Ndoshta nuk jemi ende në prag të një “Republike të pavarur të Kalifornisë”, por shteti më i pasur dhe më i populluar i SHBA-ve është bërë gjithashtu i pari që sfidon Donald Trump-in mbi tarifat doganore.

Kalifornia ngriti të mërkurën një padi duke kërkuar të bllokojë tarifat gjithëpërfshirëse të presidentit amerikan Donald Trump ndaj partnerëve të huaj tregtarë, duke e akuzuar atë për abuzim me pushtetin e tij dhe për shkaktimin e dëmeve financiare ndaj shtetit dhe kombit.

Ishin Guvernatori Gavin Newsom dhe Prokurori i Përgjithshëm Rob Bonta ata që ngritën këtë padi në Gjykatën e Qarkut të SHBA-së për Distriktin Verior, duke argumentuar se Presidenti nuk ka autoritetin për të vendosur tarifat në mënyrë të njëanshme.

Sipas La Repubblica ata kërkuan nga gjykata që t’i bllokojë menjëherë këto tarifa, me arsyetimin se po shkaktojnë dëme të mëdha dhe të pariparueshme.

Kjo përfaqëson një sfidë të drejtpërdrejtë ndaj gjithë strategjisë tarifore të Trump-it, dhe nëse padia do të ketë sukses, do të ndalojë zbatimin e këtyre tarifave në të gjithë vendin. Për pasojë, do të përfitonin edhe shtetet e tjera që janë prekur nga këto masa.

Kalifornia, shteti më i fuqishëm liberal së bashku me Nju Jorkun, është në qendër të kësaj beteje, dhe guvernatori Newsom nuk e ka fshehur aspak ambicien për të kandiduar për president në vitin 2028.

“Donald Trump – ka shkruar guvernatori në platformën X – nuk ka autoritetin për të vendosur në mënyrë të njëanshme rritjen më të madhe të taksave të kohës sonë me tarifat e tij shkatërruese. Do ta çojmë në gjyq.” Më tej shtoi: “Tarifat e paligjshme të Presidentit Trump po krijojnë kaos për familjet, bizneset dhe ekonominë tonë kaliforniane, duke rritur çmimet dhe duke rrezikuar vendet e punës. Po mbrojmë familjet amerikane që nuk mund të përballojnë këtë kaos.”

Prokurori i Përgjithshëm Bonta e sqaroi veprimin me këto fjalë: “Zbatimi kaotik dhe i rastësishëm i tarifave nga Presidenti nuk është vetëm shqetësues, por edhe i paligjshëm. Si ekonomia e pestë më e madhe në botë, Kalifornia e kupton se politika tregtare globale nuk është një lojë.”

Padia argumenton se Trump nuk mund të përdorë Ligjin për Fuqitë Ekonomike Emergjente të vitit 1977 për të vendosur tarifa, duke pretenduar se trafiku i Fentanylit nga Kina apo deficiti tregtar përbëjnë kërcënim për sigurinë kombëtare. Sipas Kushtetutës, është Kongresi ai që ka autoritetin për të vendosur tarifat, dhe ligji i përmendur nga Shtëpia e Bardhë nuk i përfshin tarifat si një masë emergjente që Presidenti mund të ndërmarrë. Prandaj, kjo praktikë konsiderohet e paligjshme dhe kërkohet të ndalet menjëherë për shkak të dëmeve që tashmë ka shkaktuar.

Nga ana e saj, Shtëpia e Bardhë u përgjigj përmes zëdhënësit Kush Desai: “Në vend që të merret me kriminalitetin në rritje, me problemet e të pastrehëve dhe vështirësitë ekonomike në Kaliforni, Gavin Newsom po humb kohën duke u përpjekur të bllokojë përpjekjet historike të Presidentit Trump për të trajtuar emergjencën kombëtare që përbën deficiti tregtar. Administrata jonë mbetet e përkushtuar për të mbrojtur industritë amerikane dhe punëtorët tanë, me çdo mjet në dispozicion — nga tarifat te negociatat.”

Kalifornia, nëse do të ishte një shtet i pavarur, do të ishte pjesë e G7. Kjo tregon peshën e saj jetike për ekonominë amerikane — që nga Silicon Valley dhe veraria, deri te bujqësia, mbrojtja dhe industria hapësinore. Edhe pse Elon Musk ka zhvendosur disa prej fabrikave të Tesla-s në Teksas për arsye politike, ai është detyruar të mbajë qendrat e kërkimit në Kaliforni. Që nga koha e “Summer of Love” dhe lagjja Haight-Ashbury në San Francisko, Kalifornia ka qenë gjithmonë në pararojë të liberalizmit — krahas Nju Jorkut dhe Massachusetts — dhe është një nga shtetet më të prekura nga ndryshimet klimatike. Për këtë arsye, ndarja kulturore dhe politike me Trump-in dhe bazën e tij elektorale është më e thellë.

Nga ana praktike, Meksika, Kanadaja dhe Kina janë tre partnerët kryesorë tregtarë të Kalifornisë. Vetëm gjatë vitit të kaluar, shteti eksportoi mallra me vlerë 183 miliardë dollarë dhe importoi 491 miliardë. Krahasuar me këtë, edhe Italia duket e vogël. Tarifat e reja po dëmtojnë rëndë ekonominë lokale, duke e bërë më të vështirë rimëkëmbjen e Los Anxhelosit pas zjarreve të janarit, të cilët shkatërruan zona të tëra si Pacific Palisades dhe Altadena, me një kosto që ka arritur të paktën dy miliardë dollarë. Përveç kësaj, dëmet janë të mëdha edhe në sektorë të rëndësishëm si turizmi.

Gjatë muajve të fundit, Newsom është përpjekur të ripozicionohet politikisht me disa vendime më të moderuara, për shembull për pjesëmarrjen e personave transgjinorë në garat sportive për femra, dhe madje ka dialoguar edhe me ish-këshilltarin e Trump-it, Steve Bannon.

Ai beson se kjo mund ta bëjë më të pranueshëm në zgjedhjet presidenciale të vitit 2028. Megjithatë, për sa i përket tarifave, ai ka vendosur të mos tërhiqet — jo vetëm për shkak të dëmeve që po i shkaktohen Kalifornisë dhe gjithë vendit, por edhe sepse i sheh ato si një gabim ekonomik që mund të dëmtojë seriozisht Trump-in tek votuesit.

Për këtë arsye, Kalifornia është pozicionuar si flamurtarja e rezistencës.

Algjeria ka kërkuar largimin e 12 zyrtarëve francezë brenda 48 orëve, një vendim që lidhet me arrestimin e tre shtetasve algjerianë në Francë, sipas një deklarate të ministrit francez për Çështjet Evropiane dhe të Jashtme, Jean-Noël Barrot, të dhënë të hënën.

Ministri Barrot i bëri thirrje autoriteteve algjeriane që të tërheqin masën e dëbimit, duke paralajmëruar se në rast se kjo kërkesë nuk anulohet, Franca do të ndërmarrë masa reciproke pa vonesë.

Të 12 zyrtarët në fjalë, disa prej të cilëve i përkasin Ministrisë së Brendshme franceze, janë të përfshirë në një çështje që ka tensionuar ndjeshëm marrëdhëniet mes dy vendeve. Ky veprim i Algjerisë përbën një pengesë serioze për përpjekjet e fundit për të riparuar lidhjet dypalëshe, të rënduara historikisht nga e kaluara koloniale.

Largimi i zyrtarëve francezë vjen në vazhdën e padisë së ngritur nga autoritetet franceze kundër tre shtetasve algjerianë, përfshirë një zyrtar konsullor, të cilët dyshohen për përfshirje në rrëmbimin e influencuesit algjerian Amir Boukhors — i njohur ndryshe si “Amir DZ” — në periferi të Parisit në prill të vitit 2024.

Boukhors, një kundërshtar i hapur i qeverisë algjeriane dhe me më shumë se një milion ndjekës në TikTok, ka jetuar në Francë që nga viti 2016 dhe ka fituar statusin e azilit politik në vitin 2023. Sipas avokatit të tij, ai u rrëmbye dhe më pas u lirua një ditë më vonë.

Ndërkohë, Algjeria kërkon ekstradimin e Boukhors për t’u përballur me akuza për mashtrim dhe vepra të lidhura me terrorizmin, për të cilat janë lëshuar gjithsej nëntë urdhër-arreste ndërkombëtare.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, i ka drejtuar një thirrje të qartë homologut të tij amerikan, Donald Trump, që të vizitojë Ukrainën dhe të shohë nga afër pasojat shkatërruese të agresionit rus, përpara se të ndërmarrë ndonjë hap diplomatik.

“Ju lutem, përpara çdo vendimi apo forme negociatash, ejani të shihni njerëzit, civilët, luftëtarët, spitalet, kishat, fëmijët e vrarë apo të dëmtuar,” tha Zelenskyy në një intervistë për emisionin “60 Minutes” në CBS. “Do të kuptoni me kë po bëni marrëveshje,” shtoi ai, duke iu referuar presidentit rus, Vladimir Putin.

Ftesa e Zelenskyyt vjen pas një përplasjeje të ashpër në fund të shkurtit mes tij, Trumpit dhe Zëvendëspresidentit JD Vance në Shtëpinë e Bardhë. Vance kishte akuzuar Ukrainën për organizimin e “turneve propagandistike” për liderë të huaj, akuza që Zelenskyy i hodhi poshtë kategorikisht.

“Nëse Presidenti Trump vjen në Ukrainë, ne nuk do të përgatisim asgjë. Nuk do të jetë teatër. Mund të shkojë ku të dojë, në çdo qytet që ka qenë nën sulm,” theksoi ai.

Ndërkohë, Trump ka shprehur mbështetje për një përfundim të shpejtë të luftës përmes bisedimeve të drejtpërdrejta mes SHBA-së dhe Rusisë. Uashingtoni ka zhvilluar gjithashtu diskutime me zyrtarë ukrainas mbi një armëpushim të mundshëm, ndërsa vendet evropiane po shqyrtojnë një prani ushtarake për të mbështetur një marrëveshje të ardhshme.

Zelenskyy, megjithatë, mbetet skeptik ndaj qëllimeve të Kremlinit: “Putini nuk mund të besohet. Ia kam thënë Trumpit shumë herë. Ai kurrë nuk ka dashur të ndalë luftën — ai dëshiron të na shkatërrojë si popull dhe si shtet.”

I pyetur për ndjenjat e tij personale ndaj udhëheqësit rus, ai deklaroi: “Unë ndiej 100 për qind urrejtje ndaj tij. Si mund të mendosh ndryshe për një njeri që ka vrarë fëmijë dhe njerëzit tanë?”

Megjithë qëndrimin e ashpër, Zelenskyy theksoi se është e nevojshme të kërkohet një zgjidhje: “Kjo nuk do të thotë që nuk duhet të punojmë për t’i dhënë fund luftës sa më shpejt që të jetë e mundur.”

Ai e përshkroi paqen e drejtë si “ruajtje e plotë e sovranitetit dhe pavarësisë së Ukrainës”, duke u zotuar se do të rikthejë çdo territor të pushtuar nga Rusia. “Ne, pa asnjë dyshim, do të marrim mbrapsht atë që është e jona, sepse kurrë nuk e kemi humbur — rusët na e morën.”

Udhëheqësi i Unionit Kristian Demokrat (CDU) dhe kancelari i mundshëm Friedrich Merz tha se Gjermania mund të transferojë raketat Taurus në Kiev nëse bie dakord me aleatët e saj të BE-së për ta bërë këtë.

“Ne vetë nuk do të hyjmë në këtë luftë, por do të furnizojmë ushtrinë ukrainase me këto armë”, tha Merz në një intervistë për transmetuesin publik ARD, i pyetur nëse ai ende beson se Ukraina duhet të furnizohet me raketa Taurus.

Megjithatë, politikani saktësoi se një hap të tillë mund ta ndërmerr vetëm nëse ka marrëveshje me partnerët evropianë. “Partnerët tanë evropianë po furnizojnë tashmë raketa lundrimi. Britanikët po e bëjnë, francezët dhe amerikanët në fund të fundit. Kjo duhet të arrihet bashkërisht. Dhe nëse bihet dakord, atëherë Gjermania duhet të marrë pjesë,” shpjegoi Merz, i cili pritet të zgjidhet kancelari gjerman muajin e ardhshëm.

Për më tepër, vazhdoi ai, edhe pse trupat ukrainase kanë qenë në pozicionin mbrojtës, raketa e lundrimit gjermano-suedeze e lëshuar nga ajri mund të përdoret për të goditur urën Kerç dhe objektiva të tjera.

Kievi prej kohësh ka kërkuar nga Berlini raketat Taurus, të konsideruara si një analog i Storm Shadows të furnizuar nga Britania, të cilat tashmë janë dorëzuar në Ukrainë. Presidenti rus Vladimir Putin tha në një samit të Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) në fund të nëntorit se Moska kishte paralajmëruar vazhdimisht se çdo përdorim i raketave perëndimore me rreze të largët për sulme në tokën ruse do të nënkuptonte përfshirjen e drejtpërdrejtë të NATO-s në konfliktin e Ukrainës.