Kuriozitete

Qyteti i Ndaluar, simboli i misterit dhe fuqisë së perandorëve të Kinës

Me mbi 800 ndërtesa dhe gati 9 mijë dhoma, është e lehtë të humbasësh në madhështinë e tij.

Published

on

Qyteti i Ndaluar, një pallat i madh perandorak ku dikur banonin perandorët e fuqishëm të Kinës, është një mrekulli e arkitekturës antike dhe e historisë kineze. Me një sipërfaqe mbresëlënëse prej 720 mijë metra katrorë, vendi i listuar në Trashëgiminë Botërore të UNESCO-s përmban koleksionin më të madh në botë të strukturave të ruajtura të lashta prej druri.

Me mbi 800 ndërtesa dhe gati 9 mijë dhoma, është e lehtë të humbasësh në madhështinë e tij. Qyteti i Ndaluar që ndodhet në kryeqytetin aktual Pekin, u ndërtua gjatë sundimit të perandorit Jongle të dinastisë Ming, duke filluar në vitin 1406 dhe përfundoi në vitin 1420.Ai u bë pallati perandorak dhe rezidenca e perandorëve të Kinës për dinastitë Ming dhe Qing, nga fillimi i shekullit XV-të deri në fillimin e shekullit XX-të. U quajt Qyteti i Ndaluar sepse në këtë kompleks nuk mund të futeshin njerëzit e zakonshëm, veçse me një leje speciale. Ai ishte një hapësirë ekskluzive për perandorët, familje e tyre, konkubinat, por edhe një numër tëmadh eunukësh, oborrtarësh dhe shërbëtorësh.

Hyrja në Qytetin e Ndaluar ishte rreptësisht e kontrolluar. Edhe zyrtarët e lartë mund të hynin vetëm në zona të caktuara të kompleksit të pallatit, në varësi të gradës dhe statusit të tyre. Kushdo që kapej duke shkelur pa leje në Qytetin e Ndaluar përballej me një dënim të rëndë, duke përfshirë edhe ekzekutimin me vdekje.

Ekskluziviteti i Qytetit të Ndaluar, synonte ta vinte theksin tek statusi hyjnor dhe suprem iperandorit, si Biri i Qiellit. Si qendra e sistemit perandorak kinez, ai simbolizonte fuqinë dhe autoritetin e perandorit mbi të gjithë Kinën. Qyteti i Ndaluar u ndërtua për të zëvendësuar pallatin perandorak të dinastisë Juan, që ishte shkatërruar.

Për ndërtimin e tij u nxorën dhe përdorën një numër i madh gurësh të mëdhenj. Më të rëndët prej të cilëve peshonin më shumë se 220 tonë, dhe kishin peshuar më shumë se 330 ton përpara se të copëtoheshin. Gjetjet arkeologjike kanë zbuluar se blloqet më të mëdha të përdorura për ndërtimin e Qytetit të Ndaluar, u morën nga një gurore që ndodhej 70 kilometra larg.

Duke pasur parasysh faktin që rrota u shpik në Kinë rreth vitit 1500 Para Krishtit, në fillim besohej se gurët e mëdhenj u transportuan duke përdorur këtë teknologji. Megjithatë, vitin e kaluar, u përkthye një dokument 500-vjeçar, që zbuloi se si gurët gjigantë u rrëshqitën për km të tëra në saja të ndërtuara enkas, dhe u tërhoqën zvarrë mbi shtigje të rrëshqitshme të akullit të lagësht nga një ekip burrash gjatë 28 ditëve.

Punëtorët hapën puse çdo 500 metra për të derdhur ujë mbi akull për ta lubrifikuar atë, gjë që e bëri më të lehtë rrëshqitjen e shkëmbinjve. Veç 800 godinave dhe 9000 dhomave, Qyteti përmban shumë kopshte dhe oborre. Po ashtu aty gjendshin veprave të shumta arti, duke përfshirë piktura, skulptura dhe kaligrafi.

Kompleksi i pallatit ndahet në dy pjesë kryesore:Oborri i Jashtëm dhe ai i Brendshëm. Oborri i Jashtëm ishte vendi ku perandori mbante oborrin e tij dhe kryente punët zyrtare, ndërsa Oborri e Brendshëm ishte e rezervuar për rezidencën private të perandorit dhe familjes së tij.

Të vetmit burra që lejoheshin në Oborrin e Brendshëm ishin eunukët (meshkujt të tredhur), në mënyrë që të sigurohej “autenticiteti” i pasardhësve të perandorit. Qyteti i Ndaluar ishte një nga vendet më të mbrojtura në Kinë. Siguria ishte shumë e sofistikuar, me shtresa të shumta mbrojtjesh dhe m një grupim të madh rojesh, zyrtarësh dhe eunukësh të ngarkuar me mbrojtjen e perandorit dhe familjes së tij.

Qyteti ishte i rrethuar nga një hendek mbi 50 metra e gjerë, i mbushur me ujë nga lumenjtë aty pranë. Po ashtu pallati ishte i rrethuar me mure mbi 10 metra të lartë, të ndërtuara me tulla dhe gurë. Katër porta kryesore siguronin hyrjen në Qytetin e Ndaluar, secila e ruajtur nga ushtarë të armatosur rëndë.

Po ashtu, pallati kishte shumë kalime sekrete, dhoma të fshehura dhe kurthe, të dizajnuara për të parandaluar depërtimin e armiqve tek perandori. Qyteti i Ndaluar u krijua për të përmbushur kënaqësinë e perandorit, duke ofruar një jetë luksi, kënaqësie dhe argëtimi.

Si një sundimtar absolut i Kinës, perandori zotëronte burime të mëdha për të kënaqur çdo tekë të tij. Perandorët e dinastive Ming dhe Qing kishin shumë konkubina për të kënaqur dëshirat e tyre seksuale.

Të dhënat historike thonë se gjatë dinastisë Qing, haremi i perandorit kishte rreth 20.000 gra! Pallati organizonte bankete dhe gosti madhështore, ku perandorit dhe mysafirëve të tij do t’ushërbeheshin një sërë ushqimesh të shijshme. Thuhet se vaktet e perandoreshës Douager Cixi përbëheshin zakonisht nga 108 pjata, një sasi që mund të kishte ushqyer disa mijëra nga nënshtetasit e saj të varfër.

Me gjithë fuqinë që zotëronte perandori dhe pasurinë që kishte, jeta në Qytetin e Ndaluar i ngjante shumë të jetuarit në një kafaz të praruar, pasi perandori nuk ishte i lirë të dilte përtej mureve të Qytetit të Ndaluar. Kur perandori udhëtonte jashtë Qytetit të Ndaluar, duheshin marrë masa paraprake të hollësishme për të garantuar sigurinë e tij.

Perëndimori i parë që u lejua të hyjë Qytetin e Ndaluar ishte misionari jezuit italian, Mateo Riçi. Ndonëse objektivi i Riçit ishte përhapja e besimit të krishterë në Kinë, pranimi i tij në Qytetin e Ndaluar në vitin 1601 nuk ishte për shkak të besimit të tij fetare, por për shkak të njohurive të tij shkencore.

Një tjetër perëndimor që arriti të hynte në Qytetin e Ndaluar, këtë herë gjatë dinastisë Qing, ishte Andreas Van Bram Hukgest, një shtetas amerikan. Rrëfimi mbi vizitën e tij në Qytetin e Ndaluar në vitin 1795 është ruajtur në ditarin e tij. Ai u ofron lexuesve të tij disa histori të jashtëzakonshme mbi jetën në Qytetin e Ndaluar.

Për shembull, ai shkroi se i shërbenin mish që ishte prerë nga vetë perandori. Me sa duket, ky ishte një nder i madh i bërë prej tij. Qyteti i Ndaluar u hap për herë të parë për publikun në vitin 1925, pas rënies së dinastisë Qing në vitin 1911.

Pasi perandori i fundit i Kinës, Puji, u dëbua nga pallati në vitin 1924, qeveria e re republikane e Kinës vendosi ta shndërrojë pallatin në një muze. Që nga ajo kohë Qyteti i Ndaluar u hap për herë të parë për publikun, duke u ofruar qytetarëve të zakonshëm një panoramë mbi jetën e familjes perandorake dhe madhështinë e sistemit perandorak kinez./Bota.al

Kuriozitete

Këto katër gjëra trashëgohen vetëm nga nëna

Published

on

Çdo gjë e trashëgojmë nga prindërit, duke filluar nga sjellja e deri tek inteligjenca.Megjithëse gjenetika është diçka komplekse, hulumtimet kanë treguar se disa trajta të caktuara i trashëgojmë vetëm nga nëna. “Kopje e nënës” është një shprehje që mund të ketë kuptime të ndryshme, varësisht nga konteksti.

Në kuptimin biologjik – Përdoret për të përshkruar një fëmijë që i ngjan shumë nënës, në dukje, karakteristika fizike ose personaliteti. Në këtë kuptim, shprehja do të thotë që dikush është i ngjashëm me nënën.

Në kuptimin figurativ – Shprehja përdoret për të përshkruar personin që ka ndjekur shembullin e nënës, si në mënyrën e të vepruarit, sjelljen apo stilet e jetesës. Kjo mund të jetë referencë për ndikimin që një nënë ka në jetën e fëmijës së saj.

Por, një fëmijë i merr disa tipare nga nëna dhe ato janë:

Inteligjenca

Një anketim me mbi 12,000 njerëz mes moshave 14-22 vjet ka zbuluar çfarë faktorë ndikojnë në inteligjencë, status socio-ekonomik dhe edukim. Nëna e ka ndikimin më të madh gjenetik në inteligjencën e fëmijës. Sipas ekspertëve, inteligjenca e nënës dhe fëmijës dallon mesatarisht vetëm 15 pikë.

Shprehitë e gjumit

Studimi i publikuar në revistën “Sleep Medicine” kishte zbuluar se nënat u’a trashëgojnë fëmijëve shprehitë e gjumit dhe se bebet pushojnë më pak dhe flejnë më vonë nëse nënat kanë probleme me gjumë. Shkencëtarët nuk e kanë zbuluar të njëjtën lidhje me baballarët e tyre.

Shpejtësia e plakjes

Gjenet e nënës ndikojnë në shpejtësinë e plakjes. Shkencëtarët kanë zbuluar se një gjen të cilin e trashëgojmë vetëm nga nëna e kontrollon në mënyrë të pjesshme procesin e plakjes.

Menopauza

Edhe mosha në të cilën e kaloni menopauzën duket se trashëgohet nga nëna. Ekipi hulumtues ka zbuluar se nuk luan rol vetëm gjenetika, por edhe stili i jetesës. /UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Qesharake por dhe e sikletshme, ministrja suedeze ka frikë nga ky frut!

Published

on

Ministrja suedeze për Barazinë Gjinore, Paulina Brandberg, ka një problem të çuditshëm. Ajo ka frikë nga bananet, dhe për këtë stafi me të cilin punon, detyrohet t’i heqë ato nga vendet që ajo shkon, përfshirë edhe gjatë vizitave zyrtare.

Në disa email-a të parë nga botimi suedez “Expressen”, stafi i zyrës së ministres Brandberg ka kërkuar që në mënyrë specifike çdo banane të largohet përpara vizitave zyrtare të saj.

“Paulina Brandberg ka një alergji të fortë ndaj bananeve, ndaj do të vlerësohej nëse nuk do të kishte banane në zonat ku ajo do të akomodohet”, thotë një nga email-at e ministrisë drejtuar Agjencisë Gjyqësore Norvegjeze përpara një dreke zyrtare.

Një tjetër email nga ekipi i saj dërguar një këshilli administrativ të qarkut thoshte se “bananet nuk lejohen në ambiente”.

Në një paralajmërim tjetër paraprak, stafi i tha kryetarit të parlamentit suedez, Andreas Norlen, se nuk duhet të ketë “gjurmë bananesh””në hapësirat ku Brandberg do të zhvillojë një takim.

“Është diçka si një lloj alergjie”, konfirmoi Brandberg për “Expressen”, duke shtuar: “Është diçka për të cilën marr ndihmë profesionale”. /UBT News/

 

Continue Reading

Kuriozitete

Këto janë 10 profesionet më të paguara në 2024

Published

on

Nëse jeni student, praktikant ose po mendoni për një ndryshim karriere, ky informacion mund të jetë i dobishëm. Zgjedhja e profesionit tuaj të ardhshëm varet nga disa faktorë, por shpërblimi mbetet një element i rëndësishëm. Në lajmin e mëposhtëm ju kemi listuar profesionet të cilat kanë qenë më të paguarat, të paktën për këtë vit.

Kardiolog – Kardiologët janë specialistë të zemrës dhe sistemit kardiovaskular, një fushë me kërkesë të lartë për shkak të rritjes së problemeve shëndetësore të lidhura me stilin e jetesës. Paga mesatare vjetore për një kardiolog mund të kalojë $400,000 në disa vende.

Kirurg – Veçanërisht ata që specializohen në fusha si neurokirurgjia apo kirurgjia plastike, janë ndër profesionistët më të paguar. Një kirurg me përvojë fiton mbi $350,000 në vit.

Drejtor Ekzekutiv – CEO-të janë përgjegjës për suksesin e një kompanie dhe shpërblehen mirë për rolin e tyre. Paga vjetore për një CEO mund të variojë nga $200,000 deri në miliona, në varësi të madhësisë dhe suksesit të kompanisë.

Inxhinier i Inteligjencës Artificiale (AI) – Me zhvillimin e teknologjisë së AI, kërkesa për inxhinierë të kësaj fushe është rritur ndjeshëm. Paga mesatare kalon $150,000 në vit, dhe në kompani të mëdha si Google apo OpenAI, mund të jetë shumë më e lartë.

Pilot i Avionëve Komercialë – Pilotët, veçanërisht ata që punojnë për linja ajrore ndërkombëtare, janë ndër profesionistët më të paguar në transport. Paga mesatare vjetore është rreth $140,000, me përfitime shtesë si udhëtimet dhe sigurimet.

Avokat i Korporatave – Avokatët që specializohen në ligjin e biznesit dhe fuzionet apo blerjet korporative janë shumë të kërkuar. Paga e tyre mesatare arrin deri në $130,000 në vit, me bonuse të majme.

Menaxher i IT-së dhe Sistemeve të Teknologjisë – Menaxherët e IT-së luajnë rol kritik në funksionimin e organizatave. Ata fitojnë rreth $120,000 në vit, me paga më të larta në industritë e teknologjisë.

Specialist i të Dhënave (Data Scientist) – Të dhënat janë nafta e re, dhe specialistët e të dhënave janë të kërkuar. Një profesionist i kualifikuar në këtë fushë mund të fitojë deri në $130,000 në vit, duke përfituar gjithashtu mundësi karriere globale.

9. Doktor i Anestezisë – Janë ndër profesionistët më të rëndësishëm në një ekip kirurgjik. Paga mesatare është rreth $300,000 në vit, me përfitime shtesë.

Ekspert i Financave dhe Investimeve – Menaxherët e fondeve dhe analistët e financave kanë potencial për paga të larta, veçanërisht në firmat ndërkombëtare. Paga mesatare për këta profesionistë është rreth $150,000 në vit, pa përfshirë bonuset. /UBT News/

 

 

Continue Reading

Kuriozitete

Për të huajt, ky qenka qyteti më i shtrenjtë në botë

Published

on

Hong Kongu është qyteti më i shtrenjtë në botë për të huajt, vlerëson një studim i kompanisë amerikane Mercer. Studimi mat koston e 200 gjërave – përfshirë strehimin, transportin, ushqimin, veshjet, sendet shtëpiake dhe argëtimin – në 209 qytete.

Për shkak të çmimeve të larta të banesave, Hong Kongu zë vendin e parë për të dytin vit radhazi.

Pas tij vjen kryeqyteti i Turkmenistanit, Ashgabati.

Çmimet e larta në Ashgabat thuhet se janë pasojë e inflacionit të lartë në Turkmenistan, i treti në listën e Mercerit është Tokio dhe pas tij vjen Cyrihu i Zvicrës.

Zvicra ka edhe dy qytete të tjera në dhjetë vendet e para: Bernin dhe Gjenevën.

Studimi i Mercer-it përdoret edhe nga korporatat për të vendosur pagat e përfitimet për punonjësit e tyre jashtë shtetit. /UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara