Shëndeti

Shkaqet pse ndiheni vazhdimisht të lodhur

Anemia mund të jetë një nga shkaqet.

Published

3 years ago

March 18, 2022

Betim Gashi

A mendoni që më nuk mund të arrini aq gjëra sa keni mundur më herët? A ndiheni vazhdimisht të lodhur dhe të rraskapitur, madje edhe kur keni fjetur mjaftueshëm? A e fajësoni punën tuaj dhe vitet për shkak të kësaj? A mendoni që nuk mund të arrini aq gjëra sa keni menduar më herët? A e dini se nga vjen e gjithë kjo lodhje të cilën e ndjeni?

Njerëzit shpesh ndihen kështu sikurse edhe ju. Sot ekziston madje edhe sëmundja e cila quhet lodhje kronike. Ka shumë shpjegime të ndryshme mjekësore për atë se çfarë ndjeni.

Nëse flini mjaftueshëm natën, respektivisht, nëse flini në mes shtatë dhe nëntë orë, por ende jeni të lodhur, atëherë është koha ta vizitoni mjekun tuaj dhe të bëni disa analiza për të zbuluar shkakun e lodhjes suaj.

Ndonjëherë lodhja është simptomë e sëmundjes serioze, edhe pse në shumicën e rasteve bëhet fjalë për diçka të lehtë që mund të largohet dhe shërohet lehtë.

Anemia mund të jetë një nga këto arsye. Anemia është shkaku kryesor i lodhjes te femrat. Deri tek ajo vjen kur gjatë ciklit menstrual femra humb shumë gjak, dhe kështu edhe shumë hemoglobinë. Hemoglobina është proteinë e pasur me hekur e cila bart oksigjenin nga mushkëritë në pjesët tjera të trupit.

Kështu nëse keni mungesë të hemoglobinës në organizëm, organet dhe indet tuaja nuk marrin mjaft oksigjen për ç’arsye ju ndiheni të lodhur. Shkaqet tjera mund të jenë gjakderdhja e brendshme, mungesa e hekurit, acidit folik ose vitaminës B12. Për të përcaktuar nëse keni anemi, mjafton të bëni analizat e gjakut.

Nëse e keni mundeni që ta zgjidhni këtë problem lehtë. Mjafton të merrni disa shtesa dhe përmes ushqimit të konsumoni mjaftueshëm vitamina dhe minerale. Me terapi adekuate, lodhja do të zhduket për më së shumti një muaj.

Arsyeja e dytë me radhë e lodhjes është hipotireoza. Nëse ndiheni të lodhur, dembel dhe pak depresivë, kjo mund të jetë shenjë e funksionit të reduktuar të gjëndrës tiroide. Gjëndra tiroide është gjëndër e vogël në formë fluture e cila gjendet në pjesën e poshtme të qafës tonë dhe kontrollon metabolizmin tonë.

Deri në moshën gjashtëdhjetëvjeçare të jetës gati çdo e pesta femër sëmuret nga hipotireoza, ndërsa më së shpeshti është në pyetje ndonjë sëmundje autoimune. Ajo shpesh është e pranishme me vite dhe nuk shërohet sepse simptomat e hipotireozës i shpjegojmë në mënyra tjera. Atë në fakt mund ta zbulojmë lehtë, vetëm duhet të kontrollohet niveli i hormoneve T3 dhe T4 në gjak. Aplikimi i hormoneve sintetike do të na e zgjidhë shpejt problemin dhe lodhja do të zhduket si me magji.

Infeksionet e traktit urinar po ashtu janë një nga shkaqet kryesore të lodhjes kronike. Në fakt, ndonjëherë lodhja është edhe simptoma e vetme e kësaj sëmundje. Këtë sëmundje e shkaktojnë bakteret që i marrim nga ndonjë sipërfaqe e ndotur si kapaku i tualetit ose nga duart e ndotura. Marrëdhënia seksuale po ashtu mund të jetë arsye e shfaqjes së kësaj sëmundje sepse në këtë mënyrë bakteret arrijnë deri tek uretra. Aplikimi i antibiotikëve mund të përmirësojë gjendjen shpejt.

Sa i përket sëmundjeve tjera, apnea si edhe sëmundjet e ndryshme të zëmrës mund të çojnë deri te shfaqja e lodhjes. Shumë kanë apne në gjumë dhe nuk e dinë këtë gjë. Nëse keni apne, gjumi juaj është i ndërprerë, çka do të thotë që nuk pushoni mjaftueshëm gjatë natës. Atë e shkakton pengimi i sistemi respirator, kështu që përveç se nuk flini edhe nuk merrni mjaft oksigjen gjatë natës. Nëse nuk e shëroni apnenë rreziku nga sulmi në tru ose zemër rritet. Terapia adekuate si dhe ndryshimi i stilit të jetesës dhe ndërprerja e duhanit mund t’ju ndihmojë tek kjo sëmundje.

Po ashtu, nëse keni ndonjë sëmundje të zemrës, me siguri do të ndjeni lodhje si dhe dhimbje në gjoks. Më së miri është të kontaktoni mjekun tuaj për të vërtetuar se për çka bëhet fjalë. Secila sëmundje e zemrës, nëse nuk shërohet mund të ketë pasoja fatale.

Përveç këtyre, konsumimi i sasisë së madhe të kafeinës si dhe ushqimi i keq mund të jenë një nga shkaqet e lodhjes kronike. Nëse keni testuar gjithçka dhe keni kuptuar që organizmi juaj funksionin si duhet, por ende jeni të lodhur, kjo është shenjë që duhet të ndërroni shprehitë tuaja dhe t’i ktheheni stilit më të shëndetshëm të jetesës. Nuk është e rëndësishme se sa gjatë flini, por kur shkoni në shtrat.

Reduktoni konsumimin e kafeinës, ndaleni duhanin, ushqehuni më shëndetshëm, merruni me ndonjë aktivitet fizik dhe do të keni mjaft energji për çdo punë ose detyrë që ju pret.

Shëndeti

A je shumë e re për një mamografi? Ja çfarë duhet të dish

Published

13 hours ago

May 14, 2025

Albina Zeneli

Rastet e kancerit tek të rinjtë janë në rritje. Grupmosha e vetme që ka shënuar rritje të rasteve me kancer nga viti 1995 deri në 2020 është ajo e të rinjve. Kjo ka bërë që shumë njerëz të pyesin: “Kur është momenti i duhur për të bërë një mamografi?”

Kur duhet të bëni një mamografi?

Sipas Dr. Arif Kamal, zyrtar i lartë në Shoqatën Amerikane të Kancerit, gratë duhet të fillojnë të konsiderojnë mamografinë që në moshën 40-vjeçe ta diskutojnë me mjekun e tyre.

Ai rekomandon që mamografia të bëhet çdo vit pas kësaj moshe.

“Ulja e moshës për mamografinë në 40 vjeç është një hap i rëndësishëm, sepse çdo vit diagnostikohen rreth 60,000 raste me kancer gjiri tek gratë nën 50 vjeç,” shpjegon Dr. Stacy Smith-Foley, drejtoreshë e Qendrës së Gjirit në CARTI.

Përveç kësaj, ndryshimi i moshës së rekomanduar synon të adresojë edhe pabarazitë në shëndet. P.sh, gratë me ngjyrë kanë më shumë gjasa të diagnostikohen me kancer gjiri para 40 vjeç e kanë normë vdekshmërie 40% më të lartë se tjerat.

Po rritja e rasteve me kancer tek të rinjtë?

Ndërsa shqetësimi për rritjen e rasteve të kancerit tek të rinjtë është i kuptueshëm, Dr. Kamal thotë se nuk ka ende prova të mjaftueshme për të ndryshuar rekomandimet dhe për të nisur mamografinë para moshës 40 vjeç, përveç rasteve me faktorë rreziku.

Cilët janë faktorët e rrezikut?

Nëse keni faktorë të caktuar rreziku, mund të jetë e nevojshme të filloni kontrollet më herët. Disa prej tyre përfshijnë:

• Historia familjare: Nëse keni një familjar (nënë, motër, baba, vëlla) me kancer gjiri, rekomandohet të nisni mamografinë 10 vjet para moshës kur u diagnostikua ai person.

• Ekspozimi ndaj rrezatimit: Nëse keni pasur ekspozim të hershëm ndaj rrezatimit, në rastet e skanimeve të shumta për probleme me zemrën apo mushkëritë, duhet ta diskutoni me mjekun.

• Mosha e menstruacioneve të para: Gratë që kanë pasur menstruacionet e para në moshë të hershme (10-11 vjeç) janë më të rrezikuara se ato që i kanë pasur në moshën 13-14 vjeç, për shkak të ekspozimit më të gjatë ndaj estrogjenit.

• Shtatzënia dhe gjidhënia: Gratë që nuk kanë pasur fëmijë ose nuk kanë ushqyer me gji kanë rrezik më të lartë, sepse shtatzënia dhe gjidhënia reduktojnë ekspozimin ndaj hormoneve.

• Sindromat e kancerit: Nëse në familje ka raste me kancer të stomakut, gjirit, vezoreve apo edhe të zorrës së trashë, mund të jeni më të rrezikuara. Mund të jetë e nevojshme të bëni teste gjenetike dhe të filloni kontrollet më herët.

Pra, a duhet të shqetësoheni?

Nëse nuk keni faktorë të lartë rreziku, ndiqni rekomandimet për të filluar mamografinë në moshën 40 vjeç. Nëse keni ndonjë nga faktorët e mësipërm, është e rëndësishme të flisni me mjekun për të përcaktuar planin më të mirë. Në çdo rast, kontrolli i rregullt dhe njohja e trupit tuaj është hap i mirë drejt parandalimit dhe zbulimit të hershëm.

Shëndeti

IKSHPK raporton për rritje të rasteve të fruthit “si pasojë e mosvaksinimit”

Published

14 hours ago

May 14, 2025

UBTnews

Në Kosovë janë shënuar nëntë raste të fruthit në javën e dytë të majit tek fëmijët nga 1 deri në 5 vjeç, njoftoi të mërkurën Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK).

Instituti njoftoi në Facebook se 4 raste janë raportuar nga Ferizaj; 2 nga Shtimja dhe nga 1 rast në Lipjan, Graçanicë dhe Fushë Kosovë.

Të gjitha rastet kanë të bëjnë më fëmijë të pavaksinuar me vaksinën kundër fruthit MMR (fruth, rubeollë dhe shyta).

“IKSHPK tërheq vërejtjen se nuk bëhet fjalë më vetëm për raste të importuara, por për raste të fruthit të shfaqura brenda komunitetit në Kosovë, drejtpërdrejt si pasojë e mosvaksinimit”, thuhet në njoftim.

Në fillim të këtij viti, IKSHPK tha se “nuk pritej” të kishte ndonjë shpërthim të sëmundjes, pasi shkalla e vaksinimit të fëmijëve kundër saj “është e lartë”.

Nga IKSHPK-ja thonë se shkalla e vaksinimit kundër fruthit në Kosovë është mbi 90%.

Normat e vaksinimit me dozën e parë të vaksinës MMR ranë nga 96% në vitin 2019 në 93% në vitin 2022 në të gjithë Evropën. Marrja e dozës së dytë, ndërkaq, ra nga 92% në 91%./REL/

Shëndeti

Pse na dridhen duart kur jemi të stresuar?

Published

14 hours ago

May 14, 2025

Albina Zeneli

Dridhja e duarve gjatë stresit është një reagim i zakonshëm i trupit ndaj tensionit emocional dhe fizik.

Ky fenomen, i njohur si “tremor”, ndodh për shkak të ndryshimeve në sistemin nervor dhe hormonal që ndodhin gjatë periudhave të stresit.

Shkaqet kryesore të dridhjes së duarve gjatë stresit:

Aktivizimi i sistemit nervor simpatik: Kur jemi të stresuar, trupi ynë aktivizon sistemin nervor simpatik, duke çliruar hormone si adrenalina dhe kortizoli. Ato përgatitin trupin për një reagim të shpejtë ndaj rrezikut, duke rritur rrahjet e zemrës dhe presionin e gjakut, gjë që mund të shkaktojë dridhje të duarve .

Tendosja muskulore: Stresi shpesh shkakton tension në muskuj, veçanërisht në duar dhe krahë. Ky tension i vazhdueshëm mund të çojë në dridhje të pavullnetshme.

Rritja e ndjeshmërisë ndaj stimuluesve: Gjatë stresit, trupi bëhet më i ndjeshëm ndaj substancave si kafeina, e cila mund të përkeqësojë dridhjet e duarve .

Si të menaxhoni dridhjet e duarve të shkaktuara nga stresi?

Teknika të relaksimit: Praktikimi i frymëmarrjes së thellë, meditimi dhe joga mund të ndihmojnë në uljen e stresit dhe, rrjedhimisht, në reduktimin e dridhjeve .

Reduktimi i konsumit të kafeinës: Kufizimi i marrjes së kafeinës mund të ndihmojë në uljen e ndjeshmërisë së trupit ndaj stimuluesve që përkeqësojnë dridhjet .

Ushtrime fizike të rregullta: Aktiviteti ndihmon në lirimin e tensionit muskulor e përmirëson mirëqenien e përgjithshme.

Konsultimi me profesionistë të shëndetit mendor: Nëse dridhjet janë të shpeshta dhe shqetësuese, është e rëndësishme të kërkoni ndihmë profesionale për të adresuar shkaqet themelore të stresit.

Në shumicën e rasteve, dridhjet e duarve të shkaktuara nga stresi janë të përkohshme dhe menaxhohen me ndryshime në stilin e jetesës dhe teknika të relaksimit. Nëse simptomat vazhdojnë ose përkeqësohen, është e rëndësishme të konsultoheni me një mjek për të përjashtuar shkaqe të tjera mjekësore.