Aktualitet

Shqipëri/Numri më i lartë i të diplomuarve në IT, por më të keqpaguarit në rajon

Published

on

Sektori i Teknologjisë së Informacionit (IT) në Shqipëri, është ndër më pak konkurruesit mes vendeve të Europës në zhvillim, sipas indeksit të Konkurueshmërisë së IT-së, përpiluar nga Emerging Europë.

Shqipëria renditet në vendin e 21, mes 23 vendeve, duke marrë një vlerësim total 36.37 pikë në 4 seksione (Talenti, Infrastruktura e IT-së, Ndikimi ekonomik dhe Mjedisi i Biznesit), shumë më poshtë Kosovës dhe vendeve të tjera të Ballkanit.

 

 

Shqipëria renditet e 21-ta në kategorinë e Talenteve me rezultatin 10.06, duke reflektuar sfidat e vendit për përmirësimin e arsimit në IT e zhvillimin e fuqisë punëtore, iniciativa si futja e kodimit në shkolla e zgjerimi i programeve të shkrim-leximit dixhital ndihmojnë në ndërtimin e themelit për rritjen e ardhshme.

Sistemi arsimor i Shqipërisë, po përqendrohet gjithnjë e më shumë në kurse të lidhura me IT-në dhe numri i studentëve që hyjnë në këtë fushë po rritet vazhdimisht. Në vitin 2022, Shqipëria pa progres të rëndësishëm në arsimin e IT, me  kulm prej 8293 studentësh të IT të regjistruar, dhe shumica e studentëve morën pjesë në programe bachelor e kurse. Shqipëria renditet e dyta për numrin e të diplomuarve në IT për 100 mijë banorë.

Por nga ana tjetër, ata që punojnë në këtë sektor janë ndër më pak të paguarit në rajon.

“Për këtë vit, vendet kryesore për nga numri i studentëve të TIK-ut për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç janë Kosova, Serbia dhe Estonia, të ndjekura nga Letonia dhe Ukraina. Në vitin 2022 kishte 372 studentë TIK për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç në të gjithë rajonin. Ukraina, Shqipëria dhe Estonia janë në krye të listës së numrit të të diplomuarve për 100,000 banorë të moshës 15-64 vjeç në 2022”, thuhet në raport.

Paga mesatare bruto e njerëzve të punësuar në TIK në gjithë rajonin është 2,115 euro, që është 14.3 për qind (Më shumë se 264 euro) më shumë se një vit më parë. Pagat më të larta janë ende në Lituani dhe Estoni, si në 2020 dhe 2021, të ndjekura nga Çekia; ndërsa pagat më të ulëta janë në Azerbajxhan, Shqipëri dhe Kosovë. Mesatarisht, Lituania, Estonia dhe Çekia ofrojnë paga pothuajse 48 për qind më të larta se ato në Europën në zhvillim në tërësi, ndërsa Azerbajxhani, Shqipëria dhe Kosova mesatarisht kanë paga që janë më shumë se 2.5 herë më të ulëta se mesatarja e rajonit.

Infrastruktura e IT-së: Transformimi dixhital në progres

Infrastruktura e IT-së e Shqipërisë renditet e 15-ta, me notën 8.52. Vendi ka bërë hapa të rëndësishëm në zgjerimin e infrastrukturës dixhitale, të mbështetur nga iniciativa të ndryshme qeveritare që synojnë përmirësimin e lidhjes me internetin dhe rritjen e aksesit në shërbimet dixhitale.

Pavarësisht se është relativisht e vogël në krahasim me vendet e tjera në Evropën në zhvillim, Shqipëria ka plane ambicioze për të modernizuar infrastrukturën e saj IT. Projektet kryesore përfshijnë laboratorët inteligjentë në shkolla, zgjerimin e shërbimeve dixhitale dhe promovimin e qeverisjes elektronike.

Deri në vitin 2023, mbi 95 për qind e aplikimeve për shërbime publike po dorëzoheshin online nëpërmjet portalit e-Albania, duke treguar angazhimin e vendit për të përqafuar transformimin dixhital.

Ndikimi ekonomik: I qëndrueshëm por në rritje

Shqipëria renditet e 19-ta në kategorinë e Ndikimit Ekonomik, me notën 8.19, ndërsa sektori i IT në Shqipëri, është ende në zhvillim, vendi ka bërë përparim të dukshëm vitet e fundit, veçanërisht në eksportet e IT. Eksporti i shërbimeve të TI-së, përfshirë shërbimet kompjuterike, është rritur vazhdimisht, me vlerën e eksporteve të shërbimeve të IT-së që është rritur nga 68.4 milionë euro në 2018 në 155.3 milionë euro në vitin 2022. Kjo paraqet një rritje të ndjeshme të kontributit të IT-së në ekonominë kombëtare.

Sektori i IT-së në Shqipëri vazhdon të tërheqë investime të huaja, veçanërisht nga kompanitë që kërkojnë zgjidhje me kosto efektive në zhvillimin e softuerit dhe shërbimet e IT. Qeveria ka prezantuar politika që synojnë krijimin e një mjedisi të favorshëm për investitorët e huaj, veçanërisht në sektorin e IT, i cili pritet të kontribuojë më shumë në ekonomi në vitet e ardhshme.

Mjedisi i biznesit: Mbështetje për startup-et dhe inovacionin

Shqipëria renditet e 19-ta në kategorinë e Mjedisit të Biznesit, me notën 9.60. Ndërsa vendi ende përballet me sfida në tërheqjen e investimeve në shkallë të gjerë, ekosistemi i tij fillestar po evoluon me shpejtësi. Programet qeveritare si Albania Tech dhe iniciativa të ndryshme sipërmarrjeje, nxisin inovacionin e mbështesin rritjen e bizneseve fillestare.

Shqipëria ka prezantuar strategji për të përmirësuar mjedisin e biznesit, duke përfshirë stimujt tatimorë për firmat e IT, rritjen e mbështetjes për sipërmarrjet e drejtuara nga teknologjia, strategjia kombëtare e sigurisë kibernetike (2020-25), nënvizon angazhimin e qeverisë për të siguruar mjedis të sigurt dhe mbështetës për lulëzimin e bizneseve të IT./Monitor

Aktualitet

UBT International Smart Schools gati për të nisur një vit të ri shkollor – edhe pak ditë për regjistrime

Published

on

UBT International Smart Schools janë në prag të fillimit të një viti të ri shkollor, i cili premton të sjellë mundësi të shumta për zhvillim akademik dhe personal për nxënësit.

Stafi pedagogjik ka përfunduar me sukses planifikimet dhe organizimin e leksioneve, duke përfshirë edhe risi në programe, të cilat janë përshtatur për të plotësuar nevojat e çdo nxënësi. Ambientet shkollore janë përgatitur për të ofruar kushte moderne mësimore, me laboratorë, bibliotekë dhe hapësira të pajisura me teknologjinë më të re.

Në këtë kuadër, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë që ka fillimi i vitit shkollor për institucionin:

“UBT ka ndërtuar një sistem arsimor të integruar, që nga shkollat fillore e deri në nivelin universitar, për t’i ofruar gjeneratave të reja një edukim cilësor, bashkëkohor dhe të krahasueshëm me standardet më të larta ndërkombëtare. Ky vit shkollor do të jetë një mundësi e re për nxënësit tanë që të zhvillojnë njohuri, shkathtësi dhe aftësi që i përgatisin për të ardhmen”.

Në nivelet që nisin vitin e ri shkollor përfshihen:

Niveli i mesëm i ulët: Shkolla Fillore dhe e Mesme e Ulët UBT

Niveli i mesëm i lartë: Gjimnazi Natyror, Gjimnazi Gjuhësor, Shkolla e Mesme e Teknologjisë Informative dhe Elektroteknike, Asistent Dentar, Teknik të Optikës, Bashkëpunëtor Profesional i Infermierisë, Teknik i Farmacisë dhe Teknik i Laboratorit Mjekësor.

Drejtoresha e UBT International Smart Schools, Hajrije Devetaku – Gojani, nënvizoi përkushtimin e stafit për të krijuar një mjedis gjithëpërfshirës për nxënësit:

“Ne synojmë që çdo nxënës të ndihet i mbështetur dhe i motivuar. Përveç mësimit cilësor, ofrojmë aktivitete të shumta ekstrakurrikulare – nga sporti, arti e deri te klubet e veçanta – në mënyrë që të zhvillojmë talentet dhe aftësitë e tyre në mënyrë të plotë”.

Me përgatitjet e përfunduara dhe vetëm pak ditë deri në mbylljen e regjistrimeve, UBT International Smart Schools i fton të gjithë prindërit dhe nxënësit të bëhen pjesë e këtij rrugëtimi të ri akademik.

Continue Reading

Aktualitet

Piloti kroat i KFOR-it dhe partnerja e tij nga Mitrovica arrestohen për spiunazh në favor të Listës Serbe

Published

on

Një serbe nga Mitrovica, A. M., dhe partneri i saj, J. I., pilot në Forcat Ajrore të Kroacisë, janë arrestuar më 25 korrik në ishullin Vis, nën dyshimin për spiunazh në favor të Serbisë dhe Listës Serbe. Hetimi ndaj tyre është kryer nga policia kroate në bashkëpunim me Europolin.

Sipas burimeve të gazetës kroate Index, dyshohet se piloti kroat i ka siguruar partneres së tij informacione konfidenciale, të cilat ajo më pas i ka përcjellë tek Lista Serbe. Hetuesit po ashtu dyshojnë se informacionet përfshinin detaje mbi lëvizjet e trupave ndërkombëtare dhe të komunitetit serb në veri të Kosovës që nga fundi i vitit 2022, si dhe të dhëna të ndjeshme lidhur me komunën e Zubin Potokut.

Çifti akuzohet gjithashtu për shkëmbim informacionesh lidhur me transferimin e ish-policit të Kosovës, Dejan Pantiq, i arrestuar në dhjetor 2022 për sulme ndaj zyrave të Komisionit Qendror Zgjedhor në Mitrovicën e Veriut.

A. M., e cila ka punuar më parë për kompani private në Serbi dhe si reportere nga Mitrovica, dyshohet të ketë vepruar si ndërmjetëse në përcjelljen e informacionit tek Lista Serbe. Partneri i saj, J. I., ka shërbyer si pilot helikopteri edhe në misionin e KFOR-it në Kosovë dhe dyshohet se ka zbuluar informacion të klasifikuar lidhur me lëvizjet e trupave ndërkombëtare dhe të komunitetit serb në veri.

Gjykata e Qarkut e Splitit ka vendosur nga një muaj paraburgim për pilotin kroat dhe të dashurën e tij, serbe nga Kosova të cilët akuzohen për spiunazh. Hetuesit kanë siguruar komunikime të shumta në telefonat e tyre që dyshojnë se lidhen me aktivitetet e spiunazhit dhe i kanë bashkëngjitur si prova në hetim.

Reagime politike në Kroaci

Rasti ka tronditur opinionin kroat dhe ka ngjallur shqetësime për sigurinë kombëtare. Kryetari i Komisionit Parlamentar për Mbrojtjen, Arsen Bauk, në mediumin kroat RTL, e cilësoi këtë si “një problem serioz sigurie” duke shtuar se hetimi do të tregojë përmasat e plota të rastit.

Ndërkohë, Sandra Bençiç, anëtare e Komisionit për Siguri Kombëtare, theksoi për mediumin Novu TV, se ky rast do të trajtohet patjetër nga institucioni që ajo përfaqëson:

“Po flasim për akuza shumë të rënda. Në këto kohë, pavarësisht ndasive politike, të gjithë kemi një qëllim të përbashkët: sigurinë e qytetarëve tanë, të vendit dhe të misioneve ku marrim pjesë”.

Continue Reading

Aktualitet

Studentët e Muzikës në UBT dhe profesori Blerim Emerllahu marrin pjesë në edicionin e 9-të të Festivalit të Klarinetës në Poloni

Published

on

Tre studentë të Fakultetit Muzika Moderne, Prodhimi Digjital dhe Menaxhmenti në UBT, Leona Ferati, Rinor Hasimi dhe Sunaj Qerimi, se bashku me profesorin Blerim Emërllahu, patën mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në edicionin e 9-të të Festivalit Ndërkombëtar të Klarinetës, në Rubnej të Polonisë, një nga aktivitetet më të rëndësishme në skenën evropiane të muzikës klasike.

Gjatë festivalit, studentët ndoqën ligjërata të nivelit të lartë nga profesorë dhe artistë të njohur ndërkombëtarisht, bashkëpunuan me solistë të famshëm dhe interpretuan në koncertet kryesore së bashku me studentë nga e gjithë Evropa. Kjo përvojë u ofroi mundësinë të thellojnë njohuritë teknike, të rrisin aftësitë interpretative dhe të krijojnë kontakte profesionale me artistë ndërkombëtarë.

Në këtë edicion mori pjesë edhe Prof. Blerim Emerllahu si solist dhe ligjërues, duke ofruar mbështetje dhe mentorim për studentët gjatë aktiviteteve të festivalit.

Ky përfaqësim i studentëve tregon qartë se UBT vazhdon të promovojë talentin dhe ekselencën artistike në arenën ndërkombëtare, duke kontribuar në zhvillimin profesional të studentëve dhe rritjen e prezencës së universitetit në evente prestigjioze kulturore.

Continue Reading

Aktualitet

Turqia merr sërish komandën e KFOR-it

Published

on

Ministria e Mbrojtjes e Turqisë ka njoftuar se vendi do të marrë përsëri komandën e misionit paqeruajtës të NATO-s në Kosovë (KFOR) në tetor 2025, për një mandat njëvjeçar. Ky do të jetë rikthimi i komandës turke pas drejtimit të suksesshëm të forcave gjatë periudhës 2023–2024, raporton TurkiyeToday.

Zëdhënësi i Ministrisë së Mbrojtjes, kontradmirali Zeki Akturk, konfirmoi se Turqia do të udhëheqë sërish misionin ndërkombëtar, duke theksuar angazhimin e Ankarasë për sigurinë dhe stabilitetin në rajonin euroatlantik.

“Vendi ynë, i cili ka dhënë kontribute të rëndësishme dhe vendimtare për sigurinë e NATO-s dhe rajonit euroatlantik, do të vazhdojë ta bëjë këtë edhe në të ardhmen”, deklaroi Akturk. “Detyra do të përmbushet në mënyrë neutrale dhe transparente, në përputhje me rezolutat e NATO-s dhe Kombeve të Bashkuara.”

Që nga themelimi i KFOR-it më 12 qershor 1999, në bazë të një rezolute të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Turqia ka qenë një ndër kontribuesit e pandërprerë me trupa në këtë mision. Aktualisht, KFOR përbëhet nga rreth 4,500 trupa nga 29 vende anëtare dhe joanëtare të NATO-s.

Një moment i rëndësishëm për sigurinë në Kosovë ishte në qershor 2023, kur ushtarët turq morën masa sigurie në rajonin e Zubin Potokut, në veri të Kosovës, me kërkesë të KFOR-it, për të ndihmuar në ruajtjen e qetësisë në zonë.

Udhëheqja e përsëritur e KFOR-it nga Turqia vjen në një kohë të ndjeshme për rajonin e Ballkanit Perëndimor. Që nga shpallja e njëanshme e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, Turqia ka mbështetur vazhdimisht përpjekjet për paqe dhe ka luajtur rolin e ndërmjetësit në raportet Kosovë–Serbi.

Pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022, pasiguritë në Ballkan janë thelluar, duke i dhënë më shumë peshë rolit të Turqisë si faktor stabiliteti. Komanda turke e KFOR-it në vitet 2023–2024 u vlerësua për ndikimin e saj në uljen e tensioneve në veri të Kosovës, dhe rikthimi në krye të misionit në 2025 shihet si vazhdimësi e këtij angazhimi stabilizues.

Zëdhënësi Akturk gjithashtu bëri të ditur se për herë të parë në historinë e NATO-s, një gjeneral turk është emëruar si Drejtor i Bashkëpunimit për Siguri në Komandën Ushtarake Ndërkombëtare të NATO-s në Bruksel një tjetër tregues i rolit në rritje të Turqisë në sigurinë e aleancës.

Në raportet e fundit strategjike, Turqia përmendet si një shtyllë kyçe e NATO-s. Vizita e paralajmëruar e Kancelarit gjerman Friedrich Merz në Ankara dhe deklaratat e zyrtarëve amerikanë që vlerësojnë kontributin e Turqisë në sigurinë euroatlantike, janë tregues të rëndësisë së saj në arkitekturën e mbrojtjes kolektive të Aleancës.

Continue Reading

Të kërkuara