Lajmet

Si po i shmangen sanksioneve oligarkët rusë?

Disa kanë transferuar pasurinë dhe asetet e tyre tek një i afërm apo bashkëpunëtor i besuar.

Published

on

Mark Hollingsworth “Spectator”

Më 25 shkurt 2022, një ditë pasi Rusia nisi pushtimin e Ukrainës, një grup i përzgjedhur oligarkësh morën pjesë në një takim privat me presidentin Putin në Sallën e Shën Katerinës në Kremlin. Me sa duket arsyeja ishte sqarimi se si qeveria do t’i ndihmonte bankat ruse shtetërore, që do të vendoseshin nën sanksionet e SHBA-së, veçanërisht “Sberbank” dhe  “VTB Group”.

Zëvendëskryeministri rus Andrey Belousov, u kërkoi oligarkëve dhe drejtuesve të korporatave të mëdha të vazhdonin të bashkëpunonin me bankat që do të vendoseshin nën sanksionet e Perëndimit. Ai u tha ndër të tjera, se besimi tek sistemi bankar ishte vendimtar për një vend, ku kaosi financiar ka shkatërruar historikisht kursimet dhe jetesën e njerëzve.

Në mesin e të pranishmëve ndodhej edhe miliarderi rus Dmitry Mazepin, më i njohur në Britaninë e Madhe për sponsorizimin e ekipit të Formula 1, Haas, ku djali i tij Nikita ka qenë një nga pilotët. Mazepin ishte midis miliarderëve të tjerë të pasur dhe të plotfuqishëm, si Alexey Miller i “Gazprom” dhe Igor Sechin i “Rosneft”.

Shumë shpejt ai e kuptoi se sanksione nuk do të vendoseshin vetëm ndaj bankave ruse, por edhe ndaj oligarkëve. Dhe kishte të drejtë. Dy javë më vonë, më 9 mars, Mazepin u përfshi në listën e biznesmenëve të sanksionuar nga BE, dhe shumë shpejt asetet e tij nëpër bankat e Perëndimit u bllokuan nga Britania, Kanadaja dhe Zvicra.

Vendosja nën sanksione e kleptokratëve të Putinit, që e kanë financuar makinerinë e tij të luftës, është diçka e mirë-dokumentuar. Por ajo që dihet më pak, janë hapat e tyre të fshehta për të anashkaluar sanksionet, duke fshehur dhe transferuar pronësinë e kompanive të tyre tek të afërm dhe bashkëpunëtorë në biznes, duke anashkaluar kësisoj edhe ndikimin e ngrirjes së aseteve.

Dhe duket se entet rregullatore në Perëndim, e kanë harruar faktin se këta oligarkë janë të aftë në shfrytëzimin e boshllëqeve ligjore. Vetëm disa ditë pasi u vendos nën sanksione, Mazepin i shiti aksionet e tij në shumicë në kompaninë gjigante të plehrave kimike “Uralchem”, duke ia transferuar pronësinë bashkëpunëtorëve dhe kolegëve të tij të vjetër, Dmitry Tatyanin dhe Dmitry Konyaev.

Të tre kishin qenë partnerë biznesi që nga viti 2007 kur u themelua “Uralchem”, dhe ishin bërë shumë miq. Tatyanin, kreu i çështjeve ligjore të kompanisë, u bë pronari i 48 për qind të aksioneve të “Basic Chemical Uralchem”, ndërsa Konyaev, ish-drejtor i tregtisë, mori 4 për qind të aksioneve.
Nga data 21 mars e në vazhdim, miliarderi Mazepin nuk ishte më pronari i shumicës së kompanisë, dhe kishte hequr dorë nga pozicionet drejtuese në “Uralchem”, e cila zotëron fabrikën “Uralkali”, prodhuesja më e madhe e potasit në botë. Po ashtu, u ndryshua me shpejtësi edhe struktura e pronësisë së dy fabrikave të tij në Riga të Letonisë.

Papritur, bashkëpronare ishte një kompani zvicerane e quajtur “Svizraa”, dhe përfituesi ishte një individ i quajtur Bhidwal Aamer Atta, kombësia e të cilit nuk përmendet në dokumentet zyrtare të korporatës. Duke e transferuar pronësinë e bizneseve të tij tek dy partnerët e tij më të ngushtë, efekti ndëshkues ndaj Mazepin për besnikërinë e tij ndaj Putinit, duket të jetë i kufizuar.

Edhe miliarderët e tjerë që janë në listën e sanksioneve, i kanë transferuar pasuritë e tyre tek familjarët. Ish-bankieri Andrey Melnichenko, me një pasuri prej rreth 16 miliardë dollarësh, pronar i kompanisë së plehrave kimike “EuroChem” dhe i prodhuesit të qymyrit “SUEK”, u sanksionua nga Zvicra më 4 mars.

Miliarderi mund të jetë informuar në kohë për sanksione të tjera që do të vendoseshin, pasi më 8 mars dha dorëheqjen si përfitues i instituti financiar në Qipro, që mbante 90 për qind të aksioneve të tij në “EuroChem’, me vlerë miliarda dollarë.

Përfituesja e re ishte një familjare e afërt, bashkëshortja e tij, Aleksandra, një ish-modele dhe këngëtare serbe. Të nesërmen multi-miliarderi rus u sanksionua nga BE dhe javën e ardhshme nga Britania e Madhe. Çuditërisht, “EuroChem” fitoi më pas një tender nga qeveria zvicerane, pasi enti i saj rregullator, përgjegjës për monitorimin e sanksioneve kundër Rusisë, u informua për strukturën e re të pronësisë.

Për pasojë, “EuroChem” nuk ishte më një kompani në sanksione, dhe ju zhbllokuan llogaritë e saj bankare. Por në fillim të këtij muaji, Bashkimi Evropian e kuptoi se Melnichenko po merrte një trajtim të favorshëm. Më 3 qershor, ajo vendosi nën sanksione edhe gruan e miliarderit.

Një javë më vonë, edhe Zvicra futi në listën e zezë zonjën Melnichenko, duke këmbëngulur që “EuroChem” të siguronte prova se është në përputhje me sanksionet e vendosura ndaj pronarit të saj të ri. Edhe Alexey Mordashev, me një pasuri rreth 21.2 miliardë dollarë, pronar i “Severstal”, kompania më e madhe ruse e çelikut dhe minierave, ia transferoi bashkëshortes së tij asetet me vlerë miliarda euro.

Më 28 shkurt, 4 ditë pas pushtimit të Ukrainës, Mordashev u vendos nën sanksionet e BE-së dhe më vonë të Britanisë, SHBA-së dhe Zvicrës. Por dosjet e korporatave në Londër, tregojnë se në mars miliarderi pro-Putinit transferoi në heshtje aksione me vlerë 1.1 miliardë dollarësh nga kompaninë e tij “Nordgold” tek gruaja e tij, Marina Mordashev.

Po ashtu, ai e transferoi pjesën më të madhe të aksioneve të tij të pronësisë tek konglomerati në fushën e  turizmit “TUI”, në një kompani në Karaibe të quajtur “Ondero Ltd”, e cila kontrollohet gjithashtu nga bashkëshortja e tij Marina. Këta oligarkë nuk kanë shkelur asnjë ligj, por transferimi i pronësisë tek një i afërm apo mik, shkon rrezikshëm afër shkeljes së ligjit.

Një aspekt problematik lidhet me kontrollin e një aseti, veçanërisht pasi një oligark i sanksionuar e ka shitur pronësinë e tij. “Një person i caktuar mund të mbajë kontrollin mbi kompaninë edhe pas shitjes, pra edhe pa pasur të drejta formale votimi apo të drejtë për të emëruar drejtorë.

Ai mund të vendosë të emëruar prej tij ose pronarë përfaqësues, të cilët do të veprojnë në përputhje me dëshirat e tij. Në këto rrethana, vetë kompania trajtohet si subjekt i sanksioneve. Rrjedhimisht, është e paligjshme që kompanitë e tjera të bëjnë biznes me të”- thotë Robert Dalling, mbështetës i sanksioneve, dhe partner në kompaninë konsulente “Jenner and Block”.

Prandaj thekson ai është shumë e rëndësishme që bizneset të shohin nëse kompanitë e zotëruara më parë nga persona të sanksionuar, mund të jenë ende të kontrolluara prej tyre. Nëse po, marrëdhënia mund të duhet të ndërpritet.

Të tre oligarkët, Mazepin, Melnichenko dhe Mordashev, janë të zemëruar me vendosjen e sanksioneve, dhe kanë ngritur padi në Gjykatën e Drejtësisë së BE-së, për të anuluar atë që ata i konsiderojnë si masa ndëshkuese. Ata pretendojnë se është e padrejtë t’i fajësosh për luftën e Putinit, dhe nuk ka “asnjë justifikim” për të qenë objekt i sanksioneve.

Por pavarësisht nga protestat e tyre, këta oligarkë kanë gjetur mënyrën për t’iu shmangur sanksioneve, dhe transferuar pasurinë dhe asetet e tyre tek një i afërm apo bashkëpunëtor i besuar. Sanksionet mund të dëmtojnë në dukje kleptokratët e Putinit. Por në botën e fshehtë të pronësisë së aseteve, oligarkët e gjejnë shpeshherë një rrugëdalje./bota.al/

Shënim: Mark Hollingsworth, autor i librit “Londongrad: Nga Rusia me para, historia e brendshme e oligarkëve”.

Lajmet

Zyra e BE-së në Prishtinë mban diskutim me shoqërinë civile mbi raportin e progresit

Published

on

By

Zyra e Bashkimit Evropian në Prishtinë ka mbajtur sot diskutim me shoqërinë civile mbi raportin e progresit për Kosovën me temën “Sa relevant është ky raport”.

Ambasadori i Zyrës së BE-së Aivo Orav ka folur rreth përgatitjes së Raportit të Progresit 2024 nga ana e Bashkimit Evropian.

Kur BE-ja përgatit raportin për shtetet e caktuara, posaçërisht për shtete që aspirojnë t’i bashkëngjiten BE-së, atëherë kontributi nga shteti, qeveria, opozita dhe shoqëria civile është me rëndësi të madhe“, tha Orav.

Drejtoresha ekzekutive e Grupit për Studime Juridike dhe Politike (GLPS), Arbëresha Loxha ka folur mbi implementimin e ligjeve në administratën publike.:

Ne kemi pasur edhe shumë vërejtje të tjera që lidhen me procesin se si janë hartuar, por gjithashtu edhe përmbajtja e këtyre ligjeve… Në shumicën e rasteve miratimi i ligjeve bëhet pa konsultim të mirëfilltë publik“, tha Loxha.

Drejtoresha në Rrjetin e Grave të Kosovës, Nicole Farnsworth ka folur mbi rëndësinë e përfaqësimit të barabartë gjinor.

Qeveria duhet të sigurojë që vlerësimi i ndikimit gjinor të bëhet njësoj si në vlerësimin e ndikimit mjedisor dhe sociale dhe të tjera, të bëhet në çdo pjesë të legjislacionit, si pjesë e politikave të procesit, me qëllim të sigurimit të përfshirjes gjinore“, u shpreh ajo.

Në diskutim është folur edhe mbi sigurinë e gazetarëve dhe gjendjen e mediave.

Continue Reading

Lajmet

Ministri Aliu njofton nënshkrimin e kontratës së re për ndërtimin e rrugës Fshati i Ri-Ferizaj

Published

on

By

Ministri i Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës, Liburn Aliu, ka thënë se kanë nënshkruar kontratë të re me kompaninë “Salillar” nga Shqipëria për ndërtimin e rrugës Fshati i Ri-Ferizaj.

Në një konferencë për media, Aliu ka thënë se janë detyruar që ta ndërprejnë kontratën me operatorin italian për shkak të zvarritjeve së punimeve.

Ky është një projekt që ka vite që ka qenë duke u zvarritur dhe që nga viti 2012 me kredi nga BERZHI e cila është përzgjedhur një kompani italiane, por që kompania në fjalë ka zvarritur punimet dhe në vitin e kaluar e kemi shkëputur kontratën dhe tashmë me të njëjtën shumë kreditore kemi nënshkruar kontratën me kompaninë nga Shqipëria, ‘Salillar’. Bëhet fjalë për rrugën nga Fshati i Ri në magjistralën Ferizaj-Prishtinë deri te kryqëzimi gjashtë kolometërshe. Kompania ka dhënë afat se kjo rrugë do të ndërtohet për një vit. Kostoja e ndërtimit të kësaj rruge është 16 milionë euro në gjatësi me mbi gjashtë kilometërshe”, u shpreh Aliu.

Continue Reading

Lajmet

“Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë”, Begaj në Ditën e Alfabetit Shqip

Published

on

By

Presidenti i Shqipërisë ka uruar Ditën e Alfabetit të Gjuhës Shqipe.

Alfabetin e gjuhës shqipe, Begaj e quan si thesarin më të çmuar e simbolin më të bukur të bashkimit kombëtar.

Dita Kombëtare e Alfabetit nuk është thjesht festa e shkronjave shqipe, por përkujtim i shekujve të qëndresës së gjuhës sonë në të shkuarën, mirënjohje për vlerat e bukurinë e saj në të tashmen dhe një zotim për ta çmuar e iu dedikuar në të ardhmen. Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë!”, ka shkruar Begaj në Facebook.

Continue Reading

Lajmet

Masa e sigurisë për 14-vjeçarin që vrau bashkëmoshatarin, seanca mbahet në spital

Published

on

By

Këtë të premte është planifikuar të zhvillohet seanca për për dhënien e masës së sigurisë për të miturin që vrau me thikë bashkëmoshatarin e tij në shkollën e “Fan Nolit”.

Burime bëjnë me dije se seanca po zhvillohet në ambientet e spitalit privat ku 14-vjeçari është ende i shtruar dhe vijon të marrë kujdesin e nevojshëm mjekësor.

Në ambientet e spitalit do të shkojnë prokurorja dhe gjyqtarja të cilat do t”i komunikojnë masën e sigurisë.

Sipas mjekëve i riu ka kryer një operacion në pjesën e parakrahut pasi kishte prerë tendinat dhe për pasojë e kishte të pamundur të merrte pjesë në seancën në gjykatë.

Prokuroria ka vendosur të ashpërsojë akuzën ndaj të dyshuarit për vrasjen e 14-vjeçarit në Tiranë, duke e cilësuar atë si “vrasje në rrethana cilësuese.” Fillimisht, Policia kishte referuar çështjen si një rast të “vrasjes me dashje,” por akuza e re e Prokurorisë parashikon një marzh më të madh dënimi.

Gjithashtu mbi 14-vjeçarin që ekzekutoi bashkëmoshatarin në shkollën “Fan Noli” është ngritur dhe akuza e “Mbajtjes pa leje të armëve të ftohta”.

Ditën e mërkurë i mituri u pyet nga hetuesit për ngjarjen, ku në prani të psikologes deklaroi se nuk “mbante mend asgjë”.

Ngjarja e rëndë ndodhi ditën e hënë gjatë një përleshjeje fizikemes disa adoleshentëve, 200 metra larg shkollës 9-vjeçare “Fan Noli”.

Autori dhe viktima ishin konfliktuar të premten dhe e vijuan zënkën edhe ditën e hënë.

Autori kishte thirrur një shok të tij, nxënës i shkollës “Fan Noli”. Nga ana tjetër, viktima, Cani, kishte thirrur një shok nga shkolla “Mustafa Qemal Atatürk” në Sauk, me të cilin luante në ekipin U-15 të Dinamos.

Gjatë përplasjes mbeti i plagosur  edhe shoku i viktimës, ndërsa autori mori një plagë aksidentale në parakrah.

Pas ngjarjes, autori u largua me vrap drejt Pazarit të Ri, ku të njohur të tij e çuan me një makinë në një spital privat për mjekim. Policia e arrestoi në ambientet e spitalit për akuzat e vrasjes me dashje dhe armëmbajtjes pa leje.

Continue Reading

Të kërkuara