dhe i prodhuesit të qymyrit “SUEK”, u sanksionua nga Zvicra më 4 mars.

Miliarderi mund të jetë informuar në kohë për sanksione të tjera që do të vendoseshin, pasi më 8 mars dha dorëheqjen si përfitues i instituti financiar në Qipro, që mbante 90 për qind të aksioneve të tij në “EuroChem’, me vlerë miliarda dollarë.

Përfituesja e re ishte një familjare e afërt, bashkëshortja e tij, Aleksandra, një ish-modele dhe këngëtare serbe. Të nesërmen multi-miliarderi rus u sanksionua nga BE dhe javën e ardhshme nga Britania e Madhe. Çuditërisht, “EuroChem” fitoi më pas një tender nga qeveria zvicerane, pasi enti i saj rregullator, përgjegjës për monitorimin e sanksioneve kundër Rusisë, u informua për strukturën e re të pronësisë.

Për pasojë, “EuroChem” nuk ishte më një kompani në sanksione, dhe ju zhbllokuan llogaritë e saj bankare. Por në fillim të këtij muaji, Bashkimi Evropian e kuptoi se Melnichenko po merrte një trajtim të favorshëm. Më 3 qershor, ajo vendosi nën sanksione edhe gruan e miliarderit.

Një javë më vonë, edhe Zvicra futi në listën e zezë zonjën Melnichenko, duke këmbëngulur që “EuroChem” të siguronte prova se është në përputhje me sanksionet e vendosura ndaj pronarit të saj të ri. Edhe Alexey Mordashev, me një pasuri rreth 21.2 miliardë dollarë, pronar i “Severstal”, kompania më e madhe ruse e çelikut dhe minierave, ia transferoi bashkëshortes së tij asetet me vlerë miliarda euro.

Më 28 shkurt, 4 ditë pas pushtimit të Ukrainës, Mordashev u vendos nën sanksionet e BE-së dhe më vonë të Britanisë, SHBA-së dhe Zvicrës. Por dosjet e korporatave në Londër, tregojnë se në mars miliarderi pro-Putinit transferoi në heshtje aksione me vlerë 1.1 miliardë dollarësh nga kompaninë e tij “Nordgold” tek gruaja e tij, Marina Mordashev.

Po ashtu, ai e transferoi pjesën më të madhe të aksioneve të tij të pronësisë tek konglomerati në fushën e  turizmit “TUI”, në një kompani në Karaibe të quajtur “Ondero Ltd”, e cila kontrollohet gjithashtu nga bashkëshortja e tij Marina. Këta oligarkë nuk kanë shkelur asnjë ligj, por transferimi i pronësisë tek një i afërm apo mik, shkon rrezikshëm afër shkeljes së ligjit.

Një aspekt problematik lidhet me kontrollin e një aseti, veçanërisht pasi një oligark i sanksionuar e ka shitur pronësinë e tij. “Një person i caktuar mund të mbajë kontrollin mbi kompaninë edhe pas shitjes, pra edhe pa pasur të drejta formale votimi apo të drejtë për të emëruar drejtorë.

Ai mund të vendosë të emëruar prej tij ose pronarë përfaqësues, të cilët do të veprojnë në përputhje me dëshirat e tij. Në këto rrethana, vetë kompania trajtohet si subjekt i sanksioneve. Rrjedhimisht, është e paligjshme që kompanitë e tjera të bëjnë biznes me të”- thotë Robert Dalling, mbështetës i sanksioneve, dhe partner në kompaninë konsulente “Jenner and Block”.

Prandaj thekson ai është shumë e rëndësishme që bizneset të shohin nëse kompanitë e zotëruara më parë nga persona të sanksionuar, mund të jenë ende të kontrolluara prej tyre. Nëse po, marrëdhënia mund të duhet të ndërpritet.

Të tre oligarkët, Mazepin, Melnichenko dhe Mordashev, janë të zemëruar me vendosjen e sanksioneve, dhe kanë ngritur padi në Gjykatën e Drejtësisë së BE-së, për të anuluar atë që ata i konsiderojnë si masa ndëshkuese. Ata pretendojnë se është e padrejtë t’i fajësosh për luftën e Putinit, dhe nuk ka “asnjë justifikim” për të qenë objekt i sanksioneve.

Por pavarësisht nga protestat e tyre, këta oligarkë kanë gjetur mënyrën për t’iu shmangur sanksioneve, dhe transferuar pasurinë dhe asetet e tyre tek një i afërm apo bashkëpunëtor i besuar. Sanksionet mund të dëmtojnë në dukje kleptokratët e Putinit. Por në botën e fshehtë të pronësisë së aseteve, oligarkët e gjejnë shpeshherë një rrugëdalje./bota.al/

Shënim: Mark Hollingsworth, autor i librit “Londongrad: Nga Rusia me para, historia e brendshme e oligarkëve”.

Lajmet

LDK dorëzon kallëzime penale për anëtarët e Qeverisë në detyrë

Published

on

By

Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) ka dorëzuar 17 kallëzime penale ndaj kryeministrit në detyrë, ministrave dhe një zëvendësministre në detyrë, që janë zgjedhur deputetë, duke i akuzuar për shkelje të Ligjit për Qeverinë.

Deputetja e LDK-së, Hykmete Bajrami, që dorëzoi së bashku me deputeten Doarsa Kica-Xhelili kallëzimet penale në Prokurorinë Speciale, tha se kryeministri në detyrë, Albin Kurti, dhe vartësitë e tij, të zgjedhur deputetë në zgjedhjet e 9 shkurtit, kanë shkelur nenin 26 të Ligjit për Qeverinë.

Ajo argumentoi se LDK-ja vlerëson se që nga data 27 mars – kur Komisioni Qendror i Zgjedhjeve certifikoi rezultatin zgjedhor – anëtarët e Qeverisë në detyrë, që janë zgjedhur deputetë, e kanë shkelur këtë ligj.

Duke qenë se që nga data e certifikimit e deri më sot vazhdojnë të qëndrojnë në zyrat e ministrive, duke shfrytëzuar resurset, duke marrë vendime të cilat kanë pasoja financiare dhe pasoja të tjera dhe duke shfrytëzuar resurset e institucioneve të Republikës së Kosovës këta deputetë kanë konsumuar vepër penale“, tha Bajrami.

Bajrami shtoi se për hartimin e kallëzimeve penale, juristët e LDK-së kanë kërkuar qasje në dokumente nga ministritë përkatëse.

Prej disa kemi marrë [qasje në dokumente], disa të tjerë nuk na kanë dhënë qasje dhe ato informata që kemi pasur ne sot i kemi drejtuar te Prokuroria Speciale. Tani, është në dorën e Prokurorisë të kërkojë qasje në vendime të tjera”, tha Bajrami.

Në nenin 26 të Ligjit për Qeverinë, të cilit i është referuar LDK-ja për kallëzimet penale, thuhet: Në rast se anëtari i Qeverisë në detyrë zgjidhet deputet i Kuvendit të Republikës së Kosovës, i njëjti duhet të japë dorëheqje nga posti i anëtarit të Qeverisë para ditës së certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve.

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, i cili ka bërë edhe betimin si deputet i legjislaturës së nëntë, më herët ka argumentuar se ekzekutivi i tij është në dorëheqje që nga 23 marsi, kur i ka përfunduar mandati i rregullt 4-vjeçar.

Çështja e dorëheqjes së Kurtit dhe ministrave në detyrë, u aktualizua edhe në nisjen e seancës konstituive më 15 prill, kur deputetët, që mandatin e kaluar ishin në opozitë, votuan kundër verifikimit të mandateve, duke kërkuar dorëzimin e dorëheqjeve zyrtare të kabinetit qeverisës në Kuvend.

Kurti, në anën tjetër, njoftoi Kuvendin, se Qeveria e tij ishte në detyrë që nga 23 marsi, ndërkaq më vonë ministrat e tij kanë deklaruar se dorëheqjet e tyre ia kanë dorëzuar Kurtit. Por, më mospajtimet lidhur me dorëheqjen e Kurtit u tejkaluan në Kuvend, duke i hapur rrugë betimit të deputetëve të legjislaturës së nëntë.

Kallëzimet penale vijnë në kohën kur edhe pas tre muajsh nga mbajtja e zgjedhjeve të rregullta parlamentare, Kosova nuk ka krijuar institucionet e reja.

Që nga 15 prill, deputetët ende nuk e kanë përmbyllur konstituimin e Kuvendit dhe çështja ka ngecur te zgjedhja e kryeparlamentarit. Vetëm me zgjedhjen e kryeparlamentarit dhe nënkryetarëve Kuvendi do të konsiderohej i konstituuar. Një gjë e tillë do t’i hapte rrugë formimit të Qeverisë së re të Kosovës./REL/

Continue Reading

Lajmet

Policia jep detaje për aksionin në disa lokacione në veri ku u zbulua punishtja e armëve, u arrestuan tre të dyshuar

Published

on

By

Policia e Kosovës (PK) përmes raportit 24 orësh ka dhënë detaje për aksionin e së mërkurës në disa lokacione në Mitrovicë të Veriut dhe Zveçan, ku u zbulua një punëtori për modifikimin e armëve.

Sipas Policisë, në këtë aksion u arrestuan tre të dyshuar- ku njëri prej tyre u dërgua në mbajtje, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Rasti është iniciuar si “Import, eksport, furnizim, transportim, prodhim, këmbim ose shitje e paautorizuar e armëve dhe materialeve plasëse”.

Mitrovicë Veri-Zveçan  07.05.2025 – 07:00.Pas hetimeve të zhvilluara, me urdhëresë të gjykatës, janë bastisur disa lokacione, në njërën prej tyre është zbuluar një punëtori për modifikimin e armëve të zjarri.  Janë sekuestruar armë të ndryshme, pjesë të armëve, thika, municion, dhe tre makina metalike për gdhendjen e metalit. Lidhur me rastin, tre të dyshuar meshkuj kosovarë janë arrestuar dhe me vendim të prokurorit, njëri prej tyre pronari i shtëpisë është dërguar në mbajtje, ndërsa dy të tjerët janë liruar në procedurë të rregullt”, thuhet në njoftim.

Continue Reading

Lajmet

PE: Kosova të bëjë reforma për t’iu afruar BE-së, të hapë kapitull të ri bisedimesh me Serbinë

Published

on

By

Deputetët e Parlamentit Evropian kanë miratuar një raport për Kosovën që inkurajon shtetin të bëjë reforma për të lëvizur drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian, por po ashtu kërkon që Prishtina dhe Beogradi të hapin një kapitull të ri në bisedimet për normalizim.

Është e qartë që procesi integrues i Kosovës ka nevojë për një momentum të ri – na duhet një kapitull i ri i bisedimeve mes Prishtinës dhe Beogradit. Është jashtëzakonisht pozitive që të gjitha partitë e mëdha politike në Kosovë mbështesin fuqishëm integrimin në BE. E ardhmja e Kosovës është në familjen evropiane dhe ne do të punojmë së bashku në agjendën e reformave sepse çdo anëtarësim në të ardhmen duhet të bazohet në meritë”, tha raportuesi për Kosovën në PE, Riho Terras.

Sipas eurodeputetëve, dialogu për normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë, “fatkeqësisht nuk ka prodhuar rezultatet e pritura”, teksa ata u kërkuan të dyja palëve që të zbatojnë marrëveshjet e Brukselit dhe Ohrit, përfshirë themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe dhe që Serbia të mos kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në organizata rajonale dhe ndërkombëtare.

Për shkak të krizave në veriun e Kosovës, që rritën tensionet mes dy vendeve, që nga shtatori i vitit 2023 në Bruksel nuk është zhvilluar asnjë rund i dialogut politik, por ka pasur vetëm bisedime në nivel të kryenegociatorëve.

BE-ja ka përsëritur vazhdimisht se normalizimi i raporteve mes Kosovës dhe Serbisë është parakusht për rrugën e të dyja vendeve drejt integrimit evropian.

Së voni, shefja për politikë të jashtme dhe siguri e BE-së, Kaja Kallas, ka thënë se Brukseli është duke analizuar gabimet në procesin e dialogut, që ka nisur më 2011.

Ndërkaq, në raportin për Kosovë, PE-ja tha se shteti ka bërë përparim të dukshëm në reformën zgjedhore, qëndrueshmërinë ekonomike dhe mbrojtjen e të drejtave themelore.

Megjithatë, sfidat mbeten sa i përket reformave në gjyqësor, liri të medias, efikasitetit të administratës publike dhe digjitalizimit të shërbimeve publike. Eurodeputetët theksuan se përkushtimi i vazhdueshëm i reformave gjithëpërfshirëse dhe qeverisjes përfshirëse është thelbësore për përparimin e Kosovës në rrugën drejt integrimit evropian.

Eurodeputetët thanë po ashtu se Kosova ka qenë cak i ndërhyrjeve të huaja dhe fushatave dezinformuese, veçmas nga Rusia dhe Kina, që kishin për synim destabilizimin e rajonit dhe pengimin e integrimit evropian të Ballkanit perëndimor.

Prandaj, “Parlamenti Evropian i bën thirrje Qeverisë së Kosovës që të forcojë kapacitetet e saj për të luftuar këto kërcënime”, tha PE-ja.

Më 7 maj, eurodeputetët po ashtu kanë miratuar një raport për Serbinë, të cilës iu kërkua që të përmirësojë dialogun e brendshëm politik, të mbrojë sundimin e ligjit dhe të bëjë reforma kundër korrupsionit.

Ndërkaq, sa i përket dialogut me Kosovës, në raport u tha se Serbia “duhet të punojë në arritjen e një marrëveshjeje gjithpërfshirëse të normalizimit me Kosovën”, por po ashtu edhe të “harmonizojë plotësisht politikën e saj të jashtme me atë të BE-së”./REL/

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet i dyshuari për shpërthimin e veturës së u.d. të drejtorit të QKUK-së

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Prishtinë njofton se është arrestuar B.K., në Podujevë, nën dyshimin për shpërthimin e veturës private të ushtruesit të detyrës së drejtorit të QKUK-së, Osman Hajdari, më 30 prill 2025.

Prokuroria Themelore në Prishtinë, në bashkëpunim dhe koordinim të plotë me Policinë e Kosovës ka arrestuar një (1) person B.K. në  Podujevë i dyshuar për kryerjen e veprave penale “Përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm”  nga neni 367 par. 2 të KPRK-së, Zjarrvënia” nga neni 322 par. 2 të KPRK-së dhe “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” nga neni 366 par 1 të KPRK-së, i cili ka ndodh me datë 30.04.2025 në oborrin e QKUK-së, kundër veturës  se UD Drejtorit të QKUK-së”, thuhet në njoftim.

Sipas Prokurorisë, operacioni policor në bashkëpunim të ngushtë me prokurorin e shtetit është duke vazhduar në mënyrë të intensifikuar në disa lokacione të ndryshme për mbledhjen e provave për hetimin e të gjitha rrethanave të rastit.

Shërbimi Spitalor Klinik Universitar (SHSKUK) përmes një komunikate për medie kishte se dëmtimi ka ndodhur në rrethana të panjohura, teksa parasahihej të mbahej mbledhja e Bordit Drejtues.

Sot, në parkingun e administratës së Qendrës Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), ka ndodhur një incident që përfshin dëmtimin e veturës private të ushtruesit të detyrës së drejtorit të QKUK-së, e parkuar në parkingun e administratës. Dëmtimi ka ndodhur në rrethana ende të panjohura, në kohën kur po bëheshin përgatitjet për fillimin e mbledhjes së rregullt të Bordit Drejtues të Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (ShSKUK), e cila ishte paraparë të mbahej në hapësirat e administratës qendrore të ShSKUK-së”, thuhej në komunikatë./BetimipërDrejtësi/

Continue Reading

Të kërkuara