

Shëndet
Si i ka ndryshuar shkenca dhe teknologjia zakonet e duhanpirësve?
Produktet pa tym si zgjidhje për konsumimin e duhanit.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiTeknologjia – bota rrotullohet rreth saj. Ajo ka ndryshuar rrënjësisht jetën tonë në sfera të ndryshme, nga inteligjenca artificiale, te mënyra se si punojmë, komunikojmë, udhëtojmë, kujdesemi për shëndetin tonë dhe heqim dorë nga zakonet e këqija si duhanpirja.
Forcat e kombinuara të shkencës dhe teknologjisë luajnë një rol të madh në luftën kundër pasojave të pirjes së duhanit.
Shkenca ka sjellë një revolucion të vërtetë në këtë fushë, në një kohë kur shumë vende të botës po përpiqen të gjejnë një mënyrë për t’u përballur me një numër të madh të duhanpirësve. Pavarësisht fushatës prej dekadash kundër cigareve tradicionale, ende ka rreth një miliard duhanpirës në botë.
Pikërisht për këtë, shkenca i ofroi përgjigje pyetjes – Si ti ndihmojmë të gjithë ata duhanpirës që, edhe pse të vetëdijshëm për dëmin, nuk duan ta lënë duhanin?
Përgjigja është: Alternativa më pak të dëmshme.
Bëhet fjalë për produkte që ngrohin duhanin dhe janë një formë më pak e dëmshme e konsumimit të nikotinës.
Ky produkt i gjeneratës së re redukton substancat e dëmshme me 95% sepse përdor një sistem që nuk e djeg duhanin, por e ngroh atë.
Çfarë tjetër e bën këtë opsion më pak të dëmshëm për duhanpirësit?
Avantazhi më i madh qëndron pikërisht në procesin e rëndësishëm të ngrohjes që eliminon djegien dhe të gjitha pasojat që ajo sjell.
Tymi i duhanit është shumë më tepër se tymi i zakonshëm që ne e shohim me sy të lirë, dhe është pikërisht çfarë krijohet nga djegia. Kur ndizet një cigare, duhani fillon të digjet dhe krijohet tym përmes të cilit duhanpirësit thithin jo vetëm nikotinë, por edhe më shumë se gjashtë mijë substanca, prej të cilave rreth 100 dihet se janë të dëmshme ose potencialisht të dëmshme, përfshirë monoksidin e karbonit.
Shkencëtarët kanë arritur të eliminojnë këtë problem kyç të krijuar nga tymi i duhanit duke krijuar një teknologji të re të konsumit të duhanit, siç janë produktet pa tym.
Kur përdorni këto produkte alternative, nuk krijohet tym, dhe ndryshimi i rëndësishëm është se cigaret krijojnë katranin, i cili është produkt i djegies. Kur i qasemi këtij lloji të konceptit të reduktimit të dëmit, është e rëndësishme të theksohet se produkte të tilla nuk janë pa rrezik dhe se përdorimi i tyre çliron nikotinë, e cila krijon varësi.
Këto produkte janë destinuar ekskluzivisht për duhanpirësit e rritur, të cilët, në rrethana të ndryshme, do të vazhdonin të konsumonin cigare klasike.
Puna e shkencës dhe teknologjisë mori konfirmimin nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA), e cila deklaroi se produktet pa tym me mbështetje shkencore, janë tërësisht të ndryshme nga cigaret dhe se ekspozimi ndaj substancave potencialisht të dëmshme gjatë përdorimit të tyre është reduktuar ndjeshëm në krahasim me pirjen e cigareve klasike./Agroweb
Shëndet
Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë
Published
45 minutes agoon
October 3, 2025By
UBT News
Shkencëtarët amerikanë kanë bërë përparime të rëndësishme drejt zhvillimit të trajtimeve të reja kundër tullacisë dhe alopecisë, duke tejkaluar opsionet aktuale që vetëm ngadalësojnë humbjen e flokëve.
Në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UCI), është zbuluar një molekulë e quajtur SCUBE3, e cila arrin të aktivizojë qelizat staminale të folikulave të flokëve, duke nxitur rritjen e tyre.
Testimet e para janë kryer si tek minjtë, ashtu edhe në lëkurë njerëzore të transplantuar, duke dhënë rezultate premtuese.
Një vit më vonë, studiues nga Universiteti i Kalifornisë në Los Anxhelos (UCLA) prezantuan një tjetër molekulë inovatore, të quajtur PP405.
Kjo substancë ka treguar aftësinë për të “zgjuar” folikulat e flokëve brenda vetëm një jave, përmes aplikimit topik në lëkurë njerëzore.
Sipas “News-Medical”, risia e këtyre zbulimeve qëndron në faktin se ato nuk kufizohen vetëm në ngadalësimin e rënies së flokëve, por riaktivizojnë ciklin biologjik të rritjes së tyre – një qasje krejtësisht e re në këtë fushë.
Ekspertët paralajmërojnë se trajtimet duhet të kalojnë përmes provave të gjera klinike përpara se të bëhen të disponueshme për publikun.
Nëse këto teste rezultojnë të suksesshme, mjekësia mund të jetë pranë një epoke të re në luftën kundër tullacisë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Jo vetëm uji, pijet që përshpejtojnë humbjen e peshës
Published
1 hour agoon
October 3, 2025By
UBT News
Edhe pse uji konsiderohet si një nga faktorët kryesorë për humbjen e peshës, ekzistojnë edhe pije të tjera që mund të jenë po aq ose më efektive për djegien e dhjamit dhe përshpejtimin e metabolizmit.
Rekomandohet të konsumohen të paktën dy litra ujë në ditë, por një pjesë e kësaj sasie mund të zëvendësohet me pije që jo vetëm hidratojnë, por edhe mbështesin procesin e dobësimit.
Më poshtë janë katër alternativa të dobishme e të shijshme ndaj ujit të zakonshëm – të cilat duhet të merren si shtesë, jo si zëvendësim i tij:
Kokteji i proteinave – Proteinët janë thelbësore për ruajtjen e masës muskulore gjatë rënies në peshë. Një koktej proteinash ofron një mënyrë praktike për të shtuar proteinat, për të ulur ndjenjën e urisë dhe për të nxitur djegien e dhjamit.
Kafeja – Konsumi i moderuar ndihmon në kontrollin e oreksit dhe në rritjen e shpenzimit të kalorive. Kafeina përshpejton metabolizmin, jep energji dhe përmirëson qëndrueshmërinë fizike, sidomos kur konsumohet para stërvitjes.
Çaji me xhenxhefil – Xhenxhefili nxit metabolizmin, përshpejton djegien e dhjamit dhe krijon ndjesi ngopjeje. Përveç kësaj, ai ka veti anti-inflamatore dhe përforcon sistemin imunitar, duke e bërë çajin me xhenxhefil një ndihmës të vlefshëm në procesin e dobësimit.
Uji me limon – I freskët dhe i lehtë, stimulon tretjen, redukton fryrjen dhe nxit hidratimin. Është një zëvendësues i shkëlqyer për pijet e gazuara dhe lëngjet e ëmbla. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës
Published
19 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.
Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:
Vera e bardhë
Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.
HPV (Papillomavirusi i njeriut)
Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.
Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq
Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.
Lëngjet e qitros (citrus)
Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim: Dieta Keto redukton depresionin te studentët deri në 70%
Published
20 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Një studim i Universitetit të Ohios ka treguar se dieta Keto, e ndjekur për të paktën 10 javë, mund të ulë deri në 70% simptomat e depresionit te studentët universitarë.
Studimi, i botuar në Translational Psychiatry, raportoi gjithashtu përmirësime në mirëqenien e përgjithshme dhe aftësitë njohëse.
Studiuesit, të udhëhequr nga Dr. Drew D. Decker, synuan të ofronin trajtim për studentë me çrregullim depresiv të madh, duke kombinuar dietën me vlerësime javore dhe intervista klinike.
Nga 24 studentë të përfshirë, 16 përfunduan programin 10–12 javor, dhe rezultatet ishin mbresëlënëse:
69% ulje në simptomat e vetë-raportuara të depresionit
71% ulje në vlerësimin klinik të depresionit
Askush nuk plotësonte më kriteret për depresion të moderuar ose të rëndë.
Përveç shëndetit mendor, pati edhe përfitime fizike:
15 nga 16 studentë humbën mesatarisht 5 kg
Niveli i faktorit neurotrofik të trurit (BDNF) u rrit 32%
Hormoni leptin ra 52%
Përmirësim në kujtesë, shpejtësi përpunimi dhe funksione ekzekutive
Ekspertët theksojnë se nga Keto mund të ndikojë në depresion përmes mekanizmave metabolikë të lidhur me biologjinë e sëmundjes.
Studimi kishte kufizime, ishte i vogël dhe pa grup krahasues, ndaj nuk mund të thuhet se efektet vinin vetëm nga dieta.
Autorët e shohin këtë si një hap premtues dhe alternativë për të ndihmuar studentët që vuajnë nga çrregullime të shëndetit mendor. /A.Z/UBT News/

Osmani krah Zelenskyt në Kopenhagë: Siguria e Evropës është e ndërlidhur ngushtë me sigurinë e Ballkanit Perëndimor

Shpaloset lista e Shqipërisë për ballafaqim me Serbinë

Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë

Shaqiri shkëlqen në fitoren e Baselit ndaj Stuttgartit

Jo vetëm uji, pijet që përshpejtojnë humbjen e peshës

Zhduket një person në Suharekë, Policia: Doli nga shtëpia me 1 tetor 25

Liga Konferenca, Drita nxjerr një pikë si mysafire

SHBA gati të blejë aksione në kompanitë australiane të minierave

Kulla Eiffel mbyllet mes grevave mbarëkombëtare në Francë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën