Lajmet

Pse Putini dëshiron një Ukrainë neutrale?

Janë disa arsyje pse presidenti rus dëshiron një Ukrainë neutrale.

Published

on

Që kur Ukraina u pavarësua në vitin 1991, ndërsa Bashkimi Sovjetik u shemb, ajo gradualisht është kthyer drejt Perëndimit – si BE ashtu edhe NATO.

Udhëheqësi rus Vladimir Putin synon ta ndryshojë këtë, duke e parë rënien e Bashkimit Sovjetik si “shpërbërje të Rusisë historike”. Ai ka thënë se rusët dhe ukrainasit janë një popull dhe i ka mohuar Ukrainës historinë e saj të gjatë, duke thënë se “Ukraina nuk ka pasur kurrë tradita të qëndrueshme të shtetësisë së vërtetë”.

Ishte presioni i tij ndaj liderit pro-rus të Ukrainës, Viktor Janukoviç, për të mos nënshkruar një marrëveshje me Bashkimin Evropian në vitin 2013 që çoi në protesta që përfundimisht rrëzuan presidentin ukrainas në shkurt të vitit 2014.

Rusia më pas pushtoi rajonin jugor të Krimesë të Ukrainës dhe shkaktoi një rebelim separatist në lindje dhe një luftë që mori rreth 14,000 jetë.

Ndërsa përgatitej të pushtonte në shkurt, ai grisi një marrëveshje paqeje të paplotësuar të Minskut të vitit 2015 dhe akuzoi NATO-n se kërcënonte “të ardhmen tonë historike si komb”, duke pretenduar pa bazë se vendet e NATO-s donin të sillnin luftë në Krime.

Por çfarë do të pranonte Rusia nga një Ukrainë neutrale? Rusia po shqyrton një Ukrainë “neutrale, të çmilitarizuar” me ushtrinë dhe marinën e saj, përgjatë vijave të Austrisë ose Suedisë, të cilat janë të dyja anëtarë të BE-së.

“Austria ishte neutrale, është neutrale dhe do të mbetet neutrale edhe në të ardhmen”, tha kancelari Karl Nehammer, edhe nëse është pjesë e Partneritetit për Paqe të NATO-s.

Por Suedia nuk është neutrale: ajo është e paangazhuar. Ajo ka marrë pjesë në stërvitjet e NATO-s dhe suedezët kanë diskutuar aktivisht për anëtarësimin në të ardhmen.

A ka ndonjë mënyrë për t’i dhënë fund kësaj lufte?

Të dyja palët kanë bërë përparim në negociata, por perspektiva e një takimi ku përfshihen dy presidentët, i konsideruar kyç nga Kievi për t’i dhënë fund “fazës së nxehtë” të luftës, duket disi larg.

Ukraina ka tre kërkesa thelbësore: një armëpushim, garanci sigurie dhe sigurimin e sovranitetit dhe integritetit të saj territorial.

Trupat ruse do të duhet të tërhiqen nga territori ukrainas dhe Kievi do të kërkojë që ata të kthehen në pozicionet e paraluftës.

Garancitë e sigurisë do të nënkuptonin mbrojtje ligjërisht të detyrueshme nga vendet aleate që do të parandalonin në mënyrë aktive sulmet dhe, në rast konflikti, “të merrnin pjesë aktive në anën e Ukrainës”. Me fjalë të tjera, mbrojtja e garantuar do të duhej të mbështetej nga parlamentet në vende të tilla si SHBA, Mbretëri të Bashkuar, Turqi, Gjermani dhe Francë.

Ukraina ka zbutur qëndrimin e saj ndaj NATO-s, me presidentin Zelensky që tha se ukrainasit tani e kuptojnë se nuk do të pranohen si anëtarë. “Është një e vërtetë dhe duhet njohur” tha ai.

Çështja e neutralitetit të Ukrainës dhe garancive të ardhshme të sigurisë do të kërkonte ndryshime kushtetuese dhe kjo mund të arrihet në një referendum brenda disa muajsh, thotë Zelensky.

Por Rusia gjithashtu dëshiron që Krimea të njihet si [pjesë] ruse dhe zonat e kontrolluara nga separatistët të njihen si të pavarura. Kjo çështje nuk do të zgjidhet as para tërheqjes së trupave ruse, por kur Ukraina të kërkojë integritet territorial, kjo përfshin edhe këto zona të kontrolluara nga Rusia.

Çështjet e tjera thelbësore për Rusinë janë: çarmatimi i Ukrainës, “de-nazifikimi” dhe njohja e rusishtes si gjuhë e dytë në Ukrainë.

Për Presidentin Zelensky, as demilitarizimi dhe as “de-nazifikimi” nuk janë në tryezë. Pretendimet e Rusisë për nazizmin janë të pabaza dhe ministri i jashtëm i Ukrainës Dmytro Kuleba e ka thënë troç: “Është çmenduri, ndonjëherë as ata nuk mund të shpjegojnë se për çfarë i referohen”.

Presidenti i Ukrainës ka thënë se është i përgatitur t’i japë statusin e gjuhës së pakicës ruse, së bashku me gjuhët e vendeve të tjera fqinje, dhe nuk e sheh këtë si një çështje madhore./UBTNews/

Marrë me shkurtime nga BBC – Paul Kirby

Bota

Austria mbyll dhjetëra pika kufitare me Hungarinë dhe Sllovakinë

Published

on

Austria ka ndërmarrë masa të rrepta duke mbyllur disa pika kufitare me Hungarinë dhe Sllovakinë për të parandaluar përhapjen e sëmundjes së Aftës Epizootike. Sëmundja ka shpërthyer në këto dy shtete, me Hungarinë që raportoi një shpërthim të saj të parë pas 50 vjetësh, duke detyruar vendosjen e ushtarëve dhe nisjen e masave dezinfektuese. Po ashtu, Sllovakia shpalli një situatë emergjente pasi ajo u gjet në tre ferma. Sëmundja prek bagëtinë dhe kafshët e tjera me thundra dhe nuk është e rrezikshme për njerëzit.

Për të frenuar përhapjen e virusit, Austria ka vendosur masa rigoroze kontrolli, duke përfshirë kalimin e automjeteve dhe këmbësorëve mbi qilima epidemikë në pikat kufitare. Po ashtu, makina dhe udhëtarë po kontrollohen për produkte mishi. Policia austriake ka fokusuar burimet e saj në kufi dhe është në gatishmëri të lartë për të trajtuar çdo rast të mundshëm shpërthimi në fermat austriake./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Dogana e Kosovës konfiskon 28 mijë cigare në aeroport

Published

on

By

Dogana e Kosovës njoftoi të hënën se ka konfiskuar 144 boksa cigaresh, gjatë kontrollit doganor derisa ka ndaluar një udhëtar në fluturimin Prishtinë-Londër, në Aeroportin e Prishtinës.

Kështu është bërë e ditur në njoftimin e Doganës, ku theksohet se këta boksa përmbanin gjithsejtë 28 mijë e 800 copë cigare.

Rasti ka ndodhur dje rreth orës 10:30.

“Më datë 06.04.2025, rreth orës 10:30, në dalje të Aeroportit të Prishtinës, gjatë kontrollit doganor është ndaluar një udhëtar me fluturimin Prishtinë–Londër, shtetas shqiptar. Gjatë kontrollit të bagazheve të tij, të realizuar përmes skanimit dhe në prani të tij, është zbuluar mall i padeklaruar – konkretisht, sasi e konsiderueshme e cigareve me banderola të Shqipërisë dhe RKS-së, si më poshtë: Totali: 28,800 copë cigare (144 boksa)”, thuhet në njoftim.

Dogana ka shtuar se malli është ndaluar sipas procedurave si dhe rastit eshte duke u trajtuar si kundërvajtje doganore, derisa mallrat janë konfiskuar.

Continue Reading

Lajmet

Ballkani po armatoset, ekspertët: Kosova të rrisë buxhetin për ushtrinë!

Published

on

Rritja e shpenzimeve për mbrojtjen në vendet e Ballkanit Perëndimor është një tendencë e pashmangshme, e cila ka ardhur si pasojë e tensioneve gjeopolitike dhe luftës në Ukrainë. Shtetet e rajonit, përfshirë Serbinë, kanë investuar ndjeshëm në forcat e armatosura, një proces që ekspertët e sigurisë e shohin si të domosdoshëm për të garantuar sigurinë dhe stabilitetin në një periudhë të paqartë globale.

Gurakuç Kuçi, ekspert i sigurisë nga instituti Octopus, thotë për Kosovapress se kërkesa për riarmatim është rritur ndjeshëm që nga nisja e luftës në Ukrainë. Ai thekson se, ndërsa disa shtete në rajon po investojnë për mbrojtje, të tjera, si Serbia, po përdorin armatimin si një mjet për të realizuar objektiva ekspansionistë. Përveç Kosovës, shtete të tjera si Kroacia, Shqipëria, Maqedonia dhe Mali i Zi janë të fokusuar në forcimin e mbrojtjes, ndërsa Serbia vazhdon të rrisë shpenzimet për ushtrinë me qëllime të tjera gjeopolitike.

Profesori Mazllum Baraliu e shikon këtë fenomen si pjesë të një rendi të ri botëror, ku fuqitë e reja ekonomike dhe ushtarake janë në zhvillim e sipër. Sipas tij, çdo qeveri duhet të marrë masa për t’u armatosur dhe për të siguruar një mekanizëm mbrojtës, duke pasur parasysh se as NATO dhe as Bashkimi Evropian nuk mund të ofrojnë një siguri të plotë për shtetet e rajonit.

Njohësi i çështjeve të sigurisë, Lutfi Bilalli, thekson se ndryshimet gjeostrategjike dhe tensionet globale kanë çuar në një garë të armatimeve mes shteteve të Ballkanit. Ai shton se buxhetet për mbrojtje janë rritur, sidomos në Serbi, e cila ka bërë investime të konsiderueshme në ushtri. Sipas Bilallit, edhe Kosova dhe Shqipëria duhet të vazhdojnë të rrisin buxhetet për mbrojtjen, për t’u siguruar se do të jenë në gjendje të përballen me kërcënimet e mundshme.

Për vitin 2025, buxheti i Kosovës për ushtrinë është vlerësuar në 208 milionë euro, ndërsa Serbia ka ndarë 2.2 miliardë euro për mbrojtjen, një rritje prej 700 milionë eurosh krahasuar me vitin 2021. Kjo rritje e shpenzimeve është një reflektim i klimës të tensionuar ndërkombëtare dhe nevojës për të forcuar kapacitetet mbrojtëse në Ballkan./UBTNews/

 

Continue Reading

Lajmet

Mbreti dhe mbretëresha e Britanisë së Madhe nisin vizitën shtetërore katërditore në Itali

Published

on

By

Mbreti Charles III i Britanisë së Madhe dhe mbretëresha Camilla do të nisin sot një vizitë shtetërore katërditore në Itali, ku do të festojnë lidhjet mes dy vendeve.

Ata do të vizitojnë Romën dhe qytetin e Ravenës, duke përdorur diplomacinë e “fuqisë së butë” të monarkisë për të forcuar marrëdhëniet e Britanisë së Madhe me aleaten e saj, Italinë.

Një vizitë e veçantë shtetërore në Selinë e Shenjtë – me qeverinë e Kishës Katolike Romake, në Vatikan – është anuluar, pasi papa Françesku është ende duke u rikuperuar -pas daljes nga spitali ku ai trajtohej për pneumoni të dyfishtë.

Në fundjavë papa Françesku bëri një dalje publike surprizë në sheshin e Shën Pjetrit, në Vatikan.

Ai u shfaq me një tub oksigjeni nën hundë – i ulur në një karrige me rrota.

Mbreti Charles do të bëhet monarku i parë britanik që i drejtohet të dy dhomave të parlamentit italian – dhomës së deputetëve dhe senatit të republikës.

Ai do të mbajë gjithashtu audienca me presidentin italian, Sergio Mattarella dhe kryeministren, Giorgia Meloni.

Mbreti Charles III i Britanisë së Madhe dhe mbretëresha Camilla do të marrin pjesë në një banket shtetëror me kravata të zeza në “Palazzo Quirinale” – të organizuar nga presidenti – në mbrëmjen e përvjetorit të tyre të 20-të të martesës.

Bashkëpunimi në sektorin e mbrojtjes midis BM-së dhe Italisë do të shënohet nga një fluturim i përbashkët mbi Romë nga ekipi aerobatik i forcave ajrore italiane, Frecce Tricolori dhe Shigjetat e Kuqe të RAF.

Në Ravena, afër Bolonjës, Charles dhe Camilla do të shënojnë 80-vjetorin e çlirimit të provincës nga pushtimi nazist nga forcat aleate, më 10 prill 1945, gjatë një pritjeje në bashkinë e qytetit.

Ata do të festojnë kulturën letrare duke vizituar varrin e Dantes dhe mbretëresha do të bëjë një udhëtim në muzeun e Bajronit./ATSH/

Continue Reading

Të kërkuara