Kulturë, Lifestyle

Puna para orës 10:00 e dëmshme për shëndetin

“Ritmi natyral i trupit kontrollohet nga një lloj drite e veçantë”.

Publikuar

A ju ndodh shpesh që kur ju bie zilja e zgjimit, ju e fikni atë, ktheheni nga ana tjetër dhe vazhdoni të flini? Nëse po, nuk keni faj. Nuk jemi të programuar për të filluar të punojmë para orës 10:00 të mëngjesit…

Të nisësh punën pas orës 10:00 të mëngjesit? Për momentin është utopi, por në të ardhmen duhet të jetë realitet për të rritur produktivitetin dhe mirëqenien. Këtë e bën të ditur një studim i fundit i kryer nga profesori Paul Kelley, kërkues i asociuar i Universitetit të Oksfordit, në Institutin e Neuroshkencës, në lidhje me ritmet kikardianë dhe gjumin.

Thirrja e tij është e rëndësishme dhe provokuese. Shkollat dhe shumë kompani duhet ta spostojnë orarin e fillimit të punës, për të respektuar dhe për të punuar sipas ritmeve biologjike të studentëve dhe të punonjësve.

“Kjo është një çështje e privimit të gjumit, kur jemi të detyruar të ngrihemi sipas një alarmi të caktuar dhe jo natyrshëm – shpjegon Kelley në një intervistë për ‘The Guardian’. Humbja e orëve të gjumit ka pasoja edhe tek shëndeti – kërkime të ndryshme tregojnë se privimi nga gjumi lidhet më diabetin, depresionin, obezitetin dhe një sistem imunitar më të dobët.

Në studimin e tij, ai konstatoi që për fëmijët rreth 10 vjeç, ora biologjike ishte rreth 6:30 të mëngjesit, për adoleshentët rreth 16 vjeç, ora biologjike është rreth 8:00 të mëngjesit, ndërkohë për 18-vjeçarët, të cilët mund t’i mendoni si gjumashë dhe dembelë, në të vërtetë ora e zgjimit biologjik është rreth 9:00 të mëngjesit. Është e lehtë të kuptosh se si orari i fillimit të shkollës funksionon për fëmijët rreth 10 vjeç, por jo për adoleshentët 16 dhe 18 vjeç. Për adoleshentët apo të rriturit do të kishte më shumë kuptim për ta nisur ditën e shkollës në 10:00 ose mbase edhe më vonë.

“Zilja na orën 7:00 për adoleshentët, nënvizon Kelley, është ekuivalente me fillimin e shkollës në orën 4:30 për një mësues 50 vjeç”.

Atyre që mbështesin tezën se do të mjaftonte që të shkonit të flisnit më herët në mbrëmje, për t’u ngritur të çlodhur dhe të ripërtërirë ditën tjetër në orën 7:00, Kelley u përgjigjet se nuk është kaq e thjeshtë.

“Ritmi natyral i trupit kontrollohet nga një lloj drite e veçantë”.

Kelley thotë që dita jonë e punës duhet të jetë me fleksibël, duke respektuar ritmet tona natyrore. Duke e përshkruar humbjen mesatare të orëve të gjumit për çdo natë sipas moshave të ndryshme, profesor Kelley shpjegon se “mes moshës 14- 24 vjeç, kjo korrespondon më shumë se dy orë. Për persona të moshës mes 24 dhe 35 vjeç, është rreth një orë e gjysmë”.

Bie menjëherë në sy se orari 9:00-17:00 nuk do t’i këshillohej pjesës më të madhe të njerëzve dhe është vendosur nga drejtues mbi 50 veç. Një zgjidhje do të ishin oraret alternative. Me fjalë të tjera ata që janë më shumë se 50 vjeç do të duhej ta fillonin punën në orën 8:00 të mëngjesit, ata nën moshën 35 vjeç në orën 10:00, ndërsa studentët dhe ata që punojnë dhe studiojnë në të njëjtën kohë, të mund të paraqiteshin në punë në orën 11:00?

Kelley mendon se oraret e sinkronizuara mund të kenë “më shumë pasoja pozitive, do të sillnin më shumë produktivitet por edhe humor të mirë tek njerëzit. Po ashtu, duke iu referuar pasojave te shëndeti do të kishim më pak njerëz të sëmurë dhe më shumë punonjës të lumtur dhe produktivë”.

Duke e zgjeruar perspektivën, me shumë gjasa do të kishte më pak aksidente në rrugë dhe drejtuesit e mjeteve do të ishin më të kujdesshëm, dhe mbi të gjitha do të reduktohej trafiku në orët e pikut. Me fjalë të tjera, një mënyrë më e mirë për të nisur ditën e punës “që do t’u shkonte për shtat të gjithëve, veçanërisht familjeve”.

Vazhdo të lexosh

Art

Gruaja më e pasur e Australisë kërkon që të largohet portreti i saj nga një ekspozitë

Publikuar

nga

Arti është subjektiv. Dhe përderisa shumica e artistëve dëshirojnë të ndajnë punën e tyre me botën, nuk ka garanci se publiku do ta kuptojë apo pëlqej punën e tyre artistike.

Kështu duket të jetë edhe rasti i një pikture nga artisti vendas, Vincent Namatjira, që përfshin një portret të gruas më të pasur në Australi, manjates së minierave Gina Rinehart.

Rinehart i ka kërkuar Galerisë Kombëtare të Australisë (NGA) të largojë portretin e saj, një prej 21 veprave të tij individuale që përbëjnë një pjesë të vetme në ekspozitën e Namatjiras, “Australia in Color”.

Kjo ekspozitë po shfaqet në galerinë e kryeqytetit australian, Kanberra, që nga muaji mars.

Subjekte të tjera të kësaj ekspozite janë edhe Mbretëresha Elizabetë II, muzikanti amerikan, Jimi Hendrix, aktivisti australian për të drejtat e aborigjenëve Vincent Lingiari, si dhe ish-kryeministri australian, Scott Morrison./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Film & TV

Filmi “Back to Black” e rikthen Amy Winehouse në ekranin e madh

Publikuar

nga

Regjisorja Sam Taylor-Johnson nuk deshi që drama e saj biografike për këngëtaren dhe tekstshkruesen e ndjerë, Amy Winehouse, të jetë e ngjashme sikurse dokumentari fitues i Oscarit që u realizua nga Asif Kapadia.

“Ndjeva se duhet të realizoja diçka ndryshe nga ai dokumentar. Doja ta realizoja nga një këndvështrim tjetër dhe këndvështrimi më i mirë ishte që ta realizoja rrëfimin përmes muzikës së saj”, deklaroi regjisorja për filmin “Back to Black”.

Filmi i shpërndarë nga Focus Features, flet për edukimin e Winehouse në një familje hebreje, karrierën e saj, romancat – dhe varësinë që do të çonte në vdekjen e saj. Fituesi i gjashtëfishtë i Grammyt, është i njohur për përzierjen e elementeve të xhazit, shpirtit, ritmit dhe bluzit.

Derisa kritikat e filmit kanë qenë jashtëzakonisht negative në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlandë deri më tani, shumë besojnë se aktorja kryesore Marisa Abela, e cila portretizon Winehouse, dha një performancë të suksesshme.

“Ka momente kur Abela zhduket dhe Winehouse shpërthen në ekran, si një pamje magjike e syrit që vezullohet kalimthi në fokus”, shkroi kritikja Wendy Ide e The Guardian.

“Por filmi është jashtëzakonisht i pabarabartë dhe i prirur për gjykime të gabuara katastrofike”, shtoi ajo.

Aktorja kryesore kaloi 12 muaj duke tentuar të kapte çdo aspekt të Winehouse.

“Ka kaq shumë versione të ndryshme të Amyt, dhe kjo është pothuajse sikur, sa më shumë të dini, aq më pak dini, sepse ajo është artiste aq e madhe dhe gjithëpërfshirëse”, tha Abela./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Gjysmëshekulli i përplasjes së fjalëve: Marrëveshje letrare mes Shqipërisë dhe Serbisë

Publikuar

nga

Në datën 17 maj 2024, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit në Shqipëri dhe Shoqata e Shkrimtarëve të Serbisë u bashkuan nën një marrëveshje bashkëpunimi. Ky akord është i përqendruar në shkëmbimin e të dhënave në fushën e letërsisë dhe kulturës, përkthimin dhe botimin e veprave letrare në të dyja gjuhët, si dhe në festimin e përvjetorëve të rëndësishëm të historisë letrare të të dy vendeve.

Nënshkrimi i kësaj marrëveshjeje u bë nga Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve të Serbisë, Milos Iankovic, dhe drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli. Në kuadër të kësaj marrëveshje, do të nxitet përkthimi dhe botimi i veprave letrare në të dy gjuhët.

Në përputhje me këtë marrëveshje, të dyja palët do të koordinojnë aktivitetet e tyre me shtëpitë botuese, revistat letrare dhe organizatat tjera eksperte në fushën e letërsisë dhe kulturës. Ata gjithashtu angazhohen për të zgjeruar bashkëpunimin kulturor në fusha të ndryshme, duke përfshirë projekte, ekspozita, dhe vizita të mundshme të delegacioneve.

Në fund të ceremonisë së nënshkrimit të marrëveshjes, Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve të Serbisë, Milos Iankovic, dhuroi drejtoreshës së Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit një fjalor dygjuhësh shqip-serbisht, i hartuar në vitin 1935 nga Luk Lukaj, një personalitet shqiptar.

Fjalori përmban fjalë të vjetra shqipe nga viti 1935, duke përfshirë termat si “farëshkrim”, “baltovicë”, “çpërthye”, “çpesh”, “gumsoj”, dhe të tjera./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Një portret i sfidave sociale të atdheut: Filmi i Kosovës “Rrugës” në Festivalin e Kanës

Publikuar

nga

Më datë 24 maj në ora 11:00 në Teatrin Debussy do të shfaqet premiera e filmit të shkurtër, “Rrugës”, i cili përfaqëson Kosovën në konkurrencën kryesore të Festivalit të Kanës.

Filmi i ri nga regjisori Samir Karahoda është përzgjedhur zyrtarisht për garën e filmave të shkurtër në edicionin e 77-të të Festivalit të Kanës. Kjo është hera e dytë që një film në regji të Karahodës përzgjedhet për garën zyrtare të Festivalit më prestigjioz në botë, pas suksesit të filmit “Pa Vend” në vitin 2021. Nga një pool prej 4,420 filmave, “Rruga” është përzgjedhur mes 11 filmave të shkurtër nga 11 shtete që do të konkurojnë këtë vit.

Rishfaqja e këtij filmi do të mbahet më 25 maj në Teatrin Bunuel, fillimisht në ora 14:00.

“Rrugës”, përshkruan udhëtimin e një babai dhe djali të tij në rrugën drejt aeroportit për të marrë një dhuratë të dërguar nga jashtë nga kumbari i djalit. Në këtë rrugë, ata ballafaqohen me pengesa burokratike dhe një perspektivë të pakëndshme për ndryshime reale politike dhe sociale në vendin e tyre, por gjejnë ngushëllim dhe forcë në optimizmin e tyre për të ardhmen.

Skripti i “Rrugës” është shkruar nga vetë Samir Karahoda dhe djali i tij, Mironi, duke integruar tregime personale dhe elemente autobiografike, që reflektojnë shqetësimet e tyre për të ardhmen e vendit. Nëpërmjet këtij udhëtimi të shkurtër, ata eksplorojnë lidhjen e tyre mes sfidave shoqërore dhe pasigurisë që përjetojnë në atdheun e tyre.

“Rrugës”, është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Televizioni Kulturor Europian ‘ARTE’, dhe Televizioni Finlandez ‘Yle’./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara