Lajmet

Sa realist është kërcënimi bërthamor i Vladimir Putin?

Janë disa elemente që sqarojnë këtë deri diku këtë pyetje.

Published

on

Presidenti rus ka vënë në gatishmëri të lartë armët bërthamore të vendit të tij, përcjell UBT News.

Që nga ky provokim, pyetja është bërë edhe më kritike se sa armë bërthamore posedon Rusia dhe nëse këto mund të jenë vërtet një opsion realist për Putinin.

“Putini po përdor arsenalin e tij bërthamor në këtë mënyrë, sepse është një mjet që ai ka, një mjet që është misterioz dhe krejtësisht i tmerrshëm”, tha për Al Jazeera, Dakota Rudesill, profesoreshë e asociuar në Qendrën Mershon për Studimet e Sigurisë Ndërkombëtare në Universitetin Shtetëror të Ohajos.

Për më tepër, rezistenca që rusët kanë hasur në Ukrainë deri më tani ka luajtur një rol kryesor në vendim, tha ajo.

“Putini po e arrin atë në këtë pikë, sepse lufta ndoshta nuk po shkon aq mirë sa ai e kishte parashikuar. Ai dëshiron të ndryshojë lojën dhe të rimarrë iniciativën, dëshiron që kundërshtarët e tij të jenë jashtë ekuilibrit dhe të frikësuar, duke pyetur veten se si mund të përshkallëzohet më pas dhe kundër kujt”, shtoi Rudesill.

Megjithatë, mund të argumentohet gjithashtu se njoftimi i Putinit ishte disi një gabim strategjik, tha Alexander Lanoszka, asistent profesor në departamentin e shkencave politike në Universitetin e Waterloo.

“Dukej se ishte një taktikë e pashmangshme e luajtur shumë herët. Për Putinin, kjo mund të jetë problematike sepse kërcënimet e ardhshme mund të mos besohen. Shtetet e Bashkuara, NATO dhe BE nuk duket se janë shumë të shqetësuar nga kjo, sepse ne nuk kemi vërejtur ndryshime në operacionet bërthamore të SHBA-së, Francës apo Britanisë”, tha Lanoszka.

Kapaciteti i saj bërthamor veçanërisht është ajo që e bën Rusinë një forcë për t’u llogaritur.

“Arsenali bërthamor rus është i madh për aq sa vlerësimet thonë se ka 14,000 armë bërthamore në magazinë. Thënë kështu, shumica e këtyre armëve nuk janë të përdorshme menjëherë. Më afër realitetit, Rusia ka mbi 2,400 armë bërthamore strategjike, shumica e tyre të lidhura me forcën e raketave balistike ndërkontinentale”, tha Lanoszka për Al Jazeera.

Rezervat e saj e bëjnë Rusinë fuqinë më të madhe bërthamore në botë, e ndjekur nga afër nga Shtetet e Bashkuara. Të dyja së ​​bashku zotërojnë rreth 93 për qind të të gjitha armëve bërthamore në mbarë botën.

SHBA posedon 3750 koka bërthamore aktive dhe joaktive me rreth 150 në vende të ndryshme në Evropë.

Mbretëria e Bashkuar ka një parandalues ​​me bazë në det që është zgjeruar në rreth 225 koka bërthamore, rreth gjysma e të cilave janë të disponueshme në mënyrë operacionale në katër nëndetëse.

Franca ka një rezervë bërthamore prej rreth 300 armësh bërthamore, tha Lanoszka.

Kjo mospërputhje në numra është arsyeja pse vëzhguesit po tregojnë boshllëqet në qëndrimin parandalues ​​të NATO-s.

Numri i madh i kokave bërthamore të disponueshme globalisht bëhet edhe më i tmerrshëm kur kupton se sa shpejt mund të lëshohen.

“Sipas burimeve publike, raketat balistike ndërkontinentale amerikane [ICBMs] mund të gjuajnë brenda një deri në pesë minuta pas një urdhri nga presidenti, dhe raketat balistike nëndetëse amerikane [SLBM] brenda rreth 15 minutash. Sistemi rus mund të ketë një reagim të ngjashëm”, tha Rudesill.

Megjithatë, ka pasur spekulime mbi ‘modus operandi’ bërthamore të Rusisë.

“Për shumë dekada, ka pasur debat në Perëndim nëse Bashkimi Sovjetik ndërtoi një sistem që do të lejonte lëshimin e automatizuar të armëve bërthamore”, kjo në rast se do t’i ndodhte diçka lidershipit sovjetik, sipas Dakota Rudesill.

Megjithatë, pavarësisht retorikës së Putinit, një luftë bërthamore midis Rusisë dhe NATO-s mbetet e pamundur, argumentoi Lanoszka.

“Kini parasysh se njoftimi i fundit i Putinit lidhet më së shumti me personelin në qendra të ndryshme komanduese dhe kontrolli bërthamore. Nuk duket ende se forcat strategjike dhe jostrategjike kanë ndryshuar qëndrim. Rreziku i përdorimit të armëve bërthamore është padyshim i ngritur në krahasim me rrethanat normale, por kërcënimi mbetet i ulët për momentin”.

Arsyeja kryesore që ka parandaluar çdo sulm bërthamor në të kaluarën është shkatërrimi i siguruar reciprok (MAD), një doktrinë e strategjisë ushtarake dhe politikës së sigurisë kombëtare në të cilën një përdorim në shkallë të plotë të armëve bërthamore nga dy ose më shumë palë kundërshtare do të shkaktonte asgjësimin e plotë si të sulmuesit ashtu edhe të mbrojtësit.

Kjo është edhe aryseja pse “përdorimi i një arme bërthamore nga Rusia është ende shumë i pamundur” sipas Rudesill.

“Megjithatë, falë deklaratës dhe alarmit të pamatur të Putinit, përdorimi bërthamor tani ka më shumë gjasa se në çdo moment që nga Lufta e Ftohtë. Përdorimi bërthamor mund të ketë më shumë gjasa se në çdo moment [tani se] që nga Kriza e Raketave Kubane”, shtoi ajo.

Për më tepër, personaliteti i Putinit ende duhet të merret në konsideratë, tha Erika Simpson, profesoreshë e politikës ndërkombëtare në Universitetin Perëndimor, presidente e Shoqatës Kanadeze të Kërkimit të Paqes.

“Kërcënimi i Putinit për të përdorur armë bërthamore mbi Ukrainën është i çmendur. A është ai një i çmendur? A e ka humbur mendjen gjatë dy viteve të fundit, i izoluar nga familja për shkak të COVID? Duket kështu. Dhe parandalimi bërthamor nuk funksionon me një të çmendur iracional”, tha Simpson për Al Jazeera.

“MAD supozohet të aplikohet – por ne nuk prisnim që Putin të pushtonte një vend sovran dhe të vinte forcat ruse në rrezik me mbi 4,200 viktima tashmë. Putin po rrezikon jetën e ushtarëve, si pengjet në një lojë shahu… Këta faktorë e bëjnë të pamundur që parandalimi bërthamor të funksionojë siç duhet pasi kërkon vendimmarrës racionalë, siç mësuam nga Kriza e Raketave Kubane të vitit 1962″, tha ajo./UBTNews/

Lajmet

“Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë”, Begaj në Ditën e Alfabetit Shqip

Published

on

By

Presidenti i Shqipërisë ka uruar Ditën e Alfabetit të Gjuhës Shqipe.

Alfabetin e gjuhës shqipe, Begaj e quan si thesarin më të çmuar e simbolin më të bukur të bashkimit kombëtar.

Dita Kombëtare e Alfabetit nuk është thjesht festa e shkronjave shqipe, por përkujtim i shekujve të qëndresës së gjuhës sonë në të shkuarën, mirënjohje për vlerat e bukurinë e saj në të tashmen dhe një zotim për ta çmuar e iu dedikuar në të ardhmen. Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë!”, ka shkruar Begaj në Facebook.

Continue Reading

Lajmet

Masa e sigurisë për 14-vjeçarin që vrau bashkëmoshatarin, seanca mbahet në spital

Published

on

By

Këtë të premte është planifikuar të zhvillohet seanca për për dhënien e masës së sigurisë për të miturin që vrau me thikë bashkëmoshatarin e tij në shkollën e “Fan Nolit”.

Burime bëjnë me dije se seanca po zhvillohet në ambientet e spitalit privat ku 14-vjeçari është ende i shtruar dhe vijon të marrë kujdesin e nevojshëm mjekësor.

Në ambientet e spitalit do të shkojnë prokurorja dhe gjyqtarja të cilat do t”i komunikojnë masën e sigurisë.

Sipas mjekëve i riu ka kryer një operacion në pjesën e parakrahut pasi kishte prerë tendinat dhe për pasojë e kishte të pamundur të merrte pjesë në seancën në gjykatë.

Prokuroria ka vendosur të ashpërsojë akuzën ndaj të dyshuarit për vrasjen e 14-vjeçarit në Tiranë, duke e cilësuar atë si “vrasje në rrethana cilësuese.” Fillimisht, Policia kishte referuar çështjen si një rast të “vrasjes me dashje,” por akuza e re e Prokurorisë parashikon një marzh më të madh dënimi.

Gjithashtu mbi 14-vjeçarin që ekzekutoi bashkëmoshatarin në shkollën “Fan Noli” është ngritur dhe akuza e “Mbajtjes pa leje të armëve të ftohta”.

Ditën e mërkurë i mituri u pyet nga hetuesit për ngjarjen, ku në prani të psikologes deklaroi se nuk “mbante mend asgjë”.

Ngjarja e rëndë ndodhi ditën e hënë gjatë një përleshjeje fizikemes disa adoleshentëve, 200 metra larg shkollës 9-vjeçare “Fan Noli”.

Autori dhe viktima ishin konfliktuar të premten dhe e vijuan zënkën edhe ditën e hënë.

Autori kishte thirrur një shok të tij, nxënës i shkollës “Fan Noli”. Nga ana tjetër, viktima, Cani, kishte thirrur një shok nga shkolla “Mustafa Qemal Atatürk” në Sauk, me të cilin luante në ekipin U-15 të Dinamos.

Gjatë përplasjes mbeti i plagosur  edhe shoku i viktimës, ndërsa autori mori një plagë aksidentale në parakrah.

Pas ngjarjes, autori u largua me vrap drejt Pazarit të Ri, ku të njohur të tij e çuan me një makinë në një spital privat për mjekim. Policia e arrestoi në ambientet e spitalit për akuzat e vrasjes me dashje dhe armëmbajtjes pa leje.

Continue Reading

Lajmet

​Lajçak në takim me ministrin francez Haddad diskutojnë për procesin e dialogut

Published

on

By

I dërguari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak gjatë takimit me ministrin francez për Evropë, Benjamin Haddad ka diskutuar për dinamikën në Ballkanin Perëndimor.

Lajçak tha se në kuadër të kësaj bisede është diskutuar edhe për procesin e dialogut dhe normalizimin e raporteve.

Emisari Lajçak e ka falënderuar shtetin e Francës për përkrahjen e dhënë në procesin dialogues.

Gjithmonë kënaqësi të jem në Paris dhe të takohem me ministrin Benjamin Haddad. Patëm një diskutim të mirë për dinamiken në Ballkanin Perëndimor dhe rëndësinë e progresit në dialogun për normalizim të marrëdhënieve. Faleminderit Francës për mbështetjen e fortë në këtë proces”, ka shkruar Lajçak në rrjetin social X.

Continue Reading

Bota

Çmimi i naftës rritet më shumë se 4%

Published

on

Më 22 nëntor 2024, çmimi i naftës ka shënuar një rritje të ndjeshme prej më shumë se 4%, duke arritur nivele të reja të larta. Kjo rritje e papritur është ndikuar nga zhvillimet e fundit në krizën ndërkombëtare, veçanërisht nga tensionet që vazhdojnë të përshkallëzohen mes Rusisë dhe Ukrainës, me paralajmërimet e presidentit rus, Vladimir Putin, për mundësinë e një konflikti global.

Në bursën amerikane, çmimi i naftës u rrit me 0.34%, duke arritur në 70.44 dollarë për fuçi, ndërsa në bursën e Londrës nafta u rrit me 17 cent, ose 0.32%, duke arritur në 74.55 dollarë për fuçi. Ekspertët e tregut sugjerojnë se kjo rritje vjen si rezultat i një kombinimi faktorësh, përfshirë zhvillimet politike në Shtetet e Bashkuara dhe veprimet e Britanisë për të lejuar Ukrainën të përdorë armë me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar brenda territorit rus.

Paralelisht, presidenti Putin ka njoftuar se Rusia ka hedhur një raketë të re balistike në Ukrainë, duke rritur shqetësimet për një mundësinë të ndërprerjes së furnizimit global me naftë, pasi Rusia është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë. Ekspertët parashikojnë se çmimi i naftës mund të arrijë deri në 85 dollarë për fuçi gjatë gjysmës së parë të vitit 2025, duke nxitur një rritje të mundshme të çmimeve dhe duke sjellë pasoja të tjera negative për tregun global të energjisë.

Ndërkohë, Kina, si importuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar, ka njoftuar masa politike për të nxitur tregtinë dhe për të mbështetur importet e produkteve energjetike, në një përpjekje për të balancuar ndikimin e kërcënimeve të mundshme nga ish-presidenti amerikan Donald Trump, i cili ka paralajmëruar për mundësinë e vendosjes së tarifave të larta mbi produktet e energjisë. Këto zhvillime politike dhe ekonomike mund të ndikojnë në mënyrë të konsiderueshme në tregun global të naftës dhe në çmimet e saj në muajt në vazhdim.

Continue Reading

Të kërkuara