Shëndeti

Shenjat se keni presion të lartë të gjakut

Presioni i lartë i gjakut është një gjendje e zakonshme që prek arteriet e trupit.

Published

on

Presioni i lartë i gjakut është një problem i madh shëndetësor që shumica e njerëzve nuk e dinë se e kanë sepse shpesh nuk ka shenja paralajmëruese, por nëse nuk trajtohet, gjendja mund të shkaktojë komplikime serioze si sëmundje të zemrës, goditje në tru dhe më shumë.

Presioni i lartë i gjakut është një gjendje e zakonshme që prek arteriet e trupit. Quhet edhe hipertension. Nëse keni presion të lartë të gjakut, presioni i gjakut në muret e arterieve është vazhdimisht shumë i madh. Zemra duhet të punojë më shumë për të pompuar gjakun. Presioni i gjakut matet në milimetra merkur (mm Hg). Në përgjithësi, hipertensioni është një tregues i presionit të gjakut prej 130/80 mm Hg ose më i lartë, shkruan portali “Eat This, Not That”.

“Vizitat e rregullta te mjeku rekomandohen gjithmonë sepse gjëja e parë që një infermiere do të bëjë është të kontrollojë presionin e gjakut”, thotë Jagdish Khubchandan, profesor i shëndetit publik pranë Universitetit Shtetëror të Nju Meksikos.

1. Dhimbje gjoksi

Dhimbja e gjoksit është një simptomë që ka të ngjarë të ndodhë me ose pa simptoma të tjera gjatë një krize hipertensioni. Megjithatë, në shumicën e njerëzve me hipertension, nuk është një simptomë e vërejtur zakonisht gjatë ekzaminimeve rutinë. Dhimbja e gjoksit ka më shumë gjasa me presionin jashtëzakonisht të lartë të gjakut, veçanërisht kur një person mund të ketë një atak në zemër.

Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve thekson se presioni i lartë i gjakut mund të dëmtojë arteriet tuaja duke i bërë ato më pak elastike, gjë që redukton rrjedhjen e gjakut dhe oksigjenit në zemrën tuaj dhe çon në sëmundje të zemrës. Përveç kësaj, ulja e rrjedhjes së gjakut në zemër mund të shkaktojë:

Dhimbje gjoksi, e quajtur edhe angjina.

Një atak në zemër, i cili ndodh kur qarkullimi i gjakut në zemrën tuaj bllokohet dhe muskuli i zemrës fillon të vdesë pa oksigjen të mjaftueshëm. Sa më gjatë të bllokohet qarkullimi i gjakut, aq më i madh është dëmtimi i zemrës.

Dështimi i zemrës, një gjendje që nënkupton se zemra juaj nuk mund të pompojë mjaftueshëm gjak dhe oksigjen në organet e tjera.

2. Probleme me frymëmarrjen

“Ka shumë shpjegime për dhimbjen e gjoksit”, thekson doktor Khubchandani.

Presioni i lartë i gjakut mund të ndikojë në enët e gjakut duke i bërë ato më pak fleksibël, duke çuar në uljen e rrjedhjes së gjakut në zemër, duke shkaktuar dhimbje gjoksi. Gjatë një krize hipertensive, ky stres mund të rritet duke çuar në mungesë ajri dhe oksigjeni. Po kështu, njerëzit mund të përjetojnë një atak në zemër që mund të çojë në një nevojë të shtuar për oksigjen dhe vështirësi në frymëmarrje.

Nëse ju mungon fryma, mund të keni një lloj të caktuar presioni të lartë të gjakut. Hipertensioni pulmonar është një lloj presioni i lartë i gjakut që prek arteriet në mushkëri dhe anën e djathtë të zemrës. Në një formë të hipertensionit pulmonar, të quajtur hipertension arterial pulmonar (PAH), enët e gjakut në mushkëri ngushtohen, bllokohen ose shkatërrohen. Dëmtimi ngadalëson qarkullimin e gjakut nëpër mushkëri dhe presioni i gjakut në arteriet pulmonare rritet. Zemra duhet të punojë më shumë për të pompuar gjakun nëpër mushkëri. Përpjekja shtesë përfundimisht bën që muskuli i zemrës të dobësohet dhe të dështojë. Në disa njerëz, hipertensioni pulmonar përkeqësohet ngadalë dhe mund të jetë kërcënues për jetën.

3. Dhimbje koke

Sipas Khubchandani, “dhimbjet e kokës mund të shfaqen për shkak të presionit shumë të lartë të gjakut, i cili është pjesë e një krize hipertensive dhe duhet të konsiderohet një urgjencë mjekësore. Kur shfaqet një krizë hipertensioni ose presioni jashtëzakonisht i lartë i gjakut, mund të shkaktojë presion të tepërt në tru, duke çuar shpesh në rrjedhjen e gjakut nga enët e gjakut në tru. Dhimbje të tilla koke janë të natyrës pulsuese dhe mund të përkeqësohen me aktivitete stresuese”.

Dëshmia më e mirë është se tregon se presioni i lartë i gjakut nuk shkakton dhimbje koke apo gjakrrjedhje nga hundët, përveç në rastin e një krize hipertensive, një urgjencë mjekësore kur presioni i gjakut është 180/120 mm Hg ose më i lartë. Nëse tensioni juaj i gjakut është jashtëzakonisht i lartë dhe keni dhimbje koke ose gjakrrjedhje nga hunda dhe nuk ndiheni mirë, prisni pesë minuta dhe përsëritni matjen. Nëse leximi juaj mbetet në 180/120 mm Hg ose më i lartë, telefononi 911. Nëse keni dhimbje koke të forta ose gjakrrjedhje nga hundët dhe nuk jeni mirë, konsultohuni me mjekun tuaj pasi këto mund të jenë simptoma të kushteve të tjera mjekësore.

4. Konfuzion

Sipas Khubchandani, konfuzion, marramendje, sulme të ngjashme me dhimbje koke, presion në tru dhe rrjedhja jonormale rrjedhja e gjakut në tru mund të çojë në simptoma të lidhura me trurin gjatë krizave hipertensive ose kur presioni i gjakut kontrollohet dobët. Disa njerëz mund të përjetojnë goditje në tru ose gjakderdhje në tru për shkak të hipertensionit, ku këto simptoma mund të bëhen më të theksuara dhe të përkeqësohen.

Studimet vëzhguese tregojnë se presioni i lartë i gjakut në moshën e mesme – nga vitet 40 deri në fillim të viteve 60 – rrit rrezikun e rënies njohëse më vonë në jetë.

5. Probleme me të folurin

Edhe pse shumë nga këto simptoma nuk kuptohen mirë dhe arsyet pas simptomave të tilla kanë nevojë për hetime të mëtejshme, disa sugjerojnë se stresi mekanik në muret e enëve të gjakut ka të ngjarë të çojë në presion ose dëmtim të enëve të gjakut dhe nervave. Si rezultat, individët mund të kenë vështirësi në të folur ose mund të kenë anomali vizuale gjatë një urgjence hipertensioni.

Këto simptoma bëhen gjithashtu konfuze sepse shumë njerëz me presion të lartë të gjakut kanë sëmundje të tjera që mund të ndikojnë në funksionin trupor (p.sh., njerëzit mund të kenë edhe diabet me hipertension dhe ka tendencë të ndikojë në shikim).

6. Një mënyrë jetese e shëndetshme bën një ndryshim të madh

Masat e jetesës së shëndetshme dhe medikamentet e përshkruara duhet të ndiqen me kujdes. Këto masa të stilit të jetesës përfshijnë rritjen e aktivitetit fizik, ngrënien e më pak kripë dhe më shumë fruta dhe perime, menaxhimin e stresit dhe peshës, ruajtjen e higjienës së gjumit dhe rutinave të përditshme, dhe shmangien e përdorimit të alkoolit, duhanit ose ilaçeve.

Simptoma të tjera jo-konsistente, jo-konkluzive dhe jo specifike që mund të shfaqen gjatë një krize hipertensioni ose rrallë me hipertension përfshijnë lodhjen, problemet e shikimit, ankthin, dhimbjet e trupit, marramendje, të vjella, gjakderdhje nga hundët.

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe

Published

on

Ngrënia e disa ushqimeve bazuar në grupin tuaj të gjakut përmirësojë shëndetin dhe të ndihmojë në menaxhimin e peshës.

Koncepti i dietave sipas grupeve të gjakut u prezantua fillimisht nga dr. James L. D’Adamo. Djali i tij, dr. Peter J. D’Adamo, e popullarizoi këtë dietë në librin e tij “Eat Right 4 Your Type”.

Ai pretendon se grupe të ndryshme gjaku kanë evoluar në periudha të ndryshme në historinë tonë gjenetike dhe se grupi juaj i gjakut duhet të përcaktojë se çfarë hani dhe si ushtroheni, shkruan Healthline.

Cilat lëngje duhet të pini cilin grup gjaku?

Dietat e grupeve të gjakut janë sistem ushqimor që i kategorizon ushqimet si të dobishme, neutrale a të dëmshme. Ai bazohet në grupin e gjakut të personit dhe faktorë tjerë. Dieta ofron udhëzime për zgjedhjen e pijeve bazuar në grupin tuaj të gjakut.

Plazma përmban antitrupa anti-A dhe anti-B, por sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut nuk përmban antigjene A ose B. Meqenëse këto antigjene nuk janë të pranishme, një person i çdo grupi gjaku ABO mund ta marrë këtë grup gjaku.

Dietë për grupin e gjakut O

Theksi vihet te ushqimet me shumë proteina, kurse drithërat, bizelet dhe produktet e qumështit janë të kufizuara. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grupin O kanë sistem tretës që përshtatet përproteinat shtazore.

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen A, dhe plazma ka antitrupa anti-B. Antitrupi anti-B do të sulmonte qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin B. Dieta fokusohet në perime, fruta dhe drithëra, duke minimizuar mishin dhe produktet e qumështit. Ai bazohet në besimin se njerëzit me grupin A kanë sistem imunitar më të ndjeshëm dhe janë më të përshtatshëm për një dietë vegjetariane.

Lëngje frutash alkaline si koncentrati i holluar i lëngut të qershisë së zezë

Tretja e produkteve të qumështit thuhet se është e vështirë për njerëzit me grupin A të gjakut, por disa lloje të produkteve të qumështit mund të jenë të pranueshme, duke përfshirë:

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen B, plazma ka antitrupa anti-A. Antitrupi anti-A sulmon qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin A. Dieta përfshin bilanc të mishit, perimeve, frutave, drithërave dhe produkteve të qumështit. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grup B kanë sistem të fortë tretës e mund të hanë shumëllojshmëri ushqimesh.

Qelizat e kuqe përmbajnë antigjene A dhe B, plazma s’përmban antitrupa anti-A ose anti-B. Ata me grupin  AB marrin çdo lloj gjaku ABO.

Dieta përfshin një kombinim të ushqimeve nga dietat e grupit të gjakut A dhe B Dieta e grupit të gjakut AB bazohet në besimin se njerëzit me grup gjaku AB mund të përfitojnë nga të dyja dietat, sepse gjaku i tyre është një përzierje e të dy llojeve. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara