

Shëndeti
Shenjat se keni presion të lartë të gjakut
Presioni i lartë i gjakut është një gjendje e zakonshme që prek arteriet e trupit.
Published
3 years agoon
By
UBT newsPresioni i lartë i gjakut është një problem i madh shëndetësor që shumica e njerëzve nuk e dinë se e kanë sepse shpesh nuk ka shenja paralajmëruese, por nëse nuk trajtohet, gjendja mund të shkaktojë komplikime serioze si sëmundje të zemrës, goditje në tru dhe më shumë.
Presioni i lartë i gjakut është një gjendje e zakonshme që prek arteriet e trupit. Quhet edhe hipertension. Nëse keni presion të lartë të gjakut, presioni i gjakut në muret e arterieve është vazhdimisht shumë i madh. Zemra duhet të punojë më shumë për të pompuar gjakun. Presioni i gjakut matet në milimetra merkur (mm Hg). Në përgjithësi, hipertensioni është një tregues i presionit të gjakut prej 130/80 mm Hg ose më i lartë, shkruan portali “Eat This, Not That”.
“Vizitat e rregullta te mjeku rekomandohen gjithmonë sepse gjëja e parë që një infermiere do të bëjë është të kontrollojë presionin e gjakut”, thotë Jagdish Khubchandan, profesor i shëndetit publik pranë Universitetit Shtetëror të Nju Meksikos.
1. Dhimbje gjoksi
Dhimbja e gjoksit është një simptomë që ka të ngjarë të ndodhë me ose pa simptoma të tjera gjatë një krize hipertensioni. Megjithatë, në shumicën e njerëzve me hipertension, nuk është një simptomë e vërejtur zakonisht gjatë ekzaminimeve rutinë. Dhimbja e gjoksit ka më shumë gjasa me presionin jashtëzakonisht të lartë të gjakut, veçanërisht kur një person mund të ketë një atak në zemër.
Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve thekson se presioni i lartë i gjakut mund të dëmtojë arteriet tuaja duke i bërë ato më pak elastike, gjë që redukton rrjedhjen e gjakut dhe oksigjenit në zemrën tuaj dhe çon në sëmundje të zemrës. Përveç kësaj, ulja e rrjedhjes së gjakut në zemër mund të shkaktojë:
Dhimbje gjoksi, e quajtur edhe angjina.
Një atak në zemër, i cili ndodh kur qarkullimi i gjakut në zemrën tuaj bllokohet dhe muskuli i zemrës fillon të vdesë pa oksigjen të mjaftueshëm. Sa më gjatë të bllokohet qarkullimi i gjakut, aq më i madh është dëmtimi i zemrës.
Dështimi i zemrës, një gjendje që nënkupton se zemra juaj nuk mund të pompojë mjaftueshëm gjak dhe oksigjen në organet e tjera.
2. Probleme me frymëmarrjen
“Ka shumë shpjegime për dhimbjen e gjoksit”, thekson doktor Khubchandani.
Presioni i lartë i gjakut mund të ndikojë në enët e gjakut duke i bërë ato më pak fleksibël, duke çuar në uljen e rrjedhjes së gjakut në zemër, duke shkaktuar dhimbje gjoksi. Gjatë një krize hipertensive, ky stres mund të rritet duke çuar në mungesë ajri dhe oksigjeni. Po kështu, njerëzit mund të përjetojnë një atak në zemër që mund të çojë në një nevojë të shtuar për oksigjen dhe vështirësi në frymëmarrje.
Nëse ju mungon fryma, mund të keni një lloj të caktuar presioni të lartë të gjakut. Hipertensioni pulmonar është një lloj presioni i lartë i gjakut që prek arteriet në mushkëri dhe anën e djathtë të zemrës. Në një formë të hipertensionit pulmonar, të quajtur hipertension arterial pulmonar (PAH), enët e gjakut në mushkëri ngushtohen, bllokohen ose shkatërrohen. Dëmtimi ngadalëson qarkullimin e gjakut nëpër mushkëri dhe presioni i gjakut në arteriet pulmonare rritet. Zemra duhet të punojë më shumë për të pompuar gjakun nëpër mushkëri. Përpjekja shtesë përfundimisht bën që muskuli i zemrës të dobësohet dhe të dështojë. Në disa njerëz, hipertensioni pulmonar përkeqësohet ngadalë dhe mund të jetë kërcënues për jetën.
3. Dhimbje koke
Sipas Khubchandani, “dhimbjet e kokës mund të shfaqen për shkak të presionit shumë të lartë të gjakut, i cili është pjesë e një krize hipertensive dhe duhet të konsiderohet një urgjencë mjekësore. Kur shfaqet një krizë hipertensioni ose presioni jashtëzakonisht i lartë i gjakut, mund të shkaktojë presion të tepërt në tru, duke çuar shpesh në rrjedhjen e gjakut nga enët e gjakut në tru. Dhimbje të tilla koke janë të natyrës pulsuese dhe mund të përkeqësohen me aktivitete stresuese”.
Dëshmia më e mirë është se tregon se presioni i lartë i gjakut nuk shkakton dhimbje koke apo gjakrrjedhje nga hundët, përveç në rastin e një krize hipertensive, një urgjencë mjekësore kur presioni i gjakut është 180/120 mm Hg ose më i lartë. Nëse tensioni juaj i gjakut është jashtëzakonisht i lartë dhe keni dhimbje koke ose gjakrrjedhje nga hunda dhe nuk ndiheni mirë, prisni pesë minuta dhe përsëritni matjen. Nëse leximi juaj mbetet në 180/120 mm Hg ose më i lartë, telefononi 911. Nëse keni dhimbje koke të forta ose gjakrrjedhje nga hundët dhe nuk jeni mirë, konsultohuni me mjekun tuaj pasi këto mund të jenë simptoma të kushteve të tjera mjekësore.
4. Konfuzion
Sipas Khubchandani, konfuzion, marramendje, sulme të ngjashme me dhimbje koke, presion në tru dhe rrjedhja jonormale rrjedhja e gjakut në tru mund të çojë në simptoma të lidhura me trurin gjatë krizave hipertensive ose kur presioni i gjakut kontrollohet dobët. Disa njerëz mund të përjetojnë goditje në tru ose gjakderdhje në tru për shkak të hipertensionit, ku këto simptoma mund të bëhen më të theksuara dhe të përkeqësohen.
Studimet vëzhguese tregojnë se presioni i lartë i gjakut në moshën e mesme – nga vitet 40 deri në fillim të viteve 60 – rrit rrezikun e rënies njohëse më vonë në jetë.
5. Probleme me të folurin
Edhe pse shumë nga këto simptoma nuk kuptohen mirë dhe arsyet pas simptomave të tilla kanë nevojë për hetime të mëtejshme, disa sugjerojnë se stresi mekanik në muret e enëve të gjakut ka të ngjarë të çojë në presion ose dëmtim të enëve të gjakut dhe nervave. Si rezultat, individët mund të kenë vështirësi në të folur ose mund të kenë anomali vizuale gjatë një urgjence hipertensioni.
Këto simptoma bëhen gjithashtu konfuze sepse shumë njerëz me presion të lartë të gjakut kanë sëmundje të tjera që mund të ndikojnë në funksionin trupor (p.sh., njerëzit mund të kenë edhe diabet me hipertension dhe ka tendencë të ndikojë në shikim).
6. Një mënyrë jetese e shëndetshme bën një ndryshim të madh
Masat e jetesës së shëndetshme dhe medikamentet e përshkruara duhet të ndiqen me kujdes. Këto masa të stilit të jetesës përfshijnë rritjen e aktivitetit fizik, ngrënien e më pak kripë dhe më shumë fruta dhe perime, menaxhimin e stresit dhe peshës, ruajtjen e higjienës së gjumit dhe rutinave të përditshme, dhe shmangien e përdorimit të alkoolit, duhanit ose ilaçeve.
Simptoma të tjera jo-konsistente, jo-konkluzive dhe jo specifike që mund të shfaqen gjatë një krize hipertensioni ose rrallë me hipertension përfshijnë lodhjen, problemet e shikimit, ankthin, dhimbjet e trupit, marramendje, të vjella, gjakderdhje nga hundët.
Shëndeti
Jo gjithmonë kremi kundër diellit ju mbron nga ai
Published
4 minutes agoon
August 13, 2025By
UBT News
Një krem i njohur kundër diellit mund të mos funksionojë, duke e lënë lëkurën e pambrojtur ndaj kancerit të lëkurës, sipas një raporti të ri.
Organizata britanike për mbrojtjen e konsumatorëve Which? testoi 15 produkte kundër diellit nga; Boots, Garnier dhe Nivea, dhe alternativa tjera më të lira.
Një produkt që kushton 2.99 £ nga një supermarket kaloi me sukses testet rigoroze të sigurisë, një tjetër që kushton 28 £ dështoi të përmbushë standardet e industrisë. Përdoruesit e këtij kremi mund të mos jenë të mbrojtur siç mendojnë nga rrezet, duke i vënë në rrezik për zhvillimin e kancerit të lëkurës.
Kremi është Ultrasun Family SPF30, një produkt i shitur në shumë dyqane të mëdha dhe që promovohet si “i përsosur për të gjithë familjen”, veçanërisht për fëmijët me lëkurë të ndjeshme. Por, ky krem dështoi në dy teste të ndara që matën faktorin e mbrojtjes nga dielli (SPF) dhe mbrojtjen ndaj rrezeve UV.
Në testin e parë, shkencëtarët aplikuan një sasi të vogël të kremit në shpinën e vullnetarëve dhe i ekspozuan ndaj një lampe që simulonte rrezet e diellit.
Më pas matën kohën që i duhej lëkurës për t’u skuqur, në testin tjetër, përhapën kremin në një pllakë xhami për të matur sasinë e rrezeve UV që absorboheshin. Që një produkt të kalonte testin, duhej të siguronte të paktën një të tretën e nivelit të mbrojtjes SPF të deklaruar.
Nëse produkti nuk arrinte ta kalonte testin në përpjekjen e parë, testi përsëritej. Nëse e kalonte herën e dytë, bëhej një provë e tretë, çdo produkt që dështon dy herë në total, klasifikohej si “Mos e Bli”. Zëdhënësja e Which?, Natalie Hitchins, paralajmëroi se konsumatorët duhet të jenë të kujdesshëm ndaj produkteve që nuk garantojnë mbrojtjen e premtuar.
“Është shqetësuese që disa kremra të njohur mund të rrezikojnë familjet duke mos ofruar nivelin e deklaruar të mbrojtjes nga dielli,” tha ajo. “Rezultatet tona tregojnë se nuk është e nevojshme të shpenzosh shumë për të qenë i sigurt në diell.”
Kompania Ultrasun u mbrojt duke thënë se është plotësisht e sigurt në metodat e saj të testimit, të cilat, sipas tyre, i tejkalojnë standardet e industrisë.
Ata deklaruan: “Testimet tona të pavarura dhe të shqyrtuara nga ekspertë tregojnë se produkti jonë arrin një SPF real prej 31.4 dhe mbrojtje ndaj UVA prej 13.1, që përkthehet në 92% thithje të rrezeve UVA.”
Një tjetër produkt që përfundoi në listën “Mos e Bli” ishte Morrisons Moisturising Sun Spray SPF30, që kushton 3.75 £.
Kompania tha se po shqyrton të dhënat dhe po bashkëpunon me furnitorët për teste të mëtejshme.
Produktet që e kaluan testin përfshijnë:
Lacura Sensitive Sun Lotion SPF50+ nga Aldi – vetëm 2.99 £ (fitues i çmimit “Vlerë e Shkëlqyer” nga Which?)
Cien Sun Spray SPF30 nga Lidl – 3.79 £
Soltan Protect & Moisturise nga Boots – 5.50 £
Nivea Sun Protect and Moisture SPF30 – 7.90 £
Sainsbury’s Sun Protect Moisturising Lotion SPF30 – 5.50 £
Raporti vjen disa ditë pasi Kelsey Parker, 34 vjeç, u përball me kritika pasi pranoi se nuk u vendos krem kundër diellit fëmijëve të saj. Në podcast-in Mum’s The Word, ajo tha:
“Fëmijët e mi nuk digjen dhe unë besoj se kremrat e diellit shkaktojnë kancer.”
Ajo tha se përdor vetëm kremra organikë të përgatitur në shtëpi me dyllë blete, dëgjuesit e kritikuan për përhapje të informacionit të rrezikshëm, duke e quajtur deklaratën “të papërgjegjshme dhe të dëmshme”. Ekspertët mjekësorë thonë se nuk ka asnjë provë që kremrat kundër diellit shkaktojnë kancer.
Dr Bav Shergill, dermatolog në Queen Victoria Hospital në Londër, deklaroi: “Kremrat janë mënyra më e sigurt dhe më efektive për të mbrojtur lëkurën nga djegiet dhe dëmtimet nga dielli.”
Kremrat përmbajnë filtra mineralë dhe kimikë të UV. Filtrat mineralë krijojnë një pengesë fizike që reflekton rrezet UV, ata kimikë i thithin rrezet dhe i shndërrojnë në nxehtësi. Disa studime në kafshë kanë sugjeruar se filtrat kimikë në doza të larta ndikojnë në hormonet, kjo nuk është vërtetuar tek njerëzit.
Shmangia e kremit diellor, ndërkohë, është vërtetuar se rrit rrezikun për kancer të lëkurës. Rreth 15,000 persona në Britani diagnostikohen çdo vit me melanomë – një formë e rrezikshme e kancerit të lëkurës.
Sipas Cancer Research UK, 87% e rasteve të melanomës mund të shmangen, pasi janë të shkaktuara nga ekspozimi ndaj rrezeve UV, nga dielli apo solariumet.
Sipas NHS, njerëzit duhet të përdorin krem diellor me të paktën SPF30 dhe të shmangin diellin nga ora 11:00 deri në 15:00 gjatë muajve mars-nëntor.
Shëndeti
Pse rrushi i thatë nuk rekomandohet për të gjithë?
Published
33 minutes agoon
August 13, 2025By
UBT News
Rrush i thatë përmban një sasi të madhe të lëndëve ushqyese, studime të shumta kanë treguar se konsumimi i një sasie më të vogël të saj sjell përfitime të shumta në trup.
Sidoqoftë, nuk rekomandohet për të gjithë. Ka disa arsye pse duhet të konsumoni rrush të thatë, ndoshta gjëja më e shëndetshme në lidhje me rrushin e thatë është se ndihmon për largimin e problemit të kapsllëkut.
Kjo ka të bëjë me faktin se vetëm 1/4 filxhan rrush i thatë mund të mburret me rreth dy gramë fibra, që është rreth shtatë për qind e vlerës ditore për shumicën e njerëzve. Kërkesat tuaja individuale për fibra gjithashtu varen nga mosha dhe gjinia juaj.
Reduktimi i rrezikut të anemisë
Anemia, e cila është shkaktuar nga mungesa e hekurit, është një nga mangësitë më të zakonshme të mineraleve në trup. Më shumë se një e katërta e popullsisë së botës preket nga kjo mungesë. Anemia shfaqet kur zvogëlohet numri i qelizave të kuqe të gjakut dhe aftësia e gjakut për të mbajtur oksigjen, gjë që mund të lërë të ndiheni të lodhur dhe të dobët.
Në disa raste, ai madje mund të dëmtojë funksionin e trurit, përveç marrjes së suplementeve të hekurit, ju mund të rrisni nivelin e hekurit përmes dietës.
Rrushi i thatë nuk është burimi më i pasur i hekurit, gjysma e një filxhani me fruta të thata përmban 7 për qind të sasisë së rekomanduar ditore për gratë e moshës 19-50 vjeç, 18 miligramë, që rrezikohen nga mungesa e hekurit për shkak të menstruacioneve, mund të ndihmojnë rregullojnë hekurin, shkruan KP.
Rritja e niveleve të energjisë
Meqenëse rrushi përmban sasi të konsiderueshme sheqeri, një grusht rrush të thatë mund të jetë burim i mirë energjie. Është më mirë t’i hani në mëngjes me stomak bosh ose para një stërvitje për të cilën keni nevojë për energji shtesë, shkruan Eat This.
Rrushi i thatë është me antioksidues, përkatësisht fitonutrientë të njohur si fenole dhe polifenole. Këta antioksidues ndihmojnë në heqjen e radikaleve të lira nga gjaku, gjë që është e rëndësishme sepse ato mund të dëmtojnë qelizat dhe ADN-në tuaj.
Kjo çon në komplikime të mëdha, përfshirë sëmundjet e zemrës. Fatkeqësisht, rrushi i thatë ka një të metë. Ai është i pasur me sheqer dhe ndërsa kjo është e dobishme në disa situata, nuk është zgjidhje e mirë për njerëzit me diabet.
Në 1/4 filxhan rrush ka 26 gramë sheqer. Për njerëzit me diabet, veçanërisht diabetin e tipit 2, mund të rrisë rrezikun e hiperglicemisë ose sheqerit të lartë në gjak, andaj diabetikët duhet të kufizojnë sasinë e rrushit të thatë.
Shëndeti
Çfarë i ndodh trupit tuaj kur ndaloni sheqerin vetëm për dy javë?
Published
2 hours agoon
August 13, 2025By
UBT News
A keni menduar ndonjëherë se çfarë ndodh me trupin tuaj nëse ndaloni sheqerin vetëm për dy javë?
Përtej përfitimeve të dukshme, ndryshimet e brendshme janë mahnitëse dhe ndikojnë drejtpërdrejt në mënyrën si ndiheni gjatë ditës.
Le të zbulojmë së bashku fazat që kalon trupi juaj gjatë kësaj periudhe transformuese.
Çfarë ndodh nëse ndaloni konsumimin e sheqerit për 2 javë?
Dita e parë dhe e dyta, niveli i sheqerit në gjak fillon të stabilizohet dhe do të vëreni më pak rënie energjie apo shpërthime të papritura.
Trupi juaj fillon të përdorë yndyrnat e grumbulluara për energji.
Dita 3 deri në të 6-tën, mund të përjetoni dhimbje koke, ndryshime të humorit e lodhje. Kjo ndodh se trupi po detoksifikohet e përshtatet, simptoma do të kalojnë.
Dita 7 deri në të 9-tën, shijet marrin një “reset.” Pllaka juaj e shijes bëhet më e ndjeshme ndaj aromave të lehta dhe do të vini re që frutat shijojnë më ëmbël se zakonisht.
Dita 10 deri në të 14-tën, energjia juaj rritet ndjeshëm dhe nuk do të keni më rënie të papritura të energjisë, vetëm një furnizim i qëndrueshëm dhe i pastër, pasi trupi juaj bëhet më efikas në djegien e yndyrnave si burim energjie.
Shëndeti
Studim: Njihuni me ushqimin që ul yndyrën e mëlçisë me 40%
Published
3 hours agoon
August 13, 2025By
UBT News
Një dietë e kufizuar me kalori dhe jo me proteina të ulëta çoi në reduktim prej 40% të yndyrës së akumuluar në mëlçi, sipas gjetjeve të një studimi gjerman që ekzaminoi efektin e modelit dietik në sëmundjen e mëlçisë yndyrore joalkoolike, shkaku i sëmundjeve kronike të mëlçisë në mbarë botën.
Ekipi hulumtues i Institutit Gjerman të Ushqyerjes Potsdam-Rehbruecke, i udhëhequr nga Dr. Olga Ramich e profesori Andreas Pfeiffer, kishin identifikuar në studimet e mëparshme se një dietë me proteina të lartë është më efektive se ajo me pak proteina, dhe në një studim të ri, tani hedh dritë mbi mekanizmin e funksionimit të kësaj diete të veçantë.
Sëmundja e mëlçisë dhjamore jo-alkoolike karakterizohet nga grumbullimi i yndyrës në mëlçi e shoqërohet me obezitet, diabetin e tipit 2, presionin e lartë të gjakut dhe çrregullimet e lipideve. Nëse nuk trajtohet, mbart rrezikun e zhvillimit të cirrozës së mëlçisë dhe mund të kërcënojë jetën e të sëmurit.
Shkaqet e sëmundjes variojnë nga një mënyrë jetese jo e shëndetshme, ngrënia e ushqimeve me yndyrë e sheqer, dhe mungesa e ushtrimeve fizike, deri te faktorët gjenetikë. Në studimin e ri, studiuesit shikuan si përmbajtja e proteinave në ushqime ndikon në sasinë e yndyrës së mëlçisë tek njerëzit obezë me sëmundje të mëlçisë yndyrore jo-alkoolike.
19 pjesëmarrës ndoqën një dietë me proteina të lartë ose të ulët për tre javë. Ata i’u nënshtruan një operacioni bariatrik për të trajtuar obezitetin gjatë të cilit u morën mostrat e mëlçisë. Analiza e mostrave tregoi se dieta me kalori të ulët dhe me shumë proteina reduktoi yndyrën e mëlçisë në mënyrë më efektive sesa dieta me kalori të ulët dhe me proteina të lartë. Në rastin e parë sasia e yndyrës u reduktua me 40%, ndërsa në rastin e dytë mbeti e pandryshuar.
Pjesëmarrësit në të dy grupet humbën gjithsej rreth pesë kilogramë.
“Nëse rezultatet vazhdojnë të konfirmohen në studime më të mëdha, rekomandimi për rritjen e marrjes së proteinave të kombinuara me një dietë të shëndetshme me pak yndyrë mund të gjejë rrugën e saj në mjekësi si pjesë e një trajtimi efektiv për mëlçinë e dhjamosur”, thotë Andreas Pfeiffer.
Studiuesit vlerësojnë se efekti pozitiv i kësaj diete qëndron në faktin se marrja, ruajtja dhe sinteza e yndyrës është e shtypur. Kjo sugjerohet nga analizat gjenetike të gjera të mostrave të mëlçisë të kryera më pas nga profesori Stephan Herzig dhe ekipi i tij në qendrën kërkimore Helmholtz Zentrum München.
Disa gjene përgjegjës për thithjen, ruajtjen dhe sintezën e yndyrës në mëlçi ishin më pak aktive pas dietës me proteina të lartë sesa pas dietës së ulët.
Në të njëjtën kohë, me rezultate befasuese u hetuan edhe mitokondritë, sipas Dr. Olga Ramich, e cila kreu studimin përkatës së bashku me kolegët e saj në Departamentin e Fiziologjisë dhe Metabolizmit të Energjisë të Institutit Gjerman të Ushqyerjes Potsdam-Rehbruecke.
“Aktiviteti mitokondrial ishte i ngjashëm në të dy grupet. Kjo na befasoi. Të hidhnim hipotezën se një dietë me proteina të lartë do të rriste aktivitetin mitokondrial e do kontribuonte në reduktimin e yndyrës së mëlçisë”, tha Susanne Klaus, kreu i Departamentit të Fiziologjisë dhe Metabolizmit të Energjisë.
Studiuesit u befasuan gjithashtu kur zbuluan se nivelet serike të faktorit të rritjes së fibroblasteve 21 ishin më të ulëta pas dietës me proteina të lartë që reduktonte yndyrën e mëlçisë sesa pas dietës me pak proteina.

Miliona të shpenzuara për mbijetesë në Premierligë, Sunderlandi i Xhakës i dyti në listë

Jo gjithmonë kremi kundër diellit ju mbron nga ai

Pse rrushi i thatë nuk rekomandohet për të gjithë?

Komuna e Prishtinës: Punimet rreth Katedrales nuk ndërhyjnë në zonën e mbrojtur

Bastisje në tri lokacione në Klinë e një në Prishtinë, sekuestrohet në sasi armësh

Pas më shumë se 13 vjetësh martesë, vajza e Joe Biden ka paraqitur kërkesë për divorc

Real Madrid bind në miqësoren e fundit para startit të kampionatit

NASA: SHBA-ja do të jetë kombi i parë që vendos energjinë në Hënë

Zjarret djegin 100 mijë hektarë tokë në Spanjë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit